Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
I Pyotrun Evi və ya I Pyotrun sığınacağı — Çar I Pyotrun 1722-ci ildə Rusiyanın Xəzəryanı bölgələrə hərbi yürüşü zamanı Dərbənd şəhərində gecələdiyi yer.
| I Pyotrun evi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1722 |
| Ölkə | |
| Yerləşir |  Dağıstan, Dərbənd şəhəri, Zoe Kosmodemyanskaya küç,16a |
| İş rejimi | saat 9:00-17:00 |
| HGYO | |
| Официальный сайт музея | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu mədəni və tarixi kompleks, bir pavilyon-sütun, Böyük Pyotr qazıntılarının qalıqları, Rusiya imperatorunun abidəsi və bir muzey binasını özündə birləşdirən memarlıq kompozisiyasıdır. 2015-ci ildə qazma daxmanın olduğu yerdə muzey kompleksi açıldı; muzeyin əsas sərgisi, imperatorun Dərbənddə olduğu müddətdə qaldığı evin qalıqlarıdır. Muzey kompleksinin ümumi sahəsi 1900 kvadratmetrdir. Muzey kompleksinə 23 avqust 1722-ci ildə I Pyotrun Xəzəryanı bölgələrə hərbi kampaniyası zamanı qaldığı qazma evdən başqa, 1870-ci illərdə qazma evin üzərində qurulmuş pavilyon-sütun; M. Antokolskinin modelinə görə hazırlanan I Pyotrun abidəsi; muzey binası (memar Eldar Abdullaeyv) daxildir. Kompleksdə mühazirələr, təhsil proqramları və ustad dərsləri keçirilir. Üstəlik muzeyin qarşısındakı meydanda konsertlər, şoular, yaradıcılıq gecələri baş tutur.
Tarixi
1722-ci ildə, Xəzər sahilinə yürüş zamanı, I Pyotr yay istisindən sığınmaq üçün xüsusi olaraq tikilmiş torpaq daxmada gecələyir. Dəniz sahilindən təxminən 100 m qərbdə və Şimal Qala Divarından 50 m cənubda yerləşən məntəqə iki kiçik otaqdan ibarət idi. Çar Dərbənddə üç gün qaldı və ordu və donanma ilə birlikdə Bakıya getdi. Gedərkən qədim qalada rus hərbi qarnizonu yerləşdirdi.
I Pyotrun qaldığı yer uzun müddət bir növ ziyarətgah hesab olunurdu.
1848-ci ildə Qafqaz canişini knyaz Mixail Vorontsov daxmanı daş hasarla əhatələməyi əmr etdi. Daş sütunlara lövbər zəncirlər asılmış və "23/18/1722 tarixində Böyük Pyotrun ilk istirahət yeri" yazısı olan çuqun lövhə quraşdırıldı. Hasarın ətrafına 1715-ci ildə burda atılan üç top qoyulmuşdu. Daha sonra, XIX-cu əsrin ikinci yarısında, yerin üstündə dəmir damın altında daş kvadrat sütunlardan ibarət monumental pavilyon quruldu.
İmperator ailəsinin üzvləri və bir çox digər məşhur adamlar buranı bir neçə dəfə ziyarət etmişdilər. Bu ziyarətçilərin arasında 1858-ci ildə yazıçı Aleksandr Duma (ata) və 1914-cü ildə II Nikolay da olub.
Sovet dövründə daxmanın taleyi
I Pyotrun qazma daxmasının qalıqları XX-ci əsrdə Vətəndaş müharibəsi zamanı itirildi. Sovet dövründə tarixi abidəyə heç bir əhəmiyyət verilmirdi, nəticədə bina daha da dağıntıya uğradı.
Sütunlu bina yenidən yaşayış binasına çevrildi, ətrafı da inşa edilən sənaye və yaşayış binaları dairələndi. Beləliklə, ilk Rusiya imperatorunun qazama daxmasının qalıqları yeni bir bünövrə altında basdırıldı.
Muzey
2015-ci ildə qazıntı yerində muzey kompleksi açıldı; muzeyin əsas sərgisi, İmperatorun Dərbənddə olduğu müddətdə qaldığı qazma daxmanın qalıqlarıdır. "Dərbənddəki I Pyotr Evi"nə muzey kompleksi statusu verildi. Muzey Dərbənd Qala Muzey-Qoruğunun struktur bölməsidir.
Messenat Ziyavudin Maqomedovun "Peri" xeyriyyə fondunun hesabına I Pyotrun Dərbənddə olduğu müddətdə qaldığı qazma daxmanın təxmini yerində qazıntı işləri aparıldı. Qazıntılar XIX əsrə aid tikilini aşkara çıxardı. XIX əsrdə qazma daxma üzərində tikilmiş sütunlar bərpa edildi. Yaxınlıqda müasir muzey binası tikildi. Ətrafı təmir olundu, köməkçi binalar inşa olundu və dəmir məhəcərlərlə hasarlar çəkildi. Muzeyin həyətində binanın qarşısında isə I Pyotrun heykəli ucaldıldı.
Həmin dövrdən başlayaraq, "Peri" Fondu Dərbənd Dövlət Muzey-Qoruğu ilə birlikdə yeni proqramlar açaraq muzeyi davamlı olaraq inkişaf etdirir. Muzeydə tarixin ən vacib səhifələrinin təhlilinə həsr olunmuş bir sıra təhsil proqramları, muzey dərsləri və ustad dərsləri keçirilir Bu layihələr mümkün qədər interaktivdir — hazır həqiqətlərin çatdırılması deyil, birgə düşünmə ruhunda olan tədbirlərə üstünlük verilir. Belə tədbirlərdən ən əhəmiyyətlisi "Bir şahidin ürəyi: Böyük Vətən müharibəsi təcrübəsi Effendi Kapiyev və Nikolay Lakovun gözü ilə" sərgisi olmuşdur. Bu layihə, Dağıstanda müharibəni bir sıra hadisələr kimi deyil, "daxili təcrübələr" silsiləsi, cəbhədə özünü tapanların üzləşdiyi çətin suallar və seçimlər silsiləsi kimi göstərmək üçün ilk cəhdlərdən biri idi. Rəssam Nikolay Lakovun qrafik əsərləri və şair Əfəndi Kapiyevin döyüş meydanında yazdıqları gündəliklərin parçaları, ziyarətçilərin başa düşməsi üçün buraxılan problemlərlə əlaqədar bir neçə qrupa birləşdirilib.
Muzey eyni zamanda müxtəlif yaş qrupları üzrə uşaqlar üçün yeni ustad dərsləri seriyasına da başlayıb. Gələcəkdə — İmam Şamil haqqında böyük bir sərginin açılışı və I Pyotrun islahatları haqqında uşaqların sərgi–araşdırması keçiriləcək.
İstinadlar
- Домик (землянка) Петра I в Дербенте [ölü keçid]
- "История музея". Archived from the original on 2016-10-23. İstifadə tarixi: 2021-10-09.
- "Музейный комплекс «Дом Петра I в Дербенте» СТАРТ ПРОГРАММЫ – СЕНТЯБРЬ 2015 ГОД". 2021-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-06.
Xarici keçidlər
- I Pyotrun Evi (muzeyin veb saytı) (rus.)
- "Dərbənddəki I Pyotr Evi" muzey kompleksi (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Pyotrun Evi ve ya I Pyotrun siginacagi Car I Pyotrun 1722 ci ilde Rusiyanin Xezeryani bolgelere herbi yurusu zamani Derbend seherinde gecelediyi yer I Pyotrun eviEsasi qoyulub 1722Olke RusiyaYerlesir Dagistan Derbend seheri Zoe Kosmodemyanskaya kuc 16aIs rejimi saat 9 00 17 0042 03 42 sm e 48 18 14 s u H G Y OOficialnyj sajt muzeya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bu medeni ve tarixi kompleks bir pavilyon sutun Boyuk Pyotr qazintilarinin qaliqlari Rusiya imperatorunun abidesi ve bir muzey binasini ozunde birlesdiren memarliq kompozisiyasidir 2015 ci ilde qazma daxmanin oldugu yerde muzey kompleksi acildi muzeyin esas sergisi imperatorun Derbendde oldugu muddetde qaldigi evin qaliqlaridir Muzey kompleksinin umumi sahesi 1900 kvadratmetrdir Muzey kompleksine 23 avqust 1722 ci ilde I Pyotrun Xezeryani bolgelere herbi kampaniyasi zamani qaldigi qazma evden basqa 1870 ci illerde qazma evin uzerinde qurulmus pavilyon sutun M Antokolskinin modeline gore hazirlanan I Pyotrun abidesi muzey binasi memar Eldar Abdullaeyv daxildir Kompleksde muhazireler tehsil proqramlari ve ustad dersleri kecirilir Ustelik muzeyin qarsisindaki meydanda konsertler soular yaradiciliq geceleri bas tutur Tarixi1722 ci ilde Xezer sahiline yurus zamani I Pyotr yay istisinden siginmaq ucun xususi olaraq tikilmis torpaq daxmada geceleyir Deniz sahilinden texminen 100 m qerbde ve Simal Qala Divarindan 50 m cenubda yerlesen menteqe iki kicik otaqdan ibaret idi Car Derbendde uc gun qaldi ve ordu ve donanma ile birlikde Bakiya getdi Gederken qedim qalada rus herbi qarnizonu yerlesdirdi I Pyotrun qaldigi yer uzun muddet bir nov ziyaretgah hesab olunurdu 1848 ci ilde Qafqaz canisini knyaz Mixail Vorontsov daxmani das hasarla ehatelemeyi emr etdi Das sutunlara lovber zencirler asilmis ve 23 18 1722 tarixinde Boyuk Pyotrun ilk istirahet yeri yazisi olan cuqun lovhe qurasdirildi Hasarin etrafina 1715 ci ilde burda atilan uc top qoyulmusdu Daha sonra XIX cu esrin ikinci yarisinda yerin ustunde demir damin altinda das kvadrat sutunlardan ibaret monumental pavilyon quruldu Imperator ailesinin uzvleri ve bir cox diger meshur adamlar burani bir nece defe ziyaret etmisdiler Bu ziyaretcilerin arasinda 1858 ci ilde yazici Aleksandr Duma ata ve 1914 cu ilde II Nikolay da olub Sovet dovrunde daxmanin taleyiI Pyotrun qazma daxmasinin qaliqlari XX ci esrde Vetendas muharibesi zamani itirildi Sovet dovrunde tarixi abideye hec bir ehemiyyet verilmirdi neticede bina daha da dagintiya ugradi Sutunlu bina yeniden yasayis binasina cevrildi etrafi da insa edilen senaye ve yasayis binalari dairelendi Belelikle ilk Rusiya imperatorunun qazama daxmasinin qaliqlari yeni bir bunovre altinda basdirildi Muzey2015 ci ilde qazinti yerinde muzey kompleksi acildi muzeyin esas sergisi Imperatorun Derbendde oldugu muddetde qaldigi qazma daxmanin qaliqlaridir Derbenddeki I Pyotr Evi ne muzey kompleksi statusu verildi Muzey Derbend Qala Muzey Qorugunun struktur bolmesidir Messenat Ziyavudin Maqomedovun Peri xeyriyye fondunun hesabina I Pyotrun Derbendde oldugu muddetde qaldigi qazma daxmanin texmini yerinde qazinti isleri aparildi Qazintilar XIX esre aid tikilini askara cixardi XIX esrde qazma daxma uzerinde tikilmis sutunlar berpa edildi Yaxinliqda muasir muzey binasi tikildi Etrafi temir olundu komekci binalar insa olundu ve demir mehecerlerle hasarlar cekildi Muzeyin heyetinde binanin qarsisinda ise I Pyotrun heykeli ucaldildi Hemin dovrden baslayaraq Peri Fondu Derbend Dovlet Muzey Qorugu ile birlikde yeni proqramlar acaraq muzeyi davamli olaraq inkisaf etdirir Muzeyde tarixin en vacib sehifelerinin tehliline hesr olunmus bir sira tehsil proqramlari muzey dersleri ve ustad dersleri kecirilir Bu layiheler mumkun qeder interaktivdir hazir heqiqetlerin catdirilmasi deyil birge dusunme ruhunda olan tedbirlere ustunluk verilir Bele tedbirlerden en ehemiyyetlisi Bir sahidin ureyi Boyuk Veten muharibesi tecrubesi Effendi Kapiyev ve Nikolay Lakovun gozu ile sergisi olmusdur Bu layihe Dagistanda muharibeni bir sira hadiseler kimi deyil daxili tecrubeler silsilesi cebhede ozunu tapanlarin uzlesdiyi cetin suallar ve secimler silsilesi kimi gostermek ucun ilk cehdlerden biri idi Ressam Nikolay Lakovun qrafik eserleri ve sair Efendi Kapiyevin doyus meydaninda yazdiqlari gundeliklerin parcalari ziyaretcilerin basa dusmesi ucun buraxilan problemlerle elaqedar bir nece qrupa birlesdirilib Muzey eyni zamanda muxtelif yas qruplari uzre usaqlar ucun yeni ustad dersleri seriyasina da baslayib Gelecekde Imam Samil haqqinda boyuk bir serginin acilisi ve I Pyotrun islahatlari haqqinda usaqlarin sergi arasdirmasi kecirilecek IstinadlarDomik zemlyanka Petra I v Derbente olu kecid Istoriya muzeya Archived from the original on 2016 10 23 Istifade tarixi 2021 10 09 Muzejnyj kompleks Dom Petra I v Derbente START PROGRAMMY SENTYaBR 2015 GOD 2021 10 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 06 Xarici kecidlerI Pyotrun Evi muzeyin veb sayti rus Derbenddeki I Pyotr Evi muzey kompleksi rus