fbpx
Wikipedia

I Ərdəşir

I Ərdəşir Babəkan (fars. اردشیر, lat. ArtaxerxesSasanilər sülaləsinin ilk nümayəndəsi, şahənşah.

I Ərdəşir
Sasanilərin I şahı
28 aprel, 224 — 242
Tacqoyma 226
Hakimiyyət şəriki — indiyə kimi I Şapur (240 — 242)
Xələfi I Şapur
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Tiruda, İstəhr, İran
Vəfat tarixi
Atası Babək Sasani
Anası Mirod
Uşağı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlk illəri

Təbərinin məlumatına görə Ərdəşir 180-ci ildə İstəhrin Tiruda kəndində anadan olmuşdur. Gənc yaşlarında atası Fars knyazı Gozihrdən icazə alaraq onu Darab qalasına göndərmiş, qalanın arqbadı Tiridən sonra Ərdəşir qalanın hakimliyinə gəlmişdir. Get-gedə Ərdəşirin gücü artmış, atası Babək və qardaşı Şapurla birlikdə Gozihri devirmişdilər. Şapurun qəfil ölümündən sonra 222-ci ildə bütün Fars regionuna, XuzistanKirmana hakimlik etməyə başlamışdı.

Hakimiyyəti

28 aprel, 224-cü ildə Parfiya hökmdarı V Artabanın ordularını Bəndər Abbas yaxınlığında məğlub edən Ərdəşir özünü şahənşah elan etmişdi. 226-cı ildə Ktesifonda rəsmən tacqoyma mərasimi keçirilmişdi. Ərdəşir Sistan, Qorqan, Mərv, Xarəzm, Bəlx, BəhreynMosulu ələ keçirmiş, Kuşanı və Məkranı asılı hala salmışdı.

Daxili siyasət

Ərdəşir ölkəni mərkəzləşdirdi və mərzbanlıqlara böldü. Zərdüştilik dövlət dini oldu. Xristianlara tolerant yanaşılmağa başlandı.

Xarici siyasət

Ərdəşir hakimiyyətə gələndən sonra əsasən Roma ilə problemlər yaşamağa başladı. Ermənistan Arşakilərinin Sasanilərə qarşı müqaviməti Ərdəşiri Romaya hücum etmək qərarına gətirdi. 230-cu ildə Nusaybini mühasirəyə alan Fars orduları Kappadokiyaya qədər gedib çıxmışdı. 232-233cü illərdə Septimi Severlə olan bir sıra döyüşlərdə Roma ordularını məğlubiyyətə uğratdı və 237-ci ildə nəhayət ki, Mesopotamiyanın şimalını ələ keçirə bildi. 240-cı ildə oğlu Şapuru şərik kimi taxta çıxardı. 242-ci ildə vəfat etdi.

Ailəsi

Atası Babək Sasani yerli bir əsilzadə, babası Sasan İstəhr atəşgahının rahibi idi. Nənəsi isə Bəzrəngilər ailəsinə mənsub idi. Şapur və Balaş adlı iki qardaşı vardı.

Övladları:

 
I Ərdəşir tərəfindən 209-cu ildə tikdirilmiş Qız qalası
 
Ərdəşirin tacqoyması, Nəqşi Rüstəm
  1. MacKenzie, David Niel (1998). "Ērān, Ērānšahr". Encyclopedia Iranica 8. Costa Mesa: Mazda.

ərdəşir, babəkan, fars, اردشیر, artaxerxes, sasanilər, sülaləsinin, nümayəndəsi, şahənşah, sasanilərin, şahı28, aprel, 242tacqoyma, 226hakimiyyət, şəriki, indiyə, kimi, şapur, xələfi, şapurşəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, 180doğum, yeri, tiruda, istəhr, iranvəf. I Erdesir Babekan fars اردشیر lat Artaxerxes Sasaniler sulalesinin ilk numayendesi sahensah I ErdesirSasanilerin I sahi28 aprel 224 242Tacqoyma 226Hakimiyyet seriki indiye kimi I Sapur 240 242 Xelefi I SapurSexsi melumatlarDogum tarixi 180Dogum yeri Tiruda Istehr IranVefat tarixi 262Atasi Babek SasaniAnasi MirodUsagi I Sapur Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Ilk illeri 2 Hakimiyyeti 3 Daxili siyaset 4 Xarici siyaset 5 AilesiIlk illeri RedakteTeberinin melumatina gore Erdesir 180 ci ilde Istehrin Tiruda kendinde anadan olmusdur Genc yaslarinda atasi Fars knyazi Gozihrden icaze alaraq onu Darab qalasina gondermis qalanin arqbadi Tiriden sonra Erdesir qalanin hakimliyine gelmisdir Get gede Erdesirin gucu artmis atasi Babek ve qardasi Sapurla birlikde Gozihri devirmisdiler Sapurun qefil olumunden sonra 222 ci ilde butun Fars regionuna Xuzistan ve Kirmana hakimlik etmeye baslamisdi Hakimiyyeti Redakte28 aprel 224 cu ilde Parfiya hokmdari V Artabanin ordularini Bender Abbas yaxinliginda meglub eden Erdesir ozunu sahensah elan etmisdi 226 ci ilde Ktesifonda resmen tacqoyma merasimi kecirilmisdi 1 Erdesir Sistan Qorqan Merv Xarezm Belx Behreyn ve Mosulu ele kecirmis Kusani ve Mekrani asili hala salmisdi Daxili siyaset RedakteErdesir olkeni merkezlesdirdi ve merzbanliqlara boldu Zerdustilik dovlet dini oldu Xristianlara tolerant yanasilmaga baslandi Xarici siyaset RedakteErdesir hakimiyyete gelenden sonra esasen Roma ile problemler yasamaga basladi Ermenistan Arsakilerinin Sasanilere qarsi muqavimeti Erdesiri Romaya hucum etmek qerarina getirdi 230 cu ilde Nusaybini muhasireye alan Fars ordulari Kappadokiyaya qeder gedib cixmisdi 232 233cu illerde Septimi Severle olan bir sira doyuslerde Roma ordularini meglubiyyete ugratdi ve 237 ci ilde nehayet ki Mesopotamiyanin simalini ele kecire bildi 240 ci ilde oglu Sapuru serik kimi taxta cixardi 242 ci ilde vefat etdi Ailesi RedakteAtasi Babek Sasani yerli bir esilzade babasi Sasan Istehr atesgahinin rahibi idi Nenesi ise Bezrengiler ailesine mensub idi Sapur ve Balas adli iki qardasi vardi Ovladlari I Sapur Erdesir I Erdesir terefinden 209 cu ilde tikdirilmis Qiz qalasi Erdesirin tacqoymasi Neqsi Rustem MacKenzie David Niel 1998 Eran Eransahr Encyclopedia Iranica 8 Costa Mesa Mazda Menbe https az wikipedia org w index php title I Erdesir amp oldid 6012128, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.