Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
II Mehmed Gəray və ya Semiz Mehmed Gəray (1532-1584) — 1577-1584-cü illərdə hakimiyyətdə olan Krım xanı.
| II Mehmed Gəray | |
|---|---|
| 25 iyun 1577 – may 1584 | |
| Əvvəlki | I Dövlət Gəray |
| Sonrakı | II Səadət Gəray |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1532 |
| Vəfat tarixi | may 1584 |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | monarx |
| Atası | I Dövlət Gəray |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Gəraylar |
Həyatı
II Mehmed Gəray atası Krım xanı I Dövlət Gərayın Rusiya və Reç Pospolita üzərinə etdiyi bir çox yürüşlərdə iştirak etmişdir. 1555-ci ildə böyük qardaşı kalga Sultan Əhməd Gərayın ölümündən sonra kalga təyin edilmiş və atasından sonra taxtın varisi təyin edilmişdir. Atasının hakimiyyəti dövründə Mehmed Gəray kalga vəzifəsini tutdu.
1558-ci ilin qışında, böyük Krım tatar ordusunun başında olan kalga Mehmed Gəray Or bərzəxidən Cənubi Rusiya torpaqlarına yürüş etdi. 1570-ci ildə böyük orduya (50-60 min nəfər) rəhbərlik edən Mehmed və Adil Gəray Ryazan və Kəşir ərazilərinə yürüş etdilər. 1571-1572-ci illərdə kalga Mehmed Gəray atası ilə birlikdə Rusiyaya qarşı iki böyük yürüşdə iştirak etdi.
1566-cı ildə kalga Mehmed Gəray Krım ordusunun əsas qüvvələri ilə Macarıstana qarşı yürüşə başladı və burada Osmanlı ordusu ilə birlikdə Avstriya-Macarıstan İmperiyasına qarşı hərbi əməliyyatlarda iştirak etdi.
Hakimiyyətə gəlməsi
29 iyun 1577-ci ildə Krım xanı I Dövlət Gəray Bağçasarayda öldü. Atasının ölümündən sonra 45 yaşlı Mehmed Gəray Krım taxtına çıxdı. II Mehmed Gəray Adil Gərayı yeni kalga təyin etdi.
1577-ci ildə yeni xan II Mehmed Gəray başda olmaqla böyük bir Krım ordusu Polşa-Litva sərhədinə yürüş etdi. Krımlar yürüşü dayandırmaq üçün Polşa kralından böyük məbləğdə xərac aldılar və Volinya şəhərini yandırdılar. Yürüş zamanı Krım tatarları və noqaylar xəracdan əlavə olaraq 35 min əsir, 40 min at, 500000 inək, öküz və qoyun ələ keçirdilər.
1578-ci ilin yayında Səfəvilərlə müharibə edən Osmanlı Sultanı III Murad öz vassalı Krım xanı II Mehmed Gəraydan Qafqaza hərbi yürüş etməyi əmr edir. II Mehmed Gəray özü bu yürüşdə iştirak etməkdən imtina etdi və Sultana xəstələndiyini bildirdi. Xanın əmri ilə kalga Adil Gəray və Şakay Mübarək Gərayın komandanlığı altında 20000 nəfərlik tatar ordusu yola düşdü.
İstinadlar
- О. Гайворонский. Повелители двух материков, том 1, Киев-Бахчисарай, 2007 г., ст. 243
- Gaivoronsky, page 300 is vague here and this is hard to check in other sources.
- From Russian Wikipedia citing no source. It is briefly mentioned by Howorth citing Karamzin. Omitted by Gaivoronsky.
- О. Гайворонский. Повелители двух материков, том 1, Киев-Бахчисарай, 2007 г., ст. 280
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Mehmed Geray ve ya Semiz Mehmed Geray 1532 1584 1577 1584 cu illerde hakimiyyetde olan Krim xani II Mehmed GerayXI Krim xani25 iyun 1577 may 1584EvvelkiI Dovlet GeraySonrakiII Seadet GeraySexsi melumatlarDogum tarixi 1532Vefat tarixi may 1584Defn yeri Eski YurtII Mehmed Geray turbesiFealiyyeti monarxAtasi I Dovlet GerayUsaqlari II Seadet GerayAilesi GeraylarHeyatiII Mehmed Geray atasi Krim xani I Dovlet Gerayin Rusiya ve Rec Pospolita uzerine etdiyi bir cox yuruslerde istirak etmisdir 1555 ci ilde boyuk qardasi kalga Sultan Ehmed Gerayin olumunden sonra kalga teyin edilmis ve atasindan sonra taxtin varisi teyin edilmisdir Atasinin hakimiyyeti dovrunde Mehmed Geray kalga vezifesini tutdu 1558 ci ilin qisinda boyuk Krim tatar ordusunun basinda olan kalga Mehmed Geray Or berzexiden Cenubi Rusiya torpaqlarina yurus etdi 1570 ci ilde boyuk orduya 50 60 min nefer rehberlik eden Mehmed ve Adil Geray Ryazan ve Kesir erazilerine yurus etdiler 1571 1572 ci illerde kalga Mehmed Geray atasi ile birlikde Rusiyaya qarsi iki boyuk yurusde istirak etdi 1566 ci ilde kalga Mehmed Geray Krim ordusunun esas quvveleri ile Macaristana qarsi yuruse basladi ve burada Osmanli ordusu ile birlikde Avstriya Macaristan Imperiyasina qarsi herbi emeliyyatlarda istirak etdi Hakimiyyete gelmesi29 iyun 1577 ci ilde Krim xani I Dovlet Geray Bagcasarayda oldu Atasinin olumunden sonra 45 yasli Mehmed Geray Krim taxtina cixdi II Mehmed Geray Adil Gerayi yeni kalga teyin etdi 1577 ci ilde yeni xan II Mehmed Geray basda olmaqla boyuk bir Krim ordusu Polsa Litva serhedine yurus etdi Krimlar yurusu dayandirmaq ucun Polsa kralindan boyuk meblegde xerac aldilar ve Volinya seherini yandirdilar Yurus zamani Krim tatarlari ve noqaylar xeracdan elave olaraq 35 min esir 40 min at 500000 inek okuz ve qoyun ele kecirdiler 1578 ci ilin yayinda Sefevilerle muharibe eden Osmanli Sultani III Murad oz vassali Krim xani II Mehmed Geraydan Qafqaza herbi yurus etmeyi emr edir II Mehmed Geray ozu bu yurusde istirak etmekden imtina etdi ve Sultana xestelendiyini bildirdi Xanin emri ile kalga Adil Geray ve Sakay Mubarek Gerayin komandanligi altinda 20000 neferlik tatar ordusu yola dusdu IstinadlarO Gajvoronskij Poveliteli dvuh materikov tom 1 Kiev Bahchisaraj 2007 g st 243 Gaivoronsky page 300 is vague here and this is hard to check in other sources From Russian Wikipedia citing no source It is briefly mentioned by Howorth citing Karamzin Omitted by Gaivoronsky O Gajvoronskij Poveliteli dvuh materikov tom 1 Kiev Bahchisaraj 2007 g st 280