Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Hüseynqulu xan Zəngənə (?-?) — Zəngənə elinin başçılarından, Nadir şah Qırxlı-Avşarın sərkərdəsi.
Həyatı
Hüseynqulu xan Hacı Hüseynəli xan oğlu Kirmanşah şəhərində doğulmuşdu.Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı.
12 mart 1729-cu ildə Nadir Hüseynqulu xanı Gilan əyalətinə hakim təyin etdi. Həmin zaman Gilan rusların əlində idi. Nadir Rusiyaya elçi göndərin Gilan və Astrabadı geri tələb etdi.
1730-cu ilin martında Nadir Həmədana doğru istiqamət götürdü. Onun qoşunu 25 min nəfərlik süvari və piyadalardan ibarət idi. Bu yürüşdə onu toplar və zənburəklər müşayiət edirdilər. Eyni zamanda o, Tehrandakı qüvvələrə də xəbər göndərdi ki, Qəzvin-Ave yolu ilə Azərbaycanın cənub-qərbinə doğru hərəkət etsinlər. Hüseynqulu xan Zəngənə özünün beş min nəfərlik dəstəsi ilə Gülpayqan yaxınlığında düşərgə saldı. O da Nadirdən tapşırıq aldı ki, Nəhavəndə tərəf irəliləsin.
Havalar münasib olan kimi Nadir və Şüştərdən keçib Dizfula gəldi və mövcud olan məlumatlara görə, yolu üzərindəki çayların aşmasına görə bir neçə gün hərəkətini təxirə salmalı oldu. Qısa fasilədən sonra Nadir Xürrəmabad yolu ilə çatdı. Burada olarkən Hüseynqulu xan Zəngənəyə tapşırdı ki, Kermanşaha doğru irəliləyib həmin məntəqəni Osmanlı qüvvələrindən təmizləsin. Tapşırığı yerinə yetirdikdən sonra Hüseynqulu xan Zəngənə Kermanşah hakimliyini öz üzərinə götürməli idi.
Nadirin qoşunları ilə Həmədana daxil olması xəbərini eşidən Sənəndəcdəki Osmanlı qarnizonunun rəhbəri də oranı tərk etməyi qərara aldı. Bununla, Sənəndəc də döyüşsüz və müqavimətsiz Osmanlı qüvvələri tərəfindən tərk edildi. Belə olanda, Nadir diqqətini Kermanşaha çevirdi. Yaxınlıqdakı böyük məntəqələr arasında Kermanşah hələ də Osmanlı qüvvələrinin nəzarəti altında qalmaqda idi. Bu şəhərin geri qaytarılması məqsədilə Nadir, Hüseynqulu xan Zəngənəyə müvafiq tapşırıq verdi. Hüseynqulu xan dəstəsi ilə Kermanşaha yollandı, onun dağlıq yollarla irəliləməsi müəyyən təhlükə ilə bağlı idi. Kermanşah hakimi təyin edilmiş Həsən paşa şəhərin iki fəsəngliyində, dağlıq ərazidə əlverişli müdafiə mövqeləri tutaraq Hüseynqulu xanın dəstəsinin qarşısını kəsdi. Hüseynqulu xan rastlaşdığı müqaviməti nəinki qıra bilmədi, hətta ağır zərbə alaraq geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı.
Xəbər Nadirə çatan kimi Kermanşaha doğru hərəkət etmək əmri verdi. O, qüvvələrinin bir hissəsini öncədən yola saldı, özü isə sonradan onların arxasınca hərəkətə başladı. Həsən paşa eşidəndə ki, Nadir qüvvələri ilə Hüseynqulu xanın köməyinə gəlir, bütün topları, hərbi təchizatı Kermanşahda tərk edib Bağdada çəkildi. Bununla da, ikinci cəhddə Kermanşah da Osmanlı qoşunlarından təmizləndi.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Zəngənə eli və məşhur şəxsiyyətləri, Bakı, "Soy" dərgisi, 2010.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Huseynqulu xan Zengene Zengene elinin bascilarindan Nadir sah Qirxli Avsarin serkerdesi HeyatiHuseynqulu xan Haci Huseyneli xan oglu Kirmansah seherinde dogulmusdu Mukemmel medrese tehsili almisdi 12 mart 1729 cu ilde Nadir Huseynqulu xani Gilan eyaletine hakim teyin etdi Hemin zaman Gilan ruslarin elinde idi Nadir Rusiyaya elci gonderin Gilan ve Astrabadi geri teleb etdi 1730 cu ilin martinda Nadir Hemedana dogru istiqamet goturdu Onun qosunu 25 min neferlik suvari ve piyadalardan ibaret idi Bu yurusde onu toplar ve zenburekler musayiet edirdiler Eyni zamanda o Tehrandaki quvvelere de xeber gonderdi ki Qezvin Ave yolu ile Azerbaycanin cenub qerbine dogru hereket etsinler Huseynqulu xan Zengene ozunun bes min neferlik destesi ile Gulpayqan yaxinliginda duserge saldi O da Nadirden tapsiriq aldi ki Nehavende teref irelilesin Havalar munasib olan kimi Nadir ve Susterden kecib Dizfula geldi ve movcud olan melumatlara gore yolu uzerindeki caylarin asmasina gore bir nece gun hereketini texire salmali oldu Qisa fasileden sonra Nadir Xurremabad yolu ile catdi Burada olarken Huseynqulu xan Zengeneye tapsirdi ki Kermansaha dogru irelileyib hemin menteqeni Osmanli quvvelerinden temizlesin Tapsirigi yerine yetirdikden sonra Huseynqulu xan Zengene Kermansah hakimliyini oz uzerine goturmeli idi Nadirin qosunlari ile Hemedana daxil olmasi xeberini esiden Senendecdeki Osmanli qarnizonunun rehberi de orani terk etmeyi qerara aldi Bununla Senendec de doyussuz ve muqavimetsiz Osmanli quvveleri terefinden terk edildi Bele olanda Nadir diqqetini Kermansaha cevirdi Yaxinliqdaki boyuk menteqeler arasinda Kermansah hele de Osmanli quvvelerinin nezareti altinda qalmaqda idi Bu seherin geri qaytarilmasi meqsedile Nadir Huseynqulu xan Zengeneye muvafiq tapsiriq verdi Huseynqulu xan destesi ile Kermansaha yollandi onun dagliq yollarla irelilemesi mueyyen tehluke ile bagli idi Kermansah hakimi teyin edilmis Hesen pasa seherin iki fesengliyinde dagliq erazide elverisli mudafie movqeleri tutaraq Huseynqulu xanin destesinin qarsisini kesdi Huseynqulu xan rastlasdigi muqavimeti neinki qira bilmedi hetta agir zerbe alaraq geri cekilmek mecburiyyetinde qaldi Xeber Nadire catan kimi Kermansaha dogru hereket etmek emri verdi O quvvelerinin bir hissesini onceden yola saldi ozu ise sonradan onlarin arxasinca herekete basladi Hesen pasa esidende ki Nadir quvveleri ile Huseynqulu xanin komeyine gelir butun toplari herbi techizati Kermansahda terk edib Bagdada cekildi Bununla da ikinci cehdde Kermansah da Osmanli qosunlarindan temizlendi MenbeEnver Cingizoglu Zengene eli ve meshur sexsiyyetleri Baki Soy dergisi 2010 IstinadlarHemcinin baxZengene eliXarici kecidler