Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Hirkan quşsüdü | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Hirkan quşsüdü | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Hirkan quşsüdü (lat. Ornithogalum hyrcanum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin quşsüdü cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür. Regional IUCN Status-VU D2.
Qısa morfoloji təsviri
| ]Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı yumurtvari, 1 sm enində, 2 sm uzunluğundadır. Gövdənin hündürlüyü 12–20 (26) sm-dir. Yarpaqları 2–4 (6) ədəd, enli, xətvari 5–12 (15) mm enində, ucu sivri, gövdədən uzundur. Çiçəkləri 2–4 (6) ədəd, sıx ovaldır. Çiçəkatlığı lansetvari və ya yumurtavari, uzunsov, arxa tərəfində açıq –yaşıl rəngdə enli zolağı var, kənarları parlaqdır. Çiçəkləri topa şəklində yerləşir. Erkəkcik sapı ensiz, çiçəkyanlığının ortasına çatır. Sütuncuq yumurtalıqdan qısadır. Qutucuq qanadsız, bərabər qabırğalıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
| ]Çiçəkləmə və meyvə əmələgəlmə dövrü may-iyun aylarına təsadüf edir. Kserofit, duzadavamlı soğanaqla çoxalır. Orta dağ qurşağında, meşələrdə müxtəlifotlu qruplaşmalar əmələ gətirir.
Sayı və tendensiyası
| ]Populyasiyalarının sayı azalır, yeganə lokalitetində mənfi iqlimə və antropogen təsirlərə həssaslıq müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
| ]Hazırda populyasiyanın sabitliyinə baxmayaraq əhali tərəfindən yığılması və biçilməsi təhlükə yarada bilər.
Mühafizə tədbirləri
| ]Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Azərbaycanda yayılması
| ]Məhdud areallı endemik Hirkan növüdür. Lənkəranın dağlıq hissəsində, Lerik rayonunun Orand və Şinabad kəndləri arasında yayılmışdır. Orta dağlıq qurşaqdakı meşələrdə də tək-tək rast gəlinir.
Çoxalması
| ]Toxumla və vegetativ yolla çoxallır.
Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri
| ]Antropogen amillər.
Becərilməsi
| ]Lerikdə tək-tək bağlarda becərilir.
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri
| ]Xüsusi mühafizə üsulları hazırlanmamışdır.
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Hirkan qussuduElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile QulancarkimilerYarimfesile ZumrudciceyikimilerTriba Cins QussuduNov Hirkan qussuduBeynelxalq elmi adiOrnithogalum hyrcanum Grossh 1926Sekil axtarisi Hirkan qussudu lat Ornithogalum hyrcanum bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin qulancarkimiler fesilesinin qussudu cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir prioritet endemik novudur Regional IUCN Status VU D2 Qisa morfoloji tesviri span Coxillik ot bitkisidir Soganagi yumurtvari 1 sm eninde 2 sm uzunlugundadir Govdenin hundurluyu 12 20 26 sm dir Yarpaqlari 2 4 6 eded enli xetvari 5 12 15 mm eninde ucu sivri govdeden uzundur Cicekleri 2 4 6 eded six ovaldir Cicekatligi lansetvari ve ya yumurtavari uzunsov arxa terefinde aciq yasil rengde enli zolagi var kenarlari parlaqdir Cicekleri topa seklinde yerlesir Erkekcik sapi ensiz cicekyanliginin ortasina catir Sutuncuq yumurtaliqdan qisadir Qutucuq qanadsiz beraber qabirgalidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri span Cicekleme ve meyve emelegelme dovru may iyun aylarina tesaduf edir Kserofit duzadavamli soganaqla coxalir Orta dag qursaginda meselerde muxtelifotlu qruplasmalar emele getirir Sayi ve tendensiyasi span Populyasiyalarinin sayi azalir yegane lokalitetinde menfi iqlime ve antropogen tesirlere hessasliq musahide olunur Mehdudlasdirici amiller span Hazirda populyasiyanin sabitliyine baxmayaraq ehali terefinden yigilmasi ve bicilmesi tehluke yarada biler Muhafize tedbirleri span Muhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur Azerbaycanda yayilmasi span Mehdud arealli endemik Hirkan novudur Lenkeranin dagliq hissesinde Lerik rayonunun Orand ve Sinabad kendleri arasinda yayilmisdir Orta dagliq qursaqdaki meselerde de tek tek rast gelinir Coxalmasi span Toxumla ve vegetativ yolla coxallir Ehtiyatinin deyisilme sebebleri span Antropogen amiller Becerilmesi span Lerikde tek tek baglarda becerilir Qebul edilmis qorunma tedbirleri span Xususi muhafize usullari hazirlanmamisdir Istinadlar span Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q15523440 Wikispecies Ornithogalum hyrcanum BioLib 793289 GBIF 2773070 iNaturalist 436723 IPNI 539271 1 IUCN 200318 Plant List kew 282888 POWO urn lsid ipni org names 539271 1 Tropicos 18405306 WCSP 282888 WFO wfo 0000705756 Kateqoriya QussuduGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Sekilleri olmayan meqaleler Vikiverilenlerde gosterilib P373 Vikipediya Sekilleri olmayan meqaleler tip takson Vikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriMBMM siz biologiya meqaleleriEOL suz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler