Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hirkan quşsüdü (lat. Ornithogalum hyrcanum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin quşsüdü cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür. Regional IUCN Status-VU D2.
| Hirkan quşsüdü | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Hirkan quşsüdü | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı yumurtvari, 1 sm enində, 2 sm uzunluğundadır. Gövdənin hündürlüyü 12–20 (26) sm-dir. Yarpaqları 2–4 (6) ədəd, enli, xətvari 5–12 (15) mm enində, ucu sivri, gövdədən uzundur. Çiçəkləri 2–4 (6) ədəd, sıx ovaldır. Çiçəkatlığı lansetvari və ya yumurtavari, uzunsov, arxa tərəfində açıq –yaşıl rəngdə enli zolağı var, kənarları parlaqdır. Çiçəkləri topa şəklində yerləşir. Erkəkcik sapı ensiz, çiçəkyanlığının ortasına çatır. Sütuncuq yumurtalıqdan qısadır. Qutucuq qanadsız, bərabər qabırğalıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə və meyvə əmələgəlmə dövrü may-iyun aylarına təsadüf edir. Kserofit, duzadavamlı soğanaqla çoxalır. Orta dağ qurşağında, meşələrdə müxtəlifotlu qruplaşmalar əmələ gətirir.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyalarının sayı azalır, yeganə lokalitetində mənfi iqlimə və antropogen təsirlərə həssaslıq müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Hazırda populyasiyanın sabitliyinə baxmayaraq əhali tərəfindən yığılması və biçilməsi təhlükə yarada bilər.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Azərbaycanda yayılması
Məhdud areallı endemik Hirkan növüdür. Lənkəranın dağlıq hissəsində, Lerik rayonunun Orand və Şinabad kəndləri arasında yayılmışdır. Orta dağlıq qurşaqdakı meşələrdə də tək-tək rast gəlinir.
Çoxalması
Toxumla və vegetativ yolla çoxallır.
Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri
Antropogen amillər.
Becərilməsi
Lerikdə tək-tək bağlarda becərilir.
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri
Xüsusi mühafizə üsulları hazırlanmamışdır.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hirkan qussudu lat Ornithogalum hyrcanum bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin qulancarkimiler fesilesinin qussudu cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir prioritet endemik novudur Regional IUCN Status VU D2 Hirkan qussudu Elmi tesnifat Domen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile QulancarkimilerYarimfesile ZumrudciceyikimilerTriba OrnithogaleaeCins QussuduNov Hirkan qussudu Beynelxalq elmi adi Ornithogalum hyrcanum Grossh 1926Sekil axtarisi Mundericat 1 Qisa morfoloji tesviri 2 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri 3 Sayi ve tendensiyasi 4 Mehdudlasdirici amiller 5 Muhafize tedbirleri 6 Azerbaycanda yayilmasi 7 Coxalmasi 8 Ehtiyatinin deyisilme sebebleri 9 Becerilmesi 10 Qebul edilmis qorunma tedbirleri 11 Istinadlar 12 Hemcinin baxQisa morfoloji tesviriredakteCoxillik ot bitkisidir Soganagi yumurtvari 1 sm eninde 2 sm uzunlugundadir Govdenin hundurluyu 12 20 26 sm dir Yarpaqlari 2 4 6 eded enli xetvari 5 12 15 mm eninde ucu sivri govdeden uzundur Cicekleri 2 4 6 eded six ovaldir Cicekatligi lansetvari ve ya yumurtavari uzunsov arxa terefinde aciq yasil rengde enli zolagi var kenarlari parlaqdir Cicekleri topa seklinde yerlesir Erkekcik sapi ensiz cicekyanliginin ortasina catir Sutuncuq yumurtaliqdan qisadir Qutucuq qanadsiz beraber qabirgalidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriredakteCicekleme ve meyve emelegelme dovru may iyun aylarina tesaduf edir Kserofit duzadavamli soganaqla coxalir Orta dag qursaginda meselerde muxtelifotlu qruplasmalar emele getirir Sayi ve tendensiyasiredaktePopulyasiyalarinin sayi azalir yegane lokalitetinde menfi iqlime ve antropogen tesirlere hessasliq musahide olunur Mehdudlasdirici amillerredakteHazirda populyasiyanin sabitliyine baxmayaraq ehali terefinden yigilmasi ve bicilmesi tehluke yarada biler Muhafize tedbirleriredakteMuhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur Azerbaycanda yayilmasiredakteMehdud arealli endemik Hirkan novudur Lenkeranin dagliq hissesinde Lerik rayonunun Orand ve Sinabad kendleri arasinda yayilmisdir Orta dagliq qursaqdaki meselerde de tek tek rast gelinir CoxalmasiredakteToxumla ve vegetativ yolla coxallir Ehtiyatinin deyisilme sebebleriredakteAntropogen amiller BecerilmesiredakteLerikde tek tek baglarda becerilir Qebul edilmis qorunma tedbirleriredakteXususi muhafize usullari hazirlanmamisdir IstinadlarredakteHemcinin baxredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Hirkan qussudu amp oldid 8116444