Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Hilata (lat. Melanargia hylata) — pulcuqqanadlılar dəstəsinin satirlər fəsiləsinə aid kəpənək növü. Yoxa çıxmaqda olan Talış avtoxtonudur.
| Hilata | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Hilata | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təsviri
Qanadları açıq halda 52–56 mm-dir. Ön qanadın uzunluğu 24–26 mm-dir. Qanadları sarımtıl-krem rəngdə olub kənarları qara-qəhvəyi rəngdədir. Arxa qanadların xarici kənarında 6 ədəd gözşəkilli ləkə vardır. Oxşar ləkələr ön qanadların zirvəsində də vardır.
Yayılması
Azərbaycanın cənub-şərqində (Zuvand) yayılmışdır.
Həyat tərzi
Kserofil bitkili quru, daşlı yamaclarda, əsasən yastıqvari , gəvən və akantalimon bitən sahələrdə yaşayır. Kəpənəklər mayın sonunda və iyunda uçurlar, ildə bir nəsil verirlər. Tırtıllar apreldə taxıllarla (yerli yulaf növü) qidalanır və küləş içərisində puplaşır. Yumurta mərhələsində qışlayır. Bu kəpənəklər yırtıcı ktır milçəkləri tərəfindən intensiv surətdə ovlanır.
Sayı
R. Əffəndi tərəfindən Talışda 1 kəpənək, 2011-ci ildə V. V. Tixonov tərəfindən 1 kəpənək qeydə alınmışdır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Kəpənəyin yaşayış yerlərinin insanlar tərəfindən zəbt edilməsi, otlaqlara, əkin sahələrinə çevrilməsi tırtıllar üçün kifayət qədər yem bitkisinin olmamasına gətirib çıxarır. Əkin sahələrində küləşin yığılması küləş içərisində puplaşmış kəpənəklərin məhvinə səbəb olur. Həvəskar kolleksiyaçılar tərəfindən kəpənəklərin tutulması da onların sayına mənfi təsir göstərir.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Azərbaycanın Qırmızı kitabının I nəşrinə daxil edilmişdir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Kəpənəklərin yaşayış ərazilərinin qorunması, kəpənəyin biologiyasının ətraflı öyrənilməsi, yaşayış ərazilərinə müntəzəm monitorinqlərin təşkil edilməsi qorunması üçün məsləhət görülən tədbirlərdəndir.
İstinadlar
- Azərbaycanın Qırmızı kitabı. II cild. Bakı: 2013.
- LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index. Beccaloni G. W., Scoble M. J., Robinson G. S. & Pitkin B., 2005–06-15
- Эффенди Р.М. Высшие чешуекрылые Азербайджана. Автореф.дис.канд.биол.наук. Баку: 1971, 24 с.
Ədəbiyyat
- Azərbaycanın Qırmızı kitabı. II cild. Bakı: 2013.
- LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index. Beccaloni G. W., Scoble M. J., Robinson G. S. & Pitkin B., 2005–06-15.
- Рябов М.А. Чешуекрылые Кавказа. Животный мир СССР, т. V, М.–Л.: изд-во АН СССР, 1958, с. 351–475.
- Эффенди Р.М. Высшие чешуекрылые Азербайджана. Автореф.дис.канд.биол.наук. Баку: 1971, 24 с.
- Коршунов Ю.П. Каталог булавоусых чешуекрылых (Lepidoptera, Rhopalocera) фауны СССР. Энтомологич. обозрение. т. LI. вып. 1–2, 1972, с. 136–154, 352–368.
Həmçinin bax
Talış məxməri kəpənəyi Eyfema Şərqi aleksanor yelkənciyi Xrizip
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hilata lat Melanargia hylata pulcuqqanadlilar destesinin satirler fesilesine aid kepenek novu Yoxa cixmaqda olan Talis avtoxtonudur HilataElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir HilataBeynelxalq elmi adiMelanargia hylataSekil axtarisiNCBI 366108EOL 140062TesviriQanadlari aciq halda 52 56 mm dir On qanadin uzunlugu 24 26 mm dir Qanadlari sarimtil krem rengde olub kenarlari qara qehveyi rengdedir Arxa qanadlarin xarici kenarinda 6 eded gozsekilli leke vardir Oxsar lekeler on qanadlarin zirvesinde de vardir YayilmasiAzerbaycanin cenub serqinde Zuvand yayilmisdir Heyat terziKserofil bitkili quru dasli yamaclarda esasen yastiqvari geven ve akantalimon biten sahelerde yasayir Kepenekler mayin sonunda ve iyunda ucurlar ilde bir nesil verirler Tirtillar aprelde taxillarla yerli yulaf novu qidalanir ve kules icerisinde puplasir Yumurta merhelesinde qislayir Bu kepenekler yirtici ktir milcekleri terefinden intensiv suretde ovlanir SayiR Effendi terefinden Talisda 1 kepenek 2011 ci ilde V V Tixonov terefinden 1 kepenek qeyde alinmisdir Mehdudlasdirici amillerKepeneyin yasayis yerlerinin insanlar terefinden zebt edilmesi otlaqlara ekin sahelerine cevrilmesi tirtillar ucun kifayet qeder yem bitkisinin olmamasina getirib cixarir Ekin sahelerinde kulesin yigilmasi kules icerisinde puplasmis kepeneklerin mehvine sebeb olur Heveskar kolleksiyacilar terefinden kepeneklerin tutulmasi da onlarin sayina menfi tesir gosterir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerAzerbaycanin Qirmizi kitabinin I nesrine daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerKepeneklerin yasayis erazilerinin qorunmasi kepeneyin biologiyasinin etrafli oyrenilmesi yasayis erazilerine muntezem monitorinqlerin teskil edilmesi qorunmasi ucun meslehet gorulen tedbirlerdendir IstinadlarAzerbaycanin Qirmizi kitabi II cild Baki 2013 LepIndex The Global Lepidoptera Names Index Beccaloni G W Scoble M J Robinson G S amp Pitkin B 2005 06 15 Effendi R M Vysshie cheshuekrylye Azerbajdzhana Avtoref dis kand biol nauk Baku 1971 24 s EdebiyyatAzerbaycanin Qirmizi kitabi II cild Baki 2013 LepIndex The Global Lepidoptera Names Index Beccaloni G W Scoble M J Robinson G S amp Pitkin B 2005 06 15 Ryabov M A Cheshuekrylye Kavkaza Zhivotnyj mir SSSR t V M L izd vo AN SSSR 1958 s 351 475 Effendi R M Vysshie cheshuekrylye Azerbajdzhana Avtoref dis kand biol nauk Baku 1971 24 s Korshunov Yu P Katalog bulavousyh cheshuekrylyh Lepidoptera Rhopalocera fauny SSSR Entomologich obozrenie t LI vyp 1 2 1972 s 136 154 352 368 Hemcinin baxTalis mexmeri kepeneyi Eyfema Serqi aleksanor yelkenciyi XrizipXarici kecidler