Heydər Gəray xanlığın və ailənin banisi Hacı Gərayın ən böyük oğlu idi. Anasının kim olduğu bilinmir. Doğum tarixi və gənclik illəri barədə məlumat yoxdur. Ancaq atası Hacı Gəray xan olduqca sərt daxili siyasət yeridirdi. Bu səbəblə yerli əyanları özündən narazı salmışdı. Digər yandan Osmanlılarla ittifaq quraraq Kəfə qalasını mühasirəyə almış, qalanı ala bilməsə də genuyalıları vergi verməyə məcbur etmişdi.
Məhz bu hadisədən 2 il sonra 1456-cı ildə Heydər Gəray genuyalıların və yerli əsilzadələrin dəstəyini alaraq atasına qarşı ayaqlandı və taxt mübarizəsinə başladı. Xarici dəstəyə baxmayaraq bu mübarizəsi cəmi 2 ay davam etdi və ələ keçirilərək Sudak qalasına həbs edildi.
Atasının vəfatından sonra qardaşları Nurdövlət və Məngli Gəray arasında taxt mübarizəsi başladı. Ancaq 1475-ci ilin martında yerli əyanlar Məngli Gərayı devirdi və həbs tutulan Heydər Gəray Krım taxtına oturdu. Taxta keçdikdən sonra Şirin qəbiləsindən Əminək bəylə birlikdə Litva knyazlığına məxsus bəzi qalalara hücum etdi ancaq müvəffəqiyyət qazana bilmədi.
Heydər Gərayın ikinci səltənəti də uzun çəkmədi. Həmin ilin sonunda Osmanlılar Krımın cənub bölgələrini ələ keçirdilər və burada həbs tutulan Nurdövlət Gərayı azad edərək yenidən Krım xanı təyin etdilər. İki qardaşın münasibətləri yaxşı olmasa da, Heydər Gəray kiçik qardaşına tabe olmağa məcbur oldu. Nurdövlət Gərayın üçüncü və son səltənəti olan bu dövrdə iki qardaş yerli bəylərlə mübarizəyə davam etdilər. Ancaq Osmanlı dəstəyini alan Məngli Gəraya məğlub olaraq 1479-cu ildə ölkəni tərk etdilər.
Əvvəlcə Litva knyazlığına gələn qardaşlar daha sonra Kiyevə, ardından Moskvaya üz tutdular. Burada KnyazIII İvan tərəfindən yaxşı qarşılansalar da, çox keçmədən Heydər Gəray bilinməyən bir səbəblə ölkənin şimal torpaqlarına sürgünə göndərildi. 1487-ci ildə Voloqda vilayətində Belozerski qalasında vəfat etdi.
Ailəsi və övadlarının olub-olmaması barədə məlumat yoxdur.
Mənbə
Oleksa Gaivoronsky. Poveliteli Dvukh Materikov, second edition, Kiev 2010, volume I, pp 58, 63, 65, 67,74.
Gaivoronsky, p74 says that there were rumors that the Poles were planning to use him and Ivan decided to be safe, but his only source is Velyaminov-Zernov, which is very old.
Avqust 17, 2021
heydər, gəray, bielaaziorsk, brest, vilayəti, 1487, belozersk, krım, xanlığının, gəraylar, sülaləsinin, banisi, hacı, gərayın, böyük, oğlu, müxtəlif, vaxtlarda, dəfə, krım, taxtı, uğrunda, ayaqlanmış, səbəblə, tarixi, mənbələrdə, olaraq, qeyd, edilmir, krım, x. Heyder Geray Bielaaziorsk d Brest vilayeti 1487 Belozersk d Krim xanliginin ve Geraylar sulalesinin banisi Haci Gerayin boyuk oglu Muxtelif vaxtlarda 2 defe Krim taxti ugrunda ayaqlanmis bu sebeble tarixi menbelerde xan olaraq qeyd edilmir Heyder GerayKrim xani1456Selefi I Haci GerayXelefi I Haci GerayKrim xanimart 1475 dekabr 1475Selefi I Mengli GerayXelefi Nurdovlet GeraySexsi melumatlarDogum yeri Bielaaziorsk d Biaroza District d Brest vilayeti Belorusiya SSRVefat tarixi 1487Vefat yeri Belozersk d Belozersky Uyezd d Boyuk Moskva KnyazligiAtasi I Haci GerayHeyati RedakteHeyder Geray xanligin ve ailenin banisi Haci Gerayin en boyuk oglu idi Anasinin kim oldugu bilinmir Dogum tarixi ve genclik illeri barede melumat yoxdur Ancaq atasi Haci Geray xan olduqca sert daxili siyaset yeridirdi Bu sebeble yerli eyanlari ozunden narazi salmisdi Diger yandan Osmanlilarla ittifaq quraraq Kefe qalasini muhasireye almis qalani ala bilmese de genuyalilari vergi vermeye mecbur etmisdi Mehz bu hadiseden 2 il sonra 1456 ci ilde Heyder Geray genuyalilarin ve yerli esilzadelerin desteyini alaraq atasina qarsi ayaqlandi ve taxt mubarizesine basladi Xarici desteye baxmayaraq bu mubarizesi cemi 2 ay davam etdi ve ele kecirilerek Sudak qalasina hebs edildi Atasinin vefatindan sonra qardaslari Nurdovlet ve Mengli Geray arasinda taxt mubarizesi basladi Ancaq 1475 ci ilin martinda yerli eyanlar Mengli Gerayi devirdi ve hebs tutulan Heyder Geray Krim taxtina oturdu Taxta kecdikden sonra Sirin qebilesinden Eminek beyle birlikde Litva knyazligina mexsus bezi qalalara hucum etdi ancaq muveffeqiyyet qazana bilmedi Heyder Gerayin ikinci selteneti de uzun cekmedi Hemin ilin sonunda Osmanlilar Krimin cenub bolgelerini ele kecirdiler ve burada hebs tutulan Nurdovlet Gerayi azad ederek yeniden Krim xani teyin etdiler Iki qardasin munasibetleri yaxsi olmasa da Heyder Geray kicik qardasina tabe olmaga mecbur oldu Nurdovlet Gerayin ucuncu ve son selteneti olan bu dovrde iki qardas yerli beylerle mubarizeye davam etdiler Ancaq Osmanli desteyini alan Mengli Geraya meglub olaraq 1479 cu ilde olkeni terk etdiler Evvelce Litva knyazligina gelen qardaslar daha sonra Kiyeve ardindan Moskvaya uz tutdular Burada Knyaz III Ivan terefinden yaxsi qarsilansalar da cox kecmeden Heyder Geray bilinmeyen bir sebeble olkenin simal torpaqlarina surgune gonderildi 1487 ci ilde Voloqda vilayetinde Belozerski qalasinda vefat etdi Ailesi ve ovadlarinin olub olmamasi barede melumat yoxdur Menbe RedakteOleksa Gaivoronsky Poveliteli Dvukh Materikov second edition Kiev 2010 volume I pp 58 63 65 67 74 Gaivoronsky p74 says that there were rumors that the Poles were planning to use him and Ivan decided to be safe but his only source is Velyaminov Zernov which is very old Menbe https az wikipedia org w index php title Heyder Geray amp oldid 5517063, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
