fbpx
Wikipedia

Hattin döyüşü

Hattin döyüşü1187-ci ilin 4 iyul tarixində Tiberiya yaxınlığında yerləşən Hattin təpələrində baş vermiş döyüş. Döyüş Birinci səlib yürüşü zamanı yaradılmış Qüds krallığının kralı Luzuinyalı QayƏyyubilərin başçısı Səlahəddin Əyyubinin qoşunları arasında baş vermişdir. Taktiki gedişlərin düzgün seçilməməsi nəticəsində xaçlı qoşunu müharibənin gedişində ciddi itkilər vermiş və bundan istifadə edən Əyyubilər düşmən ordusunu mühasirəyə alaraq məhv etməyə başlamışdır. 17 min xaçlı əsgərinin ölümü və Qüds krallığının kralı Luzuinyalı Qayın əsir düşməsi ilə nəticələnən müharibədə Səlahəddin Əyyubinin qoşunu mütləq zəfər əldə etmişdir. Əyyubilərə qarşı aparılan döyüşdə Qüds krallığına Məbəd cəngavərləri, Malta cəngavərləriAntakiya knyazlığı kimi birliklər yaxından köməklik göstərirdi.

Hattin döyüşü
Orta əsrlərə aid Hattin döyüşünün təsviri
Tarix 4 iyul, 1187
Yeri Tiberiya yaxınlığında yerləşən Hattin təpələri
Nəticəsi Səlahəddin Əyyubinin zəfəri
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)
Tərəflərin qüvvəsi

30.000 döyüşçü

20.000 döyüşçü

Ölənlər və yaralananlar

dəqiq bilinmir

17.000 döyüşçü

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müharibəyə qədər olan vəziyyət

Antakya knyazları və Məbəd cəngavərləri tərəfindən ərazinin yerli müsəlman əhalisinə qarşı kütləvi talanların və qətillərin həyata keçirilməsi Səlahəddin Əyyubini narahat edirdi. Əyyubinin əsas hədəfi Qüds krallığının üzərinə hücuma keçib başda kral Luzuinyalı Qay olmaqla bütün səlibçiləri Fələstin torpaqlarında kənarlaşdırmaq idi. Bu məqsədlə Misir, SuriyaƏlcəzairdə yerləşən hərbi birləşmələrə və müsəlman döyüşçülərə xəbər göndərildi; göndərilən xəbərdə döyüşçülərdən xristian ordularına qarşı başladılacaq cihad hərkatında iştirak etmək tövsiyə olunurdu. Əyyubinin əsas hədəfi Qüds krallığı və onun əsas hərbi tərəfdaşı kimi çıxış edən Məbəd cəngavərlərinin hərbi birləşmələrini məhv etmək və beləlikdə şərqdə iki əsirə yaxın davam edən xristian ağalığına son vermək idi. Səlahəddin Əyyubi tərəfindən edilən çağırışdan sonra çox sayda süvari və piyada Şam şəhərinə gəldi.

Qüds krallığı bu dövrdə daxili çəkişmələrlə məşğul idi. Yeni kral seçilən Luzuinyalı Qay Səlahəddin Əyyubi ilə daha isti münasibətilərin qurulmasının tərəfdarı olan Tripoli şahzadəsi III Raymond ilə hakimiyyət uğrunda mübarizə aparırdı. Tripoli şahzadəsi III Raymond xanımına məxsus olan Təbəriyyə gölünün qərb sahilində yerləşən kiçik Tiberiya qalasına nəzarət edirdi. Luzuinyalı Qay qalaya hücum edərək III Raymondun müqavimət əzmini qırmaq istədi, ancaq hücumdan xəbər tutan Raymond məsələ ilə bağlı Səlahəddin Əyyubiyə məktub yazaraq ondan qoşun göndərməsini xahiş etdi. Səlahəddin Əyyubi nəzarəti altında olan süvari birliklərindən birini III Raymonda kömək kimi göndərdi.

1187-ci ilin 30 aprel tarixində Səlahəddin Əyyubi vassal aslılığında saxladığı III Raymonda bir məktub yazaraq Təbəriyyə gölü ətrafında kəşfiyyat məqsədli yürüş həyata keçirmək istədiyini bildirdi. Məktubda Əyyubi niyyətlərinin sadəcə ərazinin çoğrafi quruluşu barədə kəşfiyyat məlumatlarının öyrənilməsi olduğunu, heç bir halda ərazinin işğal edilməyəcəyini və yerli əhaliyə toxunulmayacağını bildirdi. III Raymondun təklif edilən şərtlə razılaşmaqdan başqa yolu qalmamışdı. 1 may tarixində Əyyubinin 7.000 nəfərdən ibarət süvari qoşunu Təbəriyyə gölü ətrafında görünməyə başlandı. Yerli əhali ilə heç bir problem yaşamayan qoşunu kənardan Məbəd cəngavərləriMalta cəngavərlərinin əsgərləri izləyirdi. Məqsədləri müsəlman süvari qoşunun üzərinə hücum etmək olan səlibçilərin hücumu uğursuz alındı və baş verən kiçik döyüşdə məğlub olaraq geri çəkildilər.

Müharibənin başlaması

}}

Təbəriyyə gölü yaxınlığında səlibçilərin Əyubbi qoşunu tərəfindən məğlub edilməsindən sonra, nüfuzlu din xadimləri Tripoli şahzadəsi III Raymondu Səlahəddin Əyyubiyə qarşı yaradılan ittifaqa qatılmağa məcbur etdilər. Səlibçilərin Təbəriyyə yaxınlığında məğlub edilməsini qəbul edilməz hal hesab edən Qüds krallığının kralı Luzuinyalı Qay yüksək hərbi şuranın toplanmasına qərar verdi. Şuranın yığıncağında Səlahəddin Əyyubi bütün səlibçi dini ordenlər və dövlətlər üçün ümumi təhlükə kimi qiymətləndirildi və ən qısa zamanda vahid qoşunun yaradılması razılaşdırıldı. Qüds krallığı, Məbəd cəngavərləri, Malta cəngavərləriAntakiya knyazlığının hərbi birləşmələri Səlahəddinin ordusununa qarşı Akka şəhəri yaxınlığında çəmləşdirilmişdi.

Digər tərəfdən iyun ayının ortalarından etibarən Səlahəddin Əyyubi 12.000 nəfərlik süvari qoşunun və ən əsası cihad çağırışı ilə gəlmiş könüllü birliklərini Şam və Təbəriyyə arasında yerləşən ərazidə toplamış və onların qarşısında səlibçilərə qarşı döyüşməyin əhəmiyyətindən danışmışdı. Səlahəddin bu ordu ilə Fələstinin içinə qədər daxil oldu və Təbəriyyə gölünün sahilinə gəldi. Müsəlman ordusu Təbəriyyə gölünün sahilində yerləşən eyni adlı kiçik qalaya hücum edərək qalanı ələ keçirdilər və beləliklə səlibçilər düzənlik ərazidə döyüşməyə məcbur edildi. Səlahəddin Təbəriyyə gölündən ayrılan İordan çayının kənarında qoşunu möhkəmləndirmişdi. Əyubbi qoşunu buynuz şəkilli Hittin volkanik təpələrinin yaxınlığında səlibçi qoşunun gəlməsini gözləyirdi.

3 iyul tarixində səlibçilər Səffuriyə adlı ərazidən səhər tezdən ayrıldı. 4 saat davam edən səfər səlibçi qoşunun təmiz yormuşdu. Havanın gündəlik normadan isti olması və ən əsası ərazidə heç bir su qaynağanını olmaması səlibçiləri çıxılmaz vəziyyətə salmışdı. Səlahəddinin kiçik birlikləri ilə qarşılaşan səlibçilərin sürətli irəliləyişi ləngiyirdi və nəticədə səlib qoşunu yalnız axşam tərəfi Təbəriyyə gölünün su qaynağı ilə zəngin olan ərazisinə yaxınlaşa bildi. Səlibçilər əraziyə çatandan sonra məlum oldu ki, təpəlik ərazi ilə su qayanağının olduğu ərazidə Səlahəddinin qoşunu dayanıb. Nəticədə səlibçilər gecəni susuz keçirmək məcburiyyətində qaldılar.

4 iyul tarixində sübh vaxtı səlibçilər Səlahəddinin qoşunu tərəfindən qorunan gölün aşağı sahilinə doğru hücuma keçdi. Susuzluqdan nizami pozulmuş qoşun Əyyubi ordusu tərəfindən geri yatırıldı. Səlahəddin düşmənini çıxılmaz vəziyyətdə olduğunu görüb onları təqib etməyə başladı. Məbəd cəngavərləri onlara qarşı qaçan səlibçiləri gördükdə Səlahəddinin qoşunun üzərinə hücum etmək imkanlarından məhrum oldular. Gözlənilməz vəziyyətə düşdükləri üçün səlibçilərin müdafiə xətti qurmağada zamanları qalmadı. Bu an təpənin arxa tərəfindən düşmənə yaxınlaşan Əyubbi süvariləri düşmənlərinin vəziyyətini daha da çətinləşdirdi. Beləliklə tərəflər arasında qızğın müharibə başlamış oldu. Müharibənin gedişində məğlub olacaqlarını anlayan və dini rəhbərlər tərəfindən Səlahəddinə qarşı döyüşməyə məcbur edilmiş Tripoli şahzadəsi III Raymond mühasirəni yarıb qaçmağa cəhd göstərdi. Əyyubilərə qarşı mülayim münasibətləri ilə tanındığı üçün Əyyubi komandalar tərəfindən qaçması şərait yaradıldı və beləliklə III Raymond Tripoliyə qayıtdı. Bununlada döyüşün müqəddaratı həll edilmiş oldu və səlibçilərin məğlubiyyəti rəsmiləşdi. Hattin kəndi ətrafında 150 nəfərlik kiçik qoşunu ilə mühasirədə qalan Qüds krallığının kralı Luzuinyalı Qay əsir götürüldü, əsgərləri isə qılıncdan keçirildi.

Müharibənin nəticələri

Əyyubi ordusu Qüds kralını əsir aldığı kimi krallığa nəzarətidə ələ keçirmişdi. Səlib qoşunun tərkibində olan Akka Kardinalı öldürlüdü və bu din adamının səlibçilərə ruh yüksəkliyi vermək üçün yanında gəzdirdiyi İsa Məsih təsvirli müqəddəs məbəd çarmıxı müsəlmanlar tərəfindən müsadirə edildi. Ələ keçirilən səlibçilərin arasında Qüds krallığının kralı Luzuinyalı Qay, qardaşı II Amalrik, Şatilyonlu Reynald, Montferratlı V Giyom və Redfordlu Cerard kimi soylu səlibçilər vardı. Müharibənini nəticəsində səlibçi qoşunu 17.000 nəfərdən ibarət canlı qüvvəsini itirdiyini tarixi mənbələrində göstərmişdir.

Səlahəddin əsirləri arasında olan Qüds krallığının kralı Luzuinyalı Qay ilə Şatilyonlu Reynaldı çadırasına gətirlməsini əmir etdi. Burada Səlahəddin krala öz əli ilə bir bardağ su verdi. Kral suyu içdikdən sonra bardağı Reynalda uzatdı və o da sudan içdi. Həmin dövrün adətlərinə görə hökümdar tərəfindən kimə su verilirdisə həmin şəxsin canı bağışlanılırdı. Səlahəddin Əyyubi məsələnin yalnış anlaşılmaması üçün səlibçi başçıların yanında tərcüməsinə bu ifadəni tərcümə etməyi əmir etmişdir:

  Şatilyonlu Reynalda deyin ki, ona su dolu bardağı mən yox Luzuinyalı Qay uzadıb.  

Bu mesaj Şatilyonlu Reynaldın canının bağışlanmayacağı anlamına gəlirdi. Bütün bu döyüşlərə qədər Reynald müsəlman əhaliyə etdiyi zülmlər və talanlarla ad çıxarmış səlibçi komandalardan olmuşdu və Səlahəddin Əyyubinin səlibçilərə qarşı apardığı mübarizədə əsas məqsədlərindən biri də bu şəxsi cəzalandırmaqdan ibarət idi. Bəzi tarixi mənbələrdə bu görüşdən sonra Şatilyonlu Reynaldın Səlahəddin Əyyubi tərəfindən başının kəsildiyini göstərir. Bu iddia sonralar Avropalılar tərəfindən əfsanələşdirilmişdir. Qüds krallığının kralı Luzuinyalı Qay və onunla birlikdə əsir düşmüş nüfuzlu cəngavərlərin həyatları bağışlandı. Ancaq əsir alınan Malta cəngavərləriMəbəd cəngavərləri nümayəndələrinə İslam dinin qəbul ediləcəkləri təqdirdə canlarının bağışlanacağı bildirildi. Bir çox əsir bu təklifi rədd etdiyindən səhərisi gün boyunları vurularaq edam edildi.

 
Baliyanın Qüdsü Səlahəddinə təslim etməsini təsvir edən Orta Əsr miniatütürü

Qüds krallığının kralı Qay və digər əsirlər Şam şəhərinə gətirildi və burada onlar üçün nəzərdə tutulmuş can haqqı ödənildikdən sonra azad edildilər. Əldə edilən qələbədən arxayınlaşmayan Səlahəddin Əyyubi Fələstində yerləşən bütün səlibçi qalaların üzərinə hücuma keçdi.1187-ci ilin sentyabr ayının ortalarında Akka, Nablus, Yafa, Təbin, Beyrut və Aşkelon şəhərləri Əyyubilərin əlinə keçdi. Həmin ilin 22 sentyabr tarixində Qüds şəhəri mühasirəyə alındı. Qüds Kraliçası Sibella, Rahib Heraklus və İbelinli Baliyan tərəfindən şəhər 2 oktyabr tarixinə qədər müdafiə edildi, ancaq sonunda İbelinli Baliyan ilə Səlahəddin Əyyubi arasında əldə edilən razılaşmaya əsasən səlibçilər Qüds şəhərini boşaltmağa razılıq verdilər. Bununlada uzun müddətdən sonra Qüds yenidən müsəlmanların nəzarəti altına keçdi.

Hattin müharibəsində səlibçilərin məğlub olması barədə məlumatı Avropaya Tir şəhərinin kardinalı Yosqus gətirdi. Xəbər Avropada böyük üzüntü ilə qarşılandı. Xristianlar dərhal yeni bir səlib yürüşünün keçirilməsini tələb etdilər. Qüds şəhəri 200 ildən sonra yenidən müsəlmanların nəzarəti altına keçmişdi və səlibçilər özləri üçün bu halı rüsvayçılıq hesab edirdilər. Roma papası VII Qriqor bu yeni səlib yürüşü barədə Audita tremendi adı ilə tanınan papalıq qanun qəbul etdi. Fransaİngiltərədə yeni səlib yürüşünü maliyyələşdirmək üçün varlı şəxslərdən və baronlardan xüsusi səlib vergisi toplanmağa başlanıldı. Qısa zamanda yeni bir səlib yürüşü üçün təşkilatlanan Avropalıların məqsədi Qüds şəhərini yenidən müsəlmanların əllərindən almaq idi. Aparılan bütün hazırlıqlar 2 ilə yekunlaşdı və yeni bir səlib yürüşü yalnız 1189-cu ildə baş tutdu. Vatikanınn mənəvi öndərliyi ilə İngiltərə kralı Aslan ürəkli Riçard, Fransa imperatoru II Filip Avqust və Alman imperatoru I Fridrix Barbarossa üç ayrı qoldan hücuma keçdi, ancaq bütün hücumlar uğursuz alındı.

Panorama

Döyüşün keçirildiyi ərazinin panoraması

Ədəbiyyat

  • Baldwin, M. W. (1936), Raymond III of Tripolis and the Fall of Jerusalem (1140–1187), Princeton: Princeton University Press
  • Brundage, James A. (1962), De Expugnatione Terrae Sanctae per Saladinum // The Crusades: A Documentary Survey, Milwaukee: Marquette University Press
  • Delcourt, Thierry ed. (2009), Sébastien Mamerot, Les Passages d'Outremer. A chronicle of the Crusades, Cologne: Taschen, 145, ISBN 978-3-8365-0555-0 ([[:Category:|link]])[[Category:]]
  • Edbury, Peter W. (1996), The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation, Aldershot: Ashgate, ISBN 1-84014-676-1
  • Gillingham, John (1999), Richard I, Yale English Monarchs, New Haven: Yale University Press, ISBN 0-300-07912-5
  • Holt, P. M. (1986), The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, New York: Longman, ISBN 0-582-49302-1
  • Lyons, M. C.; Jackson, D. E. P. (1982), Saladin: The Politics of the Holy War, New York: Cambridge University Press, ISBN 0-521-22358-X
  • Nicholson, R. L. (1973), Joscelyn III and the Fall of the Crusader States, 1134–1199, Leiden: Brill Publishers, ISBN 90-04-03676-8 (#text_ignored)
  • Nicolle, David (2005), Hattin 1187: Saladin's Greatest Victory, Praeger Illustrated Military History Series, Westport, CT: Praeger Publishers, ISBN 0-275-98840-6
  • Nicolle, David (2011), Saladin: Leadership-Strategy-Conflict, Command #12, Osprey Publishing, ISBN 978-1-84908-317-1
  • Phillips, Jonathan (2002), The Crusades 1095–1187, New York: Longman, ISBN 0-582-32822-5

hattin, döyüşü, 1187, ilin, iyul, tarixində, tiberiya, yaxınlığında, yerləşən, hattin, təpələrində, baş, vermiş, döyüş, döyüş, birinci, səlib, yürüşü, zamanı, yaradılmış, qüds, krallığının, kralı, luzuinyalı, əyyubilərin, başçısı, səlahəddin, əyyubinin, qoşunl. Hattin doyusu 1187 ci ilin 4 iyul tarixinde Tiberiya yaxinliginda yerlesen Hattin tepelerinde bas vermis doyus Doyus Birinci selib yurusu zamani yaradilmis Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay ve Eyyubilerin bascisi Selaheddin Eyyubinin qosunlari arasinda bas vermisdir Taktiki gedislerin duzgun secilmemesi neticesinde xacli qosunu muharibenin gedisinde ciddi itkiler vermis ve bundan istifade eden Eyyubiler dusmen ordusunu muhasireye alaraq mehv etmeye baslamisdir 17 min xacli esgerinin olumu ve Quds kralliginin krali Luzuinyali Qayin esir dusmesi ile neticelenen muharibede Selaheddin Eyyubinin qosunu mutleq zefer elde etmisdir Eyyubilere qarsi aparilan doyusde Quds kralligina Mebed cengaverleri Malta cengaverleri ve Antakiya knyazligi kimi birlikler yaxindan komeklik gosterirdi Hattin doyusuOrta esrlere aid Hattin doyusunun tesviriTarix 4 iyul 1187Yeri Tiberiya yaxinliginda yerlesen Hattin tepeleriNeticesi Selaheddin Eyyubinin zeferiMunaqise terefleriEyyubiler Quds kralligi Mebed cengaverleri Malta cengaverleri Antakiya knyazligi Muqeddes Lazarus ordeniKomandan lar Selaheddin Eyyubi Luzuinyali Qay Tripoli qrafi III RaymondIbelinli Baliyan Satilyonlu Reynald edam Tereflerin quvvesi30 000 doyuscu 20 000 doyuscuOlenler ve yaralananlardeqiq bilinmir 17 000 doyuscu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Muharibeye qeder olan veziyyet 2 Muharibenin baslamasi 3 Muharibenin neticeleri 4 Panorama 5 EdebiyyatMuharibeye qeder olan veziyyet RedakteAntakya knyazlari ve Mebed cengaverleri terefinden erazinin yerli muselman ehalisine qarsi kutlevi talanlarin ve qetillerin heyata kecirilmesi Selaheddin Eyyubini narahat edirdi Eyyubinin esas hedefi Quds kralliginin uzerine hucuma kecib basda kral Luzuinyali Qay olmaqla butun selibcileri Felestin torpaqlarinda kenarlasdirmaq idi Bu meqsedle Misir Suriya ve Elcezairde yerlesen herbi birlesmelere ve muselman doyusculere xeber gonderildi gonderilen xeberde doyusculerden xristian ordularina qarsi basladilacaq cihad herkatinda istirak etmek tovsiye olunurdu Eyyubinin esas hedefi Quds kralligi ve onun esas herbi terefdasi kimi cixis eden Mebed cengaverlerinin herbi birlesmelerini mehv etmek ve belelikde serqde iki esire yaxin davam eden xristian agaligina son vermek idi Selaheddin Eyyubi terefinden edilen cagirisdan sonra cox sayda suvari ve piyada Sam seherine geldi Quds kralligi bu dovrde daxili cekismelerle mesgul idi Yeni kral secilen Luzuinyali Qay Selaheddin Eyyubi ile daha isti munasibetilerin qurulmasinin terefdari olan Tripoli sahzadesi III Raymond ile hakimiyyet ugrunda mubarize aparirdi Tripoli sahzadesi III Raymond xanimina mexsus olan Teberiyye golunun qerb sahilinde yerlesen kicik Tiberiya qalasina nezaret edirdi Luzuinyali Qay qalaya hucum ederek III Raymondun muqavimet ezmini qirmaq istedi ancaq hucumdan xeber tutan Raymond mesele ile bagli Selaheddin Eyyubiye mektub yazaraq ondan qosun gondermesini xahis etdi Selaheddin Eyyubi nezareti altinda olan suvari birliklerinden birini III Raymonda komek kimi gonderdi 1187 ci ilin 30 aprel tarixinde Selaheddin Eyyubi vassal asliliginda saxladigi III Raymonda bir mektub yazaraq Teberiyye golu etrafinda kesfiyyat meqsedli yurus heyata kecirmek istediyini bildirdi Mektubda Eyyubi niyyetlerinin sadece erazinin cografi qurulusu barede kesfiyyat melumatlarinin oyrenilmesi oldugunu hec bir halda erazinin isgal edilmeyeceyini ve yerli ehaliye toxunulmayacagini bildirdi III Raymondun teklif edilen sertle razilasmaqdan basqa yolu qalmamisdi 1 may tarixinde Eyyubinin 7 000 neferden ibaret suvari qosunu Teberiyye golu etrafinda gorunmeye baslandi Yerli ehali ile hec bir problem yasamayan qosunu kenardan Mebed cengaverleri ve Malta cengaverlerinin esgerleri izleyirdi Meqsedleri muselman suvari qosunun uzerine hucum etmek olan selibcilerin hucumu ugursuz alindi ve bas veren kicik doyusde meglub olaraq geri cekildiler Muharibenin baslamasi Redakte Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay ve Eyyubilerin bascisi Selaheddin Eyyubi Teberiyye golu yaxinliginda selibcilerin Eyubbi qosunu terefinden meglub edilmesinden sonra nufuzlu din xadimleri Tripoli sahzadesi III Raymondu Selaheddin Eyyubiye qarsi yaradilan ittifaqa qatilmaga mecbur etdiler Selibcilerin Teberiyye yaxinliginda meglub edilmesini qebul edilmez hal hesab eden Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay yuksek herbi suranin toplanmasina qerar verdi Suranin yigincaginda Selaheddin Eyyubi butun selibci dini ordenler ve dovletler ucun umumi tehluke kimi qiymetlendirildi ve en qisa zamanda vahid qosunun yaradilmasi razilasdirildi Quds kralligi Mebed cengaverleri Malta cengaverleri ve Antakiya knyazliginin herbi birlesmeleri Selaheddinin ordusununa qarsi Akka seheri yaxinliginda cemlesdirilmisdi Diger terefden iyun ayinin ortalarindan etibaren Selaheddin Eyyubi 12 000 neferlik suvari qosunun ve en esasi cihad cagirisi ile gelmis konullu birliklerini Sam ve Teberiyye arasinda yerlesen erazide toplamis ve onlarin qarsisinda selibcilere qarsi doyusmeyin ehemiyyetinden danismisdi Selaheddin bu ordu ile Felestinin icine qeder daxil oldu ve Teberiyye golunun sahiline geldi Muselman ordusu Teberiyye golunun sahilinde yerlesen eyni adli kicik qalaya hucum ederek qalani ele kecirdiler ve belelikle selibciler duzenlik erazide doyusmeye mecbur edildi Selaheddin Teberiyye golunden ayrilan Iordan cayinin kenarinda qosunu mohkemlendirmisdi Eyubbi qosunu buynuz sekilli Hittin volkanik tepelerinin yaxinliginda selibci qosunun gelmesini gozleyirdi 3 iyul tarixinde selibciler Seffuriye adli eraziden seher tezden ayrildi 4 saat davam eden sefer selibci qosunun temiz yormusdu Havanin gundelik normadan isti olmasi ve en esasi erazide hec bir su qaynaganini olmamasi selibcileri cixilmaz veziyyete salmisdi Selaheddinin kicik birlikleri ile qarsilasan selibcilerin suretli irelileyisi lengiyirdi ve neticede selib qosunu yalniz axsam terefi Teberiyye golunun su qaynagi ile zengin olan erazisine yaxinlasa bildi Selibciler eraziye catandan sonra melum oldu ki tepelik erazi ile su qayanaginin oldugu erazide Selaheddinin qosunu dayanib Neticede selibciler geceni susuz kecirmek mecburiyyetinde qaldilar 4 iyul tarixinde subh vaxti selibciler Selaheddinin qosunu terefinden qorunan golun asagi sahiline dogru hucuma kecdi Susuzluqdan nizami pozulmus qosun Eyyubi ordusu terefinden geri yatirildi Selaheddin dusmenini cixilmaz veziyyetde oldugunu gorub onlari teqib etmeye basladi Mebed cengaverleri onlara qarsi qacan selibcileri gordukde Selaheddinin qosunun uzerine hucum etmek imkanlarindan mehrum oldular Gozlenilmez veziyyete dusdukleri ucun selibcilerin mudafie xetti qurmagada zamanlari qalmadi Bu an tepenin arxa terefinden dusmene yaxinlasan Eyubbi suvarileri dusmenlerinin veziyyetini daha da cetinlesdirdi Belelikle terefler arasinda qizgin muharibe baslamis oldu Muharibenin gedisinde meglub olacaqlarini anlayan ve dini rehberler terefinden Selaheddine qarsi doyusmeye mecbur edilmis Tripoli sahzadesi III Raymond muhasireni yarib qacmaga cehd gosterdi Eyyubilere qarsi mulayim munasibetleri ile tanindigi ucun Eyyubi komandalar terefinden qacmasi serait yaradildi ve belelikle III Raymond Tripoliye qayitdi Bununlada doyusun muqeddarati hell edilmis oldu ve selibcilerin meglubiyyeti resmilesdi Hattin kendi etrafinda 150 neferlik kicik qosunu ile muhasirede qalan Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay esir goturuldu esgerleri ise qilincdan kecirildi Muharibenin neticeleri Redakte Selaheddin Eyyubinin huzuruna getirilen Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay Eyyubi ordusu Quds kralini esir aldigi kimi kralliga nezaretide ele kecirmisdi Selib qosunun terkibinde olan Akka Kardinali oldurludu ve bu din adaminin selibcilere ruh yuksekliyi vermek ucun yaninda gezdirdiyi Isa Mesih tesvirli muqeddes mebed carmixi muselmanlar terefinden musadire edildi Ele kecirilen selibcilerin arasinda Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay qardasi II Amalrik Satilyonlu Reynald Montferratli V Giyom ve Redfordlu Cerard kimi soylu selibciler vardi Muharibenini neticesinde selibci qosunu 17 000 neferden ibaret canli quvvesini itirdiyini tarixi menbelerinde gostermisdir Selaheddin esirleri arasinda olan Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay ile Satilyonlu Reynaldi cadirasina getirlmesini emir etdi Burada Selaheddin krala oz eli ile bir bardag su verdi Kral suyu icdikden sonra bardagi Reynalda uzatdi ve o da sudan icdi Hemin dovrun adetlerine gore hokumdar terefinden kime su verilirdise hemin sexsin cani bagislanilirdi Selaheddin Eyyubi meselenin yalnis anlasilmamasi ucun selibci bascilarin yaninda tercumesine bu ifadeni tercume etmeyi emir etmisdir Satilyonlu Reynalda deyin ki ona su dolu bardagi men yox Luzuinyali Qay uzadib Bu mesaj Satilyonlu Reynaldin caninin bagislanmayacagi anlamina gelirdi Butun bu doyuslere qeder Reynald muselman ehaliye etdiyi zulmler ve talanlarla ad cixarmis selibci komandalardan olmusdu ve Selaheddin Eyyubinin selibcilere qarsi apardigi mubarizede esas meqsedlerinden biri de bu sexsi cezalandirmaqdan ibaret idi Bezi tarixi menbelerde bu gorusden sonra Satilyonlu Reynaldin Selaheddin Eyyubi terefinden basinin kesildiyini gosterir Bu iddia sonralar Avropalilar terefinden efsanelesdirilmisdir Quds kralliginin krali Luzuinyali Qay ve onunla birlikde esir dusmus nufuzlu cengaverlerin heyatlari bagislandi Ancaq esir alinan Malta cengaverleri ve Mebed cengaverleri numayendelerine Islam dinin qebul edilecekleri teqdirde canlarinin bagislanacagi bildirildi Bir cox esir bu teklifi redd etdiyinden seherisi gun boyunlari vurularaq edam edildi Baliyanin Qudsu Selaheddine teslim etmesini tesvir eden Orta Esr miniatuturu Quds kralliginin krali Qay ve diger esirler Sam seherine getirildi ve burada onlar ucun nezerde tutulmus can haqqi odenildikden sonra azad edildiler Elde edilen qelebeden arxayinlasmayan Selaheddin Eyyubi Felestinde yerlesen butun selibci qalalarin uzerine hucuma kecdi 1187 ci ilin sentyabr ayinin ortalarinda Akka Nablus Yafa Tebin Beyrut ve Askelon seherleri Eyyubilerin eline kecdi Hemin ilin 22 sentyabr tarixinde Quds seheri muhasireye alindi Quds Kralicasi Sibella Rahib Heraklus ve Ibelinli Baliyan terefinden seher 2 oktyabr tarixine qeder mudafie edildi ancaq sonunda Ibelinli Baliyan ile Selaheddin Eyyubi arasinda elde edilen razilasmaya esasen selibciler Quds seherini bosaltmaga raziliq verdiler Bununlada uzun muddetden sonra Quds yeniden muselmanlarin nezareti altina kecdi Hattin muharibesinde selibcilerin meglub olmasi barede melumati Avropaya Tir seherinin kardinali Yosqus getirdi Xeber Avropada boyuk uzuntu ile qarsilandi Xristianlar derhal yeni bir selib yurusunun kecirilmesini teleb etdiler Quds seheri 200 ilden sonra yeniden muselmanlarin nezareti altina kecmisdi ve selibciler ozleri ucun bu hali rusvayciliq hesab edirdiler Roma papasi VII Qriqor bu yeni selib yurusu barede Audita tremendi adi ile taninan papaliq qanun qebul etdi Fransa ve Ingilterede yeni selib yurusunu maliyyelesdirmek ucun varli sexslerden ve baronlardan xususi selib vergisi toplanmaga baslanildi Qisa zamanda yeni bir selib yurusu ucun teskilatlanan Avropalilarin meqsedi Quds seherini yeniden muselmanlarin ellerinden almaq idi Aparilan butun hazirliqlar 2 ile yekunlasdi ve yeni bir selib yurusu yalniz 1189 cu ilde bas tutdu Vatikaninn menevi onderliyi ile Ingiltere krali Aslan urekli Ricard Fransa imperatoru II Filip Avqust ve Alman imperatoru I Fridrix Barbarossa uc ayri qoldan hucuma kecdi ancaq butun hucumlar ugursuz alindi Panorama Redakte Doyusun kecirildiyi erazinin panoramasiEdebiyyat RedakteBaldwin M W 1936 Raymond III of Tripolis and the Fall of Jerusalem 1140 1187 Princeton Princeton University Press Brundage James A 1962 De Expugnatione Terrae Sanctae per Saladinum The Crusades A Documentary Survey Milwaukee Marquette University Press Delcourt Thierry ed 2009 Sebastien Mamerot Les Passages d Outremer A chronicle of the Crusades Cologne Taschen 145 ISBN 978 3 8365 0555 0 Category link Category Edbury Peter W 1996 The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade Sources in Translation Aldershot Ashgate ISBN 1 84014 676 1 Gillingham John 1999 Richard I Yale English Monarchs New Haven Yale University Press ISBN 0 300 07912 5 Holt P M 1986 The Age of the Crusades The Near East from the Eleventh Century to 1517 New York Longman ISBN 0 582 49302 1 Lyons M C Jackson D E P 1982 Saladin The Politics of the Holy War New York Cambridge University Press ISBN 0 521 22358 X Nicholson R L 1973 Joscelyn III and the Fall of the Crusader States 1134 1199 Leiden Brill Publishers ISBN 90 04 03676 8 text ignored Nicolle David 2005 Hattin 1187 Saladin s Greatest Victory Praeger Illustrated Military History Series Westport CT Praeger Publishers ISBN 0 275 98840 6 Nicolle David 2011 Saladin Leadership Strategy Conflict Command 12 Osprey Publishing ISBN 978 1 84908 317 1 Phillips Jonathan 2002 The Crusades 1095 1187 New York Longman ISBN 0 582 32822 5Menbe https az wikipedia org w index php title Hattin doyusu amp oldid 5965576, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.