Hans Albrext Bete (alm. Hans Albrecht Bethe; 2 iyul 1906[…], Strasburq, Elzas-Lotaringiya, Almaniya imperiyası – 6 mart 2005[…], İtaka[d], Nyu-York ştatı) — amerikalı astrofizik və nüvə fiziki. 1967-ci ildə almışdır. Onun maraq dairəsinə həmçinin kvant elektrodinamikası və bərk cisimlər fizikası daxildir.
Hans Bete | |
---|---|
alm. Hans Albrecht Bethe | |
![]() | |
Doğum tarixi | 2 iyul 1906[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 6 mart 2005[…](98 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Elm sahəsi | astrofizika |
Elmi dərəcəsi |
|
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() | |
![]() |
ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1944) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvü, London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (1957),Leopoldina üzvü (1978), Rusiya Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (1994) olmuşdur.
Elmə töhfəsi
Onun əsas əsərləri nüvə fizikası və astrofizikaya həsr olunub. O, termonüvə reaksiyalarının proton-proton dövrəsini kəşf etmişdir (1938). O, kütləli ulduzlarda termonüvə reaksiyaları prosesini izah etməyə imkan verən altı mərhələli karbon-azot dövrü təklif etdi (1938, K. Weizsäckerdən asılı olmayaraq). Bete maddədə hərəkət edən yüklü hissəciyin enerji itkisini təyin etmək üçün düsturun müəllifidir (1934). 1947-ci ildə Bete Lamb dəyişikliyini izah etdi, kvant nəzəriyyəsinə radiasiya korreksiyalarını daxil etdi və yenidən normallaşma nəzəriyyəsinin əsasını qoydu. İki qarşılıqlı təsir edən zərrəəciklər sistemini təsvir edən Bete-Solpiter tənliyi (1951) elementar zərrəciklər nəzəriyyəsində geniş istifadə olunur.
1929-cu ildə o, kristal sahəsinin kvant kimyəvi nəzəriyyəsini inkişaf etdirdi, bu nəzəriyyə molekulun ən aşağı enerji vəziyyətlərini ətrafdakı atomlar və ya ionların yaratdığı elektrostatik sahədə yerləşən tək bir atomun (ionun) vəziyyətləri hesab edir.
Hans Bete 250-dən çox elmi məqalənin, o cümlədən fiziklər tərəfindən hələ də geniş istifadə olunan “Bir və iki elektronlu atomların kvant mexanikası” (.ing. Hans A. Bethe and Edwin E. Salpeter, Quantum mechanics of one- and two-electron atoms. - Berlin: Springer, 1957) müəllifidir. Elmi fəaliyyətini yaşlı vaxtlarına qədər davam etdirmişdir. Ömrünün son 20 ilində o, əsasən neytrino fizikası sahəsində çalışmış, xüsusən də günəş neytrinolarının çatışmazlığı probleminə həsr olunmuş silsilə əsərlər dərc etdirmişdir. Tələbələrindən biri olan Friman Dayson Beteni XX əsrdə elmi problemləri ən yaxşı həll edən alim hesab edirdi.
Müsahibələri
- "Interview with Hans Albrecht Bethe by Thomas S. Kuhn At Kuhn's office, Dwinelle Hall, UC, Berkeley, 17 January 1964". Niels Bohr Library & Archives (ingilis). American Institute of Physics. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2014.
- "Interview with Hans Bethe by Charles Weiner and Jagdish Mehra at Cornell University, October 27, 1966". Niels Bohr Library & Archives (ingilis). American Institute of Physics. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2014.
- "Interview with Hans Bethe by Charles Weiner at Cornell University, November 17, 1967". Niels Bohr Library & Archives (ingilis). American Institute of Physics. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2014.
- "Interview with Hans A. Bethe by Charles Weiner at Cornell University, May 8, 1972". Niels Bohr Library & Archives (ingilis). American Institute of Physics. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2014.
- "Interview with Hans Albrecht Bethe by Lillian Hoddeson in Sicily, April 29, 1981". Niels Bohr Library & Archives (ingilis). American Institute of Physics. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2014.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Бете Ханс Альбрехт (rus.). 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-49402.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12.
- NNDB (ing.). 2002.
- "H. A. Bethe". 2 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib. (ing.)
- "Bethe; Hans Albrecht (1906—2005)". 14 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. (ing.)
- H. A. Bethe. Energy Production in Stars // Physical Review . 55 (5). 1939. 434—456. 2023-04-30 tarixində arxivləşdirilib.
- H. A. Bethe. The Electromagnetic Shift of Energy Levels // Physical Review . 72 (4). 1947. 339—341. 2023-04-30 tarixində arxivləşdirilib.
- "Публикации Ханса Бете". 2 sentyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hans Albrext Bete alm Hans Albrecht Bethe 2 iyul 1906 1 2 Strasburq Elzas Lotaringiya Almaniya imperiyasi 3 6 mart 2005 1 2 Itaka d Nyu York stati amerikali astrofizik ve nuve fiziki 1967 ci ilde fizika uzre Nobel mukafati almisdir Onun maraq dairesine hemcinin kvant elektrodinamikasi ve berk cisimler fizikasi daxildir Hans Betealm Hans Albrecht Bethe Dogum tarixi 2 iyul 1906 1906 07 02 1 2 Dogum yeri Strasburq Elzas Lotaringiya Almaniya imperiyasi 3 Vefat tarixi 6 mart 2005 2005 03 06 1 2 98 yasinda Vefat yeri Itaka d Nyu York stati ABS Elm sahesi astrofizika Elmi derecesi doktorluq derecesi d 1928 Is yerleri Tubingen Universiteti 1931 1933 2 Kornell Universiteti 1933 1975 2 Manhetten layihesi 1943 2 Tehsili Munhen Ludviq Maksimilian Universiteti 1926 1928 2 Iohann Volfqanq Gote adina Frankfurt Universiteti 1924 1926 2 Kembric Universiteti 1929 1930 2 Sapientsa 1930 1931 2 Uzvluyu London Kral Cemiyyeti Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi 1994 4 Amerika Felsefe Cemiyyeti d 5 Amerika Fizik Cemiyyeti d 5 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1944 6 ve Amerika Felsefe Cemiyyetinin uzvu London Kral Cemiyyetinin xarici uzvu 1957 7 Leopoldina uzvu 1978 Rusiya Elmler Akademiyasinin xarici uzvu 1994 olmusdur Elme tohfesiredakteOnun esas eserleri nuve fizikasi ve astrofizikaya hesr olunub O termonuve reaksiyalarinin proton proton dovresini kesf etmisdir 1938 O kutleli ulduzlarda termonuve reaksiyalari prosesini izah etmeye imkan veren alti merheleli karbon azot dovru teklif etdi 1938 8 K Weizsackerden asili olmayaraq Bete maddede hereket eden yuklu hisseciyin enerji itkisini teyin etmek ucun dusturun muellifidir 1934 1947 ci ilde Bete Lamb deyisikliyini izah etdi kvant nezeriyyesine radiasiya korreksiyalarini daxil etdi ve yeniden normallasma nezeriyyesinin esasini qoydu 9 Iki qarsiliqli tesir eden zerreecikler sistemini tesvir eden Bete Solpiter tenliyi 1951 elementar zerrecikler nezeriyyesinde genis istifade olunur 1929 cu ilde o kristal sahesinin kvant kimyevi nezeriyyesini inkisaf etdirdi bu nezeriyye molekulun en asagi enerji veziyyetlerini etrafdaki atomlar ve ya ionlarin yaratdigi elektrostatik sahede yerlesen tek bir atomun ionun veziyyetleri hesab edir Hans Bete 250 den cox elmi meqalenin 10 o cumleden fizikler terefinden hele de genis istifade olunan Bir ve iki elektronlu atomlarin kvant mexanikasi ing Hans A Bethe and Edwin E Salpeter Quantum mechanics of one and two electron atoms Berlin Springer 1957 muellifidir Elmi fealiyyetini yasli vaxtlarina qeder davam etdirmisdir Omrunun son 20 ilinde o esasen neytrino fizikasi sahesinde calismis xususen de gunes neytrinolarinin catismazligi problemine hesr olunmus silsile eserler derc etdirmisdir Telebelerinden biri olan Friman Dayson Beteni XX esrde elmi problemleri en yaxsi hell eden alim hesab edirdi Musahibeleriredakte Interview with Hans Albrecht Bethe by Thomas S Kuhn At Kuhn s office Dwinelle Hall UC Berkeley 17 January 1964 Niels Bohr Library amp Archives ingilis American Institute of Physics Istifade tarixi 25 sentyabr 2014 Interview with Hans Bethe by Charles Weiner and Jagdish Mehra at Cornell University October 27 1966 Niels Bohr Library amp Archives ingilis American Institute of Physics Istifade tarixi 25 sentyabr 2014 Interview with Hans Bethe by Charles Weiner at Cornell University November 17 1967 Niels Bohr Library amp Archives ingilis American Institute of Physics Istifade tarixi 25 sentyabr 2014 Interview with Hans A Bethe by Charles Weiner at Cornell University May 8 1972 Niels Bohr Library amp Archives ingilis American Institute of Physics Istifade tarixi 25 sentyabr 2014 Interview with Hans Albrecht Bethe by Lillian Hoddeson in Sicily April 29 1981 Niels Bohr Library amp Archives ingilis American Institute of Physics Istifade tarixi 25 sentyabr 2014 Istinadlarredakte 1 2 3 4 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 1 2 Bete Hans Albreht rus 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 http www ras ru win db show per asp P id 49402 ln ru dl pr inf uk 12 1 2 NNDB ing 2002 H A Bethe 2 fevral 2019 tarixinde arxivlesdirilib ing Bethe Hans Albrecht 1906 2005 14 mart 2022 tarixinde arxivlesdirilib ing H A Bethe Energy Production in Stars Physical Review 55 5 1939 434 456 2023 04 30 tarixinde arxivlesdirilib H A Bethe The Electromagnetic Shift of Energy Levels Physical Review 72 4 1947 339 341 2023 04 30 tarixinde arxivlesdirilib Publikacii Hansa Bete 2 sentyabr 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 dekabr 2008 Menbe https az wikipedia org w index php title Hans Bete amp oldid 8260555