Hamar stefaniya (lat. Stephania glabra) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin menispermaceae fəsiləsinin stefaniya cinsinə aid bitki növü.
Hamar stefaniya | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Hamar stefaniya | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
|
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ikievli tropik lian olub, uzunluğu 5-8 m-ə bərabərdir. Kök sistemi demək olar ki, dairəvi, aşağı hissəsi isə saçaqlıdır. Bir bitkinin çəkisi 20 kq-a bərabərdir. Gövdəsi çılpaq, dairəvi, dırmaşan, vegetativ inkişaf dövründə əsası oduncaqlı olur. Qafqazda yayılan növün uzunluğu 6-9m-ə qədər olub, qışda quruyur. Yarpaqları iri, növbəli, itiuclu, bütövkənarlı, hamar, uzunluğu 15-20 sm, saplaqları ilə birlikdə 40 sm-ə qədər olur. Çiçəkləri yaşıl-sarı, başcıqla birlikdə toplanan, çətir çiçək qrupuna aiddir. Erkək çiçək qrupları 6 sərbəst kasayarpağından və 3 tərsyumurtavari yumşaq ləçəkdən, dişi çiçəkləri 3 kasayarpağından və 3 ləçəkdən ibarətdir. Qara dəniz sahillərində Stefaniyanın erkək çiçək qrupu iyulun birinci yarısında, dişi çiçəkləri isə iyulun ortalarında açır. Meyvələri sentyabrın ortalarında yetişir. İlk şaxtada vegetasiya sona çatır.
Rütublətli subtropik ərazilərində yayılmışdır.
Bir və üçillik stefaniyanın kökyumrusu və kökləri payızda toplanılır, təmizlənir və 60-800C-də qurudulur. Xammal B siyahısına daxildir. Saxlanılma müddəti 2 ildir.
Tərkibi və təsiri
Tərkibində yüksək alkaloidlər, xüsusən köklərində 6-8% izoxinolin törəmələri vardır. Bundan başqa hindarin (30%), rotindin, stefarin (15-18%) və siklearin alkaloidləri də vardır. Qafqazda yayılmış bu bitkinin tərkibi 6-7,5% alkaloidlərdən, xüsusən 30% hindarin, 10% sikleanid və az miqdarda digər alkaloidlərdən təşkil olunmuşdur.
Mioreleksant, qıcolmaya qarşı, analgetik və antixolenestraza təsirli dərmandır.
Xammal kimi payızda bir və üçillik bitkilərdən istifadə edilir. Hindarin sedativ, yüngül yuxugətirici və hipotenziv təsirə malikdir. Stefaqlabrin antixolenestraza təsirə malikdir.
Spesifik zəif iyli olub, dadı müəyyən olunmamışdır.
Tərkibindəki maddələrdən ən çox istifadə olunan sanqviritrindir. Sanqviritrinin və xeleritrinin bisulfat antimikrob aktivliyə malikdir. Sanqviritrin dəri və selikli qişaların maya göbələklərin və qarışıq floranın, infiltrativ yara və xoraların müvəffəqiyyətlə müalicəsində tətbiq edilir. Su və spirtdə hazırlanan emulsiyalı məlhəmləri hazırlanır. Kökyumruları və köklərindən hindarin-hidroxlorid və stefaqlabrin sulfat alınır. Hindarin-hidroxlorid sedativ, yüngül yüxügətirici, hipotenziv və trankvilizativ təsirə malikdir. Stefaqlabrin sulfat periferik sinir sistemi xəstəliklərində - miopatiya, aminotrofik sklerozunda üz sinirinin parezində təyin edilir. Stefaqlabrin sulfat keyfiyyətli antixolenestrazaya təsir etməklə, amiotrofik sklerozda, yeniyetmələrin miopatiyasında və sinir sistemi xəstəliklərində təyin edilir.
İstinadlar
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hamar stefaniya lat Stephania glabra bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin menispermaceae fesilesinin stefaniya cinsine aid bitki novu Hamar stefaniya Elmi tesnifat Domen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarDeste QaymaqciceklilerFesile MenispermaceaeCins StefaniyaNov Hamar stefaniya Beynelxalq elmi adi Stephania glabra Miers 1851Sekil axtarisi Mundericat 1 Botaniki xarakteristikasi 2 Terkibi ve tesiri 3 Istinadlar 4 Hemcinin baxBotaniki xarakteristikasiredakteCoxillik ikievli tropik lian olub uzunlugu 5 8 m e beraberdir Kok sistemi demek olar ki dairevi asagi hissesi ise sacaqlidir Bir bitkinin cekisi 20 kq a beraberdir Govdesi cilpaq dairevi dirmasan vegetativ inkisaf dovrunde esasi oduncaqli olur Qafqazda yayilan novun uzunlugu 6 9m e qeder olub qisda quruyur Yarpaqlari iri novbeli itiuclu butovkenarli hamar uzunlugu 15 20 sm saplaqlari ile birlikde 40 sm e qeder olur Cicekleri yasil sari basciqla birlikde toplanan cetir cicek qrupuna aiddir Erkek cicek qruplari 6 serbest kasayarpagindan ve 3 tersyumurtavari yumsaq lecekden disi cicekleri 3 kasayarpagindan ve 3 lecekden ibaretdir Qara deniz sahillerinde Stefaniyanin erkek cicek qrupu iyulun birinci yarisinda disi cicekleri ise iyulun ortalarinda acir Meyveleri sentyabrin ortalarinda yetisir Ilk saxtada vegetasiya sona catir 1 Rutubletli subtropik erazilerinde yayilmisdir Bir ve ucillik stefaniyanin kokyumrusu ve kokleri payizda toplanilir temizlenir ve 60 800C de qurudulur Xammal B siyahisina daxildir Saxlanilma muddeti 2 ildir 2 Terkibi ve tesiriredakteTerkibinde yuksek alkaloidler xususen koklerinde 6 8 izoxinolin toremeleri vardir Bundan basqa hindarin 30 rotindin stefarin 15 18 ve siklearin alkaloidleri de vardir Qafqazda yayilmis bu bitkinin terkibi 6 7 5 alkaloidlerden xususen 30 hindarin 10 sikleanid ve az miqdarda diger alkaloidlerden teskil olunmusdur 3 Mioreleksant qicolmaya qarsi analgetik ve antixolenestraza tesirli dermandir Xammal kimi payizda bir ve ucillik bitkilerden istifade edilir Hindarin sedativ yungul yuxugetirici ve hipotenziv tesire malikdir Stefaqlabrin antixolenestraza tesire malikdir 4 Spesifik zeif iyli olub dadi mueyyen olunmamisdir Terkibindeki maddelerden en cox istifade olunan sanqviritrindir Sanqviritrinin ve xeleritrinin bisulfat antimikrob aktivliye malikdir Sanqviritrin deri ve selikli qisalarin maya gobeleklerin ve qarisiq floranin infiltrativ yara ve xoralarin muveffeqiyyetle mualicesinde tetbiq edilir Su ve spirtde hazirlanan emulsiyali melhemleri hazirlanir Kokyumrulari ve koklerinden hindarin hidroxlorid ve stefaqlabrin sulfat alinir Hindarin hidroxlorid sedativ yungul yuxugetirici hipotenziv ve trankvilizativ tesire malikdir Stefaqlabrin sulfat periferik sinir sistemi xesteliklerinde miopatiya aminotrofik sklerozunda uz sinirinin parezinde teyin edilir Stefaqlabrin sulfat keyfiyyetli antixolenestrazaya tesir etmekle amiotrofik sklerozda yeniyetmelerin miopatiyasinda ve sinir sistemi xesteliklerinde teyin edilir 5 Istinadlarredakte S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333Hemcinin baxredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Hamar stefaniya amp oldid 6832589