fbpx
Wikipedia

Hacıxanlı oymağı

Hacıxanlı oymağıŞahsevən elinin qolu.

Hacıxanlı oymağının tarixi

Bu oymağın ilk patronu Hacı xan Səlim xan oğlu Şəkilidir. Əvvəlcə Şəki hakimi Səlim xan haqqında bilgi verək. Səlim xan Məhəmmədhüseyn xan oğlu Şəki şəhərində anadan olmuşdu. Saray təhsili almışdı. 1795-ci ildə Səlim xan hakimiyyəti ələ keçirdi. Səlim xan Ibrahimxəlil xanın qızı Tuti bəyimlə evləndiyindən Qarabağ xanlığı ilə dostluq münasibəti qurmuşdu. Bu dostluq "kəbin diplomatiyası"na əsaslanırdı. 1797-ci ildə Məhəmmədhəsən xan Şirvanlı Mustafa xanla birləşib Səlim xanın üzərinə hücum edir. Səlim xan duruş gətirə bilməyib Qarabağa qaçdı. Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar öldürüldükdən sonra Şirvan hakimi Mustafa xan xanlığının ərazisini genişləndirmək üçün ciddi fəaliyyətə başladı. O, ilk növbədə Şəki xanlığını özünə tabe etmək üçün kor edilərək xanlıqdan kənarlaşdırılmış Məhəmmədhəsən xandan istifadə etdi. Belə ki, Ağaməhəmməd şah öldürükdükdən sonra öz xanlığının bərpa etməyə çalışan Məhəmmədhəsən xan bir qədər əvvəl ona düşmən olmuş Şamaxı xanı Mustafa xana müraciət edərək qızını ona ərə vermək istədiyini bildirdi. Mustafa xan bundan istifadə etməyə tələsdi. O, böyük qoşunla Şəki xanlığı üzərinə yeridi. Ona müqavimət göstərə bilməyən Səlim xan Qarabağa, qaynatası Ibrahimxəlil xanın yanına qaçdı. (A. Bakıxanov, Gülüstani-Irəm, səh.196).

Mustafa xan Xançobanlı Səlim xanı da Qarabağdan öz yanına gətirdi. Beləliklə, Mustafa xan hər iki qardaşı-Məhəmmədhəsən xanı da, Səlim xanı da hakimiyyətdən uzaqlaşdırıb öz əmisi oğlu Şeyxəli bəyi Şəkiyə naib təyin etdi. Lakin Şəki əhalisi üsyan etdi. "Mustafa xan çarəsiz qalıb, Səlim xanı Şəkiyə hakim göndərdi və onun qızını öz üçün aldı. Məhəmmədhəsən xan Qubaya, Dərbəndə və buradan da Cara, axırda rusların yanına" getdi. (Bax: A. Bakıxanov, Gülüstani-Irəm, səh.194) Beləliklə, Səlim xan 1805-ci ildə Şəki xanlığın öz hakimiyyətini bərpa etdi. Səlim xan 1805-ci il mayın 21-də Rusiyanın təəbəliyini qəbul etdi. Şəkidə hakimiyyət uğrunda mübarizədə Rusiyanın köməyindən istifadə etmək istəyən Səlim xan Kürəkçay sahilində düşərgə salmış Sisianovun iqamətgahına gəldi, yeznəsi və qaynatası İbrahimxəlil xandan bir həftə sonra, 1805-ci il mayın 21-də Şəki xanlığı da Rusiyanın hakimiyyəti altına keçmək barədə müqavilə imzaladı. Bu müqavilənin də şərtləri Qarabağ xanlığı ilə bağlanan müqavilənin eyni idi. Şəki xanlığı da öz ərazisində Rusiya qarnizonunun saxlanması üçün xüsusi yer ayırmalı idi.

1806-cı ildə Şuşada çar zabiti Lisaneviçin İbrahimxəlil xanı, onun arvadını və ailəsini faciəli surətdə güllələməsi hadisəsi, Səlim xanın Rusiya himayəsindən imtina etməsinə səbəb oldu. Sonra isə vəziyyətin gərginliyini nəzərə alaraq, yenidən çar I Aleksandra məktub yazıb onu bağışlamasını xahiş etdi. Səlim xanın tərəddüd keçirdiyini hiss edən çarizm, onu hakimiyyətdən götürmək üçün, general Nebolsinin başçılığı ilə Şəki üzərinə qoşun göndərdi. Səlim xan gizlicə Abbas mirzə Qovanlı-Qacarla da danışıqlar aparırdı. Yaranmış şəraitdə Abbas mirzə Şəkiyə 300 sərbaz və muzdlu qoşun yığmaq üçün Səlim xana 30 min çervon pul göndərdi. Səlim xan nəyin bahasına olursa-olsun öz hakimiyyətini saxlamağa çalışırdı. Lakin çarizm Səlim xanı kənar etməyi qət etdi və general Nebolsinin başçılığı altında Şəkiyə qoşun göndərildi. Səlim xan məğlub edildikdən sonra, tutulub Tiflisə gətirilmiş və onun nəsli xanlıq hüququndan məhrum edilmişdir. Sonra isə qaçaraq Abbas mirzənin düşərgəsinə getmişdi. Səlim xanın Abbas mirzədən aldığı pul və topladığı qoşun elə bir ciddi dəyişikliyə səbəb olmadı və Səlim xanın nəsli xan olmaq hüququndan məhrum edildi.

Belə olan halda ruslar Cənubi Azərbaycanda ruslara işləyən, general-leytenant rütbəsi verilən xoylu Cəfərqulu xanı Şəkiyə hakim təyin edirlər. Səlim xan Tuti bəyim İbrahimxəlil xan qızı Cavanşirlə ailə qurmuşdu. Hüseyn xan, Hacı xan, Əbdürrəhman xan, Salman xan, Süleyman xan adlı oğlanları, Asya bəyim, Fəxrənnisə bəyim adlı qızları vardı.

Səlim xanın ikinci oğlu Hacı xan Şəki şəhərində anadan olmuşdu. Saray təhsili almışdı. Atası ilə bərabər İrana qaçmışdı. Məşədi Məhəmməd adlı şəxs Səlim xanın oğlu Hacı xanın tapşırığı ilə 1837-ci ildə Şəkiyə gəlmişdi. O, burada özünü xanın varisi kimi qələmə verərək ətrafına xeyli adam toplamış və çarizm əleyhinə təbliğata başlamışdı. 1838-ci il avqustun sonlarında üsyançılar Şəki vilayətinə daxil oldular. Əhalinin əfvali-ruhiyyəsinə güvənən Ağa bəy və Məşədi Məhəmmədin dəstəsi Şəkiyə yaxınlaşdı. Komendant idarəsinin məmurları da orada idilər. İlk həmlədən üstünlüyü ələ alan üsyançılar, qala istisna olmaqla, şəhəri ələ keçirdilər. Sentyabrın əvvəlində Şəkiyə başqa əyalətlərdən əlavə rus qoşun dəstələri gətirildi. Qüvvələr nisbəti dəyişdi. Sentyabrın 3-də üsyançılar Şəkini tərk etdilər. Rutullu Ağa bəy Dağıstana, Məşədi Məhəmməd İrana getdi. Beləliklə, Şəki üsyanı məğlubiyyətə uğradı. Hacı xan yenıdən İrana qayıtdı. Şəkidən gətirdiyi əhalini Muğanda yerləşdirdi. Bu oymaq Şahsevən elinə birləşdi. Sonralar Hacıxanlı adlandı.

Oymağın coğrafiyası

Hacıxanlı oymağı Çaldağda yaylayırdı.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu, Şahsevən eli, "Soy" dərgisi, Ⅶ 4 (12), Bakı, 2008.
  • Ənvər Çingizoğlu, Hacıxanlı oymağı, "Soy" dərgisi, Ⅶ 3 (35), Bakı, 2010.

İstinadlar

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

hacıxanlı, oymağı, şahsevən, elinin, qolu, mündəricat, nın, tarixi, oymağın, coğrafiyası, mənbə, istinadlar, həmçinin, xarici, keçidlərnın, tarixi, redaktəbu, oymağın, patronu, hacı, səlim, oğlu, şəkilidir, əvvəlcə, şəki, hakimi, səlim, haqqında, bilgi, verək,. Hacixanli oymagi Sahseven elinin qolu Mundericat 1 Hacixanli oymaginin tarixi 2 Oymagin cografiyasi 3 Menbe 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerHacixanli oymaginin tarixi RedakteBu oymagin ilk patronu Haci xan Selim xan oglu Sekilidir Evvelce Seki hakimi Selim xan haqqinda bilgi verek Selim xan Mehemmedhuseyn xan oglu Seki seherinde anadan olmusdu Saray tehsili almisdi 1795 ci ilde Selim xan hakimiyyeti ele kecirdi Selim xan Ibrahimxelil xanin qizi Tuti beyimle evlendiyinden Qarabag xanligi ile dostluq munasibeti qurmusdu Bu dostluq kebin diplomatiyasi na esaslanirdi 1797 ci ilde Mehemmedhesen xan Sirvanli Mustafa xanla birlesib Selim xanin uzerine hucum edir Selim xan durus getire bilmeyib Qarabaga qacdi Agamehemmed sah Qovanli Qacar olduruldukden sonra Sirvan hakimi Mustafa xan xanliginin erazisini genislendirmek ucun ciddi fealiyyete basladi O ilk novbede Seki xanligini ozune tabe etmek ucun kor edilerek xanliqdan kenarlasdirilmis Mehemmedhesen xandan istifade etdi Bele ki Agamehemmed sah oldurukdukden sonra oz xanliginin berpa etmeye calisan Mehemmedhesen xan bir qeder evvel ona dusmen olmus Samaxi xani Mustafa xana muraciet ederek qizini ona ere vermek istediyini bildirdi Mustafa xan bundan istifade etmeye telesdi O boyuk qosunla Seki xanligi uzerine yeridi Ona muqavimet gostere bilmeyen Selim xan Qarabaga qaynatasi Ibrahimxelil xanin yanina qacdi A Bakixanov Gulustani Irem seh 196 Mustafa xan Xancobanli Selim xani da Qarabagdan oz yanina getirdi Belelikle Mustafa xan her iki qardasi Mehemmedhesen xani da Selim xani da hakimiyyetden uzaqlasdirib oz emisi oglu Seyxeli beyi Sekiye naib teyin etdi Lakin Seki ehalisi usyan etdi Mustafa xan caresiz qalib Selim xani Sekiye hakim gonderdi ve onun qizini oz ucun aldi Mehemmedhesen xan Qubaya Derbende ve buradan da Cara axirda ruslarin yanina getdi Bax A Bakixanov Gulustani Irem seh 194 Belelikle Selim xan 1805 ci ilde Seki xanligin oz hakimiyyetini berpa etdi Selim xan 1805 ci il mayin 21 de Rusiyanin teebeliyini qebul etdi Sekide hakimiyyet ugrunda mubarizede Rusiyanin komeyinden istifade etmek isteyen Selim xan Kurekcay sahilinde duserge salmis Sisianovun iqametgahina geldi yeznesi ve qaynatasi Ibrahimxelil xandan bir hefte sonra 1805 ci il mayin 21 de Seki xanligi da Rusiyanin hakimiyyeti altina kecmek barede muqavile imzaladi Bu muqavilenin de sertleri Qarabag xanligi ile baglanan muqavilenin eyni idi Seki xanligi da oz erazisinde Rusiya qarnizonunun saxlanmasi ucun xususi yer ayirmali idi 1806 ci ilde Susada car zabiti Lisanevicin Ibrahimxelil xani onun arvadini ve ailesini facieli suretde gullelemesi hadisesi Selim xanin Rusiya himayesinden imtina etmesine sebeb oldu Sonra ise veziyyetin gerginliyini nezere alaraq yeniden car I Aleksandra mektub yazib onu bagislamasini xahis etdi Selim xanin tereddud kecirdiyini hiss eden carizm onu hakimiyyetden goturmek ucun general Nebolsinin basciligi ile Seki uzerine qosun gonderdi Selim xan gizlice Abbas mirze Qovanli Qacarla da danisiqlar aparirdi Yaranmis seraitde Abbas mirze Sekiye 300 serbaz ve muzdlu qosun yigmaq ucun Selim xana 30 min cervon pul gonderdi Selim xan neyin bahasina olursa olsun oz hakimiyyetini saxlamaga calisirdi Lakin carizm Selim xani kenar etmeyi qet etdi ve general Nebolsinin basciligi altinda Sekiye qosun gonderildi Selim xan meglub edildikden sonra tutulub Tiflise getirilmis ve onun nesli xanliq huququndan mehrum edilmisdir Sonra ise qacaraq Abbas mirzenin dusergesine getmisdi Selim xanin Abbas mirzeden aldigi pul ve topladigi qosun ele bir ciddi deyisikliye sebeb olmadi ve Selim xanin nesli xan olmaq huququndan mehrum edildi Bele olan halda ruslar Cenubi Azerbaycanda ruslara isleyen general leytenant rutbesi verilen xoylu Ceferqulu xani Sekiye hakim teyin edirler Selim xan Tuti beyim Ibrahimxelil xan qizi Cavansirle aile qurmusdu Huseyn xan Haci xan Ebdurrehman xan Salman xan Suleyman xan adli oglanlari Asya beyim Fexrennise beyim adli qizlari vardi Selim xanin ikinci oglu Haci xan Seki seherinde anadan olmusdu Saray tehsili almisdi Atasi ile beraber Irana qacmisdi Mesedi Mehemmed adli sexs Selim xanin oglu Haci xanin tapsirigi ile 1837 ci ilde Sekiye gelmisdi O burada ozunu xanin varisi kimi qeleme vererek etrafina xeyli adam toplamis ve carizm eleyhine tebligata baslamisdi 1838 ci il avqustun sonlarinda usyancilar Seki vilayetine daxil oldular Ehalinin efvali ruhiyyesine guvenen Aga bey ve Mesedi Mehemmedin destesi Sekiye yaxinlasdi Komendant idaresinin memurlari da orada idiler Ilk hemleden ustunluyu ele alan usyancilar qala istisna olmaqla seheri ele kecirdiler Sentyabrin evvelinde Sekiye basqa eyaletlerden elave rus qosun desteleri getirildi Quvveler nisbeti deyisdi Sentyabrin 3 de usyancilar Sekini terk etdiler Rutullu Aga bey Dagistana Mesedi Mehemmed Irana getdi Belelikle Seki usyani meglubiyyete ugradi Haci xan yeniden Irana qayitdi Sekiden getirdiyi ehalini Muganda yerlesdirdi Bu oymaq Sahseven eline birlesdi Sonralar Hacixanli adlandi Oymagin cografiyasi RedakteHacixanli oymagi Caldagda yaylayirdi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Sahseven eli Soy dergisi 4 12 Baki 2008 Enver Cingizoglu Hacixanli oymagi Soy dergisi 3 35 Baki 2010 Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Hacixanli oymagi amp oldid 5197391, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.