Əmir Teymurun nəvəsi Bayqara mirzənin oğlu olan Sultan Hüseyn Bayqara, Uluğbəydən sonra davam edən çaxnaşmalar sırasında, yenə Əmir Teymurun nəvələrindən olan və Heratda hakimlik edən Əbülqasım Baburun xidmətinə girdi. Burada dövlət idarəsində təcrübə qazandı. Onsuzda çox qabiliyətli, təhsilli, zəki bir insan idi.
Herat əmiri Babur 1457-ci ildə ölüncə, burada da çəkişmələr başladı və Sultan Hüseyn Bayqara Heratdan ayrılaraq Mərvə keçdi. Burada bölgənin hakimi Muizzüddin Səncərin qızı ilə evləndi və ondan böyük oğlu Bədiüzzaman mirzə dünyaya gəldi.
Sultan Hüseyn mirzə özünə bağlı az saylı adamlarla və özbəklərdən Şadibəyin yardımı ilə Ceyhunun Özboy yörəsində kiçik bir bölgənin idarəsini ələ aldı. Az sonra Şadibəyi kənarlaşdıraraq sınırlarını genişlətdi və başqa Özbək grupların yardımı ilə Mazandaranı da ələ keçirdi. Bundan sonra Herata hakim olan Əbu Səidlə mübarizəyə başladı. Əbu Səid Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənə məğlub olunca Heratı da ələ keçirdi (1469).
Beləcə başlayan səltənətinin ilk zamanlarında, Bayqara bəzi çətinliklərlə qarşılaşdı. Əbu Səidin oğlu Yadigar mirzə, atasının ölümünə səbəb olan Uzun Həsənlə anlaşaraq və ondan yardım alaraq Herat üzərinə yürüş etdi. Çox çətin durumda qalan Sultan Hüseyn Bayqara, sadəcə 350 adamıyla, 1470-ci il tarixində gerçəkləşdirdiyi bir gece basqını ilə Heratı təkrar ələ keçirdi və Yadigar mirzənı təsirsiz hala gətirdi.
Sultan Hüseyn Bayqara bundan sonra Heratı şeybanilərdən (şimaldakı Özbəklərdən) qorumaq üçün yürüşlər hazırladı və Ceyhun boyundakı qalalarını gücləndirdi. Mavərəünnəhr və Xarəzmi idarəsi altına aldı.
Sultan Hüseyn Bayqaranın iqtidarı 37 il sürdü və onun dövründə Heyart "Teymurlular Renesansı" deyilən böyük türk mədəniyyəti merkezi oldu. O dövrdə dünyanın ən böyük şəhəri olan Heratın əhalisi 2 milyonu keçirdi.
Yaradıcılığı
Böyük xaqan Sultan Hüseyn Bayqara aynı zamanda böyük bir şair idi. Şeirlərini bəzi böyük türk şairləri kimi farsca və ərəbcə deyil, türkcə yazır və "Hüseyni" təxəllüsü işlədirdi. Elm adamlarına, sənətin diğər növlərinə də önəm verir, sarayını bir Elmlər Akademiyası halına gətirmişdi.
Ailəsi
Sultan Hüseyn Bayqara oğullarını geniş ölkəsinin müxtəlif bölgələrinə vali olaraq göndərmişdi.Səltənətinin sonlarına doğru oğullarının müstəqillik üçün mübarizəyə başlamış olmaları ölkə bütövlüyünə xələl gətirirdi. Böyük oğlu Bədiüzzaman mirzə ilə arası açılmışdı. Bediüzzaman mirzə 1499-cu ildə Heratı mühasirə etdi amma sonuç ala bilmədi bir yandan özbəklər də Herat üzərinə basqınlarını artırdılar. Bu sırada (1501-ci ildə) Əmir Əlişir Nəvai vəfat etdi və Sultan Hüseyn Bayqara en böyük yardımçısını itirmiş oldu. Bundan sonra (1506-cı ildə) özbəklər üzərinə yürüş etməyə qərar verdi və başqa teymurlulardan da yardım istedi. Baburun göndərdiyi ordu hələ gəlmədən Sultan Hüseyn Bayqara səfərə çıxdı. Yolda vəfat etdi və cənazəsi Herata gətirildi.
Sultan Hüseyn Bayqaradan sonra yerinə oğullarından Bədiüzzaman mirzə keçdi. Oğulları atalarının topladığı orduları idarə edəcək və özbəklərlə savaşacaq qüdrətdə deyildilər. Babur savaşın uzadılmasını istəsə də, fikrini qəbul etdirə bilməyincə çəkildi. Ordu dağıldı ve bir il içində özbəklər, Şeybani Məhəmmədin komandasında Heratı zəbt etdilər.Beləcə Sultan Hüseyn Bayqaranın qurduğu dövlət yıxıldı.
↑ Sultan Husayn Bayqara // https://pantheon.world/profile/person/Sultan_Husayn_Bayqara
September 05, 2021
sultan, hüseyn, bayqara, məqalə, teymuri, sultanı, şair, haqqındadır, azərbaycanlı, şair, publisist, üçün, hüseyn, baykara, səhifəsinə, baxın, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifə. Bu meqale Teymuri sultani ve sair haqqindadir Azerbaycanli sair publisist ucun Huseyn Baykara sehifesine baxin Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz sentyabr 2021 Sultan Huseyn Bayqara iyul 1438 Herat ve ya Teymuriler dovleti 4 may 1506 1506 05 04 1 Xorasan d Teymuri sultani sair Sultan Huseyn Bayqaramart 1469 4 may 1506Sexsi melumatlarDogum tarixi iyul 1438Dogum yeri Herat Teymuriler dovleti ve yaTeymuriler dovletiVefat tarixi 4 may 1506 1506 05 04 1 67 yasinda Vefat yeri Xorasan d AbbasilerDefn yeri Musalla kompleksi d HeratEfqanistan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Yaradiciligi 3 Ailesi 4 Hemcinin baxHeyati RedakteEmir Teymurun nevesi Bayqara mirzenin oglu olan Sultan Huseyn Bayqara Ulugbeyden sonra davam eden caxnasmalar sirasinda yene Emir Teymurun nevelerinden olan ve Heratda hakimlik eden Ebulqasim Baburun xidmetine girdi Burada dovlet idaresinde tecrube qazandi Onsuzda cox qabiliyetli tehsilli zeki bir insan idi Herat emiri Babur 1457 ci ilde olunce burada da cekismeler basladi ve Sultan Huseyn Bayqara Heratdan ayrilaraq Merve kecdi Burada bolgenin hakimi Muizzuddin Sencerin qizi ile evlendi ve ondan boyuk oglu Bediuzzaman mirze dunyaya geldi Sultan Huseyn mirze ozune bagli az sayli adamlarla ve ozbeklerden Sadibeyin yardimi ile Ceyhunun Ozboy yoresinde kicik bir bolgenin idaresini ele aldi Az sonra Sadibeyi kenarlasdiraraq sinirlarini genisletdi ve basqa Ozbek gruplarin yardimi ile Mazandarani da ele kecirdi Bundan sonra Herata hakim olan Ebu Seidle mubarizeye basladi Ebu Seid Agqoyunlu hokmdari Uzun Hesene meglub olunca Herati da ele kecirdi 1469 Belece baslayan seltenetinin ilk zamanlarinda Bayqara bezi cetinliklerle qarsilasdi Ebu Seidin oglu Yadigar mirze atasinin olumune sebeb olan Uzun Hesenle anlasaraq ve ondan yardim alaraq Herat uzerine yurus etdi Cox cetin durumda qalan Sultan Huseyn Bayqara sadece 350 adamiyla 1470 ci il tarixinde gerceklesdirdiyi bir gece basqini ile Herati tekrar ele kecirdi ve Yadigar mirzeni tesirsiz hala getirdi Sultan Huseyn Bayqara bundan sonra Herati seybanilerden simaldaki Ozbeklerden qorumaq ucun yurusler hazirladi ve Ceyhun boyundaki qalalarini guclendirdi Mavereunnehr ve Xarezmi idaresi altina aldi Sultan Huseyn Bayqaranin iqtidari 37 il surdu ve onun dovrunde Heyart Teymurlular Renesansi deyilen boyuk turk medeniyyeti merkezi oldu O dovrde dunyanin en boyuk seheri olan Heratin ehalisi 2 milyonu kecirdi Yaradiciligi RedakteBoyuk xaqan Sultan Huseyn Bayqara ayni zamanda boyuk bir sair idi Seirlerini bezi boyuk turk sairleri kimi farsca ve erebce deyil turkce yazir ve Huseyni texellusu isledirdi Elm adamlarina senetin diger novlerine de onem verir sarayini bir Elmler Akademiyasi halina getirmisdi Ailesi RedakteSultan Huseyn Bayqara ogullarini genis olkesinin muxtelif bolgelerine vali olaraq gondermisdi Seltenetinin sonlarina dogru ogullarinin musteqillik ucun mubarizeye baslamis olmalari olke butovluyune xelel getirirdi Boyuk oglu Bediuzzaman mirze ile arasi acilmisdi Bediuzzaman mirze 1499 cu ilde Herati muhasire etdi amma sonuc ala bilmedi bir yandan ozbekler de Herat uzerine basqinlarini artirdilar Bu sirada 1501 ci ilde Emir Elisir Nevai vefat etdi ve Sultan Huseyn Bayqara en boyuk yardimcisini itirmis oldu Bundan sonra 1506 ci ilde ozbekler uzerine yurus etmeye qerar verdi ve basqa teymurlulardan da yardim istedi Baburun gonderdiyi ordu hele gelmeden Sultan Huseyn Bayqara sefere cixdi Yolda vefat etdi ve cenazesi Herata getirildi Sultan Huseyn Bayqaradan sonra yerine ogullarindan Bediuzzaman mirze kecdi Ogullari atalarinin topladigi ordulari idare edecek ve ozbeklerle savasacaq qudretde deyildiler Babur savasin uzadilmasini istese de fikrini qebul etdire bilmeyince cekildi Ordu dagildi ve bir il icinde ozbekler Seybani Mehemmedin komandasinda Herati zebt etdiler Belece Sultan Huseyn Bayqaranin qurdugu dovlet yixildi Hemcinin bax RedakteTeymuriler sulalesi 1 2 3 Sultan Husayn Bayqara https pantheon world profile person Sultan Husayn BayqaraMenbe https az wikipedia org w index php title Sultan Huseyn Bayqara amp oldid 5512809, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
