fbpx
Wikipedia

Gəncənin mühasirəsi (1606)

Gəncənin mühasirəsi — 1606-cı ildə, 1603–1618-ci illərin Səfəvi–Osmanlı müharibəsi əsnasında, Mehmed paşanın rəhbərlik etdiyi Osmanlı qüvvələri ilə Şah Abbasın öndərliyi altındakı Səfəvi qüvvələri arasında baş vermiş döyüş. Mühasirə Səfəvi ordusunun müvəffəqiyyəti və Gəncə qalasının 18 il sonra yenidən Səfəvi idarəsinə keçməsi ilə nəticələnmişdir.

Gəncənin mühasirəsi
Əsas münaqişə: Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1618)

Gəncə qalasının qalıqları.
Tarix 1606
Yeri Gəncə, Azərbaycan
Səbəbi Şah Abbasın itirilmiş torpaqları geri almaq istəməsi
Nəticəsi Səfəvilərin qələbəsi
Ərazi dəyişikliyi Gəncə şəhəri Səfəvilərin əlinə keçir
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)

Mehmed Paşa (əsir)(edam)

I Şah Abbas

Tərəflərin qüvvəsi

3.000

~100.000

Ölənlər və yaralananlar
  • 2.500 ölü
  • 500 əsir

Naməlum

Ümumi itkilər
2.500 yerli sakin edam edilir

Zəmin

Səfəvilər şəhəri 1590-cı ildə imzalanmış İstanbul sülh müqaviləsinin bir nəticəsi olaraq, Osmanlılara verməli olmuşdular.

Şah Abbas Osmanlı imperiyasının 1578–1590-cı illərdə gerçəkləşmiş Səfəvi–Osmanlı müharibəsi nəticəsində ələ keçirdikləri əraziləri geri almaq üçün 1603-cü ildə başlatdığı hücumda əhəmiyyətli uğurlar qazanmışdır. O, 1603-cü ildə NəhavəndTəbrizi, eləcə də İranın bütün qərbini zəbt edə bilmiş, 1604-cü ildə isə uzunmüddətli bir mühasirədən sonra İrəvan şəhərini dövlətinin ərazilərinə qata bilmişdi.

Bir tərəfdən Avstriya ilə uzun bir müddətdir vuruşan, digər tərəfdən isə Cəlali üsyanları ilə məşğul olan Osmanlı imperiyası 1603-cü ildə taxta yeni sultanın oturmasının da təsiri ilə qərb sərhədlərində bu qəfil hadisələrə tez bir cavab verə bilmədi. 1604-cü ildə şərq-sərdar təyin edilən Cığalızadə Yusif Sənan Paşanın İrana yürüşü uğursuz olmuş, 1605-ci ildə yenə Sənan Paşanın öndərliyindəki Osmanlı ordusu Urmiya döyüşündə böyük bir məğlubiyyətə uğramışdı.

Bu böyük məğlubiyyətdən sonra Osmanlı hərbi komandanlıq rütbələrindəki sarsıntılar və 1607-ci ilə qədər Suriya ilə Cənub-şərqi Anadoluya təsir göstərən Canpoladoğlu üsyanının çıxması ilə Cənubi Qafqazdakı son Osmanlı qoşunları da yardımsız qalmış, Şah Abbas isə 1606-cı ildə AzərbaycanGürcüstandakı köhnə torpaqlarını geri almaq üçün ordusu ilə bu bölgələrə soxulmuşdu.

Mühasirə

Osmanlı ordusu təhlükəsini aradan qaldıran Şah Abbas Gəncə şəhərini mühasirə etməyə aprel ayı kimi əlverişli bir vaxtda başlamışdır. Gəncə şəhərində təxminən 5.000 nəfərlik Osmanlı qarnizonu köhnə Təbriz qubernatoru Mehmed Paşanın öndərliyi altında idi.

Təslimiyyət təklifinin rədd edilməsindən sonra qızılbaş ordusu atəş açır. Bir tərəfdən Xorasan topçuları şəhəri kəsintisiz bombardman edir, lağımçılar isə iki ay ərzində qüllələrin altını boşaltmağa nail olurlar. Qala ətrafındakı xəndəkdən keçərək əsas divarlardan birinin altına çatan və divarın tam altına yerləşdirdikləri kərənləri yandıran lağımçılar bu divarı devirirlər.

Qızılbaşlar 4 iyul tarixində ümumi bir hücuma start verir. Əlbəyaxa döyüşdə Osmanlı qoşunları qızılbaşlara diqqətəlayiq itkilər verirlər, ancaq onlardan 2.500 nəfər əsgər həlak olur. Nəhayət, Gəncə bəylərbəyi Mehmed Paşa təslim olur və Şah Abbas ilə ordusu qalanın nəzarətini ələ alır. Səfəvi ordusu Osmanlı qüvvələri ilə əməkdaşlıq edən təxminən 2.500 Gəncə sakinini öldürür. Dövrün ermənidilli tarixşünası Arakel Təbrizli yazır ki, Şah Abbas sünni kürd tayfası olan Cəkirli üzvlərinin hər birini qılıncdan keçirmişdir. Əsir düşən Mehmed Paşa Mazandaranda yerləşən bir həbsxanaya göndərilir, daha sonra isə xalqa verilir. Mazandaranda qabaqcıl şəxsiyyətlərdən olan Rüstəm Sultanı öldürmüş Mehmed Paşa xalq tərəfindən edam edilir.

Mənbə

İstinadlar

  1. "The Iranian History 1606 AD". Fouman.com (ingilis). 2011. September 30, 2014 tarixində . (#chapter_ignored)
  2. Küpəli, Özər (2009). (PDF) (türk). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. səh. 18. 2015-05-18 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-15. (#chapter_ignored)
  3. Təbrizli, Arakel (2006). The History of Vardapet Aṛakʻel of Tabriz (ingilis). Mazda Publishers. 77. ISBN 9781568591827.
  4. Fərrux, 2011. səh. 58

Ədəbiyyat

  • Hətəmzad, Zeynəb (2013). "Foreign Policy of the Safavid Empire During Shah Abbas I" (PDF). Life Science Journal (ingilis). 10 (8s).
  • Fərrux, Kave (2011). Iran at War: 1500-1988 (ingilis). Bloomsbury Publishing.

gəncənin, mühasirəsi, 1606, gəncənin, mühasirəsi, 1606, ildə, 1603, 1618, illərin, səfəvi, osmanlı, müharibəsi, əsnasında, mehmed, paşanın, rəhbərlik, etdiyi, osmanlı, qüvvələri, ilə, şah, abbasın, öndərliyi, altındakı, səfəvi, qüvvələri, arasında, baş, vermiş. Gencenin muhasiresi 1606 ci ilde 1603 1618 ci illerin Sefevi Osmanli muharibesi esnasinda Mehmed pasanin rehberlik etdiyi Osmanli quvveleri ile Sah Abbasin onderliyi altindaki Sefevi quvveleri arasinda bas vermis doyus Muhasire Sefevi ordusunun muveffeqiyyeti ve Gence qalasinin 18 il sonra yeniden Sefevi idaresine kecmesi ile neticelenmisdir Gencenin muhasiresiEsas munaqise Sefevi Osmanli muharibesi 1603 1618 Gence qalasinin qaliqlari Tarix 1606Yeri Gence AzerbaycanSebebi Sah Abbasin itirilmis torpaqlari geri almaq istemesiNeticesi Sefevilerin qelebesiErazi deyisikliyi Gence seheri Sefevilerin eline kecirMunaqise terefleriOsmanli imperiyasi Sefeviler dovletiKomandan lar Mehmed Pasa esir edam I Sah AbbasTereflerin quvvesi3 000 100 000Olenler ve yaralananlar2 500 olu 500 esir NamelumUmumi itkiler2 500 yerli sakin edam edilir Mundericat 1 Zemin 2 Muhasire 3 Menbe 3 1 Istinadlar 3 2 EdebiyyatZemin RedakteSefeviler seheri 1590 ci ilde imzalanmis Istanbul sulh muqavilesinin bir neticesi olaraq Osmanlilara vermeli olmusdular Sah Abbas Osmanli imperiyasinin 1578 1590 ci illerde gerceklesmis Sefevi Osmanli muharibesi neticesinde ele kecirdikleri erazileri geri almaq ucun 1603 cu ilde baslatdigi hucumda ehemiyyetli ugurlar qazanmisdir O 1603 cu ilde Nehavend ve Tebrizi elece de Iranin butun qerbini zebt ede bilmis 1604 cu ilde ise uzunmuddetli bir muhasireden sonra Irevan seherini dovletinin erazilerine qata bilmisdi Bir terefden Avstriya ile uzun bir muddetdir vurusan diger terefden ise Celali usyanlari ile mesgul olan Osmanli imperiyasi 1603 cu ilde taxta yeni sultanin oturmasinin da tesiri ile qerb serhedlerinde bu qefil hadiselere tez bir cavab vere bilmedi 1604 cu ilde serq serdar teyin edilen Cigalizade Yusif Senan Pasanin Irana yurusu ugursuz olmus 1605 ci ilde yene Senan Pasanin onderliyindeki Osmanli ordusu Urmiya doyusunde boyuk bir meglubiyyete ugramisdi Bu boyuk meglubiyyetden sonra Osmanli herbi komandanliq rutbelerindeki sarsintilar ve 1607 ci ile qeder Suriya ile Cenub serqi Anadoluya tesir gosteren Canpoladoglu usyaninin cixmasi ile Cenubi Qafqazdaki son Osmanli qosunlari da yardimsiz qalmis Sah Abbas ise 1606 ci ilde Azerbaycan ve Gurcustandaki kohne torpaqlarini geri almaq ucun ordusu ile bu bolgelere soxulmusdu Muhasire RedakteOsmanli ordusu tehlukesini aradan qaldiran Sah Abbas Gence seherini muhasire etmeye aprel ayi kimi elverisli bir vaxtda baslamisdir Gence seherinde texminen 5 000 neferlik Osmanli qarnizonu kohne Tebriz qubernatoru Mehmed Pasanin onderliyi altinda idi 1 Teslimiyyet teklifinin redd edilmesinden sonra qizilbas ordusu ates acir Bir terefden Xorasan topculari seheri kesintisiz bombardman edir lagimcilar ise iki ay erzinde qullelerin altini bosaltmaga nail olurlar Qala etrafindaki xendekden kecerek esas divarlardan birinin altina catan ve divarin tam altina yerlesdirdikleri kerenleri yandiran lagimcilar bu divari devirirler 2 Qizilbaslar 4 iyul tarixinde umumi bir hucuma start verir Elbeyaxa doyusde Osmanli qosunlari qizilbaslara diqqetelayiq itkiler verirler ancaq onlardan 2 500 nefer esger helak olur Nehayet Gence beylerbeyi Mehmed Pasa teslim olur ve Sah Abbas ile ordusu qalanin nezaretini ele alir 1 Sefevi ordusu Osmanli quvveleri ile emekdasliq eden texminen 2 500 Gence sakinini oldurur Dovrun ermenidilli tarixsunasi Arakel Tebrizli yazir ki Sah Abbas sunni kurd tayfasi olan Cekirli uzvlerinin her birini qilincdan kecirmisdir 3 Esir dusen Mehmed Pasa Mazandaranda yerlesen bir hebsxanaya gonderilir daha sonra ise xalqa verilir Mazandaranda qabaqcil sexsiyyetlerden olan Rustem Sultani oldurmus Mehmed Pasa xalq terefinden edam edilir 4 Menbe RedakteIstinadlar Redakte 1 2 The Iranian History 1606 AD Fouman com ingilis 2011 September 30 2014 tarixinde arxivlesdirilib chapter ignored Kupeli Ozer 2009 Osmanli Safevi Munasebetleri 1612 1639 PDF turk Izmir Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu seh 18 2015 05 18 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 08 15 chapter ignored Tebrizli Arakel 2006 The History of Vardapet Aṛakʻel of Tabriz ingilis Mazda Publishers 77 ISBN 9781568591827 Ferrux 2011 seh 58 Edebiyyat Redakte Hetemzad Zeyneb 2013 Foreign Policy of the Safavid Empire During Shah Abbas I PDF Life Science Journal ingilis 10 8s Ferrux Kave 2011 Iran at War 1500 1988 ingilis Bloomsbury Publishing Menbe https az wikipedia org w index php title Gencenin muhasiresi 1606 amp oldid 6058854, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.