fbpx
Wikipedia

Günəş tutulması

Günəş tutulmasıGünəşAy tutulmaları ən maraqlı təbiət hadisələrindəndir. Bu hadisələr qədim zamanlardan indiyə qədər bütün dövrlərdə insanları həmişə düşündürmüşdür. Hələ 3000 il bundan əvvəl Çin astronomları Günəş və Ау tutulmaları-nın baş vermə vaxtını əvvəlcədən təyin edə bilirdilər. Müasir astronomiya isə Günəş və Ау tutulmalarının Yer səthi-nin hansı hissəsində və nə vaxt baş verəcəyini çox böyük dəqiqliklə təyin etməyə imkan verir.Ауın Günəş diskinin qarşısını kəsməsinə və ya örtməsinə Günəş tutulması deyilir. Günəş tutulması qismən, tam və halqavari ola bilər. Günəş tutulması Ay Yerlə Günəş arasında olanda, yəni təzə Ay fazasında baş verir. Təzə Ay fazasında Ay Günəş şüalarının qarşısını kəsir və Yerə tərəf konus şəkilli kölgə buraxır. Yer səthinin tam kölgə bölgəsində olan müşahidəçi üçün tam Günəş tutulması, yarımkölgədəki müşahidəçi üçün isə qismən Günəş tutulması baş verir.Ayın orbit müstəvisi ekliptika müstəvisi ilə 05o09'-lik bu­caq əmələ gətirdiyindən hər təzə Ay fazası Günəş tutulması ilə nəticələnmir. Günəş tutulmasının baş verməsi üçün təzə Ay fazası Ay orbitinin düyünlərinə və ya ona yaxın yerlərə təsadüf etməlidir. Yəni Günəş tutulmasının gerçəkləşməsi üçün təzə ay fazasında Ay ekliptika müstəvisində və ya ondan kiçik bucaq məsafəsində olmalıdır. Ayın Günəşə və Yerə görə vəziyyətindən asılı olaraq bəzən Ayın bucaq diametri Günəşinkindən kiçik olur. Bu halda Ayın buraxdığı kölgə konusunun təpəsi Yer səthinə çatmır. Onda Ay diski Günəş diskini tamam örtə bilmir, onun kənarlarında işıqlanmış halqa görünür. Belə tutulma halqavari Günəş tutulması adlanır.

1999 il tam tutulması
2012 il həlqəvi tutulması

Yer səthində Ay kölgəsinin eni maksimum 270 km-dir. Yarımkölgəninki isə 6700 km olur. Tam tutulmada Günəşin xromosfer və tac hissəsinin müşahidəsi üçün əlverişli şərait yaranır. Tam Günəş tutulması maksimum 7m.5, qismən tutulma 3h.5, halqavari tutulma isə təxminən 12m davam edə bilər. Ək-sər hallarda tam Günəş tutulmaları cəmi 2-3m davam edir.VeneraMerkuri də Günəş diski qarşısından keçərkən tutulma törədir.

Növbəti tam Günəş tutulması

2-3 iyul 2019-cu il tarixlərində tam Günəş tutulması hadisəsi baş verəcək.

Adıçəkilən təbiət hadisəsi iyulun 2-də yerli vaxtla saat 20:55-də başlayacaq və 3 iyul 01:50-də başa çatacaq.

Günəş tutulması Çili, Argentina, Cənubi AmerikaSakit okeanın cənubundan aydın görünəcək.

Qeyd edək ki, növbəti Günəş tutulması 2019-cu ilin dekabr ayının 26-na təsadüf edəcək.

İstinadlar

  1. C. М. Quluzadə  "Klassik astronomiya"
  2. http://shao.az/az/news/345

Xarici keçidlər

  • Ay tutulması nədir?  (azərb.)

günəş, tutulması, günəş, tutulmaları, maraqlı, təbiət, hadisələrindəndir, hadisələr, qədim, zamanlardan, indiyə, qədər, bütün, dövrlərdə, insanları, həmişə, düşündürmüşdür, hələ, 3000, bundan, əvvəl, çin, astronomları, günəş, Ау, tutulmaları, nın, baş, vermə, . Gunes tutulmasi Gunes ve Ay tutulmalari en maraqli tebiet hadiselerindendir Bu hadiseler qedim zamanlardan indiye qeder butun dovrlerde insanlari hemise dusundurmusdur Hele 3000 il bundan evvel Cin astronomlari Gunes ve Au tutulmalari 1 nin bas verme vaxtini evvelceden teyin ede bilirdiler Muasir astronomiya ise Gunes ve Au tutulmalarinin Yer sethi nin hansi hissesinde ve ne vaxt bas vereceyini cox boyuk deqiqlikle teyin etmeye imkan verir Auin Gunes diskinin qarsisini kesmesine ve ya ortmesine Gunes tutulmasi deyilir Gunes tutulmasi qismen tam ve halqavari ola biler Gunes tutulmasi Ay Yerle Gunes arasinda olanda yeni teze Ay fazasinda bas verir Teze Ay fazasinda Ay Gunes sualarinin qarsisini kesir ve Yere teref konus sekilli kolge buraxir Yer sethinin tam kolge bolgesinde olan musahideci ucun tam Gunes tutulmasi yarimkolgedeki musahideci ucun ise qismen Gunes tutulmasi bas verir Ayin orbit mustevisi ekliptika mustevisi ile 05o09 lik bu caq emele getirdiyinden her teze Ay fazasi Gunes tutulmasi ile neticelenmir Gunes tutulmasinin bas vermesi ucun teze Ay fazasi Ay orbitinin duyunlerine ve ya ona yaxin yerlere tesaduf etmelidir Yeni Gunes tutulmasinin gerceklesmesi ucun teze ay fazasinda Ay ekliptika mustevisinde ve ya ondan kicik bucaq mesafesinde olmalidir Ayin Gunese ve Yere gore veziyyetinden asili olaraq bezen Ayin bucaq diametri Gunesinkinden kicik olur Bu halda Ayin buraxdigi kolge konusunun tepesi Yer sethine catmir Onda Ay diski Gunes diskini tamam orte bilmir onun kenarlarinda isiqlanmis halqa gorunur Bele tutulma halqavari Gunes tutulmasi adlanir 1999 il tam tutulmasi 2012 il helqevi tutulmasi Yer sethinde Ay kolgesinin eni maksimum 270 km dir Yarimkolgeninki ise 6700 km olur Tam tutulmada Gunesin xromosfer ve tac hissesinin musahidesi ucun elverisli serait yaranir Tam Gunes tutulmasi maksimum 7m 5 qismen tutulma 3h 5 halqavari tutulma ise texminen 12m davam ede biler Ek ser hallarda tam Gunes tutulmalari cemi 2 3m davam edir Venera ve Merkuri de Gunes diski qarsisindan kecerken tutulma toredir Novbeti tam Gunes tutulmasi Redakte2 3 iyul 2019 cu il tarixlerinde tam Gunes tutulmasi hadisesi bas verecek Adicekilen tebiet hadisesi iyulun 2 de yerli vaxtla saat 20 55 de baslayacaq ve 3 iyul 01 50 de basa catacaq Gunes tutulmasi Cili Argentina Cenubi Amerika ve Sakit okeanin cenubundan aydin gorunecek Qeyd edek ki novbeti Gunes tutulmasi 2019 cu ilin dekabr ayinin 26 na tesaduf edecek 2 Istinadlar Redakte C M Quluzade Klassik astronomiya http shao az az news 345Xarici kecidler RedakteAy tutulmasi nedir azerb Menbe https az wikipedia org w index php title Gunes tutulmasi amp oldid 6076189, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.