fbpx
Wikipedia

Gözəlcə Qasım Paşa

Gözəlcə Qasım Paşa (ö. 1553) — Yavuz Sultan SəlimSultan Süleyman Qanuni səltənətlərində müxtəlif vəzifələrdə xidmət edən Osmanlı dövlət xadimi.

Gözəlcə Qasım Paşa
جميل محمود باشا
Sələfi Çoban Mustafa Paşa
Xələfi Xain Əhməd Paşa
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Gelibolu, Osmanlı imperiyası

Həyatı

Doğum tarixi və əsli haqqında məlumat yoxdur. Dəvşirmə olaraq Sultan Bəyazid dönəminin sonlarında Əndəruna alınaraq yetişdirilmişdir. Bir rəvayətə görə, sultanın nəvəsi Şahzadə Süleymanla birlikdə böyümüş və onunla süd qardaşı olmuşdur. Yavuz Sultan Səlimin taxta çıxmasının ardından riqabdar ağalığına gətirilmiş, bu vəzifədə ikən sultanın Misir səfərinə qatılmışdır. Mərcidabık döyüşündən sonra (1516) Həma, ardından Trablusşam sancaqbəyi təyin edildi. Bu əsnada Beyrut bölgəsindəki ibn Hanəş və Dəməşq hakimi Canbərdi Qəzainin üsyanlarının yatırılmasında önəmli rol oynamışdır.

1521-ci ildə birlikdə böyüdüyü Sultan Süleymanın taxta çıxışı ilə Hələb sancaqbəyi təyin edilən Qasım Paşa daha sonra Qaraman, ardından Anadolu bəylərbəyliyinə gətirildi. Ertəsi il (1522) baş tutan Rodos səfərinə bu ünvanla qatıldı. Mühasirə əsnasında qalanın cənub bürclərindən birini ələ keçirən Qasım Paşa fəthdən sonra qalanın bərpası ilə vəzifələndirilmişdir. Ardından Çoban Mustafa Paşanın yerinə Misir bəylərbəyliyinə gətirilsə də, ikinci vəzir Xain Əhməd Paşanın paytaxtdan uzaqlaşdırılması məqsədilə buraya təyin edilməsiylə bir ay sonra paytaxta geri döndü.

İstanbula döndükdən sonra kaptan-ı dərya olan Qasım Paşa sultanın 1526-cı ildəki Macarıstan səfəri əsnasında İstanbulun mühafizəsi ilə vəzifələndirilmişdir. Səfərin ardından Rumeli bəylərbəyliyinə, 1529-cu ildə isə üçüncü vəzirliyə gətirilən Qasım Paşa həmin il baş tutan Avstriya səfərinə də qatıldı. İraqeyn səfəri əsnasında Parqalı İbrahim Paşanın edamı və Ayaz Mehmed Paşanın sədarətə yüksəlməsi ilə ikinci vəzirliyə yüksəldi. Ancaq acgözlüyü və rüşvətxorluğu səbəbilə vəzirlikdən alınaraq Moreya sancaqbəyliyi ilə paytaxtdan uzaqlaşdırılmışdır.

1537-ci ildə Moreya yarımadasının şimal-şərqinin fəthiylə vəzifələndirilsə də, bunda uğurlu olmamış, bölgə 1540-cı ildə imzalanan Osmanlı-Venesiya sülhü ilə ələ keçirilmişdir. Qasım Paşa 1541-ci ildə təqaüdə ayrılmış, tutduğu vəzifələrdə uğurlu olmadığı üçün paytaxta gəlməsi qadağan edilmişdir. 1553-cü ildə bəzi mənbələrə görə Moreyada, bəzilərinə görə isə Gəliboluda vəfat etmişdir.

Xeyirxah şəxsiyyəti ilə tanınan Gözəlcə Qasım Paşa İstanbul boğazının bir tərəfini Sultan Süleymanın əmriylə abadlaşdırmış və Anadoludan xeyli əhalini buraya köçürmüşdür. Bu bölgə bugün də məhz onun adıyla anılmaqdadır. Burada öz adına inşa etdirdiyi məscid, mədrəsə, imarət və hamamdan ibarət külliyyəsi yerləşir. Ailəsi haqqında məlumat olmayan Qasım Paşanın Nəfisə adlı bir qızının olduğu, onun tərəfindən həmin məhəllədə bir məktəb inşa edildiyi və özünün də burada dəfn edildiyi məlumdur.

Mənbə

  • İbn İyâs, Bedâʾiʿu’z-zühûr, V, 390-391;
  • Matrakçı Nasuh, Sefer-i Irâkeyn, s. 281-282;
  • Rüstem Paşa, Târih, İÜ Ktp., nr. 2438, vr. 179b, 189b;
  • Celâlzâde, Tabakātü’l-memâlik, tür.yer.;
  • Feridun Bey, Münşeât, I, 472, 479, 529, 567, 592;
  • Hoca Sâdeddin, Tâcü’t-tevârîh, II, 340, 382 vd.;
  • Atâî, Zeyl-i Şekāik, s. 24, 103, 104;
  • Peçuylu İbrâhim, Târih, s. 28-29, 79, 82;
  • Solakzâde, Târih, s. 413, 475;
  • Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I, 416 vd.;
  • Müneccimbaşı, Sahâifü’l-ahbâr, III, 479;
  • Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 4;
  • Hammer (Atâ Bey), V, 26, 194 vd.;
  • Sicill-i Osmânî, IV, 46-47;
  • Danişmend, Kronoloji, II, 22, 29, 47, 105-106, 143;
  • Faruk Sümer, “Kasım Paşa, Güzelce”, İA, VI, 386-388;
  • a.mlf., “Ḳāsim Pasha, Güzeld̲j̲e”, EI2 (Fr.), IV, 751.

İstinadlar

  1. Âlî, Künhü’l-ahbâr, İÜ Ktp., TY, nr. 5959, vr. 242b, 246a-b, 269b;
  2. Seyyid Muhammed es-Seyyid Mahmud, XVI. Asırda Mısır Eyâleti, İstanbul 1990, s. 76, 81, 82-83;
  3. Lutfî Paşa, Târih (nşr. Âlî Bey), İstanbul 1341, s. 306, 315, 316, 389;
  4. a.mlf., “Venedik Devlet Arşivindeki Vesikalar Külliyatında Kanuni Sultan Süleyman Devri Belgeleri”, TTK Belgeler, I/2 (1964), s. 203-204;
  5. Gökbilgin, Edirne ve Paşa Livâsı, s. 48, 63, 64, 74, 75, 76, 435-436;
  6. Nejat Göyünç, “XVIII. Yüzyılda Türk İdaresinde Nauplia (Anabolu) ve Yapıları”, İsmail Hakkı Uzunçarşılı’ya Armağan, Ankara 1976, s. 462-463;
  7. Atâî, s. 104
  8. Ayvansarâyî, I, 4
  9. Abdülkadir Özcan, “Mimar Sinan’a Siparişte Bulunanlar”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, İstanbul 1988, I, 137-138;

gözəlcə, qasım, paşa, 1553, yavuz, sultan, səlim, sultan, süleyman, qanuni, səltənətlərində, müxtəlif, vəzifələrdə, xidmət, edən, osmanlı, dövlət, xadimi, جميل, محمود, باشاmisir, bəylərbəyimay, 1523, avqust, 1523sələfi, çoban, mustafa, paşaxələfi, xain, əhməd,. Gozelce Qasim Pasa o 1553 Yavuz Sultan Selim ve Sultan Suleyman Qanuni seltenetlerinde muxtelif vezifelerde xidmet eden Osmanli dovlet xadimi 1 Gozelce Qasim Pasaجميل محمود باشاMisir beylerbeyimay 1523 19 avqust 1523Selefi Coban Mustafa PasaXelefi Xain Ehmed PasaSexsi melumatlarVefat tarixi 1553Vefat yeri Gelibolu Osmanli imperiyasiHeyati RedakteDogum tarixi ve esli haqqinda melumat yoxdur Devsirme olaraq Sultan Beyazid doneminin sonlarinda Enderuna alinaraq yetisdirilmisdir Bir revayete gore sultanin nevesi Sahzade Suleymanla birlikde boyumus ve onunla sud qardasi olmusdur Yavuz Sultan Selimin taxta cixmasinin ardindan riqabdar agaligina getirilmis bu vezifede iken sultanin Misir seferine qatilmisdir Mercidabik doyusunden sonra 1516 Hema ardindan Trablussam sancaqbeyi teyin edildi Bu esnada Beyrut bolgesindeki ibn Hanes ve Demesq hakimi Canberdi Qezainin usyanlarinin yatirilmasinda onemli rol oynamisdir 2 3 1521 ci ilde birlikde boyuduyu Sultan Suleymanin taxta cixisi ile Heleb sancaqbeyi teyin edilen Qasim Pasa daha sonra Qaraman ardindan Anadolu beylerbeyliyine getirildi Ertesi il 1522 bas tutan Rodos seferine bu unvanla qatildi Muhasire esnasinda qalanin cenub burclerinden birini ele keciren Qasim Pasa fethden sonra qalanin berpasi ile vezifelendirilmisdir Ardindan Coban Mustafa Pasanin yerine Misir beylerbeyliyine getirilse de ikinci vezir Xain Ehmed Pasanin paytaxtdan uzaqlasdirilmasi meqsedile buraya teyin edilmesiyle bir ay sonra paytaxta geri dondu 4 Istanbula dondukden sonra kaptan i derya olan Qasim Pasa sultanin 1526 ci ildeki Macaristan seferi esnasinda Istanbulun muhafizesi ile vezifelendirilmisdir Seferin ardindan Rumeli beylerbeyliyine 1529 cu ilde ise ucuncu vezirliye getirilen Qasim Pasa hemin il bas tutan Avstriya seferine de qatildi Iraqeyn seferi esnasinda Parqali Ibrahim Pasanin edami ve Ayaz Mehmed Pasanin sedarete yukselmesi ile ikinci vezirliye yukseldi Ancaq acgozluyu ve rusvetxorlugu sebebile vezirlikden alinaraq Moreya sancaqbeyliyi ile paytaxtdan uzaqlasdirilmisdir 5 1537 ci ilde Moreya yarimadasinin simal serqinin fethiyle vezifelendirilse de bunda ugurlu olmamis bolge 1540 ci ilde imzalanan Osmanli Venesiya sulhu ile ele kecirilmisdir 6 Qasim Pasa 1541 ci ilde teqaude ayrilmis tutdugu vezifelerde ugurlu olmadigi ucun paytaxta gelmesi qadagan edilmisdir 1553 cu ilde bezi menbelere gore Moreyada 7 bezilerine gore ise Geliboluda 8 vefat etmisdir Xeyirxah sexsiyyeti ile taninan Gozelce Qasim Pasa Istanbul bogazinin bir terefini Sultan Suleymanin emriyle abadlasdirmis ve Anadoludan xeyli ehalini buraya kocurmusdur Bu bolge bugun de mehz onun adiyla anilmaqdadir Burada oz adina insa etdirdiyi mescid medrese imaret ve hamamdan ibaret kulliyyesi yerlesir 9 Ailesi haqqinda melumat olmayan Qasim Pasanin Nefise adli bir qizinin oldugu onun terefinden hemin mehellede bir mekteb insa edildiyi ve ozunun de burada defn edildiyi melumdur Menbe RedakteIbn Iyas Bedaʾiʿu z zuhur V 390 391 Matrakci Nasuh Sefer i Irakeyn s 281 282 Rustem Pasa Tarih IU Ktp nr 2438 vr 179b 189b Celalzade Tabakatu l memalik tur yer Feridun Bey Munseat I 472 479 529 567 592 Hoca Sadeddin Tacu t tevarih II 340 382 vd Atai Zeyl i Sekaik s 24 103 104 Pecuylu Ibrahim Tarih s 28 29 79 82 Solakzade Tarih s 413 475 Evliya Celebi Seyahatname I 416 vd Muneccimbasi Sahaifu l ahbar III 479 Ayvansarayi Hadikatu l cevami I 4 Hammer Ata Bey V 26 194 vd Sicill i Osmani IV 46 47 Danismend Kronoloji II 22 29 47 105 106 143 Faruk Sumer Kasim Pasa Guzelce IA VI 386 388 a mlf Ḳasim Pasha Guzeld j e EI2 Fr IV 751 Istinadlar Redakte Ali Kunhu l ahbar IU Ktp TY nr 5959 vr 242b 246a b 269b Seyyid Muhammed es Seyyid Mahmud XVI Asirda Misir Eyaleti Istanbul 1990 s 76 81 82 83 Lutfi Pasa Tarih nsr Ali Bey Istanbul 1341 s 306 315 316 389 a mlf Venedik Devlet Arsivindeki Vesikalar Kulliyatinda Kanuni Sultan Suleyman Devri Belgeleri TTK Belgeler I 2 1964 s 203 204 Gokbilgin Edirne ve Pasa Livasi s 48 63 64 74 75 76 435 436 Nejat Goyunc XVIII Yuzyilda Turk Idaresinde Nauplia Anabolu ve Yapilari Ismail Hakki Uzuncarsili ya Armagan Ankara 1976 s 462 463 Atai s 104 Ayvansarayi I 4 Abdulkadir Ozcan Mimar Sinan a Sipariste Bulunanlar Mimarbasi Koca Sinan Yasadigi Cag ve Eserleri Istanbul 1988 I 137 138 Menbe https az wikipedia org w index php title Gozelce Qasim Pasa amp oldid 5854345, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.