Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Gürcüstan kərtənkələsi (lat. Darevskia rudis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin əsl kərtənkələlər fəsiləsinin qayalıq kərtənkələsi cinsinə aid heyvan növü.
| Gürcüstan kərtənkələsi | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstəüstü: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Gürcüstan kərtənkələsi | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Xariçi görünüş
Daş kərtənkələlərinə daxil nisbətən iri növ sayılır. Uzunluğu 84 mm təşkil etdiyi halda quyruğu iki dəfə böyükdür. Başı aşkarca sıxılmış formaya malikdir. Orta hesabla boğaz nahiyəsində 20-34 pulcuq vardır. Bədəni boyunca isə 38-58 pulcuqla örtülü olur.
Bədənin yuxarı hissəsi erkəklərdə parlaq-yaşıl, zeytunu-yaşıl və ya çoşqun, dişilərdə isə boz rəngdə olur. Bədən boyunca qara rəngli noqtələr vardır. Erkəklərin qarın nahiyəsi yaşıl-sarı, mavi və ya maviyə çalar rəngdə olur. Dişilərdə isə sarı və ya yaşımtıl olur.
Yayıldığı ərazilər
Bu növə daxil olan kərtənkələlər Cənubi Qafqaz, İnquş və Çeçenistan, Dağıstan və Türkiyənin şimalında yayılmışdır.
Qafqaz ərazisində beş yarımnövü müəyyəndir:
- Lacerta rudis bischoffi Bohme et Budak, 1977 — Acarıstanda yayılmışdır.
- Lacerta rudis obscura Lantz et Cyren, 1936 — Dağlıq ərazilərdə, Gürcüstanın kür çayı sahili boyinca və Borjomi dərəsi boyunca yayılıb.
- Lacerta rudis macromaculata Darevsky, 1967 — Kür, Axalkalakiçayı boyunca, Gürcüstan ərazisində yayılıb.
- Lacerta rudis svanetica Darevsky et Eiselt, 1980 — Qərbi Gürcüstan ərazisində yayılmışdır.
- Lacerta rudis chechenica Eiselt et Darevsky, 1991 — Gürcüstanın Böyük Qafqaz dağları boyunca Azərbaycanın şərqinə qədər, Çeçenistanın və Dağıstanın dağlıq ərazilərində.
Qidalanması və yayılma xüsusiyyətləri
Qayalıqlar, çay sahilləri, meşəliklər və nadir hallarda ağaclarda yaşayırlar. Hündürlüyü 2000 metrə qədər olan ərazilərdə yayılmışdır. 1 km məsafədə 17-23 baş kərtənkələyə rast gəlinir. Fevral-mart aylarından oktyabr-noyabr aylarına qədər aktiv olurlar.
Əsasən cücülər və onurğasızlarla qidalanırlar.
İstinadlar
- The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gurcustan kertenkelesi lat Darevskia rudis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin surunenler sinfinin pulcuqlular destesinin esl kertenkeleler fesilesinin qayaliq kertenkelesi cinsine aid heyvan novu Gurcustan kertenkelesiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Klad Sinif SurunenlerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Desteustu Deste PulcuqlularFesileustu Fesile Esl kertenkelelerYarimfesile Cins Qayaliq kertenkelesiNov Gurcustan kertenkelesiBeynelxalq elmi adiDarevskia rudis Jacques von Bedriaga 1886Sekil axtarisiNCBI 122393EOL 792793Xarici gorunusDas kertenkelelerine daxil nisbeten iri nov sayilir Uzunlugu 84 mm teskil etdiyi halda quyrugu iki defe boyukdur Basi askarca sixilmis formaya malikdir Orta hesabla bogaz nahiyesinde 20 34 pulcuq vardir Bedeni boyunca ise 38 58 pulcuqla ortulu olur Bedenin yuxari hissesi erkeklerde parlaq yasil zeytunu yasil ve ya cosqun disilerde ise boz rengde olur Beden boyunca qara rengli noqteler vardir Erkeklerin qarin nahiyesi yasil sari mavi ve ya maviye calar rengde olur Disilerde ise sari ve ya yasimtil olur Yayildigi erazilerBu nove daxil olan kertenkeleler Cenubi Qafqaz Inqus ve Cecenistan Dagistan ve Turkiyenin simalinda yayilmisdir Qafqaz erazisinde bes yarimnovu mueyyendir Lacerta rudis bischoffi Bohme et Budak 1977 Acaristanda yayilmisdir Lacerta rudis obscura Lantz et Cyren 1936 Dagliq erazilerde Gurcustanin kur cayi sahili boyinca ve Borjomi deresi boyunca yayilib Lacerta rudis macromaculata Darevsky 1967 Kur Axalkalakicayi boyunca Gurcustan erazisinde yayilib Lacerta rudis svanetica Darevsky et Eiselt 1980 Qerbi Gurcustan erazisinde yayilmisdir Lacerta rudis chechenica Eiselt et Darevsky 1991 Gurcustanin Boyuk Qafqaz daglari boyunca Azerbaycanin serqine qeder Cecenistanin ve Dagistanin dagliq erazilerinde Qidalanmasi ve yayilma xususiyyetleriQayaliqlar cay sahilleri meselikler ve nadir hallarda agaclarda yasayirlar Hundurluyu 2000 metre qeder olan erazilerde yayilmisdir 1 km mesafede 17 23 bas kertenkeleye rast gelinir Fevral mart aylarindan oktyabr noyabr aylarina qeder aktiv olurlar Esasen cuculer ve onurgasizlarla qidalanirlar IstinadlarThe Reptile Database ing P Uetz 2015 Hemcinin bax