fbpx
Wikipedia

Fədək

Fədək (ərəb. فدك‎‎) — hicaz məntəqəsində Mədinə şəhərinin 160 kilometrəliyində, keçmişdə subulaqları olan bir kənddir. Fədəkin yaxınlığında Şəmrux adlı bir qala varmış ki, indi onun yerində Haet adlı Xurma palması dolu böyük bir kənd var.

YAŞAYIŞI
Ad və Ləqəbləri · Fədəkiyyə xütbəsi · Fədək ·
FATİMƏ QURANDA
İnsan surəsi · Kovsər surəsi · Təthir ayəsi · Mübahilə ayəsi · Nur ayəsi
YERLƏR
Fədək · Beytül Əhzan · Bəni Haşim məhəlləsi · Səqifə
İNSANLAR
AİLƏMəhəmməd · Xədicə · Əli
ÖVLADLARHəsən · Hüseyn · Zeynəb · Ümmü Külsüm · Möhsün
YAXINLARIFizzə · Ümmü İmən · Əsma
BAŞQALARIÖmər bin Xəttab · Qonfoz · Müğəyrə
BAĞLI
Fatimə təsbihatı · Fatimə kitabı · Fatimə lövhəsi hədisi · Mübahilə günü · Fatimiyə günləri

Tarixi

Fədək xeybərin yaxınlığındaidi və hicaz yəhudilərinə strategiya baxımından çoxlu önəm daşıyırdı. islam ordusu yəhudiləri xeybərdə məğlub etdikdən sonra yəhudilərin gücünün aradan aparilması üçün peyğəmbər Mohit adlı bir səfiri fədəkin başçılarına göndərdi. fədək başçıları sülhü savaşa üstün görüb və təəhüd etdilər ki fədəkin məhsullarının yarısını ildə müsəlmanlara göndərib islam bayrağı altında yaşasınlar.

Strategiya önəmliyi

Fədəkin çoxlu Xurma ağacı coşan bulaqları habelə verimli yerləri onu hicazlılar üçün çox dəyərli qılmışidi. o zamanın ağacları kufənin 7-ci qərndəki ağaclarının dəyəri ilə birdi. ömər yəhudiləri ərəbistandan eşiyə ötürəndə 50-min dirhəm fədəkin qalan yarısı üçün onlara verdi.

Fədəkin Fatiməyə bağışlanması

Əhli Şiə mənbələri

Bir çox Əhli Şiə alimləri öz təfsir (Qurani Kərimin İsra surəsinin 26-cı ayəsinin nazil olma səbəbində) və tarix kitablarında Fədəyin Xanım Fatiməyə peyğəmbər tərəfindən bağışlanmasını qeyd etmişlər.

Əhli Sünnə mənbələri

Bir çox Əhli Sünnə alimləri öz təfsir (Qurani Kərimin İsra surəsinin 26-cı ayəsinin nazil olma səbəbində) və tarix kitablarında Fədəyin Xanım Fatiməyə peyğəmbər tərəfindən bağışlanmasını qeyd etmişlər.

Fədəkiyyə xütbəsi

Fədəkiyyə xütbəsində həzrəti fatimə əbubəkrdən fədəkin qaytarılmasını istəyir, bunun sənədləri əhli sünnət kitablarında var.

Fədəkin Fatimədən alınması

Səqifə macərasından sonra Əbu Bəkr dedi ki Fədək Fatimənin olamaz və onun adamlarıni fədəkdən eşiyə ötürdü və buna görə Fatimə əbu bəkrin yanına gedib və aralarında bir söhbət keçib:

Əbu bəkr sən öləndə irsin kimə yetişər?

Arvad və uşaqlarıma.

İndi nə olub ki sən peyğəmbərdən irs aparırsan amma biz yox!?

Ey Peyğəmbər Qızı Atan heç pul və mal irs qoymayıbdır.

Amma bizim Xeybərdən payımız və fədəkdən sədəqəmiz necə olacaq?

Atandan eşiddim ki dedi: mən ta diriyəm bu yerdə bir şeyə sahibəm və öləndən sonra hər şeyim müsəlmanlarındır.

Amma Ieyğəmbər fədəki mənə bağışlayıb!

Şahidin varmı?

Hə, var ərim Əli və ümmi imən şahiddirlər.

Ey Peyğəmbər Qızı bilirsən ki ümmi imən arvatdır və onun şahidliyi mükəmməl deyil gərək bir ayrı arvat yada başqa kişi şahid gətirəsən.

Beləliklə fədək Fatimədən alındı amma Fatimə əbu bəkrin dediyi hədisi qəbul etməyib və öz haqqının alınmasında qərarlı idi.

Peyğəmbərdən irs aparılmama hədisi

Əhli sünnət alimlərinin dediyinə görə bu hədisi fəqət əbu bəkr nəql edib və kimsə onu təsdiqləməyib.

Buna görədə bəzilərinin qarşı durmasına səbəb oldu:
Əhli-Beyt

Əbu Bəkrin bu hədisi peyğəmbərdən eşitdiyi israrına baxaraq əhli beyt bu hədisi qəbul etməyib və ona qarşı durdular. iş o yerə yetirdi ki ömər dedi ki Həzrəti Əli və Abbas Peyğəmbərin əmisi əbubəkri yalançı bilirdilər.

Peyğəmbərin zövcələri

Əhli Beyt və Abbasdan əlavə Peyğəmbərin Arvadlarıda əbubəkri bu uydurma hədisi nəql etdiyi üçün qınqdılar.

Əhli sünnət alimləri

Əhli sünnət alimlərindən Fəxrəddin Razi(فخر رازی),Caru allahi ziməxşəri(جارالله زمخشری),Təbəri(طبری ) və Bəyzavi(بیضاوی ) Quranda ki həzərati Zəkariya,Yəhya, Davud peyğəmbərSüleyman Peyğəmbərlərin birbirlərindən irs aparması ayələrinin təfsirində əbubəkrin bu hədisi nəql etməsini doğru bilməyib və onu yalanlayıblar.

Əhli sünnətin bəzi alimləri əbubəkrin bu işini onun xəlifə olduğu və onun xilafət və ictihad icazəsi baxımından bu işi görmuş amma şiələr bu işin fəqət əbubəkr zamanında olduğunu və o hökumətinin əsasını beytülmal və belənki qəsbi malların bağışı ilə möhkəmləşdirməyi düşünürlər və Peyğəmbərin dediyi kimi Fatiməni incidən Məni incidib və Məni incidən Allahı icidib sözünün ayaq altına alınması və əbubəkrin böyük günah işlədiyini düşünürlər.

Fədəkin qəsbi və əbubəkr xilafətilə bağlantısı

İmami mötəzili nəql edir ki bir gün bağdadın qərbi mədrəsəsinin böyük alimlərindən biri Əli ibni fariqi dən soruşdum:

Fatimeyi Zəhra düz deyirdi ki Fədək mənimdir?

Hə, düz deyirdi.

O zaman Əbubəkr niyə fədəki fatiməyə vermədi və bilirdi ki o düz deyir?

Alim gülümsüyərək dedi ki Əgər o gün əbubəkr fədəki fatiməyə qaytarsaydı yarın fatimə gəlib deyərdi sən mənim ərimin yerini qəsb edibsən və əbubəkr gərək xilafəti əliyə verərdi.

İmam mötəzili alimin sözünü nəql etdikdən sonra deyir: BU SÖZ DOĞRU SÖZDÜR.

İstinadlar

  1. *Möcəmül buldan-cild 4- s238
  2. *merased ol etlal-cild 3-s 1020
  3. *lisanül ərəb-ibni mənzur-cild 10-s 437
  4. *Möcəm məalimül hicaz-cild1s 205.206
  5. *Fədək-cild 7-s 23
  6. merased ol etlal-Fədək
  7. 3-ə bax
  8. *lisanül ərəb-ibni mənzur-cild 1-s 437
  9. Nəhcül bəlağə şərhi- ibni əbilhədid-cild 16-s 236
  10. Əlsəqifə və Fədək-s 98
  11. Əllamə Kuleyni, “əl-Kafi”, c. 1, səh.543, hədis 5
  12. Şeyx Səduq, “Uyunu Əxbar ər-Rıza ”, s. 229-230, bab 23, hədis 1
  13. Şeyx Razi, "Nəhcül Bəlağə", məktub 45
  14. Seyid Haşim Bəhrani, “Qayrətul Məram”, c. 3, səh. 284-286
  15. Əbu Yala, “Müsnəd”, c.2, səh.334, hədis 1075
  16. Hakimi Həskani, "Şəvahidül Tənzil", c. 1, səh. 438-442
  17. Kand Həlvi, "Həyatül Səhabə", c. 2, səh. 519
  18. Razi, "əl Cərhül Tədil", c. 1, səh. 257
  19. Qunduzi Hənəfi, "Yənəbiul Məvəddə", səh. 119,439
  20. Əl-Xarəzmi, "Məqtəlül Huseyn", c. 1, səh. 70
  21. Cəlaləddin Süyuti, "əd Durrul Mənsur", c. 2, səh. 158
  22. Cəlaləddin Süyuti, "əd Durrul Mənsur", c. 5, səh. 273-274
  23. İbni Əbu Hatəm, "Təfsir"
  24. İbni Əbil Hədid Əbdülhəmid, "Şərhi Nəhcül Bəlağə", c. 16, s. 208-209
  25. Yaqut əl Həməvi, "Mucəm əl Buldan", c. 4, s. 238
  26. Əbu-l-Abbas Əhməd ibn Yəhya ibn Cabir əl-Bəlazuri, "Kitab Fütuh əl Buldan", c. 2, s. 46
  27. Futuhul boldan cild 1 s 35
  28. Əlməğanimül Mütalibə s 312
  29. Ümdətül əxbar s 394
  30. Vəfaül vəfa cild 3 s 999
  31. Mücəmül buldan cild 4 s 238
  32. Səqifə Ərəbistanda bir yerdir ki orada Əbubəkri ilk xəlifə seçdilər və şiələrə görə Əlinin imamət haqını qəsb etdilər.
  33. *Futuhul boldan cild 1 s 36
  34. *Ənsabül əşraf s 519
  35. Atandan eşiddim ki dedi: mən ta diriyəm bu yerdə bir şeyə sahibəm və öləndən sonra hər şeyim müsəlmanlarındır.
  36. *Siyuti tarixül xüləfa s 86
  37. *İbni həcər Əl səvaiqul mohreqə(الصواعق المحرقه) s 19
  38. *İbni əbilhədid şafei nəhculbəlağə şərhi cild 16 s 227.245
  39. 16-ya bax
  40. *Təbəqati ibni səıd(طبقات ابن سعد) cild 2 s 315
  41. *Siyuti Müsnədi Fatimə(مسند فاطمه) s 33 çap:الکتب الثقافیه
  42. *Kenzül emal(کنزالعمال) cild 5 s 365
  43. Səhihi müslim((صحیح مسلم(الجهاد و السیر) cild 5 s 151.153
  44. *əl ənsabül əşraf(انساب الاشراف) cild 1 s 520
  45. *Futuhol boldan(فتوح البلدان) cild 1 s 347
  46. *Qərtəbi((تفسیر الجامع لأحکام القرآن(قرطبی) cild 11 s 78
  47. *Təfsiri kəbir(تفسیر کبیر) cild 24 s 186
  48. *Təfsiri keşafi zeməxşəri(تفسیر کشاف زمخشری) cild 4 s 91 çap (چاپ دارالکتاب العربی، لبنان)
  49. *Rəbiül əbrar ziməxşəri(ربیع الأبرار زمخشری) bab:29
  50. *Ənavrül tənzil(انوار التنزیل) cild 2 s 309
  51. *Təfsiri təbəri(تفسیر طبری) cild 8 s 308
  52. Hadi alimzadə Əbbəkr böyük islam dairətül məarifi cild 5 s 232
  53. Şərhi ibni əbilhədid(شرح ابن ابی‌الحدید) cild 16 s 284

Xarici keçidlər

  • Elməddin İmanqulu (2015-01-22). "İsra surəsinin 26-cı ayəsinin təfsiri və Nəbinin (s) Fədəyi Hz. Fatiməyə (s.ə) verməsi" ( (azərb.)). saqaleyn.wordpress.com. 2015-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-22.

Həmçinin bax

fədək, ərəb, فدك, hicaz, məntəqəsində, mədinə, şəhərinin, kilometrəliyində, keçmişdə, bulaqları, olan, kənddir, yaxınlığında, şəmrux, adlı, qala, varmış, indi, onun, yerində, haet, adlı, xurma, palması, dolu, böyük, kənd, yaşayişiad, ləqəbləri, iyyə, xütbəsi, . Fedek ereb فدك hicaz menteqesinde Medine seherinin 160 kilometreliyinde kecmisde su ve bulaqlari olan bir kenddir 1 2 3 Fedekin yaxinliginda Semrux adli bir qala varmis ki indi onun yerinde Haet adli Xurma palmasi dolu boyuk bir kend var 4 5 YASAYISIAd ve Leqebleri Fedekiyye xutbesi Fedek FATIME QURANDAInsan suresi Kovser suresi Tethir ayesi Mubahile ayesi Nur ayesiYERLERFedek Beytul Ehzan Beni Hasim mehellesi SeqifeINSANLARAILEMehemmed Xedice EliOVLADLARHesen Huseyn Zeyneb Ummu Kulsum MohsunYAXINLARIFizze Ummu Imen EsmaBASQALARIOmer bin Xettab Qonfoz MugeyreBAGLIFatime tesbihati Fatime kitabi Fatime lovhesi hedisi Mubahile gunu Fatimiye gunleribmr Mundericat 1 Tarixi 2 Strategiya onemliyi 3 Fedekin Fatimeye bagislanmasi 3 1 Ehli Sie menbeleri 3 2 Ehli Sunne menbeleri 3 3 Fedekiyye xutbesi 4 Fedekin Fatimeden alinmasi 4 1 Peygemberden irs aparilmama hedisi 5 Fedekin qesbi ve ebubekr xilafetile baglantisi 6 Istinadlar 7 Xarici kecidler 8 Hemcinin baxTarixi RedakteFedek xeyberin yaxinligindaidi ve hicaz yehudilerine strategiya baximindan coxlu onem dasiyirdi 6 islam ordusu yehudileri xeyberde meglub etdikden sonra yehudilerin gucunun aradan aparilmasi ucun peygember Mohit adli bir sefiri fedekin bascilarina gonderdi fedek bascilari sulhu savasa ustun gorub ve teehud etdiler ki fedekin mehsullarinin yarisini ilde muselmanlara gonderib islam bayragi altinda yasasinlar 7 Strategiya onemliyi RedakteFedekin coxlu Xurma agaci cosan bulaqlari habele verimli yerleri onu hicazlilar ucun cox deyerli qilmisidi 1 8 o zamanin agaclari kufenin 7 ci qerndeki agaclarinin deyeri ile birdi 9 omer yehudileri erebistandan esiye oturende 50 min dirhem fedekin qalan yarisi ucun onlara verdi 10 Fedekin Fatimeye bagislanmasi RedakteEhli Sie menbeleri Redakte Bir cox Ehli Sie alimleri oz tefsir Qurani Kerimin Isra suresinin 26 ci ayesinin nazil olma sebebinde ve tarix kitablarinda Fedeyin Xanim Fatimeye peygember terefinden bagislanmasini qeyd etmisler 11 12 13 14 Ehli Sunne menbeleri Redakte Bir cox Ehli Sunne alimleri oz tefsir Qurani Kerimin Isra suresinin 26 ci ayesinin nazil olma sebebinde ve tarix kitablarinda Fedeyin Xanim Fatimeye peygember terefinden bagislanmasini qeyd etmisler 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Fedekiyye xutbesi Redakte Fedekiyye xutbesinde hezreti fatime ebubekrden fedekin qaytarilmasini isteyir bunun senedleri ehli sunnet kitablarinda var 27 28 29 30 31 Fedekin Fatimeden alinmasi RedakteSeqife 32 macerasindan sonra Ebu Bekr dedi ki Fedek Fatimenin olamaz ve onun adamlarini fedekden esiye oturdu ve buna gore Fatime ebu bekrin yanina gedib ve aralarinda bir sohbet kecib Ebu bekr sen olende irsin kime yetiser Arvad ve usaqlarima Indi ne olub ki sen peygemberden irs aparirsan amma biz yox Ey Peygember Qizi Atan hec pul ve mal irs qoymayibdir Amma bizim Xeyberden payimiz ve fedekden sedeqemiz nece olacaq Atandan esiddim ki dedi men ta diriyem bu yerde bir seye sahibem ve olenden sonra her seyim muselmanlarindir Amma Ieygember fedeki mene bagislayib Sahidin varmi He var erim Eli ve ummi imen sahiddirler Ey Peygember Qizi bilirsen ki ummi imen arvatdir ve onun sahidliyi mukemmel deyil gerek bir ayri arvat yada basqa kisi sahid getiresen 33 34 Belelikle fedek Fatimeden alindi amma Fatime ebu bekrin dediyi hedisi qebul etmeyib ve oz haqqinin alinmasinda qerarli idi dd Peygemberden irs aparilmama hedisi Redakte Ehli sunnet alimlerinin dediyine gore bu hedisi 35 feqet ebu bekr neql edib ve kimse onu tesdiqlemeyib 36 37 38 Buna gorede bezilerinin qarsi durmasina sebeb oldu dd Ehli BeytEbu Bekrin bu 39 hedisi peygemberden esitdiyi israrina baxaraq ehli beyt bu hedisi qebul etmeyib ve ona qarsi durdular 40 41 42 is o yere yetirdi ki omer dedi ki Hezreti Eli ve Abbas Peygemberin emisi ebubekri yalanci bilirdiler 43 Peygemberin zovceleriEhli Beyt ve Abbasdan elave Peygemberin Arvadlarida ebubekri bu uydurma hedisi neql etdiyi ucun qinqdilar 44 45 Ehli sunnet alimleriEhli sunnet alimlerinden Fexreddin Razi فخر رازی Caru allahi zimexseri جارالله زمخشری Teberi طبری ve Beyzavi بیضاوی Quranda ki hezerati Zekariya Yehya Davud peygember ve Suleyman Peygemberlerin birbirlerinden irs aparmasi ayelerinin tefsirinde ebubekrin bu hedisi neql etmesini dogru bilmeyib ve onu yalanlayiblar 46 47 48 49 50 51 Ehli sunnetin bezi alimleri ebubekrin bu isini onun xelife oldugu ve onun xilafet ve ictihad icazesi baximindan bu isi gormus amma sieler bu isin feqet ebubekr zamaninda oldugunu ve o hokumetinin esasini beytulmal ve belenki qesbi mallarin bagisi ile mohkemlesdirmeyi dusunurler ve Peygemberin dediyi kimi Fatimeni inciden Meni incidib ve Meni inciden Allahi icidib sozunun ayaq altina alinmasi ve ebubekrin boyuk gunah islediyini dusunurler 52 Fedekin qesbi ve ebubekr xilafetile baglantisi RedakteImami motezili neql edir ki bir gun bagdadin qerbi medresesinin boyuk alimlerinden biri Eli ibni fariqi den sorusdum Fatimeyi Zehra duz deyirdi ki Fedek menimdir He duz deyirdi O zaman Ebubekr niye fedeki fatimeye vermedi ve bilirdi ki o duz deyir Alim gulumsuyerek dedi ki Eger o gun ebubekr fedeki fatimeye qaytarsaydi yarin fatime gelib deyerdi sen menim erimin yerini qesb edibsen ve ebubekr gerek xilafeti eliye vererdi Imam motezili alimin sozunu neql etdikden sonra deyir BU SOZ DOGRU SOZDUR 53 dd Istinadlar Redakte 1 2 Mocemul buldan cild 4 s238 merased ol etlal cild 3 s 1020 lisanul ereb ibni menzur cild 10 s 437 Mocem mealimul hicaz cild1s 205 206 Fedek cild 7 s 23 merased ol etlal Fedek 3 e bax lisanul ereb ibni menzur cild 1 s 437 Nehcul belage serhi ibni ebilhedid cild 16 s 236 Elseqife ve Fedek s 98 Ellame Kuleyni el Kafi c 1 seh 543 hedis 5 Seyx Seduq Uyunu Exbar er Riza s 229 230 bab 23 hedis 1 Seyx Razi Nehcul Belage mektub 45 Seyid Hasim Behrani Qayretul Meram c 3 seh 284 286 Ebu Yala Musned c 2 seh 334 hedis 1075 Hakimi Heskani Sevahidul Tenzil c 1 seh 438 442 Kand Helvi Heyatul Sehabe c 2 seh 519 Razi el Cerhul Tedil c 1 seh 257 Qunduzi Henefi Yenebiul Mevedde seh 119 439 El Xarezmi Meqtelul Huseyn c 1 seh 70 Celaleddin Suyuti ed Durrul Mensur c 2 seh 158 Celaleddin Suyuti ed Durrul Mensur c 5 seh 273 274 Ibni Ebu Hatem Tefsir Ibni Ebil Hedid Ebdulhemid Serhi Nehcul Belage c 16 s 208 209 Yaqut el Hemevi Mucem el Buldan c 4 s 238 Ebu l Abbas Ehmed ibn Yehya ibn Cabir el Belazuri Kitab Futuh el Buldan c 2 s 46 Futuhul boldan cild 1 s 35 Elmeganimul Mutalibe s 312 Umdetul exbar s 394 Vefaul vefa cild 3 s 999 Mucemul buldan cild 4 s 238 Seqife Erebistanda bir yerdir ki orada Ebubekri ilk xelife secdiler ve sielere gore Elinin imamet haqini qesb etdiler Futuhul boldan cild 1 s 36 Ensabul esraf s 519 Atandan esiddim ki dedi men ta diriyem bu yerde bir seye sahibem ve olenden sonra her seyim muselmanlarindir Siyuti tarixul xulefa s 86 Ibni hecer El sevaiqul mohreqe الصواعق المحرقه s 19 Ibni ebilhedid safei nehculbelage serhi cild 16 s 227 245 16 ya bax Tebeqati ibni seid طبقات ابن سعد cild 2 s 315 Siyuti Musnedi Fatime مسند فاطمه s 33 cap الکتب الثقافیه Kenzul emal کنزالعمال cild 5 s 365 Sehihi muslim صحیح مسلم الجهاد و السیر cild 5 s 151 153 el ensabul esraf انساب الاشراف cild 1 s 520 Futuhol boldan فتوح البلدان cild 1 s 347 Qertebi تفسیر الجامع لأحکام القرآن قرطبی cild 11 s 78 Tefsiri kebir تفسیر کبیر cild 24 s 186 Tefsiri kesafi zemexseri تفسیر کشاف زمخشری cild 4 s 91 cap چاپ دارالکتاب العربی لبنان Rebiul ebrar zimexseri ربیع الأبرار زمخشری bab 29 Enavrul tenzil انوار التنزیل cild 2 s 309 Tefsiri teberi تفسیر طبری cild 8 s 308 Hadi alimzade Ebbekr boyuk islam dairetul mearifi cild 5 s 232 Serhi ibni ebilhedid شرح ابن ابی الحدید cild 16 s 284Xarici kecidler RedakteElmeddin Imanqulu 2015 01 22 Isra suresinin 26 ci ayesinin tefsiri ve Nebinin s Fedeyi Hz Fatimeye s e vermesi azerb saqaleyn wordpress com 2015 01 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 01 22 Hemcinin bax RedakteImamlar Xeyber Fedekiyye xutbesiMenbe https az wikipedia org w index php title Fedek amp oldid 5478349, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.