fbpx
Wikipedia

Ferents Kazintsi

Avqust 12, 2021

Ferents Kazintsi (mac. Kazinczy Ferenc; 27 oktyabr 1759(1759-10-27)[…], Şimian[d], Bihor judeçi – 23 avqust 1831(1831-08-23) və ya 22 avqust 1831(1831-08-22), Sefalom[d], Borşod-Abauy-Zemplen) — Macarıstan yazıçısı, şairi, tərcüməçisi, neologisti. O, XIX əsrdə macar dili və ədəbiyyatının bərpasına böyük töhfələr vermişdir. Bu gün onun adı, macar dilinin elmi inkişafa uyğunlaşması və 1844-cü ildə dövlətin rəsmi dilinə çevrilməsi üçün minlərlə sözün birləşdirildiyi və ya yenidən gündəmə gətirildiyi XIX əsr Dil İslahatı ilə əlaqələndirilir. Linqvistik və ədəbi əsərlərinin əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, o, David Baroti, Ferents Verşeqhi, Dyörd Beşşeney, Matyaş Rat və Yanoş Kişlə bərabər Macarıstanda islahat dövrünün mədəni qurucularından biri hesab olunur.

Ferents Kazintsi
mac. Kazinczy Ferenc
Doğum tarixi 27 oktyabr 1759(1759-10-27)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 avqust 1831(1831-08-23) (71 yaşında) və ya 22 avqust 1831(1831-08-22) (71 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi vəba
Dəfn yeri
  • Şatoralyauyhey[d]
Vətəndaşlığı
Həyat yoldaşı Sofi Török (1804)
Uşaqları Ayfigeniya
Evgeniya
Taliya
Mark Emil Ferents
Antal Sofron Ferents
Anna Ayfigeniya
Balint Sesil Ferents
Layoş
Təhsili Debreçen Kolleci (1766)
Kejmarok Kolleci (1768)
Şaroşpatak Kolleci (1769-1779)
İxtisası hüquqşünas
Fəaliyyəti yazıçı
şair
neologist
tərcüməçi
notarius
təhsil müfəttişi
İstiqamət Maarifçilik dövrü
Klassisizm
Tanınmış əsərləri Tövisek és virágok (1811)
Poétai episztola Vitkovics Mihályhoz (1811)
Ortológus és neológus nálunk és más nemzeteknél (1819)
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

İlk illəri

Ferents Kazintsi Macarıstan krallığının Bihar medyesində yerləşən Erşemyendə (indiki Şimiyan, Rumıniya) anadan olmuşdur. Atası Yojef Kazintsi de Kazints (1732-1784) əsil-nəcabətli ailənin üzvü olub Abov judetsində magistrat kimi işləyirdi. Ferentsin dörd qardaşı və dörd bacısı var idi. Səkkiz yaşına çatanadək onu ana babası Ferents Boşşani böyütmüşdür. Bu yeddi il ərzində xarici dildə bir kəlmə belə eşitməmişdir.

İlk məktubunu 1764-cü ilin dekabrında o zamanlar Alşoreqmeçdə yaşayan valideynlərinə yazmışdır. 1766-cı ildə xalası xəstələndiyindən onun müalicəsi üçün üç aylıq Debreçenə köçmüşdülər. Kazintsi bu müddət ərzində Debreçen Kollecində təhsil almışdır. Xalasının ölümündən sonra valideynlərinin yanına qayıtmış və burada Kejmark (indiki Kejmarok, Slovakiya) Kollecinin tələbəsindən latın və alman dillərini öyrənmişdir. Nadir hallarda təsirlənən təhsilli və ziyalı atası oğlunun bu hərəkətindən xeyli məmnun olmuş, hətta ona həmin dilləri öyrətməklə yanaşı, bu dillərdə oğlu ilə ünsiyyət də qurmuşdur. Kazintsi 1768-ci ildə Kejmarkda dil məşğələlərinə hazırlıq sinfində davam etmişdir.

 
Ferents Kazintsinin anası Jujana Boşşani de Nagiboşşaynın (1740-1812) portreti

Atası Yojef Kazintsi əvvəllər Ferentsin hərbçi olmağını istəsə də, Ferentsin müqavimət göstərməsi və xüsusilə də onun ədəbi qabiliyyətlərinin inkişafı atasını fikrindən daşındırmış və o, öz oğlunu yazıçı kimi görmək istəmişdir. Bununla belə pietist pedaqoq olan atası bir yazıçının dindar olmalı olduğunu düşünürdü; bu səbəbdən on dörd yaşlı oğluna Xristian Fyürxteqott Gellertin din haqqında dissertasiyalarını latın dilindən macar dilinə tərcümə etməyi tapşırmışdır. Bundan başqa ata oğluna qabaqcıl təhsil də vermişdir: Ferents xarici dillərdə təhsil almış, incəsənət və musiqi ilə məşğul ola bilirdi. O, hətta oğlunu imperator II Cozef Şaraşpataka səfər edərkən imperator naharına və yığıncaqlara aparmışdır. 1774-cü ildə atası oğlunu tərcümələrə davam etməyə məcbur etsə də, o, Dyörd Beşşeneyin "Agiş faciəsi"ni (1772), İqnats Meszaroşun "Kártigám"ını (1772) və digər belletristik əsərləri oxumağa üstünlük verirdi. O, Salomon Gessnerin idilliyaları və Vergili, Horatsi, Anakreonun şeirləri ilə biliklərini genişləndirmişdir.

Ferents dini tədqiqatlarına laqeyd yanaşmırdı və hətta evdə nahar və şam yeməyi zamanı dini mövzularda tez-tez müzakirə edirdilər. 1774-cü ildə atasının ölümündən sonra Xristian Fyürxteqott Gellertin "De religione" əsərini, Gellertin əsərlərini şərh etməyin çətin olduğunu düşünən din müəllimi onu bu işdən azad edənədək, tərcümə etməyə davam etdi. Ferents artıq yavaş-yavaş dini mövzulardan dünyəvi və milli mövzulara keçid etmiş və ölkənin qısa coğrafi təsvirini hazırlamışdır. İştvan Loşontsi Hanyokinin "Üç balaca güzgü" əsəri onun bu işi üçün nümunə qismində çıxış etmişdir. Bu, sonralar "cızma-qara" olaraq adlandırdığı "Macarıstan coğrafiyası" adlı uşaqcasına tərtibat idi və 1775-ci ildə anasının hesabına Macarıstanın Kaşşa şəhərində (indiki Koşitse, Slovakiya) dərc olunmuşdur.

Şaraşpatak (1769-1779)

 
Şaraşpatak Kollecinin kitabxanası. Kazintsi burada vaxtını mütaliə və öyrənməklə keçirirdi.

11 sentyabr 1769-cu ildə Şaraşpatak Kollecində təhsil almağa və burada özü qədim yunan dilini öyrənməyə başlamışdır. İlk illərdə fəlsəfə və hüquq oxumuşdur. 1773-cü ildə ritorikanı öyrənməyə başladı. Hətta həmin ilin dekabrında Bugyidə kollecin tikintisinə pul bağışlanması ilə əlaqədar keçirilən xüsusi qəbulda kollecin nümayəndə heyətinin üzvü kimi general-qraf Mikloş Beleznayı qarşılamışdı. Onda Kazintsi ilk dəfə idi ki, Peşti görürdü. 1775-ci ilədək kollecdə teologiya kurslarında təhsilini davam etdirən Kazintsi Şaraşpataka gəlmiş fransız əsgərdən fransız dilini öyrənmişdi.

O, Dyörd Beşşeneyin alman dilində yazılmış "Die Amerikaner" qısa hekayəsini macar dilinə tərcümə etmiş və 1776-cı ildə Kaşşada "Az amerikai Podoc és Kazimir keresztyén vallásra való megtérése" adı altında dərc etdirmişdir. Bu əsər sayəsində o, deizm və dini tolerantlıq prinsipləri haqqında məlumatlara yiyələnmişdir. Tərcüməsində Kazintsi macar dili tarixində ilk dəfə világosság (aydınlıq, anlaşıqlılıq deməkdir) sözündən istifadə etmişdir. Beşşeney tərcüməni xoş qarşılamış və onun bu cavabı Kazintsini fərəhləndirmişdir. Kazintsi o dövrün macar ədəbiyyatının ən görkəmli müəlliflərindən biri ilə əlaqə yaratdığına görə çox sevinirdi. Lakin Kazintsi Beşşeneyin ardıcılı olmadı; çünki Beşşeney mədəni siyasətçi və filosof kimi ədəbi məktəb yaradacaq qədər əsərlərini təkmilləşdirməmişdi.

Ferentsin əmisi Vyana kral məhkəməsində Zemplen medyesinin nümayəndəliyinin üzvü idi və gənc Kazintsini də özü ilə aparırdı. Bu səfər onda böyük təəssürat yaratmışdı. İlk dəfə idi ki, Kazintsi imperatorun yaşadığı şəhəri görürdü və onun möhtəşəm kolleksiyaları, xüsusilə də rəsmləri tamamilə onun diqqətini cəlb etmişdi.

Həmin dövrdə Kazintsi Salomon Gessner, Kristof Martin Viland və David Baroti Sabonun düşüncələrini izləyirdi. Sonralar o, Şaraşpatak kitabxanasından Jan-Fransua Marmontelin Şandor Barotsi tərəfindən tərcümə olunmuş "Contes Moraux" əsərini tapmış və bu, onun ən sevdiyi kitaba çevrilmişdi; hətta sonralar Kazintsi onu özü ilə həbsxanaya da aparmışdı. Beləliklə də daha əvvəl Beşşeneydən ruhlanan Kazintsi həyatda əsas məqsədinin tərcüməçi və macar dilinin inkişafına yardım edən şəxs olduğunu aşkar etmişdi.

Kaşşa (1779-1780)

 
Ferents Kazintsi hüquqşünas (1779-1780) və daha sonra təhsil müfəttişi (1785-1790) kimi işlədiyi illərdə Kaşşada yaşamışdır.

Təhsilini başa vurduqdan sonra 9 sentyabr 1779-cu ildə Tolna medyesinin prokuroru Şamuel Milets ilə görüşmək məqsədilə Kaşşaya getmiş, burada hüquqşünas kimi çalışmış və gənclik eşqi Erjibet Rozqoni və nümunə götürmək istədiyi şəxslərdən olan David Baroti Sabo ilə ilk dəfə tanış olmuşdu. O, burada oktyabrın 18-dək qalmışdı.

Kaşşada qaldığı müddətdə onun dünyagörüşündə dəyişikliklər baş vermişdi. O, dini tezislərdən və "lazımsız" teoloji dərslərdən üz döndərmişdi. 1779-1781-ci illərdə Kazintsi dünyəvi, deist dini görüşlərə qoşulmuş və onun baxışları ehkamlardan tamamilə təmizlənmişdi. Bədii gözəlliyə olan vurğunluq itmiş dini təcrübəni əvəz etmişdi. Gözəlliyə olan həvəsi onun bütün fərdiliyini və dünyagörüşünü zəbt edən ehtirasa çevrilmişdi. Təxminən 1780-ci ildə digər işlərlə yanaşı özünün ilk bədii əsəri olan Salomon Gessnerin əsərinin tərcüməsinə başladı. Tezliklə 1783-cü ildə "Siegwart" əsərini macar dilində dərc etdirdi. Tərcümələrinə görə bir neçə əcnəbi müəlliflə əlaqə saxlayır və Gessner, İohann Kaspar Lafater və Daniel Xodovetski ilə yazışırdı. Görkəmli Avropalı alimlərlə əlaqələri onda seçilmək hissini oyatmışdı. Beləliklə də, Russodan sonra o da özünün adi insanlardan şüurlu olaraq ayrıldığını qeyd etmişdi.

Eyni zamanda 1779-cu ildə o, Macarıstanın Nagivarad (indiki Oradya, Rumıniya) şəhərində Mikloş Revai ilə tanış olmuşdu. O, sözlərin təhlilini macar dilindəki morfologiya qaydalarına müvafiq uyğunlaşdıran dilçi idi. Onlar dostlaşmışdılar və tez-tez ədəbiyyat və qrammatika barədə fikirlərini bir-biri ilə bölüşürdülər.

Eperyeş (1781-1782)

 
Ferents Kazintsinin portreti, 1780

11 yanvar 1781-ci ildən 2 iyun 1782-ci ilədək Macarıstanın Eperyeş (indiki Preşov, Slovakiya) kəndində hüquqşünas kimi fəaliyyətinə davam etmişdir. Öz işindən əlavə, vaxtının əksər hissəsini incəsənətlə, rəqs etmək, fleyta çalmaq, rəsm çəkmək və mütaliə ilə keçirirdi. Xüsusilə alman yazıçıları çox sevirdi. Eperyeşdə olduğu müddətdə o, Ninoş Şteynmetzin qızına, ona böyük təsir etmiş "təhsilli xanım"a aşiq olmuşdu.

Peşt (1782-1783)

1782-ci ilin avqustunda Peştdə hüquq üzrə iş təcrübəsinə davam edən Kazintsi burada Yojef Bernatın muzdlu dəftərxanaçısı kimi and içmişdi. Peştdə olarkən o, iki nəfər yaşlı, görkəmli ədib Lörints Ortsi və Gedeon Radai ilə əlaqə yaratmışdı. Radai ona daha çox Qərb ədəbiyyatına dair biliklər verir, həm də qədim macar yazıçıları, xüsusilə də Nikolay Zrinskini qiymətləndirməyə dəvət edirdi. Bu dostluq Kazintsinin estetik görüşünü çox inkişaf etdirdi və üfüqlərini genişləndirdi. Kazintsi hələ də Salomon Gessnerin idilliyalarının tərcüməsi üzərində işləyirdi və onları Radai və Barotsiyə göstərirdi. Onların həvəsləndirməsi yazıçını daha da həvəsləndirirdi. Kazintsinin Gessnerin maudlin, sentimental idilliyalarının tərcümələri üzərində çox işləməsi qismən həmin dövrdə sentimental trendin gətirdiyi ənənə ilə əlaqələndirilir. Digər tərəfdən Kazintsi emosiyaların və düşkün əhval-ruhiyyənin təsviri fonunda Macar nəsri ilə məşğul olmaq niyyətində idi.

Tezliklə Kazintsi özünü Peştdə daha aydın bir intellektual və siyasi həyatda tapdı və absolutizm ruhunda doğulmuş II İosifin kilsə siyasəti ilə maraqlanmağa başladı.

Kazintsi Macarıstanın ədəbi həyatını formalaşdırarkən, Sofi daha çox ev işləri ilə məşğul olur və uşaqların qeydinə qalırdı. Sofi öz uşaqlarından başqa, rəfiqələrinin uşaqlarının da dərsləri ilə məşğul olurdu. Kazintsinin yazdıqlarına görə, Sofinin təbabətdən anlayışı var idi və evdə dərman hazırlaya bilirdi; ona görə də 1831-ci ildə vəba pandemiyası zamanı bir çox infeksiyaya yoluxmuş şəxslərə kömək edə bilmişdi.

Şəxsi həyatı

 
Layoş Kazintsi, Ferentsin ən kiçik oğlu, Macarıstanın milli qəhrəmanı

11 noyabr 1804-cü ildə Kazintsi keçmiş rəhbəri Qraf Layoş Törökün qızı ilə Natkazimirdə (indiki Kazimir, Slovakiya) evləndi. Həyat yoldaşı Sofi Török Kazintsidən 21 yaş cavan idi və varlı və tanınmış ailədən gəlirdi. Kazintsi illərlə elə hesab edirdi ki, ona layiq davranmayıb. Öz gündəliyində nəyə görə Sofini seçdiyini yazırdı:

"Qərar verildi ki, evlənim (...) Amma niyə? harada? necə? Düşüncəm dinclik tapa bilmirdi. Sonra ağlımdan belə bir fikir keçdi ki, özümə Sofidə olduğunun heç olmasa yarısı qədər mədəniyyəti, yetkin ruhu və nəzakəti olan birini tapa bilsəydim. Sofini xəyal etməyə cəsarət edə bilmədim (...) Sofi haqqında xatirələrimi ağlımdan çıxarmaq istədikcə, daha inadkar bir düşüncə içərisində qalırdım."

Sofi Kazintsini sevdiyinə görə evlənmişdi. Sofinin atası qızının həyat yoldaşı ilə dostu kimi davranırdı.

Birlikdə 27 il yaşadılar. Həmişə ciddi maliyyə problemləri ilə mübarizə aparsalar da, hər ikisinin gündəliyi və məktublarına əsasən, birlikdə xoşbəxt həyat tərzi keçirdiblər. Dörd oğlu və dörd qızı vardı. Bədbəxtlikdən, 1806-cı ildə ilk qızı körpə ikən tələf olmuşdu.

  • Ayfigeniya (1805 - 1806)
  • Evgeniya (1807 - 1903)
  • Taliya (1809 - 1866)
  • Mark Emil Ferents (1811 - 1890)
  • Antal Sofron Ferents (1813 - 1885)
  • Anna Ayfigeniya (1817 - 1890)
  • Balint Sesil Ferents (1818 - 1873)
  • Layoş (1820 - 1849)

Qalereya

İstinadlar

  1. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  2. ↑ Encyclopædia Britannica
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
  3. ↑ Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  4. ↑ Dr. Constant v. Wurzbach Kazinczy, Franz // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 11. — S. 97.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25856"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q665807"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q88778655"></a>
  5. "1759. október 27. Kazinczy Ferenc születése". www.rubicon.hu.
  6. "AZ IRODALOMTÖRTÉNET ÉS KRITIKA. - Magyar irodalomtörténet - Kézikönyvtár". www.arcanum.hu.
  7. . www.macse.org. 2018-12-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-14.
  8. Kft., BioDigit. "Kazinczy - Lexikon ::". www.kislexikon.hu.
  9. István Nagy : Kazinczy és Debrecen. Karcagi ref. gimnázium értesítője. 1888.
  10. ↑ "Tanulóévek és pályakezdés (1759–1789)". mek.oszk.hu.
  11. ↑ Kazinczy Ferenc - Pályám Emlékezete published by Debreceni Egyetemi Kiadió 2009
  12. "műemlékem.hu - Beleznay-kastély, Bugyi". www.muemlekem.hu.
  13. ↑ Kazinczy Ferenc - Pályám emlékezete published by Debreceni Egyetemi Kiadó, 2009
  14. "Révai Miklós - A Révai Miklós Gimnázium honlapja". www.revai.hu.
  15. ↑ ""A világnak sok jó lelke van, (…) de bizony kevés Sophie-ja" – Kazinczyné Török Zsófia portréja". 8 March 2017.
  16. ↑ . www.macse.org. 2017-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-09.

Avqust 12, 2021
ferents, kazintsi, kazinczy, ferenc, oktyabr, 1759, 1759, şimian, bihor, judeçi, avqust, 1831, 1831, avqust, 1831, 1831, sefalom, borşod, abauy, zemplen, macarıstan, yazıçısı, şairi, tərcüməçisi, neologisti, əsrdə, macar, dili, ədəbiyyatının, bərpasına, böyük,. Ferents Kazintsi mac Kazinczy Ferenc 27 oktyabr 1759 1759 10 27 1 2 3 Simian d Bihor judeci 23 avqust 1831 1831 08 23 1 3 ve ya 22 avqust 1831 1831 08 22 4 Sefalom d Borsod Abauy Zemplen Macaristan yazicisi sairi tercumecisi neologisti O XIX esrde macar dili ve edebiyyatinin berpasina boyuk tohfeler vermisdir 5 Bu gun onun adi macar dilinin elmi inkisafa uygunlasmasi ve 1844 cu ilde dovletin resmi diline cevrilmesi ucun minlerle sozun birlesdirildiyi ve ya yeniden gundeme getirildiyi XIX esr Dil Islahati ile elaqelendirilir Linqvistik ve edebi eserlerinin ehemiyyeti nezere alinaraq o David Baroti Ferents Verseqhi Dyord Besseney Matyas Rat ve Yanos Kisle beraber Macaristanda islahat dovrunun medeni qurucularindan biri hesab olunur 6 Ferents Kazintsimac Kazinczy FerencDogum tarixi 27 oktyabr 1759 1759 10 27 1 2 3 Dogum yeri Simian d Șimian d Bihor judeci RuminiyaVefat tarixi 23 avqust 1831 1831 08 23 1 3 71 yasinda ve ya 22 avqust 1831 1831 08 22 4 71 yasinda Vefat yeri Sefalom d Satoralyauyhey d Satoraljaujhely District d Borsod Abauy Zemplen MacaristanVefat sebebi vebaDefn yeri Satoralyauyhey d Vetendasligi MacaristanHeyat yoldasi Sofi Torok 1804 Usaqlari AyfigeniyaEvgeniyaTaliyaMark Emil FerentsAntal Sofron FerentsAnna AyfigeniyaBalint Sesil FerentsLayosTehsili Debrecen Kolleci 1766 Kejmarok Kolleci 1768 Sarospatak Kolleci 1769 1779 Ixtisasi huquqsunasFealiyyeti yazicisairneologisttercumecinotariustehsil mufettisiIstiqamet Maarifcilik dovruKlassisizmTaninmis eserleri Tovisek es viragok 1811 Poetai episztola Vitkovics Mihalyhoz 1811 Ortologus es neologus nalunk es mas nemzeteknel 1819 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 1 1 Ilk illeri 1 2 Saraspatak 1769 1779 1 3 Kassa 1779 1780 1 4 Eperyes 1781 1782 1 5 Pest 1782 1783 2 Sexsi heyati 3 Qalereya 4 IstinadlarHeyati RedakteIlk illeri Redakte Ferents Kazintsi Macaristan kralliginin Bihar medyesinde yerlesen Ersemyende indiki Simiyan Ruminiya anadan olmusdur Atasi Yojef Kazintsi de Kazints 1732 1784 esil necabetli ailenin uzvu olub Abov judetsinde magistrat kimi isleyirdi Ferentsin dord qardasi ve dord bacisi var idi 7 Sekkiz yasina catanadek onu ana babasi Ferents Bossani boyutmusdur Bu yeddi il erzinde xarici dilde bir kelme bele esitmemisdir 8 Ilk mektubunu 1764 cu ilin dekabrinda o zamanlar Alsoreqmecde yasayan valideynlerine yazmisdir 1766 ci ilde xalasi xestelendiyinden onun mualicesi ucun uc ayliq Debrecene kocmusduler Kazintsi bu muddet erzinde Debrecen Kollecinde tehsil almisdir 9 Xalasinin olumunden sonra valideynlerinin yanina qayitmis ve burada Kejmark indiki Kejmarok Slovakiya Kollecinin telebesinden latin ve alman dillerini oyrenmisdir Nadir hallarda tesirlenen tehsilli ve ziyali atasi oglunun bu hereketinden xeyli memnun olmus hetta ona hemin dilleri oyretmekle yanasi bu dillerde oglu ile unsiyyet de qurmusdur Kazintsi 1768 ci ilde Kejmarkda dil mesgelelerine hazirliq sinfinde davam etmisdir 10 Ferents Kazintsinin anasi Jujana Bossani de Nagibossaynin 1740 1812 portreti Atasi Yojef Kazintsi evveller Ferentsin herbci olmagini istese de Ferentsin muqavimet gostermesi ve xususile de onun edebi qabiliyyetlerinin inkisafi atasini fikrinden dasindirmis ve o oz oglunu yazici kimi gormek istemisdir Bununla bele pietist pedaqoq olan atasi bir yazicinin dindar olmali oldugunu dusunurdu bu sebebden on dord yasli ogluna Xristian Fyurxteqott Gellertin din haqqinda dissertasiyalarini latin dilinden macar diline tercume etmeyi tapsirmisdir Bundan basqa ata ogluna qabaqcil tehsil de vermisdir Ferents xarici dillerde tehsil almis incesenet ve musiqi ile mesgul ola bilirdi O hetta oglunu imperator II Cozef Saraspataka sefer ederken imperator naharina ve yigincaqlara aparmisdir 1774 cu ilde atasi oglunu tercumelere davam etmeye mecbur etse de o Dyord Besseneyin Agis faciesi ni 1772 Iqnats Meszarosun Kartigam ini 1772 ve diger belletristik eserleri oxumaga ustunluk verirdi O Salomon Gessnerin idilliyalari ve Vergili Horatsi Anakreonun seirleri ile biliklerini genislendirmisdir 11 Ferents dini tedqiqatlarina laqeyd yanasmirdi ve hetta evde nahar ve sam yemeyi zamani dini movzularda tez tez muzakire edirdiler 1774 cu ilde atasinin olumunden sonra Xristian Fyurxteqott Gellertin De religione eserini Gellertin eserlerini serh etmeyin cetin oldugunu dusunen din muellimi onu bu isden azad edenedek tercume etmeye davam etdi Ferents artiq yavas yavas dini movzulardan dunyevi ve milli movzulara kecid etmis ve olkenin qisa cografi tesvirini hazirlamisdir Istvan Losontsi Hanyokinin Uc balaca guzgu eseri onun bu isi ucun numune qisminde cixis etmisdir Bu sonralar cizma qara olaraq adlandirdigi Macaristan cografiyasi adli usaqcasina tertibat idi ve 1775 ci ilde anasinin hesabina Macaristanin Kassa seherinde indiki Kositse Slovakiya derc olunmusdur 10 Saraspatak 1769 1779 Redakte Saraspatak Kollecinin kitabxanasi Kazintsi burada vaxtini mutalie ve oyrenmekle kecirirdi 11 sentyabr 1769 cu ilde Saraspatak Kollecinde tehsil almaga ve burada ozu qedim yunan dilini oyrenmeye baslamisdir Ilk illerde felsefe ve huquq oxumusdur 1773 cu ilde ritorikani oyrenmeye basladi Hetta hemin ilin dekabrinda Bugyide kollecin tikintisine pul bagislanmasi ile elaqedar kecirilen xususi qebulda kollecin numayende heyetinin uzvu kimi general qraf Miklos Beleznayi qarsilamisdi 12 Onda Kazintsi ilk defe idi ki Pesti gorurdu 1775 ci iledek kollecde teologiya kurslarinda tehsilini davam etdiren Kazintsi Saraspataka gelmis fransiz esgerden fransiz dilini oyrenmisdi O Dyord Besseneyin alman dilinde yazilmis Die Amerikaner qisa hekayesini macar diline tercume etmis ve 1776 ci ilde Kassada Az amerikai Podoc es Kazimir keresztyen vallasra valo megterese adi altinda derc etdirmisdir Bu eser sayesinde o deizm ve dini tolerantliq prinsipleri haqqinda melumatlara yiyelenmisdir Tercumesinde Kazintsi macar dili tarixinde ilk defe vilagossag aydinliq anlasiqliliq demekdir sozunden istifade etmisdir Besseney tercumeni xos qarsilamis ve onun bu cavabi Kazintsini ferehlendirmisdir Kazintsi o dovrun macar edebiyyatinin en gorkemli muelliflerinden biri ile elaqe yaratdigina gore cox sevinirdi Lakin Kazintsi Besseneyin ardicili olmadi cunki Besseney medeni siyasetci ve filosof kimi edebi mekteb yaradacaq qeder eserlerini tekmillesdirmemisdi 10 Ferentsin emisi Vyana kral mehkemesinde Zemplen medyesinin numayendeliyinin uzvu idi ve genc Kazintsini de ozu ile aparirdi Bu sefer onda boyuk teessurat yaratmisdi Ilk defe idi ki Kazintsi imperatorun yasadigi seheri gorurdu ve onun mohtesem kolleksiyalari xususile de resmleri tamamile onun diqqetini celb etmisdi 13 Hemin dovrde Kazintsi Salomon Gessner Kristof Martin Viland ve David Baroti Sabonun dusuncelerini izleyirdi Sonralar o Saraspatak kitabxanasindan Jan Fransua Marmontelin Sandor Barotsi terefinden tercume olunmus Contes Moraux eserini tapmis ve bu onun en sevdiyi kitaba cevrilmisdi hetta sonralar Kazintsi onu ozu ile hebsxanaya da aparmisdi Belelikle de daha evvel Besseneyden ruhlanan Kazintsi heyatda esas meqsedinin tercumeci ve macar dilinin inkisafina yardim eden sexs oldugunu askar etmisdi 10 Kassa 1779 1780 Redakte Ferents Kazintsi huquqsunas 1779 1780 ve daha sonra tehsil mufettisi 1785 1790 kimi islediyi illerde Kassada yasamisdir Tehsilini basa vurduqdan sonra 9 sentyabr 1779 cu ilde Tolna medyesinin prokuroru Samuel Milets ile gorusmek meqsedile Kassaya getmis burada huquqsunas kimi calismis ve genclik esqi Erjibet Rozqoni ve numune goturmek istediyi sexslerden olan David Baroti Sabo ile ilk defe tanis olmusdu O burada oktyabrin 18 dek qalmisdi 11 Kassada qaldigi muddetde onun dunyagorusunde deyisiklikler bas vermisdi O dini tezislerden ve lazimsiz teoloji derslerden uz dondermisdi 1779 1781 ci illerde Kazintsi dunyevi deist dini goruslere qosulmus ve onun baxislari ehkamlardan tamamile temizlenmisdi Bedii gozelliye olan vurgunluq itmis dini tecrubeni evez etmisdi Gozelliye olan hevesi onun butun ferdiliyini ve dunyagorusunu zebt eden ehtirasa cevrilmisdi Texminen 1780 ci ilde diger islerle yanasi ozunun ilk bedii eseri olan Salomon Gessnerin eserinin tercumesine basladi Tezlikle 1783 cu ilde Siegwart eserini macar dilinde derc etdirdi Tercumelerine gore bir nece ecnebi muellifle elaqe saxlayir ve Gessner Iohann Kaspar Lafater ve Daniel Xodovetski ile yazisirdi Gorkemli Avropali alimlerle elaqeleri onda secilmek hissini oyatmisdi Belelikle de Russodan sonra o da ozunun adi insanlardan suurlu olaraq ayrildigini qeyd etmisdi 10 Eyni zamanda 1779 cu ilde o Macaristanin Nagivarad indiki Oradya Ruminiya seherinde Miklos Revai ile tanis olmusdu O sozlerin tehlilini macar dilindeki morfologiya qaydalarina muvafiq uygunlasdiran dilci idi Onlar dostlasmisdilar ve tez tez edebiyyat ve qrammatika barede fikirlerini bir biri ile bolusurduler 14 Eperyes 1781 1782 Redakte Ferents Kazintsinin portreti 1780 11 yanvar 1781 ci ilden 2 iyun 1782 ci iledek Macaristanin Eperyes indiki Presov Slovakiya kendinde huquqsunas kimi fealiyyetine davam etmisdir Oz isinden elave vaxtinin ekser hissesini incesenetle reqs etmek fleyta calmaq resm cekmek ve mutalie ile kecirirdi Xususile alman yazicilari cox sevirdi Eperyesde oldugu muddetde o Ninos Steynmetzin qizina ona boyuk tesir etmis tehsilli xanim a asiq olmusdu 13 Pest 1782 1783 Redakte 1782 ci ilin avqustunda Pestde huquq uzre is tecrubesine davam eden Kazintsi burada Yojef Bernatin muzdlu defterxanacisi kimi and icmisdi Pestde olarken o iki nefer yasli gorkemli edib Lorints Ortsi ve Gedeon Radai ile elaqe yaratmisdi Radai ona daha cox Qerb edebiyyatina dair bilikler verir hem de qedim macar yazicilari xususile de Nikolay Zrinskini qiymetlendirmeye devet edirdi Bu dostluq Kazintsinin estetik gorusunu cox inkisaf etdirdi ve ufuqlerini genislendirdi Kazintsi hele de Salomon Gessnerin idilliyalarinin tercumesi uzerinde isleyirdi ve onlari Radai ve Barotsiye gosterirdi Onlarin heveslendirmesi yazicini daha da heveslendirirdi Kazintsinin Gessnerin maudlin sentimental idilliyalarinin tercumeleri uzerinde cox islemesi qismen hemin dovrde sentimental trendin getirdiyi enene ile elaqelendirilir Diger terefden Kazintsi emosiyalarin ve duskun ehval ruhiyyenin tesviri fonunda Macar nesri ile mesgul olmaq niyyetinde idi 10 Tezlikle Kazintsi ozunu Pestde daha aydin bir intellektual ve siyasi heyatda tapdi ve absolutizm ruhunda dogulmus II Iosifin kilse siyaseti ile maraqlanmaga basladi Kazintsi Macaristanin edebi heyatini formalasdirarken Sofi daha cox ev isleri ile mesgul olur ve usaqlarin qeydine qalirdi Sofi oz usaqlarindan basqa refiqelerinin usaqlarinin da dersleri ile mesgul olurdu Kazintsinin yazdiqlarina gore Sofinin tebabetden anlayisi var idi ve evde derman hazirlaya bilirdi ona gore de 1831 ci ilde veba pandemiyasi zamani bir cox infeksiyaya yoluxmus sexslere komek ede bilmisdi 15 Sexsi heyati Redakte Layos Kazintsi Ferentsin en kicik oglu Macaristanin milli qehremani 11 noyabr 1804 cu ilde Kazintsi kecmis rehberi Qraf Layos Torokun qizi ile Natkazimirde indiki Kazimir Slovakiya evlendi Heyat yoldasi Sofi Torok Kazintsiden 21 yas cavan idi ve varli ve taninmis aileden gelirdi Kazintsi illerle ele hesab edirdi ki ona layiq davranmayib Oz gundeliyinde neye gore Sofini secdiyini yazirdi Qerar verildi ki evlenim Amma niye harada nece Dusuncem dinclik tapa bilmirdi Sonra aglimdan bele bir fikir kecdi ki ozume Sofide oldugunun hec olmasa yarisi qeder medeniyyeti yetkin ruhu ve nezaketi olan birini tapa bilseydim Sofini xeyal etmeye cesaret ede bilmedim Sofi haqqinda xatirelerimi aglimdan cixarmaq istedikce daha inadkar bir dusunce icerisinde qalirdim Orijinal metn mac el vala vegezve hogy meghazasodom De kit hol mikent Nem tudtam elmemet senkin megnyugtatni Sokara az a gondolat repult vegig fejemen hogy barcsak valakit lelhetnek akiben felannyi kultura erett lelek s kedvesseg volna mint Sophie ban ismerek Sophie felol nem mertem almodni Azonban Sophie nak emlekezetet elmembol eluzni akarvan annal makacsabbul tapadott beleje a gondolat 15 Sofi Kazintsini sevdiyine gore evlenmisdi Sofinin atasi qizinin heyat yoldasi ile dostu kimi davranirdi Birlikde 27 il yasadilar Hemise ciddi maliyye problemleri ile mubarize aparsalar da her ikisinin gundeliyi ve mektublarina esasen birlikde xosbext heyat terzi kecirdibler Dord oglu ve dord qizi vardi Bedbextlikden 1806 ci ilde ilk qizi korpe iken telef olmusdu 16 Ayfigeniya 1805 1806 Evgeniya 1807 1903 Taliya 1809 1866 Mark Emil Ferents 1811 1890 Antal Sofron Ferents 1813 1885 Anna Ayfigeniya 1817 1890 Balint Sesil Ferents 1818 1873 Layos 1820 1849 16 Qalereya Redakte Ferents Kazintsinin Karoy Kisfaludi ile ilk gorusu 1828 Soma Orlai Petricin resm eseri Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 3 Dr Constant v Wurzbach Kazinczy Franz Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich enthaltend die Lebensskizzen der denkwurdigen Personen welche seit 1750 in den osterreichischen Kronlandern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben Wien 1856 Vol 11 S 97 lt a href https wikidata org wiki Track Q25856 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q665807 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q88778655 gt lt a gt 1759 oktober 27 Kazinczy Ferenc szuletese www rubicon hu AZ IRODALOMTORTENET ES KRITIKA Magyar irodalomtortenet Kezikonyvtar www arcanum hu MAGYAR CSALADTORTENETI ADATTAR www macse org 2018 12 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 03 14 Kft BioDigit Kazinczy Lexikon www kislexikon hu Istvan Nagy Kazinczy es Debrecen Karcagi ref gimnazium ertesitoje 1888 1 2 3 4 5 6 Tanuloevek es palyakezdes 1759 1789 mek oszk hu 1 2 Kazinczy Ferenc Palyam Emlekezete published by Debreceni Egyetemi Kiadio 2009 muemlekem hu Beleznay kastely Bugyi www muemlekem hu 1 2 Kazinczy Ferenc Palyam emlekezete published by Debreceni Egyetemi Kiado 2009 Revai Miklos A Revai Miklos Gimnazium honlapja www revai hu 1 2 A vilagnak sok jo lelke van de bizony keves Sophie ja Kazinczyne Torok Zsofia portreja 8 March 2017 1 2 MAGYAR CSALADTORTENETI ADATTAR www macse org 2017 10 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 09 Menbe https az wikipedia org w index php title Ferents Kazintsi amp oldid 6013527, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.