fbpx
Wikipedia

Evropium

Avqust 12, 2021

63 samarium ← evropium → qadolinium
-
↑
Eu
↓
Am
Ümumi
Ad, İşarə, Nömrə evropium, Eu, 63
Qrup, Dövr, Blok , 6, f
Xarici görünüşü
Atom kütləsi 151.964 q/mol
Elektron formulu [Xe] 4f7 6s2
Fiziki xassələr
Halı
Sıxlığı (0 °C, 101.325 kPa)
q/L
Ərimə temperaturu 826 °C
(1099 K, 1519 °F)
Qaynama temperaturu 1529 °C
(1802 K, 2784 °F)
Elektromənfiliyi
Oksidləşmə dərəcəsi
Spektr =
İonlaşma enerjisi kCmol-1

Evropium (Eu) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 63-cü element.

Tarixi

İlk dəfə Kruks, sonralar isə Lekok de Buabodran(1892) yevropiuma aid olan spektral xəttləri müşahidə etmişdilər. 1896-cı ildə samariumun torpağında Demarse elementin spektrini aşkar etdi. 1901-ci ildə isə ayrılmağına nəsib olaraq təsvir etdi və onu Avropanın şərəfinə evropium adlandırdı.

Atomun xassələri

Adı, simvolu, nömrəsi Yevropium, Eu, 63 Atom kütləsi (molyar kütləsi) 151,964 a.k.v.(q/mol) Elektron konfiqurasiyası 4ƒ76s2 Atom radiusu 199 pm

Fiziki xassələri

Digər lantanoidlər kimi, Eu təmiz halda yumşaq, gümüşü-ağ metaldır. Dövrü sistemdə qonşuları olan qadolinium və samariumla müqayisədə evropiumum çox aşağı sıxlığa(5,243q/sm3) əritmə temperaturuna (8260C) və qaynama tempera - turuna (14400C) malikdir. Yevropiumun ƒ-elektron rabitəsi tam yarısı dolduğu üçün metal rabitənin əmələ gəlməsində nüvə tərəfindən cazibəsi zəif olan 2 elektron iştirak edir ki, bu da atom radiusunun artmasına səbəb olur.Analoji hadisələr itterbium atomunda da müşahidə olunur. Normal şəraitdə qəfəsinin sabiti 4,581Å olan Eu kub həcm-mərkəzli qəfəs əmələ gətirir.Yüksək təzyiqdə kristallaşanda Eu kristalik qəfəsin yeni iki modifikasiyasını əmələ gətirir. Qeyd etmək lazımdır ki, modifikasiyaların ardıcıllığı təzyiq artdıqca digər lantanoidlərin ardıcıllıqlarından fərqlənir.Birinci faza keçidi 12,5HPa-dan çox olan təzyiqdə baş verir və yevropium parametrləri a=2,41Å və c=5,45Å olan heksoqanal kristallik qəfəs əmələ gətirir. Təzyiq 18Hpa olanda Eu daha sıx yerləşmiş analoji heksaqanal kristallik qəfəs əmələ gətirir. Bəzi birləşmələrinin kristallik qəfəsində yerləşən Eu ionu intensiv flüoresensiya əmələ gətirmək qabiliyyətinə malik olur. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, şüalanma işığının dalğasının uzunluğu yevropium ionunun oksidləşməsindən asılıdır. Eu3+ ionu dalğa uzunluğu 613 və 618 nm olanda işıq buraxır ki, bu da intensiv qırmızı rəngə uyğundur. Təzyiq 80HPa və temperatur 1,8K olduqda Eu yüksək keçirici xassə göstərir.

Tətbiqi

Kimyəvi xassələri

Kovalent radiusu 185 pm İon radiusu (+3e)95(2e)109pm Elektromənfiliyi 1,2 (Polinq şkalasına görə) Elektrod potensialı Eu←Eu3+−1,99V Eu←Eu2+−2,08V Oksidləşmə dərəcəsi 3,2 İonlaşma enerjisi 546,9 kC/mol Yevropium tipik aktiv metaldır və bir çox qeyri-metallarla reaksiyaya girir. Lantonoidlər qrupunda ən çox Eu kimyəvi aktivdir. Havada tez oksidləşir, metalın səthində həmişə oksid təbəqəqsi olur. Yevropium şüşə ampulada kerosin təbəqəsi altında saxlanılır. Havada 1800C qızdırdıqda alışır və yanaraq yevropium(III) oksid əmələ gətirir: 4Eu+3O2→2Eu2O3 Çox aktivdir, duz məhlullarından, demək olar ki, bütün metalları sıxışdırıb çıxarır. Birləşmələrində ən çox Eu+3 oksidləşmə dərəcəsi göstərir, müəyyən şəraitdə Eu+2 oksidləşmə dərəcəsi olan birləşmələr almaq olar.Oksidləşmə -reduksiya dərəcəsinin şəraitinin dəyişməklə Eu3O4 oksidini almaq olar. Hidrogenlə Eu qeyri-stexiometrik fazalar əmələ gətirir. Yevropium ammonyakda həll olaraq göy rəngli məhlul əmələ gətirir ki, bu da qələvi metal məhlullarında olduğu kimi solvatlaşmış elektronların əmələ gəlməsi ilə izah olunur.

Bəsit maddənin termodinamiki xassələri

  • Sıxlığı (n.ş) 5,243 q/sm3
  • Ərimə temperaturu 1099K(8260C)
  • Qaynama temperaturu 1802K(15290C)
  • Xüsusi ərimə istiliyi 9,21kC/mol
  • Xüsusi buxarlanma istiliyi 176 kC/mol
  • Molyar istilik tutumu 27,656 kC/mol
  • Molyar həcmi 28,9 sm3/mol

Bəsit maddənin kristallik qəfəsi

  • Qəfəsin strukturu kub həcmmərkəzli
  • Qəfəsin parametrləri 4,851Å

Nüvə energetikası

Nüvə energetikasında, atom reaktorlarında yevropium(əsasən yevropium oksidi, hidroksidi və boratı) neytronların neytrallaşmasında tətbiq olunur. Təqribən 4500 barnda istilik neytronlarının yevropiumla toqquşma zamanı udulması təşkil olunur və burada ən aktiv Eu-151(9200 bar) neytronların udulmasında iştirak edir.

Atom-hidrogen energetikasında

Yevropium oksidi atom-hidrogen energetikasında suyun termokimyəvi parçalanmasında tətbiq olunur.(yevropium-stronsium-iodid sikli)

Lazerli materiallar

Dalğanın uzunluğu 0,61mkm olan (narıncı şüalar) spektrin görünən sahəsində lazer şüalanmanın generasiyasında yevropium ionları istifadə olunur. Ona görə yevropium oksidi bərkcisimli və çox da geniş yayılmış olmayan maye lazerlərinin hazırlanmasında tətbiq olunur.

Elektronika

Eu samariumun monosulfidində (termoqeneratorlar) leqinləşmiş qatqı, həmçinin almazabənzər karbon nitridinin sintezində leqirləşmiş komponent kimi istifadə olunur. İnteqral mikroelektronikada yevropium silisidi nazik plyonka kimi tətbiq olunur. Funksional elektronikada nazik plyonka şəklində yevropium monooksidi, habelə evropium və samarium monooksidlərinin ərintiləri maqnit yarımkeçirici kimi tədbiq olunur.

Lyuminoforlar

Elektron şüalı və plazmalı rəngli ekranlarda yevropium lyuminoforların vacib tərkibidir. Avro əskinazları saxtalıqdan yevropiumun əsasında yaranan lyumoforlarla qorunurlar. Yevropium volframat-mikroelektronikada stifadə olunan lyuminofordur.Qara işıqlı lampalarda lyuminofor kimi yevropiumla legirləşmiş stronsium borat istifadə olunur.

Suyun keyfiyyətinə təsiri

Su ilə reaksiyada yevropium özünü kalsium kimi aparır.PH-ın qiyməti 6-dan aşağı olduqda yevropium suya ion şəklində miqrasiya etmək qabiliyyətli olur.Yüksək pH-da yevropium pis həll olan, az hərəkətli hidroksidlər əmələ gətirir.Havanın oksiqunilə təmasda Eu2O3 qədər oksidləşir .Təbii qaz ilə minerallaşmış təbii sularda yevropiumun maksimum qatılığı 1mkq-dan az olur (dəniz suyunda-1,1∙10-6 mq/l). Bu qatılıqlar suyun keyfiyyətinə çox da təsir görstərmir. Yevropium az toksik elementdir.

Yataqları

Lantanoidlərin tərkibinə daxil olan Eu ən çox ABŞ, Qazaxıstan, Rusiya, Avstraliya, Braziliya, Hindistan və Skandinaviyada rast gəlir. Yevropiumun dünyada ən iri yatağı Keniyada yerləşir.

Alınması

Metalik yevropium Eu2O3-ün vakuum şəraitində lantan və ya karbon ilə reduksiyasından alınır.Həmçinin EuCl3-un ərintisindən elektroliz üsulu ilə alınır.

Qiyməti

Yevropium lantonoidlərin içində ən bahalısıdır. 2014-cü il üçün 1kq metalik yevropiumun qiyməti ABŞ-da 800-2000$ arasında qeydə alınmışdır.Yevropium oksidinin isə 1kq (99,9% təmizlikdə) 500$-dır.

İzotopları

Təbii yevropium 2 izotopdan ibarətdir: 151 Eu−52,2% və 153Eu−47,8% (nisbət1:1) Bu yaxınlarda 151 Eu-un zəif α-radioaktivliyi olan yeni bir izotopu aşkar edilmişdir.Bu təbii radioizotopdan başqa 35 süni yevropiumun radioizotopları yaradılmış və tədqiq edilmişdir. Onların arasında daha davamlısı 150Eu,151Eu və 154Eu-dür.

Ədəbiyyat

  1. Sinha S.P. Europium. / Springer-Verlag New York Inc., 1967. — 164 p. — (Anorganische und allgemeine Chemie in Einzeldarstellungen. Herausgegeben von Margot Becke-Goehring. Band VIII).
  2. Данные о европии на сайте WebElements.
  Vikianbarda Evropium ilə əlaqəli mediafayllar var.
   Kimyəvi element haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.


Avqust 12, 2021
evropium, samarium, evropium, qadolinium, dövri, cədvəlümumiad, işarə, nömrə, evropium, 63qrup, dövr, blok, fxarici, görünüşüatom, kütləsi, molelektron, formulu, 6s2fiziki, xassələrhalısıxlığı, lərimə, temperaturu, 1099, 1519, qaynama, temperaturu, 1529, 1802,. 63 samarium evropium qadolinium Eu Am dovri cedvelUmumiAd Isare Nomre evropium Eu 63Qrup Dovr Blok 6 fXarici gorunusuAtom kutlesi 151 964 q molElektron formulu Xe 4f7 6s2Fiziki xasselerHaliSixligi 0 C 101 325 kPa q LErime temperaturu 826 C 1099 K 1519 F Qaynama temperaturu 1529 C 1802 K 2784 F ElektromenfiliyiOksidlesme derecesiSpektr Ionlasma enerjisi kCmol 1Evropium Eu D I Mendeleyevin elementlerin dovri sisteminde 63 cu element Mundericat 1 Tarixi 2 Atomun xasseleri 3 Fiziki xasseleri 4 Tetbiqi 5 Kimyevi xasseleri 6 Besit maddenin termodinamiki xasseleri 7 Besit maddenin kristallik qefesi 8 Nuve energetikasi 9 Atom hidrogen energetikasinda 10 Lazerli materiallar 11 Elektronika 12 Lyuminoforlar 13 Suyun keyfiyyetine tesiri 14 Yataqlari 15 Alinmasi 16 Qiymeti 17 Izotoplari 18 EdebiyyatTarixi RedakteIlk defe Kruks sonralar ise Lekok de Buabodran 1892 yevropiuma aid olan spektral xettleri musahide etmisdiler 1896 ci ilde samariumun torpaginda Demarse elementin spektrini askar etdi 1901 ci ilde ise ayrilmagina nesib olaraq tesvir etdi ve onu Avropanin serefine evropium adlandirdi Atomun xasseleri RedakteAdi simvolu nomresi Yevropium Eu 63 Atom kutlesi molyar kutlesi 151 964 a k v q mol Elektron konfiqurasiyasi 4ƒ76s2 Atom radiusu 199 pmFiziki xasseleri RedakteDiger lantanoidler kimi Eu temiz halda yumsaq gumusu ag metaldir Dovru sistemde qonsulari olan qadolinium ve samariumla muqayisede evropiumum cox asagi sixliga 5 243q sm3 eritme temperaturuna 8260C ve qaynama tempera turuna 14400C malikdir Yevropiumun ƒ elektron rabitesi tam yarisi doldugu ucun metal rabitenin emele gelmesinde nuve terefinden cazibesi zeif olan 2 elektron istirak edir ki bu da atom radiusunun artmasina sebeb olur Analoji hadiseler itterbium atomunda da musahide olunur Normal seraitde qefesinin sabiti 4 581A olan Eu kub hecm merkezli qefes emele getirir Yuksek tezyiqde kristallasanda Eu kristalik qefesin yeni iki modifikasiyasini emele getirir Qeyd etmek lazimdir ki modifikasiyalarin ardicilligi tezyiq artdiqca diger lantanoidlerin ardicilliqlarindan ferqlenir Birinci faza kecidi 12 5HPa dan cox olan tezyiqde bas verir ve yevropium parametrleri a 2 41A ve c 5 45A olan heksoqanal kristallik qefes emele getirir Tezyiq 18Hpa olanda Eu daha six yerlesmis analoji heksaqanal kristallik qefes emele getirir Bezi birlesmelerinin kristallik qefesinde yerlesen Eu ionu intensiv fluoresensiya emele getirmek qabiliyyetine malik olur Onu da qeyd etmek lazimdir ki sualanma isiginin dalgasinin uzunlugu yevropium ionunun oksidlesmesinden asilidir Eu3 ionu dalga uzunlugu 613 ve 618 nm olanda isiq buraxir ki bu da intensiv qirmizi renge uygundur Tezyiq 80HPa ve temperatur 1 8K olduqda Eu yuksek kecirici xasse gosterir Tetbiqi RedakteKimyevi xasseleri RedakteKovalent radiusu 185 pm Ion radiusu 3e 95 2e 109pm Elektromenfiliyi 1 2 Polinq skalasina gore Elektrod potensiali Eu Eu3 1 99V Eu Eu2 2 08V Oksidlesme derecesi 3 2 Ionlasma enerjisi 546 9 kC mol Yevropium tipik aktiv metaldir ve bir cox qeyri metallarla reaksiyaya girir Lantonoidler qrupunda en cox Eu kimyevi aktivdir Havada tez oksidlesir metalin sethinde hemise oksid tebeqeqsi olur Yevropium suse ampulada kerosin tebeqesi altinda saxlanilir Havada 1800C qizdirdiqda alisir ve yanaraq yevropium III oksid emele getirir 4Eu 3O2 2Eu2O3 Cox aktivdir duz mehlullarindan demek olar ki butun metallari sixisdirib cixarir Birlesmelerinde en cox Eu 3 oksidlesme derecesi gosterir mueyyen seraitde Eu 2 oksidlesme derecesi olan birlesmeler almaq olar Oksidlesme reduksiya derecesinin seraitinin deyismekle Eu3O4 oksidini almaq olar Hidrogenle Eu qeyri stexiometrik fazalar emele getirir Yevropium ammonyakda hell olaraq goy rengli mehlul emele getirir ki bu da qelevi metal mehlullarinda oldugu kimi solvatlasmis elektronlarin emele gelmesi ile izah olunur Besit maddenin termodinamiki xasseleri RedakteSixligi n s 5 243 q sm3 Erime temperaturu 1099K 8260C Qaynama temperaturu 1802K 15290C Xususi erime istiliyi 9 21kC mol Xususi buxarlanma istiliyi 176 kC mol Molyar istilik tutumu 27 656 kC mol Molyar hecmi 28 9 sm3 molBesit maddenin kristallik qefesi RedakteQefesin strukturu kub hecmmerkezli Qefesin parametrleri 4 851ANuve energetikasi RedakteNuve energetikasinda atom reaktorlarinda yevropium esasen yevropium oksidi hidroksidi ve borati neytronlarin neytrallasmasinda tetbiq olunur Teqriben 4500 barnda istilik neytronlarinin yevropiumla toqqusma zamani udulmasi teskil olunur ve burada en aktiv Eu 151 9200 bar neytronlarin udulmasinda istirak edir Atom hidrogen energetikasinda RedakteYevropium oksidi atom hidrogen energetikasinda suyun termokimyevi parcalanmasinda tetbiq olunur yevropium stronsium iodid sikli Lazerli materiallar RedakteDalganin uzunlugu 0 61mkm olan narinci sualar spektrin gorunen sahesinde lazer sualanmanin generasiyasinda yevropium ionlari istifade olunur Ona gore yevropium oksidi berkcisimli ve cox da genis yayilmis olmayan maye lazerlerinin hazirlanmasinda tetbiq olunur Elektronika RedakteEu samariumun monosulfidinde termoqeneratorlar leqinlesmis qatqi hemcinin almazabenzer karbon nitridinin sintezinde leqirlesmis komponent kimi istifade olunur Inteqral mikroelektronikada yevropium silisidi nazik plyonka kimi tetbiq olunur Funksional elektronikada nazik plyonka seklinde yevropium monooksidi habele evropium ve samarium monooksidlerinin erintileri maqnit yarimkecirici kimi tedbiq olunur Lyuminoforlar RedakteElektron suali ve plazmali rengli ekranlarda yevropium lyuminoforlarin vacib terkibidir Avro eskinazlari saxtaliqdan yevropiumun esasinda yaranan lyumoforlarla qorunurlar Yevropium volframat mikroelektronikada stifade olunan lyuminofordur Qara isiqli lampalarda lyuminofor kimi yevropiumla legirlesmis stronsium borat istifade olunur Suyun keyfiyyetine tesiri RedakteSu ile reaksiyada yevropium ozunu kalsium kimi aparir PH in qiymeti 6 dan asagi olduqda yevropium suya ion seklinde miqrasiya etmek qabiliyyetli olur Yuksek pH da yevropium pis hell olan az hereketli hidroksidler emele getirir Havanin oksiqunile temasda Eu2O3 qeder oksidlesir Tebii qaz ile minerallasmis tebii sularda yevropiumun maksimum qatiligi 1mkq dan az olur deniz suyunda 1 1 10 6 mq l Bu qatiliqlar suyun keyfiyyetine cox da tesir gorstermir Yevropium az toksik elementdir Yataqlari RedakteLantanoidlerin terkibine daxil olan Eu en cox ABS Qazaxistan Rusiya Avstraliya Braziliya Hindistan ve Skandinaviyada rast gelir Yevropiumun dunyada en iri yatagi Keniyada yerlesir Alinmasi RedakteMetalik yevropium Eu2O3 un vakuum seraitinde lantan ve ya karbon ile reduksiyasindan alinir Hemcinin EuCl3 un erintisinden elektroliz usulu ile alinir Qiymeti RedakteYevropium lantonoidlerin icinde en bahalisidir 2014 cu il ucun 1kq metalik yevropiumun qiymeti ABS da 800 2000 arasinda qeyde alinmisdir Yevropium oksidinin ise 1kq 99 9 temizlikde 500 dir Izotoplari RedakteTebii yevropium 2 izotopdan ibaretdir 151 Eu 52 2 ve 153Eu 47 8 nisbet1 1 Bu yaxinlarda 151 Eu un zeif a radioaktivliyi olan yeni bir izotopu askar edilmisdir Bu tebii radioizotopdan basqa 35 suni yevropiumun radioizotoplari yaradilmis ve tedqiq edilmisdir Onlarin arasinda daha davamlisi 150Eu 151Eu ve 154Eu dur Edebiyyat RedakteSinha S P Europium Springer Verlag New York Inc 1967 164 p Anorganische und allgemeine Chemie in Einzeldarstellungen Herausgegeben von Margot Becke Goehring Band VIII Dannye o evropii na sajte WebElements Vikianbarda Evropium ile elaqeli mediafayllar var Kimyevi element haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Evropium amp oldid 4742284, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.