Etnologiya (yun.ἔθνος, xalq + -loqos — təlim, elm) — etnik prosesləri öyrənən elmdir.
Etnologiyanın predmet və obyekti
Etnologiya termininin özü yunan dilindən götürülmüş iki sözdən ibarətdir – etnos (xalq) və loqos (söz, elm, təlim).Antik dövrdə qədim yunanlar onlardan dili, dini, həyat tərzi, adət və ənənələri baxımından fərqlənən digər xalqları – qeyri-yunanları etnos adlandırırdılar.Məhz bu mənada etnos anlayışı Roma mədəniyyətinə və latın dilinə daxil olmuşdur.Sonralar latınlaşdırma nəticəsində “etnik” (ethnikos) anlayışı meydana gəlmişdir.Bibliya mətnlərində bu anlayış “bütpərəst, qeyri-xristian” mənasında işlənir. XIX əsrə qədər “etnologiya” anlayışından müstəqil bir elmin adı kimi deyil – yalnız müxtəlif növ etnoqrafik proseslərin təsviri zamanı istifadə edilirdi.Bu anlayışdan xalqlar və xalq mədəniyyətləri haqqında elmin adlandırılması üçün istifadə edilməsini fransız alimi Jan Jak Amper təklif etmişdir.1890-cu ildə Amper “antropoloji” (humanitar) elmlərin təsnifatını işləmiş və bu təsnifata etnologiyanı da daxil etmişdir.
Etnoslararası və etnomədəni proseslərin bir çox müasir aktual və mürəkkəb olan problemlərin öyrənilməsi, bu sahədə müsbət nəticə verə biləcək yeni layihələrin hazırlanması və tətbiqi üçün digər ictimai elmlərlə yanaşı etnologiya da olduqca böyük əhəmiyyətə malikdir. Etnologiyanın bir müstəqil elm kimi təkamülü avropalılar tərəfindən “yad” xalqların mədəniyyətlərinin tədqiq edilməsindən başlayır. Mədəniyyətlərdə fərqlərə istinadən etnik tədqiqatların aparılması indi də bir çox etnoloji tədqiqatların prioritet istiqamətidir. Burada isə etnik mədəniyyətlərin funksional vəzifələri və səviyyələri, onların digər tiplərə aid olan mədəniyyətlərlə qarşılıqlı əlaqələri və qarşılıqlı fəaliyyəti ən vacib məsələlərdir.
Etnologiyanın etnoqrafiya, mədəniyyət və sosial antropologiya ilə əlaqəsi
Dünya alimlərini çoxdan narahat edən məsələlərdən biri də başqa-başqa səviyyələrdə olan mədəniyyətlərin bir-biri ilə toqquşmasız, dinclik şəraitində fəaliyyət göstərməsidir. Ənənəvi və modernləşmiş mədəniyyətlərin keyfiyyət fərqləri, onların struktur xüsusiyyətləri, etnomədəni prosesdə adət-ənənə və mərasimlərin əhəmiyyəti ayrı-ayrılıqda hər mədəniyyətin hərtərəfli dərk edilməsi üçün həlledici əhəmiyyətə malikdir. Nəhayət, hər bir etnosunhəyatı digər etnoslarla qurulan qarşılıqlı əlaqələrdən xeyli dərəcədə asılıdır. Müxtəlif növlərə aid olan etnoslararası və etnomədəni əlaqələrin öyrənilməsinin əsas məqsədi müasir etnik proseslərin inkşafı və fəaliyyəti mexanizmlərinin, mədəni təcrübənin ötürülməsi formalarının və insan tərəfindən “yad” sosiomədəni mühitin mənimsənilməsi vasitələrinin izahedilməsidir. Bir çox elmlərin nümayəndələri qeyd edirlər ki, müasir dünyada bir-birinə əks olan iki tendensiyanın- diferenssiasiya və inteqrasiya tendensiyalarının güclü təsiri duyulur. Məhz buna görə də etnoslararası kommunikasiyalar həm etnosların bir-birinə yaxınlaşması, həm də onlar arasında yaranan mənfi proseslərin( qarşıdurma, düşmənçilik) güclənməsi ilə nəticələnir. Etnoslararası konfliktlərin mənşəyi və səbəbləri məsələsi isə müasir etnologiyanın aktual problemlərindən biridir. Bütün elmi bilik sahələrinin tarixi göstərir ki, onlar həmişə praktik tələbatın nəticəsində meydana gəlirdi. Bu baxımdan etnologiyanın bir müstəqil elm kimi meydana gəlməsi də istisna deyildir. Avropa ölkələrinin alim-etnoloqlarının tədqiqatları inandırıcı şəkildə sübut dir ki, bəşəriyyətin bütün inkşaf mərhələlərində (ibtidai dövrdən bu günə qədər) insanlar yalnız doğma xalqının mədəniyyəti, adət-ənənələrinə qarşı deyil, qonşu xalqların mədəniyyətinə qarşı daim maraq göstərmiş, onlar haqqında həmişə maraq toplamışlar. Bu biliklər onlara ətraf mühitdə yaşayıb fəaliyyət göstərməkdə xeyli kömək etmişlər. Yaxın və Uzaq xalqlar haqqında müxtəlif məlumatlara Mesopotomiya, Misir, İran və digər qədim dövlətlərin miflərində, nağıl və əfsanələrində, bir sıra qrafik təsvirlərdə rast gəlmək olar .
Qeyd etməliyik ki, antik dövrə qədər bu cür kifayət qədər dəqiq və dürüst məlumatlar artıq toplanmışdır. Məhz buna görə o dövrdə Qədim Yunanıstanda və Qədim Romada bu məlumatların hətta sistemə salınması sahəsində müəyyən fəaliyyət müşahidə olunurdu. Həmin sistemləşdirilmiş məlumatlar etnoqrafik təsvirlərin əsasını təşkil etmişlər. Lakin onların mahiyyətini etnosentrizm- öz mədəniyyətini etalona çevirərək digər etnosları mədəni səviyyələrindən asılı olaraq sivilizasiya etmiş və vəhşi xalqlara bölünməsi təşkil edirdi.
Xarici keçidlər
Сайт описывает языки и этнические группы, найденные во всем мире, сгруппированные по этническим государствам.
Сеть, соединяющая молодых антропологов и студентов антропологии разных стран.
Division of Anthropology, American Museum of Natural History — Более чем 160 000 этнических объектов из Тихого океана, Северной Америки,Африки, азиатские этнографические собрания с изображениями и детализированным описанием, связанным с оригинальными страницами каталога, полевыми портативными компьютерами, и фотографиями доступны онлайн.
Юрий Семёнов «Предмет этнографии (этнологии) и основные составляющие ее научные дисциплины»
Н. Розенберг, Е. Плеханова. Этнофутуризм и этническая идентификация в искусстве России конца XIX — начала XXI века // Современные трансформации российской культуры. М.: Наука, 2005, с. 281—302
etnologiya, ἔθνος, xalq, loqos, təlim, etnik, prosesləri, öyrənən, elmdir, mündəricat, nın, predmet, obyekti, nın, etnoqrafiya, mədəniyyət, sosial, antropologiya, ilə, əlaqəsi, xarici, keçidlər, həmçinin, baxnın, predmet, obyekti, redaktə, termininin, özü, yun. Etnologiya yun ἔ8nos xalq loqos telim elm etnik prosesleri oyrenen elmdir Mundericat 1 Etnologiyanin predmet ve obyekti 2 Etnologiyanin etnoqrafiya medeniyyet ve sosial antropologiya ile elaqesi 3 Xarici kecidler 4 Hemcinin baxEtnologiyanin predmet ve obyekti RedakteEtnologiya termininin ozu yunan dilinden goturulmus iki sozden ibaretdir etnos xalq ve loqos soz elm telim Antik dovrde qedim yunanlar onlardan dili dini heyat terzi adet ve eneneleri baximindan ferqlenen diger xalqlari qeyri yunanlari etnos adlandirirdilar Mehz bu menada etnos anlayisi Roma medeniyyetine ve latin diline daxil olmusdur Sonralar latinlasdirma neticesinde etnik ethnikos anlayisi meydana gelmisdir Bibliya metnlerinde bu anlayis butperest qeyri xristian menasinda islenir XIX esre qeder etnologiya anlayisindan musteqil bir elmin adi kimi deyil yalniz muxtelif nov etnoqrafik proseslerin tesviri zamani istifade edilirdi Bu anlayisdan xalqlar ve xalq medeniyyetleri haqqinda elmin adlandirilmasi ucun istifade edilmesini fransiz alimi Jan Jak Amper teklif etmisdir 1890 cu ilde Amper antropoloji humanitar elmlerin tesnifatini islemis ve bu tesnifata etnologiyani da daxil etmisdir Etnoslararasi ve etnomedeni proseslerin bir cox muasir aktual ve murekkeb olan problemlerin oyrenilmesi bu sahede musbet netice vere bilecek yeni layihelerin hazirlanmasi ve tetbiqi ucun diger ictimai elmlerle yanasi etnologiya da olduqca boyuk ehemiyyete malikdir Etnologiyanin bir musteqil elm kimi tekamulu avropalilar terefinden yad xalqlarin medeniyyetlerinin tedqiq edilmesinden baslayir Medeniyyetlerde ferqlere istinaden etnik tedqiqatlarin aparilmasi indi de bir cox etnoloji tedqiqatlarin prioritet istiqametidir Burada ise etnik medeniyyetlerin funksional vezifeleri ve seviyyeleri onlarin diger tiplere aid olan medeniyyetlerle qarsiliqli elaqeleri ve qarsiliqli fealiyyeti en vacib meselelerdir Etnologiyanin etnoqrafiya medeniyyet ve sosial antropologiya ile elaqesi RedakteDunya alimlerini coxdan narahat eden meselelerden biri de basqa basqa seviyyelerde olan medeniyyetlerin bir biri ile toqqusmasiz dinclik seraitinde fealiyyet gostermesidir Enenevi ve modernlesmis medeniyyetlerin keyfiyyet ferqleri onlarin struktur xususiyyetleri etnomedeni prosesde adet enene ve merasimlerin ehemiyyeti ayri ayriliqda her medeniyyetin herterefli derk edilmesi ucun helledici ehemiyyete malikdir Nehayet her bir etnosunheyati diger etnoslarla qurulan qarsiliqli elaqelerden xeyli derecede asilidir Muxtelif novlere aid olan etnoslararasi ve etnomedeni elaqelerin oyrenilmesinin esas meqsedi muasir etnik proseslerin inksafi ve fealiyyeti mexanizmlerinin medeni tecrubenin oturulmesi formalarinin ve insan terefinden yad sosiomedeni muhitin menimsenilmesi vasitelerinin izahedilmesidir Bir cox elmlerin numayendeleri qeyd edirler ki muasir dunyada bir birine eks olan iki tendensiyanin diferenssiasiya ve inteqrasiya tendensiyalarinin guclu tesiri duyulur Mehz buna gore de etnoslararasi kommunikasiyalar hem etnoslarin bir birine yaxinlasmasi hem de onlar arasinda yaranan menfi proseslerin qarsidurma dusmencilik guclenmesi ile neticelenir Etnoslararasi konfliktlerin menseyi ve sebebleri meselesi ise muasir etnologiyanin aktual problemlerinden biridir Butun elmi bilik sahelerinin tarixi gosterir ki onlar hemise praktik telebatin neticesinde meydana gelirdi Bu baximdan etnologiyanin bir musteqil elm kimi meydana gelmesi de istisna deyildir Avropa olkelerinin alim etnoloqlarinin tedqiqatlari inandirici sekilde subut dir ki beseriyyetin butun inksaf merhelelerinde ibtidai dovrden bu gune qeder insanlar yalniz dogma xalqinin medeniyyeti adet enenelerine qarsi deyil qonsu xalqlarin medeniyyetine qarsi daim maraq gostermis onlar haqqinda hemise maraq toplamislar Bu bilikler onlara etraf muhitde yasayib fealiyyet gostermekde xeyli komek etmisler Yaxin ve Uzaq xalqlar haqqinda muxtelif melumatlara Mesopotomiya Misir Iran ve diger qedim dovletlerin miflerinde nagil ve efsanelerinde bir sira qrafik tesvirlerde rast gelmek olar Qeyd etmeliyik ki antik dovre qeder bu cur kifayet qeder deqiq ve durust melumatlar artiq toplanmisdir Mehz buna gore o dovrde Qedim Yunanistanda ve Qedim Romada bu melumatlarin hetta sisteme salinmasi sahesinde mueyyen fealiyyet musahide olunurdu Hemin sistemlesdirilmis melumatlar etnoqrafik tesvirlerin esasini teskil etmisler Lakin onlarin mahiyyetini etnosentrizm oz medeniyyetini etalona cevirerek diger etnoslari medeni seviyyelerinden asili olaraq sivilizasiya etmis ve vehsi xalqlara bolunmesi teskil edirdi Xarici kecidler RedakteSajt opisyvaet yazyki i etnicheskie gruppy najdennye vo vsem mire sgruppirovannye po etnicheskim gosudarstvam Set soedinyayushaya molodyh antropologov i studentov antropologii raznyh stran Division of Anthropology American Museum of Natural History Bolee chem 160 000 etnicheskih obektov iz Tihogo okeana Severnoj Ameriki Afriki aziatskie etnograficheskie sobraniya s izobrazheniyami i detalizirovannym opisaniem svyazannym s originalnymi stranicami kataloga polevymi portativnymi kompyuterami i fotografiyami dostupny onlajn Yurij Semyonov Predmet etnografii etnologii i osnovnye sostavlyayushie ee nauchnye discipliny N Rozenberg E Plehanova Etnofuturizm i etnicheskaya identifikaciya v iskusstve Rossii konca XIX nachala XXI veka Sovremennye transformacii rossijskoj kultury M Nauka 2005 s 281 302Hemcinin bax RedakteEtnoqrafiyaMenbe https az wikipedia org w index php title Etnologiya amp oldid 4834987, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
