Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Epitafiya (yun. ἐπιτάφιος «qəbirüstü», lat. Epitaphium) — adətən, mənzum şəkildə olan qəbirüstü yazı.
Mənşəyi
Yunan-latın mənşəli söz olub, epi - haqqında, taphos - qəbir deməkdir. Antik dövrdə döyüş meydanında qəhrəmanlıqla həlak olan Afinalılar üçün dualar oxunurdu. Dualar əsasən anım mərasimlərində də oxunurdu. Sonralar bu dualar qısa şəkildə qəbir daşlarına yazılmağa başlandı.
Məzmunu
Qədim dövrlərdə ölülərə aid ayinlə və öləndən sonrakı şöhrət və xatirə qayğısı ilə bağlı olmuşdur. Ölən şəxsin qəbir daşına həkk olunmaq üçün yazılan kiçik şeirlərdir. Məzmunca məhrumun qəbirstandan keçənlərə müraciətini-vəsiyyətini ifadə edir.Avropa mədəniyyəti üçün səciyyəvi olan epitafiya tipi antik dövrdə yaranmışdır; o zaman mənzum epitafiya həm qəbirdaşları üçün real yazı, həm də yalnız şeir məcmuələrində daxil edilən şərti səciyyəli, uydurma əsər kimi mövcud idi.Sonralar qəbirdaşları üçün yazılan real epitafiya tədricən öz bədii əhəmiyyətini itirib, ədəbiyyatdan kənar hal alır və yalnız uydurma mənzum epitafiya ədəbi hadisə kimi yaşayıb, real epitafiyadan onun bəzi formal xüsusiyyətlərini götürür (kiçik həcm, mərhuma müraciət, yaxud mərhumun qəbristandan keçənlərə müraciəti və s.). Ənənəvi ciddi epitafiyalarla yanaşı, ədəbiyyatda parodiya səciyyəli, bəzən hətta satirik mahiyyətdə olan epitafiyalar da yaranmışdır. Belə əsərlərdə şair zarafatyana özünü, yaxud dostunu ölmüş qələmə verib, dirilərə müraciət edir, eyhamlı, yumorlu sözlər söyləyir. Azərbaycan ədəbiyyatında real qəbirdaşına yazılan növü - kitabə daha çox yayılmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Louise Ward. (Azərbaycan dilində). az.wvpt4learning.org. 06.02.2021. Archived from the original on 2023-07-09.
- Əziz Mirəhmədov. Ədəbiyyatşünaslıq terminləri lüğəti. Bakı: Maarif. 1978. səh. 63.
- Zaman Əsgərli. Petika: İzahlı sözlük. Bakı: Elm. 2014. səh. 62.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Epitafiya yun ἐpitafios qebirustu lat Epitaphium adeten menzum sekilde olan qebirustu yazi MenseyiYunan latin menseli soz olub epi haqqinda taphos qebir demekdir Antik dovrde doyus meydaninda qehremanliqla helak olan Afinalilar ucun dualar oxunurdu Dualar esasen anim merasimlerinde de oxunurdu Sonralar bu dualar qisa sekilde qebir daslarina yazilmaga baslandi MezmunuQedim dovrlerde olulere aid ayinle ve olenden sonraki sohret ve xatire qaygisi ile bagli olmusdur Olen sexsin qebir dasina hekk olunmaq ucun yazilan kicik seirlerdir Mezmunca mehrumun qebirstandan kecenlere muracietini vesiyyetini ifade edir Avropa medeniyyeti ucun seciyyevi olan epitafiya tipi antik dovrde yaranmisdir o zaman menzum epitafiya hem qebirdaslari ucun real yazi hem de yalniz seir mecmuelerinde daxil edilen serti seciyyeli uydurma eser kimi movcud idi Sonralar qebirdaslari ucun yazilan real epitafiya tedricen oz bedii ehemiyyetini itirib edebiyyatdan kenar hal alir ve yalniz uydurma menzum epitafiya edebi hadise kimi yasayib real epitafiyadan onun bezi formal xususiyyetlerini goturur kicik hecm merhuma muraciet yaxud merhumun qebristandan kecenlere muracieti ve s Enenevi ciddi epitafiyalarla yanasi edebiyyatda parodiya seciyyeli bezen hetta satirik mahiyyetde olan epitafiyalar da yaranmisdir Bele eserlerde sair zarafatyana ozunu yaxud dostunu olmus qeleme verib dirilere muraciet edir eyhamli yumorlu sozler soyleyir Azerbaycan edebiyyatinda real qebirdasina yazilan novu kitabe daha cox yayilmisdir Hemcinin baxKitabeIstinadlarLouise Ward Azerbaycan dilinde az wvpt4learning org 06 02 2021 Archived from the original on 2023 07 09 Eziz Mirehmedov Edebiyyatsunasliq terminleri lugeti Baki Maarif 1978 seh 63 Zaman Esgerli Petika Izahli sozluk Baki Elm 2014 seh 62