fbpx
Wikipedia

Emil Fişer

Emil Fişer (1852-1919) -Tanınmış alman kimyaçı,1902-ci il Kimya üzrə Nobel mükafatının laueratı

Emil Fişer
alm. Hermann Emil Fischer
Doğum tarixi
Doğum yeri Oyskirxen, Almaniya
Vəfat tarixi (66 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Friedhof Wannsee, Lindenstraße[d]
Vətəndaşlığı
Elm sahəsi Kimya
Elmi dərəcəsi professor
İş yeri
Təhsili
Elmi rəhbəri Adolf fon Bayer
Tanınmış yetirmələri Otto Dils, Adolf Vindaus, Frits Preql
Üzvlüyü
Mükafatları Kimya üzrə Nobel mükafatı(1902)
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

O, 1852-ci ildə Almaniyanın Oyskirxen şəhərində dünyaya gəlmişdir. Bonn gimnaziyasını fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, oradakı universitetinə daxil olmuşdur. Dövrün məşhur alimləri-Fridrix Kekule, Avqust Kundt və Paul Qrotdan dərs almışdır. Müəllimi Kekulenin təsirilə kimyadan ayrılıb fizika sahəsinə keçsə də, 1872-ci ildə Strasburq Universitetində təhsilini davam etdirərkən Fişer yenidən kimya ilə maraqlanmağa başlamış, keçirdiyi müxtəlif təcrübələr nəticəsində fenilhidrazini (ətirli hidrazinlər qrupuna aiddir) ixtira edərək məşhurlaşmışdır. 22 yaşında elmlər doktoru adına layiq görülmüş və Strasburq Universitetində müəllim kimi fəaliyyətə başlamışdır.

Fəaliyyəti

Bir müddət burada çalışdıqdan sonra Münhen Universitetinə təyinat almış, burada bir sıra təcrübələr aparmışdır. Üzvi boyaların quruluşunu öyrənən alim onları fenilhidrazinin köməyilə araşdırmışdır. Uzun müddət Münhendə çalışdıqdan sonra Erlangen Universitetində kimya professoru vəzifəsinə keçmişdir. Orada da elmi tədqiqatlarını davam etdirən Fişer kofein, teobromin, quanin və sidik turşusu kimi üzvi birləşmələr üzərində təcrübələr aparmışdır. O, nuklein turşularının tərkibindəki quaninin rəngsiz kristal maddədən ibarət olduğunu ixtira etmiş və ona "purin" adını vermişdir.

Bu sahədə tədqiqatlarını davam etdirərək, purin qrupundan bir sıra üzvi birləşmələrin sintezinə müvəffəq olmuşdur. O yazırdı: "İnsan orqanizmi müdhiş laborotoriyadır. Burada ağlagəlməz sayda maddələrin sintezi baş verir. Zülallar, yağlar, karbohidratlar digər maddələri yaratmaq və onlara enerji vermək üçün parçalanırlar. Bəşəriyyət bu proseslərin sirrini açmaq istəyir, lakin biz məqsəddən hələ də xeyli uzaqdayıq. Bu sirləri açmaq üçün iki yol var, ya orqanizmin həyat fəaliyyəti nəticəsində əmələ gəlmiş maddələri tədqiq etmək, ya da hüceyrənin istehsal etdiyi maddələri sintez etməyə çalışmaq".

1885-ci ildə Vürtsburq Universitetində işləyən Fişer burada da purinlə bağlı tədqiqatlarını davam etdirmiş, həmçinin şəkər molekullarında stereokimyəvi problemlərlə də məşğul olmuşdur. 1874-cü ildə Yakob Vant-Qoffun karbon atomlarının asimmetrik yerləşməsi barədə hazırladığı nəzəriyyəyə əsaslanan Fişer şəkər qrupu atomlarının bütün mümkün transformasiya üsullarını tapmışdır.

1890-cı ildə o, laboratoriya şəraitində mannoza, fruktoza və qlükozanı sintez etməyə müvəffəq olmuşdu. Alim tədqiqatlar zamanı üzvi turşuları beşxlorlu fosforla birləşdirərkən yüksək reaksiya qabiliyyətlərinə malik yeni xloridləri aşkar etmişdir. Təcrübələr zamanı Fişer sidik turşusundan trixlopurini, onu kalium və yodlu hidrogenlə birləşdirərkən isə ksantini almışdı. Ksantini metil turşusu ilə birləşdirən zaman o, rəngsiz, kristallik, acı dadı olan və təbiətdə qəhvə dənələrində, çay yarpaqlarında mövcud olan kofeini əldə etmişdi. Sonrakı təcrübələr zamanı kimyəvi kofeinin təbii olanla eyniliyi aşkar edilmişdi.

1892-ci ildə Berlin Universitetinin Kimya İnstitutunun direktoru təyin edilən alim ömrünün sonunadək bu vəzifəni yerinə yetirmişdi. Burada çalışarkən fermentlərlə də məşğul olmuş və onların yalnız özlərinə uyğun gələn maddələrlə reaksiyaya girdiyini aşkar etmişdir. Zülalların tədqiqatı zamanı, onların tərkibindəki aminturşuları tapmış, daha sonra peptidləri (aminturşuların kombinasiyalarını) sintez etmiş, hidroliz (kimyəvi əlaqənin pozulduğu və suyun birləşdiyi kimyəvi reaksiya) zamanı aminturşuların sayına və tiplərinə əsaslanaraq zülalların qırxdan artıq növünü sinifləndirmişdir.

Emil German Fişer 1902-ci ildə "saxarin və purin qrupu maddələrinin sintezi sahəsində əldə etdiyi uğura görə" Nobel Komitəsi tərəfindən Nobel Kimya Mükafatına layiq görülmüşdü. O, təltifetmə mərasimində gördüyü iş haqqında demişdir: "Təbiətin sirlərini qoruyan pərdə tədricən qalxmaqdadır. Lakin bu fikri hələlik yalnız karbohidratlara aid etmək olar. Əldə edilmiş bütün uğurlara baxmayaraq üzvi kimya elmi daha çətin maddələri-zülalları tam öyrənməyənədək həyatın sirri ortadan qalxmayacaqdır". Fişer Rokfeller fondunun yardımı ilə 1911-ci ildə Fiziki Kimya və Elektrokimya, üç il sonra isə Kömürün Araşdırılması İnstitutlarını yaratmışdır. Lakin Birinci dünya müharibəsi zamanı kimyəvi maddələr çatışmadığına görə laboratoriya işini dayandırmışdı.

Emil Fişer London Kral Cəmiyyətinin Devi medalı, Prussiyanın "Xidmətlərinə görə" və Maksimillian ordenləri, Oslo, Mançester, Brüssel və Kembric universitetlərinin fəxri doktoru adına layiq görülmüşdür. Prussiya Elmlər Akademiyasının üzvü və Almaniya Kimya Cəmiyyətinin prezidenti olmuşdur.

Ölümü

1919-cu ildə vəfat etmişdir.

Həmçinin bax

  1. Academy of Sciences of Turin — 1757.

emil, fişer, 1852, 1919, tanınmış, alman, kimyaçı, 1902, kimya, üzrə, nobel, mükafatının, laueratıalm, hermann, emil, fischer, doğum, tarixi, oktyabr, 1852doğum, yeri, oyskirxen, almaniyavəfat, tarixi, iyul, 1919, yaşında, vəfat, yeri, berlin, almaniya, dəfn, . Emil Fiser 1852 1919 Taninmis alman kimyaci 1902 ci il Kimya uzre Nobel mukafatinin laueratiEmil Fiseralm Hermann Emil Fischer Dogum tarixi 9 oktyabr 1852Dogum yeri Oyskirxen AlmaniyaVefat tarixi 15 iyul 1919 66 yasinda Vefat yeri Berlin Almaniya 1 Defn yeri Friedhof Wannsee Lindenstrasse d Vetendasligi Almaniya imperiyasiElm sahesi KimyaElmi derecesi professorIs yeri Munhen Ludviq Maksimilian UniversitetiVurtsburq UniversitetiHumboldt adina Berlin UniversitetiTehsili Bonn UniversitetiElmi rehberi Adolf fon BayerTaninmis yetirmeleri Otto Dils Adolf Vindaus Frits PreqlUzvluyu London Kral Cemiyyeti Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Dei Lincei Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi Prussiya Elmler Akademiyasi d ABS Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Kimya uzre Nobel mukafati 1902 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Olumu 4 Hemcinin bax Heyati Redakte O 1852 ci ilde Almaniyanin Oyskirxen seherinde dunyaya gelmisdir Bonn gimnaziyasini ferqlenme diplomu ile bitirmis oradaki universitetine daxil olmusdur Dovrun meshur alimleri Fridrix Kekule Avqust Kundt ve Paul Qrotdan ders almisdir Muellimi Kekulenin tesirile kimyadan ayrilib fizika sahesine kecse de 1872 ci ilde Strasburq Universitetinde tehsilini davam etdirerken Fiser yeniden kimya ile maraqlanmaga baslamis kecirdiyi muxtelif tecrubeler neticesinde fenilhidrazini etirli hidrazinler qrupuna aiddir ixtira ederek meshurlasmisdir 22 yasinda elmler doktoru adina layiq gorulmus ve Strasburq Universitetinde muellim kimi fealiyyete baslamisdir Fealiyyeti Redakte Bir muddet burada calisdiqdan sonra Munhen Universitetine teyinat almis burada bir sira tecrubeler aparmisdir Uzvi boyalarin qurulusunu oyrenen alim onlari fenilhidrazinin komeyile arasdirmisdir Uzun muddet Munhende calisdiqdan sonra Erlangen Universitetinde kimya professoru vezifesine kecmisdir Orada da elmi tedqiqatlarini davam etdiren Fiser kofein teobromin quanin ve sidik tursusu kimi uzvi birlesmeler uzerinde tecrubeler aparmisdir O nuklein tursularinin terkibindeki quaninin rengsiz kristal maddeden ibaret oldugunu ixtira etmis ve ona purin adini vermisdir Bu sahede tedqiqatlarini davam etdirerek purin qrupundan bir sira uzvi birlesmelerin sintezine muveffeq olmusdur O yazirdi Insan orqanizmi mudhis laborotoriyadir Burada aglagelmez sayda maddelerin sintezi bas verir Zulallar yaglar karbohidratlar diger maddeleri yaratmaq ve onlara enerji vermek ucun parcalanirlar Beseriyyet bu proseslerin sirrini acmaq isteyir lakin biz meqsedden hele de xeyli uzaqdayiq Bu sirleri acmaq ucun iki yol var ya orqanizmin heyat fealiyyeti neticesinde emele gelmis maddeleri tedqiq etmek ya da huceyrenin istehsal etdiyi maddeleri sintez etmeye calismaq 1885 ci ilde Vurtsburq Universitetinde isleyen Fiser burada da purinle bagli tedqiqatlarini davam etdirmis hemcinin seker molekullarinda stereokimyevi problemlerle de mesgul olmusdur 1874 cu ilde Yakob Vant Qoffun karbon atomlarinin asimmetrik yerlesmesi barede hazirladigi nezeriyyeye esaslanan Fiser seker qrupu atomlarinin butun mumkun transformasiya usullarini tapmisdir 1890 ci ilde o laboratoriya seraitinde mannoza fruktoza ve qlukozani sintez etmeye muveffeq olmusdu Alim tedqiqatlar zamani uzvi tursulari besxlorlu fosforla birlesdirerken yuksek reaksiya qabiliyyetlerine malik yeni xloridleri askar etmisdir Tecrubeler zamani Fiser sidik tursusundan trixlopurini onu kalium ve yodlu hidrogenle birlesdirerken ise ksantini almisdi Ksantini metil tursusu ile birlesdiren zaman o rengsiz kristallik aci dadi olan ve tebietde qehve denelerinde cay yarpaqlarinda movcud olan kofeini elde etmisdi Sonraki tecrubeler zamani kimyevi kofeinin tebii olanla eyniliyi askar edilmisdi 1892 ci ilde Berlin Universitetinin Kimya Institutunun direktoru teyin edilen alim omrunun sonunadek bu vezifeni yerine yetirmisdi Burada calisarken fermentlerle de mesgul olmus ve onlarin yalniz ozlerine uygun gelen maddelerle reaksiyaya girdiyini askar etmisdir Zulallarin tedqiqati zamani onlarin terkibindeki amintursulari tapmis daha sonra peptidleri amintursularin kombinasiyalarini sintez etmis hidroliz kimyevi elaqenin pozuldugu ve suyun birlesdiyi kimyevi reaksiya zamani amintursularin sayina ve tiplerine esaslanaraq zulallarin qirxdan artiq novunu siniflendirmisdir Emil German Fiser 1902 ci ilde saxarin ve purin qrupu maddelerinin sintezi sahesinde elde etdiyi ugura gore Nobel Komitesi terefinden Nobel Kimya Mukafatina layiq gorulmusdu O teltifetme merasiminde gorduyu is haqqinda demisdir Tebietin sirlerini qoruyan perde tedricen qalxmaqdadir Lakin bu fikri helelik yalniz karbohidratlara aid etmek olar Elde edilmis butun ugurlara baxmayaraq uzvi kimya elmi daha cetin maddeleri zulallari tam oyrenmeyenedek heyatin sirri ortadan qalxmayacaqdir Fiser Rokfeller fondunun yardimi ile 1911 ci ilde Fiziki Kimya ve Elektrokimya uc il sonra ise Komurun Arasdirilmasi Institutlarini yaratmisdir Lakin Birinci dunya muharibesi zamani kimyevi maddeler catismadigina gore laboratoriya isini dayandirmisdi Emil Fiser London Kral Cemiyyetinin Devi medali Prussiyanin Xidmetlerine gore ve Maksimillian ordenleri Oslo Mancester Brussel ve Kembric universitetlerinin fexri doktoru adina layiq gorulmusdur Prussiya Elmler Akademiyasinin uzvu ve Almaniya Kimya Cemiyyetinin prezidenti olmusdur Olumu Redakte 1919 cu ilde vefat etmisdir Hemcinin bax RedakteNobel mukafati Academy of Sciences of Turin 1757 Menbe https az wikipedia org w index php title Emil Fiser amp oldid 5758718, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.