Elementar sirkulyasiya mexanizmləri
| ]Multanovskinin yaratdığı elmi məktəbin ideaları B.L.Dzedzeyevskinin tədqiqatlarında öz əksini tapmışdır. Dzedzeyevski şimal yarımkürəsində baş verən makro proseslərin təsnifatını vermişdir. O yer səthində baş verən proseslərin dinamikasını təhlil etdiyi zaman müəyyən etmişdir ki, müxtəlif sirkulyasiya situasiyaları tez-tez təkrarlanır. Həmin situasiyaları sonradan Dzedzeyevski elementar sirkulyasiya mexanizmləri adlandırmışdır.
Elementar sirkulyasiya mexanizmlərinin fəaliyyət müddəti
| ]Elementar sirkulyasiya mexanizmlərinin fəaliyyət müddəti 1-10 günə bərabərdir. ESM dəyişilməsi sıçrayışla baş verdiyi müəyyən olmuşdur. Təhlil zamanı Dzedzeyevski 1899-1948 ilə kimi ABŞ-də nəşr olunan sinoptik xəritələrin və 1949-cu ildən başlayaraq isə SSRİ hidrometeoroloji mərkəzinin Mərkəzi Proqnozlar İnstitutunun çap etdiyi xəritədəki məlumatlardan istifadə etmişdir.
Elementar sirkulyasiya mexanizmlərinin əsas tipləri
| ]Elementar sirkulyasiya mexanizmlərinin tipləşdirməsi zamanı onların aşağıdakı xassələrindən istifadə edilmişdir:
- Polyar hövzədən daxil olan əsas hava kütlələrinin sayı və istiqaməti
- Tropik zonadan daxil edilən hava kütlələri (cənub kütlələr)
Dzedzeyevski müəyyən etdiyi 4 elementar sirkulyasiya mexanizmlırini 13 əsas tipdə birləşdirmişdir. Apardığı tədqiqatlar nəticəsində alim şimal yarımkürəsində baş verən makroproseslərini ümumiləşdirərək 4 qrup sirkulyasiyaya ayırmışdır:
- Zonal sirkulyasiya. 1-2 tipləri əhatə edir
- Zonallığın olmadığı sirkulyasiya. 3-7 tipləri əhatə edir.
- 8-12 tipləri əharə edən meridional şimal sirkulyasiyası
- Meridional cənub sirkulyasiya. Cəmi 1 tipi – 13 tipi əhatə edir
Həmçinin bax
| ]Xarici keçidlər
| ]Atmosferin sirkulyasiyası
İstinadlar
| ]- Монин А.С. Введение в теорию климата. Л.1982-246с.
- Хргиан А.А. Физика атмосферы. М. 1986-328 с
- Кислов А.В. Теория климата. М. 1989-148 с
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Elementar sirkulyasiya mexanizmleri span Multanovskinin yaratdigi elmi mektebin idealari B L Dzedzeyevskinin tedqiqatlarinda oz eksini tapmisdir Dzedzeyevski simal yarimkuresinde bas veren makro proseslerin tesnifatini vermisdir O yer sethinde bas veren proseslerin dinamikasini tehlil etdiyi zaman mueyyen etmisdir ki muxtelif sirkulyasiya situasiyalari tez tez tekrarlanir Hemin situasiyalari sonradan Dzedzeyevski elementar sirkulyasiya mexanizmleri adlandirmisdir Elementar sirkulyasiya mexanizmlerinin fealiyyet muddeti span Elementar sirkulyasiya mexanizmlerinin fealiyyet muddeti 1 10 gune beraberdir ESM deyisilmesi sicrayisla bas verdiyi mueyyen olmusdur Tehlil zamani Dzedzeyevski 1899 1948 ile kimi ABS de nesr olunan sinoptik xeritelerin ve 1949 cu ilden baslayaraq ise SSRI hidrometeoroloji merkezinin Merkezi Proqnozlar Institutunun cap etdiyi xeritedeki melumatlardan istifade etmisdir Elementar sirkulyasiya mexanizmlerinin esas tipleri span Elementar sirkulyasiya mexanizmlerinin tiplesdirmesi zamani onlarin asagidaki xasselerinden istifade edilmisdir Polyar hovzeden daxil olan esas hava kutlelerinin sayi ve istiqameti Tropik zonadan daxil edilen hava kutleleri cenub kutleler Dzedzeyevski mueyyen etdiyi 4 elementar sirkulyasiya mexanizmlirini 13 esas tipde birlesdirmisdir Apardigi tedqiqatlar neticesinde alim simal yarimkuresinde bas veren makroproseslerini umumilesdirerek 4 qrup sirkulyasiyaya ayirmisdir Zonal sirkulyasiya 1 2 tipleri ehate edir Zonalligin olmadigi sirkulyasiya 3 7 tipleri ehate edir 8 12 tipleri ehare eden meridional simal sirkulyasiyasi Meridional cenub sirkulyasiya Cemi 1 tipi 13 tipi ehate edirHemcinin bax span Atmosfer sirkulyasiyasi Xarici kecidler span Atmosferin sirkulyasiyasi Istinadlar span Monin A S Vvedenie v teoriyu klimata L 1982 246s Hrgian A A Fizika atmosfery M 1986 328 s Kislov A V Teoriya klimata M 1989 148 s Kateqoriyalar AtmosferIqlim
