fbpx
Wikipedia

Eldar Şamı Dövlət Təbiət Qoruğu

Eldar Şamı Dövlət Təbiət Qoruğu - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2004-cü il 16 dekabr tarixli 550 nömrəli Sərəncamı ilə Samux rayonunun inzibati ərazisində yaradılmış mühafizə və elmi-tədqiqat idarəsi statusuna malik ərazidir. Qoruğun yaradılmasının başlıca məqsədi genetik fondun, bioloji müxtəlifliyin, ekoloji sistemlərin, səciyyəvi və nadir təbiət komplekslərinin və obyektlərinin (ardıc, saqqız ağacı və s.), dünyada yeganə vətəni olan Ellər oyuğunda eldar şamı meşəliyinin təbii vəziyyətini qoruyub saxlamaq məqsədilə təbiət ərazilərinin mühafizəsini həyata keçirməkdir. Eldar Şamı Dövlət Təbiət Qoruğunun zəruri infrastrukturu yaradılmışdır.

Eldar Şamı qoruğu
azərb. Eldar Şamı dövlət təbiət qoruğu
BTMB kateqoriyası — Ia (Ciddi Təbiət Qoruğu)
Sahəsi 1686 ha
Yaradılma tarixi 2004, 16 dekabr
İdarəetmə orqanı AETSN
Çaylar Qabırrı, Kür
Florası Eldar şamı, ardıc, saqqız agacı
Yerləşməsi
Ölkə Azərbaycan
Rayon Samux
Yerləşməsi Kiçik Qafqaz
Yaxın şəhər Gəncə

Hələ 1910-cu ildə 3,5 min hektar sahədə eldar şamı sahəsi botaniki yasaqlıq elan edilmiş və qorunmuşdur. Samux rayonu ərazisində dünyada yeganə təbii Eldar şamı meşəliyinin qorunması məqsədi ilə Azərbaycan hökumətinin 5 may 1948-ci il tarixli qərarı ilə "Eldar şamı" yasaqlığı yaradıldı. Eldar şamı Azərbaycanın və xarici ölkələrin müxtəlif regionlarının quraq sahələrində əkilməyə başlandı. Quraq, az münbit torpaqlı sahələrin Eldar şamı vasitəsilə yaşıllaşdırılması şöhrəti hər tərəfə yayıldı. Həmin yasaqlıq sonradan qoruq elan edildi. 1961-ci ildə 300 ha sahə Türyançay qoruğunun, 1967-ci ildə Göygöl qoruğunun filialına çevrildi və dövlət meşə torpaqları hesabına 1978-ci ildə 92 ha artırıldı. Hal-hazırda Eldar şamı qoruğunun sahəsi 1686 hektardır.

Ərazisi

Eldar şamı qoruğunun yerləşdiyi ərazi mütləq örtüyü 600 m-ə çatan və şimal-qərbdən cənub-şərqə uzanan alçaq dağlıq sahədir.Qoruğun ərazisinin əsas hissəsini meşə sahəsi, qalan hissəsini isə yarğanlar və sıldırım yamaclar təşkil edir.

Torpaq örtüyü

Torpaq örtüyü şiddətli eroziyaya uğramış, çox yerdə torpaq əmələ gətirən suxurlardan az fərqlənən qəhvəyi arid meşə torpaqlarıdır. Burada yarımsəhra və quru bozqırların yayı quraq keçən mülayim-isti iqlim tipi hakimdir. Meşələr üçün qeyri-adi hesab edilən şəraitdə bitib inkişaf edən Eldar şamı quraq və az münbit torpaqlı ərazilərin yaşıllaşdırılması üçün misilsiz əvəzsiz ağac növüdür. Quraq ərazilərdə meşə massivlərinin, tarlaqoruyucu meşə zolaqlarının salınması, dərə və yarğanların eroziyasının qarşısının alınması, qumluqların bərkidilməsi, dekorativ yaşıllaşdırma tədbirləri üçün Eldar şamının çox geniş ərazilərdə əkilməsi perspektivi vardır.

Təbiəti

Eldar şamı Ellər oyuğunda özünəməxsus arid meşə landşaftı yaratmışdır. Burada meşələr əsasən eldar şamı, ardıc, saqqız agacı, murdarça, doqquzdon, nar, efedra, zirinc, qarağan, dovşanalması, qaratikan kimi ağac və kollardan ibarətdir. Eldar şamı ağaclarının yaşı 100-120 il, hündürlüyü 2–6 m, diametri 10-28 sm, boniteti V, sıxlığı 0,32-dir. Onun adı Azərbaycan Respublikasının "Qırmızı kitab"ına daxil edilmişdir.

Heyvanlar aləmi

Burada heyvanlar aləmi zəngin deyil. Üstünlük təşkil edən heyvanlardan yalnız dovşan, quşlardan isə kəklik diqqəti cəlb edir.

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. Tahir İbrahimov.Azərbaycanın qoruqları.Bakı.2015.160 səh.

Həmçinin bax

eldar, şamı, dövlət, təbiət, qoruğu, azərbaycan, respublikası, prezidentinin, 2004, dekabr, tarixli, nömrəli, sərəncamı, ilə, samux, rayonunun, inzibati, ərazisində, yaradılmış, mühafizə, elmi, tədqiqat, idarəsi, statusuna, malik, ərazidir, qoruğun, yaradılmas. Eldar Sami Dovlet Tebiet Qorugu Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2004 cu il 16 dekabr tarixli 550 nomreli Serencami ile Samux rayonunun inzibati erazisinde yaradilmis muhafize ve elmi tedqiqat idaresi statusuna malik erazidir Qorugun yaradilmasinin baslica meqsedi genetik fondun bioloji muxtelifliyin ekoloji sistemlerin seciyyevi ve nadir tebiet komplekslerinin ve obyektlerinin ardic saqqiz agaci ve s dunyada yegane veteni olan Eller oyugunda eldar sami meseliyinin tebii veziyyetini qoruyub saxlamaq meqsedile tebiet erazilerinin muhafizesini heyata kecirmekdir Eldar Sami Dovlet Tebiet Qorugunun zeruri infrastrukturu yaradilmisdir Eldar Sami qoruguazerb Eldar Sami dovlet tebiet qorugu BTMB kateqoriyasi Ia Ciddi Tebiet Qorugu Sahesi 1686 haYaradilma tarixi 2004 16 dekabrIdareetme orqani AETSNCaylar Qabirri KurFlorasi Eldar sami ardic saqqiz agaciYerlesmesiOlke AzerbaycanRayon SamuxYerlesmesi Kicik QafqazYaxin seher GenceHele 1910 cu ilde 3 5 min hektar sahede eldar sami sahesi botaniki yasaqliq elan edilmis ve qorunmusdur Samux rayonu erazisinde dunyada yegane tebii Eldar sami meseliyinin qorunmasi meqsedi ile Azerbaycan hokumetinin 5 may 1948 ci il tarixli qerari ile Eldar sami yasaqligi yaradildi Eldar sami Azerbaycanin ve xarici olkelerin muxtelif regionlarinin quraq sahelerinde ekilmeye baslandi Quraq az munbit torpaqli sahelerin Eldar sami vasitesile yasillasdirilmasi sohreti her terefe yayildi Hemin yasaqliq sonradan qoruq elan edildi 1961 ci ilde 300 ha sahe Turyancay qorugunun 1967 ci ilde Goygol qorugunun filialina cevrildi ve dovlet mese torpaqlari hesabina 1978 ci ilde 92 ha artirildi Hal hazirda Eldar sami qorugunun sahesi 1686 hektardir 1 Mundericat 1 Erazisi 2 Torpaq ortuyu 3 Tebieti 4 Heyvanlar alemi 5 Xarici kecidler 6 Istinadlar 7 Hemcinin baxErazisi RedakteEldar sami qorugunun yerlesdiyi erazi mutleq ortuyu 600 m e catan ve simal qerbden cenub serqe uzanan alcaq dagliq sahedir Qorugun erazisinin esas hissesini mese sahesi qalan hissesini ise yarganlar ve sildirim yamaclar teskil edir Torpaq ortuyu RedakteTorpaq ortuyu siddetli eroziyaya ugramis cox yerde torpaq emele getiren suxurlardan az ferqlenen qehveyi arid mese torpaqlaridir Burada yarimsehra ve quru bozqirlarin yayi quraq kecen mulayim isti iqlim tipi hakimdir Meseler ucun qeyri adi hesab edilen seraitde bitib inkisaf eden Eldar sami quraq ve az munbit torpaqli erazilerin yasillasdirilmasi ucun misilsiz evezsiz agac novudur Quraq erazilerde mese massivlerinin tarlaqoruyucu mese zolaqlarinin salinmasi dere ve yarganlarin eroziyasinin qarsisinin alinmasi qumluqlarin berkidilmesi dekorativ yasillasdirma tedbirleri ucun Eldar saminin cox genis erazilerde ekilmesi perspektivi vardir Tebieti RedakteEldar sami Eller oyugunda ozunemexsus arid mese landsafti yaratmisdir Burada meseler esasen eldar sami ardic saqqiz agaci murdarca doqquzdon nar efedra zirinc qaragan dovsanalmasi qaratikan kimi agac ve kollardan ibaretdir Eldar sami agaclarinin yasi 100 120 il hundurluyu 2 6 m diametri 10 28 sm boniteti V sixligi 0 32 dir Onun adi Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi kitab ina daxil edilmisdir Heyvanlar alemi RedakteBurada heyvanlar alemi zengin deyil Ustunluk teskil eden heyvanlardan yalniz dovsan quslardan ise keklik diqqeti celb edir Xarici kecidler Redaktehttp www e qanun az alpidata framework data 9 f 9724 htm Arxivlesdirilib 2017 11 13 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte Tahir Ibrahimov Azerbaycanin qoruqlari Baki 2015 160 seh Hemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Eldar Sami Dovlet Tebiet Qorugu amp oldid 5874584, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.