fbpx
Wikipedia

Edvard Munk

Avqust 21, 2021

Edvard Munk (12 dekabr 1863– 23 yanvar 1944) norveçli simvolist, rəssam və ekspessionizmin görkəmli sələfi olub. Onun ən məşhur əsəri olan "Qışqırıq" şəkli Munk tərəfindən həyat, məhəbbət, qorxu, ölüm, melanxoliya və həyəcan mövzuları araşdırıldığı "Həyatın frizi" seriyasına daxildir.

Edvard Munk
nyunorsk Edvard Munch
Doğum tarixi
Doğum yeri Ådalsbruk,Löten, Norveç
Vəfat tarixi (80 yaşında)
Vəfat yeri Oslo, Norveç
Dəfn yeri
  • Xilaskar Məsih qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı Norveç
Fəaliyyəti rəssam, qrafika ustası[d], rəssam-qravüraçı[d], boyakar[d], memarlıq çertyojçusu[d]
Janrı portret, ekspressionizm, janr rəssamlığı, peyzaj, avtoportret
Stili Ekspressionizm
Mükafatları
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiya

Uşaqlıq

Edvard Munk Norveçin Löten vilayətində olan Ådalsbruk kəndində anadan olmuşdur. Atası Kristian Munk keşişin oğlu olub, özü isə həkim və tibbi xidmətçi olub. Kristian onun yaşından iki qat gənc olan Katerine Byölstad ilə 1861-ci ildə evlənilib. Edvardın böyük bacısı Yoanna Sofi (1862-ci ildə a.o.) və üç kiçik bacı-qardaş var idi: Peter Andreas (1865), Laura Katerine (1867) və İnger Mari (1868). Həm Sofidə həm də Edvarda anadan irsən alınmış incəsənət istedadı aşkar olunub. Edvard Munk rəssam Yakob Munk (1776–1839) və tarixçi Peter Andreas Munch (1810–1863) ilə əlaqədə olmuşdur.

1864-cü ildə Kristian Munk Akerhüs qalasında tibbi xidmətçi kimi təyin olunduğu zaman ailə Kristianiaya (bugünki Oslo) keçir. Edvardın anası 1868-ci, çox sevilən bacı Yoanna Sofi isə 1877-ci ildə vərəm xəstəliyindən vəfat edir.. Ananın ölümündən sonra Munk bacı-qardaşları ata və bibi Karen tərəfindən böyütülüblər. Qışlarda tez-tez xəstə olan və ona görə məktəbə getməyən Edvar özünü məşğul etmək üçün rəsm etməyə başladı, və öz məktəb yoldaşlarından və bibisindən məsləhət alırdı. Krisitian Munk özü də oğlunu tarixi və ədəbiyyatı öyrədirdi və uşaqları Edgar Alan Ponun qarabasma hekayələrilə əyləndirirdi.

Kristianın uşağlarına müsbət təsiri hər-halda qeyri-normal pietizm dindarlığı ilə zay olunurdu. Munk yazırdı: " Mənim atam coşğunluqla əsəbi və dəlicəsinə dindar olub – psixonevroz vəziyyətinə qədər. Ondan mən dəliliyə meyli irsən aldım. Qorxu, qəm, və ölümün mələkləri doğum günümdən üstümdə dururdular." Kristian öz uşağlarını tənqid edərkən deyirdi ki, onların anası göydən baxıb onlar göstərdiyi tərbiyəsizlikdən dilxor olurdu. Sərt dindar mühit, Edvardın pis sağlamlığı və qarabasma həkayələri onun ölüm ilə bağlı görünüşlərinə və qorxulu yuxularına səbəb olub. Edvard hiss edirdi ki, ölüm həmişə ona yaxınlaşır. Munkun kiçik bacılarının birisində az yaşda ruhi xəstəlik aşkar olunub.Beş bacı-qardaşdan ancaq Andreas evli idi, amma o toydan 5 ay keçərkən vəfat edir. Munk sonra yazırdı: "Mən bəşəriyyatın iki ən qorxulu düşmənləri irsən almışam: istehlakı və dəliliyi."

Kristian Munkun maaşı çox aşağı idi və onun fərdi işi açmaq təşəbbüsləri müvəffəqiyyətsiz olub, və ailəsi daimi yoxsulluğa məruz qalıb. Onlar bir dilənçi səviyyəsində olan məzildən digərə tez-tez köçürürdülər. Munk ilk şəkillərdə bu interyerləri, tibbi şüşələr və rəsm alətləri kimi şəxsi şeyləri və bəzi mənzərələri təsvir edirdi. Yeniyetmə yaşında incəsənət Munkun bütün marağını cəlb edirdi. On üç yaşında olan Munk birinci dəfə digər rəssəmlarla təzəcə yaranmış İncəsənət İttifaqında tanış olub, və orada mənzərələr üzrə norveç rəsm məktəbinin əsərləri ilə heyran olub. O, yağlı boyalar ilə rəsm etməyə başlandığı zaman həmin şəkilləri köçürməyə qayıdıb.

Oxumalar və təsirlər

 
Skelet əli ilə avtoportret, 1895

1879-cu ildə Munk texnoloji kollecə mühəndisliyi oxumaq üçün daxil olub, və orada fizikada, kimyada və riyaziyyatda yüksək nəticələr göstərib. O, miqyaslı və perspektiv rəssamlığı öyrənirdi, lakin tez-tez xəstə olduğundan öz dərslərini buraxırdı. Növbəti ildə öz atasının narazıqlığına kolleci atıb rəssam olmaq qərarını aldı. Onun atası incəsənəti "günahlı al-ver" kimi hesab edirdi, və hətta bununla narazı qonşular ona anonim məktubları yazırdılar. Atasının dindar pietizminə əks olaraq, Munk incəsənətə qeyri-doqmatik baxışı qəbul edib gündəlikdə asan bir məqsəd təyin etdi: "Incəsənətimdə mən həyatı və onun mənasını özümə izah etmək çalışıram". 1881-ci ildə Munk Kristianiada Kral İncəsənət Məktəbinə daxil oldu. Məktəbin banilərinin biri də onun uzaq qoğumu Yakub Munk olub. Onun müəlləmlərindən isə heykəltəraş Yulius Middelthün və naturalist rəssəm Kristian Krohg var idi. Eyni ildə Munk ilk portretlər üzrə akademiyadaki fiqura təlimində yüksək mənimsəmə bacarığını nümayiş edib, atasının və onun özünün portretləri daxil etməklə. 1883-cü ildə Munk öz həyatında birinci ictimai sərgidə iştirak etdi və digər tələbələrlə studiya ilə bölüşürdü. O rəsm etdiyi şəhər bohemasından olan Kral Jensen-Hjellin bütov portreti tənqidçilərdən saymazcasına rəy alıb: "Bu son dərəcədə olan impressionizmdir. Bu incəsənətin parodiyasıdır." Həmin müddətdə Munkun lüt şəkilləri ancaq eskiz halında qalır, "Ayaq üstə duran lüt qız" (1887) şəkli istisna olaraq, çünki ola bilsin ata tərəfindən müsadirə edilib. Bu ilk karyera illərində Munk müxtəlif üslublarla işləyir, onların içərisində də naturalizm və impressionalizm olub. Bəzi ilk əsərlər Mone şəkillərini yada salır. Bu təşəbbüslərin çoxusu ona mətbuatdan mənfi tənqid gətirib və ata tərəfindən məzəmmət olunurdu. Amma hər halda atası onun yaşamağına kiçik məbləğlərdə pul ayrılırdı. Bir dəfə isə Munkun atası, bəlki Munkun əmioğlusu olan sabit və ənənəvi rəssam Edvard Diriksin mənfi fikri təsiri altında olarkən, ən azı bir şəkli məhv edir (yəqin lüt olanı) və maliyyə dəstəyi göstərməyə imtina edib. "Məhv etməyə ehtiras da yaradıcı bir ehtirasdır" prinsipi ilə yaşayan və intiharı sərbəstliyə son yol kimi hesab edən yerli nihilist Hans Yəgerin Munk ilə əlaqəsi atanın qəzəbinə səbəb olub. Munk Yəgerin acıqlı və qeyri-təşkilati sehrin altınına düşüb. "İdeyalarım bohema nümayəndələri və ya daha çox Hans Yəger təsiri altında inkişaf olmuşdu. Adamların çoxusu səhv edərək deyirdi ki, ideyalarım Strindberg və almanlar təsiri ilə formalaşdı, amma bu doğru deyil. Onlar o vaxtdan əvvəl formalaşdı." Bu vaxta gədər, digər bohemaçılara zidd olaraq, Munk hələ qadınlara hörmət göstərirdi, təmkinli və vicdanlı olub, lakin içkilərə və öz mühiti içərisində dalaşmalara yol verməyə başlayıb. O, həmin vaxtda gedən şəhvani inqilabdan və onun ətrafında olan müstəqil qadınlardan çaşıb qalırdı. Sonralar o cinsi məsələlərinə həyasız şəkildə yanaşmağa başladı, və bunu ancaq öz davranışında yox, həm də şəkillərində ifadə edirdi. Misal üçün uzun bir "Azad məhəbbət Şəhəri" poemasında. Ailəsindən hələ asılı olan Munkun öz atası ilə münasibət onun bohema həyatına görə gərgin vəziyyətdə qalıb.

Bir sıra eksperimentlərdən sonra Munk qərara gəldi ki, impressionizm üslubu kifayət qədər ifadəyə imkan vermir. O, onu səthi və elmi təcrübəyə çox yaxın hesab edirdi. O daha dərin getməyə həvəs hiss edirdi və həyəcanla dolu şəraitləri öyrənmək istəyirdi. Yəger Munka "öz həyatını yazmaq" tapşırığı verib, yəni ki Munkun öz həyacan və psixoloji vəziyyəti araşdırmağını istəyirdi. Munk özü tədqiq etmə və əks etmənin dövrü başlayıb və fikirləri "canın gündəliyinə" yazırdı. Bu dərin tədqiqat ona incəsənət haqqında təzə bir nöqteyi-nəzərə keçmək kömək etdi. Öz bacısının ölümü ilə bağlı ilk "can şəkli" və impressionizmə son qoyan "Xəstə uşaq" (1886) olub. Şəkil tənqidçilərdən və onun ailəsindən mənfi rəy aldı və cəmiyyətin digər "mənəvi qeyzlənmənin kəskin partlayışına" səbəb oldu. Ancaq onun dostu olan Kristian Krohg onu müdafiə edirdi:

O şeyləri başqa rəssamlardan ayrı olaraq yazır və ya hesab edir. O ancaq mahiyyəti görür, və o rəsm etdiyi məhz budur. Bu səbəbdən Munkun şəkilləri "natamam" kimi görünür, camaat özünə həzzlə kəşf etdiyi kimi. Bəli, onlar tamamdılar. Onun qurtarılmış əl işi. Əsər o halda hazır olur ki, rəssam doğrudan da fikrində olan hər şeyi söyləyə bilib. Məhz bu Munkun başqa nəslin rəssamlarından üstünlüyüdür ki, o həqiqətən də öz hisslərini bizə necə ifa etməliyini bilir. Və əgər nə isə onu tutursa, o hər şeyi ona tabe etdirir.

1880-ci və 1890-ci illərin əvvəlində Munk müxtəlif kist yaxmaları və palitra rənglərini istifadə etməyə davam edib öz üslubu təyin etmək üçün səyini qoyurdu. Onun üslubu naturalizm ("Hans Yəgerin Portreti"ndə kimi) və impressionizm (Rue Lafayette kimi) arasında yellənirdi. İctimaiyyəti yenə pərt edən mübahisəli "İnger sahildə" (1889) şəklində istifadə olunmuş sadə formalar, ağır çevrələr, dəqiq kontrastlar və həyəcanlı məzmun rəssamın yetişmiş üslubunun gəlməsini bildirir. O gərginliyi və həyəcanı yaratmaq üçün öz əsərlərin üzərində diqqətlə işləməyə başlayıb. Post-impressionizm üslubu ilə təsir olunaraq, əhval-ruhiyyəni nəinki xarici reallığı təsvir edən simvolik mövzular ortaya çıxdılar. 1889-cu ildə Munk ilk dəfə olaraq təxminən bütün əsərlərini tək sərgidə tamaşaya buraxıb. Bu sərginin tanınması Parijdə fransalı rəssam Léon Bonnatın yanında oxumaq üçün iki illik dövlət təqaüdü ilə nəticələndi.

Qışqırıq

  Əsas məqalə: Qışqırıq
 
Qışqırıq (1893)

1893-cü ildə rəsm olunmuş "Qışqırıq" Munkun ən məşhur əsəri və bütün rəssamlıqda ən tanınan şəkillərdən biridir. O, müasir insanın ümumi təşvişin ifadəsi kimi izah olunur. Gözqamaşdırıcı rənglərin geniş zolaqları ilə və çox sadələşdirilmiş formalar ilə yazılan əzab çəkən şəxs həyəcan böhranı keçirən geyimli kəllə kimi ifadə olunur. Bu şəkil ilə Munk "canı araşdırmaq, yəni özümü araşdırmaq" məqsədini yerinə yetirib. Munk bu şəkil necə həyata gəldiyi haqqında yazırdı:

Mən qürub olan zaman iki dostlarım ilə yolda gəzirdim. Birdən səma qan kimi qırmızı rəngə dönüb. Mən dayandım və özümü inanılmaz yorğun hiss edib çəpərə söykəndim. Atəşin dilləri və qan göyümtül qara fiord üzərində yayılırdılar. Dostlarım qabağa getdilər, mən isə dalda qaldım, qorxudan titrəyərək. O an mən təbiətin nəhəng və nəhayətsiz qışqırığını eşitdim.

Sonra o bu şəklin əsasında olan şəxsi əzabı təsvir edib: "Illər boyunca mən dəliliyə yaxın idim…Siz mənim "Qışqırıq" şəklimi tanıyırsız? Mən son dərəcədə gərgin vəziyyətdə idim, təbiət qanımda qışqırırdı…Bundan sonra mən bir daha sevmək arzusunu itirdim." Şəklin təsiri haqqında yekun vuran müəllif Marta Tedeşi qeyd edirdi:

Vistlerin anası, Vudun Amerikan Qotik, Leonardo da Vinçinin Mona Liza və Edvard Munkun "Qışqırıq" şəkillərin hamısı bir nəyəsə nail olublar ki, şəkillərin çoxusu öz tarixi vacibliyi, gözəlləyi və ya maddi qiymətindən asılı olmayaraq buna nail ola bilmədilər: onlar xüsusi bir məna daşıyıb təxminən hər bir tamaşaçıya dərhal bildirirlər. Bu bir neçə əsərlər muzeyə gələn elita mühitindən nəhəng olan xalq məkanına keçidi uğurla həyata keçirtdilər.

Qalereya

  • Qışqırıq. 1893. Yağ, tempera, and kartonda pastel. Nasjonalgalleriet, Oslo.

  • Ölüm xəstənin otağında. c. 1895. Parusində yağlı boya. 59 x 66 in. Nasjonalgalleriet, Oslo.

  • Dənizdən xanım (hissə). 1896. Parusində yağlı boya. 39½ x 126 in.

  • Marat I-nin ölümü (1907)

  • Avqust Strindberq. 1892. Parusində yağlı boya, 120 x 90 cm. Müasir İncəsənətin Muzeyi, Stokqolm, İsveç

Əlavə materiallar

  • Peter Black and Magne Bruteig, Edvard Munch: Prints. Catalogue of exhibition at Hunterian, Glasgow and National Gallery of Ireland, Dublin 2009. (Philip Wilson, London 2009)
  • Sue Prideaux, Behind The Scream (New Haven: Yale University Press, 2006) Winner of the James Tait Black Memorial Prize for Biography, 2006
  • Reinhold Heller, Munch. His life and work (London: Murray, 1984).
  • Gustav Schiefler, Verzeichnis des graphischen Werks Edvard Munchs bis 1906 (Berlin: Bruno Cassirer, 1907).
  • Gustav Schiefler, Edvard Munch. Das graphische Werk 1906–1926 (Berlin: Euphorion, 1928).
  • J. Gill Holland The Private Journals of Edvard Munch: We Are Flames Which Pour out of the Earth (University of Wisconsin Press 2005)
  • Edward Dolnick The Rescue Artist: A True Story of Art, Thieves, and the Hunt for a Missing Masterpiece (HarperCollins, 2005) (Recounts the 1994 theft of The Scream from Norway's National Gallery in Oslo, and its eventual recovery.)
  • Gerd Woll, Edvard Munch: Complete Paintings, 2009.(4 Volume catalogue raisonné slipcased: Volume I: 1880–1897, Volume II: 1898–1908, Volume III: 1909–1920, Volume IV: 1921–1944). ISBN 9788204140005, ISBN 0500093458.

İstinadlar

  1. Begravde i Oslo — (untranslated).
  2. ↑ https://rkd.nl/explore/artists/58436
  3. [1] 2009-02-18 at the Wayback Machine Biography from Munch Museum
  4. ↑ Eggum, 1984, p. 16
  5. Prideaux, Sue (2005), Edvard Munch: Behind the Scream, New Haven: Yale University Press, səh. 17, ISBN 0300110243.
  6. Prideaux, 2005, p. 2
  7. Prideaux, 2005, p. 19
  8. Eggum, 1984, p. 137
  9. Eggum, 1984, p. 22
  10. Prideaux, 2005, pp. 22–3
  11. ↑ Prideaux, 2005, p. 35
  12. Prideaux, 2005, p. 40
  13. Prideaux, 2005, p. 41
  14. Eggum, 1984, p. 34
  15. ↑ Prideaux, 2005, p. 34
  16. Eggum, 1984, p. 41
  17. Eggum, 1984, p. 43
  18. Prideaux, 2005, p. 71, 74
  19. Prideaux, 2005, p. 71
  20. Prideaux, 2005, p. 72
  21. Prideaux, 2005, p. 83
  22. Prideaux, 2005, p. 88
  23. Eggum, 1984, pp. 52–3
  24. Eggum, 1984, p. 46
  25. Eggum, 1984, p. 59
  26. Eggum, 1984, p. 55
  27. Eggum, 1984, p. 10
  28. José María Faerna, Munch, Harry N. Abrams, New York, 1995, p. 16, ISBN 0-8109-4694-7
  29. Faerna, 1995, p. 17
  30. Prideaux, 2005, p. 152
  31. Margaret F. MacDonald, ed., Whistler’s Mother: An American Icon, Lund Humphries, Burlington, Vt., 2003, p.80, ISBN 0-85331-856-5
  32. Catalogue_raisonné published in Norwegian by Cappelen Damm [2] 2010-01-25 at the Wayback Machine and in English by Thames and Hudson [3][ölü keçid]

Avqust 21, 2021
edvard, munk, dekabr, 1863, yanvar, 1944, norveçli, simvolist, rəssam, ekspessionizmin, görkəmli, sələfi, olub, onun, məşhur, əsəri, olan, qışqırıq, şəkli, munk, tərəfindən, həyat, məhəbbət, qorxu, ölüm, melanxoliya, həyəcan, mövzuları, araşdırıldığı, həyatın,. Edvard Munk 12 dekabr 1863 23 yanvar 1944 3 norvecli simvolist ressam ve ekspessionizmin gorkemli selefi olub Onun en meshur eseri olan Qisqiriq sekli Munk terefinden heyat mehebbet qorxu olum melanxoliya ve heyecan movzulari arasdirildigi Heyatin frizi seriyasina daxildir Edvard Munknyunorsk Edvard MunchDogum tarixi 12 dekabr 1863Dogum yeri Adalsbruk Loten NorvecVefat tarixi 23 yanvar 1944 80 yasinda Vefat yeri Oslo NorvecDefn yeri Xilaskar Mesih qebiristanligi d 1 Vetendasligi NorvecFealiyyeti ressam qrafika ustasi d ressam qravuraci d boyakar d memarliq certyojcusu d Janri portret ekspressionizm janr ressamligi 2 peyzaj 2 avtoportret 2 Stili EkspressionizmMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Bioqrafiya 1 1 Usaqliq 1 2 Oxumalar ve tesirler 1 3 Qisqiriq 2 Qalereya 3 Elave materiallar 4 IstinadlarBioqrafiya RedakteUsaqliq Redakte Edvard Munk Norvecin Loten vilayetinde olan Adalsbruk kendinde anadan olmusdur Atasi Kristian Munk kesisin oglu olub ozu ise hekim ve tibbi xidmetci olub Kristian onun yasindan iki qat genc olan Katerine Byolstad ile 1861 ci ilde evlenilib Edvardin boyuk bacisi Yoanna Sofi 1862 ci ilde a o ve uc kicik baci qardas var idi Peter Andreas 1865 Laura Katerine 1867 ve Inger Mari 1868 Hem Sofide hem de Edvarda anadan irsen alinmis incesenet istedadi askar olunub Edvard Munk ressam Yakob Munk 1776 1839 ve tarixci Peter Andreas Munch 1810 1863 ile elaqede olmusdur 1864 cu ilde Kristian Munk Akerhus qalasinda tibbi xidmetci kimi teyin olundugu zaman aile Kristianiaya bugunki Oslo kecir Edvardin anasi 1868 ci cox sevilen baci Yoanna Sofi ise 1877 ci ilde verem xesteliyinden vefat edir 4 Ananin olumunden sonra Munk baci qardaslari ata ve bibi Karen terefinden boyutulubler Qislarda tez tez xeste olan ve ona gore mektebe getmeyen Edvar ozunu mesgul etmek ucun resm etmeye basladi ve oz mekteb yoldaslarindan ve bibisinden meslehet alirdi Krisitian Munk ozu de oglunu tarixi ve edebiyyati oyredirdi ve usaqlari Edgar Alan Ponun qarabasma hekayelerile eylendirirdi 5 Kristianin usaglarina musbet tesiri her halda qeyri normal pietizm dindarligi ile zay olunurdu Munk yazirdi Menim atam cosgunluqla esebi ve delicesine dindar olub psixonevroz veziyyetine qeder Ondan men deliliye meyli irsen aldim Qorxu qem ve olumun melekleri dogum gunumden ustumde dururdular 6 Kristian oz usaglarini tenqid ederken deyirdi ki onlarin anasi goyden baxib onlar gosterdiyi terbiyesizlikden dilxor olurdu Sert dindar muhit Edvardin pis saglamligi ve qarabasma hekayeleri onun olum ile bagli gorunuslerine ve qorxulu yuxularina sebeb olub Edvard hiss edirdi ki olum hemise ona yaxinlasir 7 Munkun kicik bacilarinin birisinde az yasda ruhi xestelik askar olunub Bes baci qardasdan ancaq Andreas evli idi amma o toydan 5 ay kecerken vefat edir Munk sonra yazirdi Men beseriyyatin iki en qorxulu dusmenleri irsen almisam istehlaki ve deliliyi 8 Kristian Munkun maasi cox asagi idi ve onun ferdi isi acmaq tesebbusleri muveffeqiyyetsiz olub ve ailesi daimi yoxsulluga meruz qalib 4 Onlar bir dilenci seviyyesinde olan mezilden digere tez tez kocururduler Munk ilk sekillerde bu interyerleri tibbi suseler ve resm aletleri kimi sexsi seyleri ve bezi menzereleri tesvir edirdi Yeniyetme yasinda incesenet Munkun butun maragini celb edirdi 9 On uc yasinda olan Munk birinci defe diger ressemlarla tezece yaranmis Incesenet Ittifaqinda tanis olub ve orada menzereler uzre norvec resm mektebinin eserleri ile heyran olub O yagli boyalar ile resm etmeye baslandigi zaman hemin sekilleri kocurmeye qayidib 10 Oxumalar ve tesirler Redakte Skelet eli ile avtoportret 1895 1879 cu ilde Munk texnoloji kollece muhendisliyi oxumaq ucun daxil olub ve orada fizikada kimyada ve riyaziyyatda yuksek neticeler gosterib O miqyasli ve perspektiv ressamligi oyrenirdi lakin tez tez xeste oldugundan oz derslerini buraxirdi 11 Novbeti ilde oz atasinin naraziqligina kolleci atib ressam olmaq qerarini aldi Onun atasi inceseneti gunahli al ver kimi hesab edirdi ve hetta bununla narazi qonsular ona anonim mektublari yazirdilar 12 Atasinin dindar pietizmine eks olaraq Munk incesenete qeyri doqmatik baxisi qebul edib gundelikde asan bir meqsed teyin etdi Incesenetimde men heyati ve onun menasini ozume izah etmek calisiram 11 1881 ci ilde Munk Kristianiada Kral Incesenet Mektebine daxil oldu Mektebin banilerinin biri de onun uzaq qogumu Yakub Munk olub Onun muellemlerinden ise heykelteras Yulius Middelthun ve naturalist ressem Kristian Krohg var idi 13 Eyni ilde Munk ilk portretler uzre akademiyadaki fiqura teliminde yuksek menimseme bacarigini numayis edib atasinin ve onun ozunun portretleri daxil etmekle 1883 cu ilde Munk oz heyatinda birinci ictimai sergide istirak etdi ve diger telebelerle studiya ile bolusurdu 14 O resm etdiyi seher bohemasindan olan Kral Jensen Hjellin butov portreti tenqidcilerden saymazcasina rey alib Bu son derecede olan impressionizmdir Bu incesenetin parodiyasidir 15 Hemin muddetde Munkun lut sekilleri ancaq eskiz halinda qalir Ayaq uste duran lut qiz 1887 sekli istisna olaraq cunki ola bilsin ata terefinden musadire edilib 16 Bu ilk karyera illerinde Munk muxtelif uslublarla isleyir onlarin icerisinde de naturalizm ve impressionalizm olub Bezi ilk eserler Mone sekillerini yada salir Bu tesebbuslerin coxusu ona metbuatdan menfi tenqid getirib ve ata terefinden mezemmet olunurdu Amma her halda atasi onun yasamagina kicik mebleglerde pul ayrilirdi 15 Bir defe ise Munkun atasi belki Munkun emioglusu olan sabit ve enenevi ressam Edvard Diriksin menfi fikri tesiri altinda olarken en azi bir sekli mehv edir yeqin lut olani ve maliyye desteyi gostermeye imtina edib 17 Mehv etmeye ehtiras da yaradici bir ehtirasdir prinsipi ile yasayan ve intihari serbestliye son yol kimi hesab eden yerli nihilist Hans Yegerin Munk ile elaqesi atanin qezebine sebeb olub 18 Munk Yegerin aciqli ve qeyri teskilati sehrin altinina dusub Ideyalarim bohema numayendeleri ve ya daha cox Hans Yeger tesiri altinda inkisaf olmusdu Adamlarin coxusu sehv ederek deyirdi ki ideyalarim Strindberg ve almanlar tesiri ile formalasdi amma bu dogru deyil Onlar o vaxtdan evvel formalasdi 19 Bu vaxta geder diger bohemacilara zidd olaraq Munk hele qadinlara hormet gosterirdi temkinli ve vicdanli olub lakin ickilere ve oz muhiti icerisinde dalasmalara yol vermeye baslayib O hemin vaxtda geden sehvani inqilabdan ve onun etrafinda olan musteqil qadinlardan casib qalirdi Sonralar o cinsi meselelerine heyasiz sekilde yanasmaga basladi ve bunu ancaq oz davranisinda yox hem de sekillerinde ifade edirdi Misal ucun uzun bir Azad mehebbet Seheri poemasinda 20 Ailesinden hele asili olan Munkun oz atasi ile munasibet onun bohema heyatina gore gergin veziyyetde qalib Bir sira eksperimentlerden sonra Munk qerara geldi ki impressionizm uslubu kifayet qeder ifadeye imkan vermir O onu sethi ve elmi tecrubeye cox yaxin hesab edirdi O daha derin getmeye heves hiss edirdi ve heyecanla dolu seraitleri oyrenmek isteyirdi Yeger Munka oz heyatini yazmaq tapsirigi verib yeni ki Munkun oz heyacan ve psixoloji veziyyeti arasdirmagini isteyirdi Munk ozu tedqiq etme ve eks etmenin dovru baslayib ve fikirleri canin gundeliyine yazirdi 21 Bu derin tedqiqat ona incesenet haqqinda teze bir noqteyi nezere kecmek komek etdi Oz bacisinin olumu ile bagli ilk can sekli ve impressionizme son qoyan Xeste usaq 1886 olub Sekil tenqidcilerden ve onun ailesinden menfi rey aldi ve cemiyyetin diger menevi qeyzlenmenin keskin partlayisina sebeb oldu 22 Ancaq onun dostu olan Kristian Krohg onu mudafie edirdi O seyleri basqa ressamlardan ayri olaraq yazir ve ya hesab edir O ancaq mahiyyeti gorur ve o resm etdiyi mehz budur Bu sebebden Munkun sekilleri natamam kimi gorunur camaat ozune hezzle kesf etdiyi kimi Beli onlar tamamdilar Onun qurtarilmis el isi Eser o halda hazir olur ki ressam dogrudan da fikrinde olan her seyi soyleye bilib Mehz bu Munkun basqa neslin ressamlarindan ustunluyudur ki o heqiqeten de oz hisslerini bize nece ifa etmeliyini bilir Ve eger ne ise onu tutursa o her seyi ona tabe etdirir 23 1880 ci ve 1890 ci illerin evvelinde Munk muxtelif kist yaxmalari ve palitra renglerini istifade etmeye davam edib oz uslubu teyin etmek ucun seyini qoyurdu 24 Onun uslubu naturalizm Hans Yegerin Portreti nde kimi ve impressionizm Rue Lafayette kimi arasinda yellenirdi Ictimaiyyeti yene pert eden mubahiseli Inger sahilde 1889 seklinde istifade olunmus sade formalar agir cevreler deqiq kontrastlar ve heyecanli mezmun ressamin yetismis uslubunun gelmesini bildirir 25 O gerginliyi ve heyecani yaratmaq ucun oz eserlerin uzerinde diqqetle islemeye baslayib Post impressionizm uslubu ile tesir olunaraq ehval ruhiyyeni neinki xarici realligi tesvir eden simvolik movzular ortaya cixdilar 1889 cu ilde Munk ilk defe olaraq texminen butun eserlerini tek sergide tamasaya buraxib Bu serginin taninmasi Parijde fransali ressam Leon Bonnatin yaninda oxumaq ucun iki illik dovlet teqaudu ile neticelendi 26 Qisqiriq Redakte Esas meqale Qisqiriq Qisqiriq 1893 1893 cu ilde resm olunmus Qisqiriq Munkun en meshur eseri ve butun ressamliqda en taninan sekillerden biridir O muasir insanin umumi tesvisin ifadesi kimi izah olunur 27 Gozqamasdirici renglerin genis zolaqlari ile ve cox sadelesdirilmis formalar ile yazilan ezab ceken sexs heyecan bohrani keciren geyimli kelle kimi ifade olunur Bu sekil ile Munk cani arasdirmaq yeni ozumu arasdirmaq meqsedini yerine yetirib 28 Munk bu sekil nece heyata geldiyi haqqinda yazirdi Men qurub olan zaman iki dostlarim ile yolda gezirdim Birden sema qan kimi qirmizi renge donub Men dayandim ve ozumu inanilmaz yorgun hiss edib cepere soykendim Atesin dilleri ve qan goyumtul qara fiord uzerinde yayilirdilar Dostlarim qabaga getdiler men ise dalda qaldim qorxudan titreyerek O an men tebietin neheng ve nehayetsiz qisqirigini esitdim 29 Sonra o bu seklin esasinda olan sexsi ezabi tesvir edib Iller boyunca men deliliye yaxin idim Siz menim Qisqiriq seklimi taniyirsiz Men son derecede gergin veziyyetde idim tebiet qanimda qisqirirdi Bundan sonra men bir daha sevmek arzusunu itirdim 30 Seklin tesiri haqqinda yekun vuran muellif Marta Tedesi qeyd edirdi Vistlerin anasi Vudun Amerikan Qotik Leonardo da Vincinin Mona Liza ve Edvard Munkun Qisqiriq sekillerin hamisi bir neyese nail olublar ki sekillerin coxusu oz tarixi vacibliyi gozelleyi ve ya maddi qiymetinden asili olmayaraq buna nail ola bilmediler onlar xususi bir mena dasiyib texminen her bir tamasaciya derhal bildirirler Bu bir nece eserler muzeye gelen elita muhitinden neheng olan xalq mekanina kecidi ugurla heyata kecirtdiler 31 Qalereya Redakte Qisqiriq 1893 Yag tempera and kartonda pastel Nasjonalgalleriet Oslo Olum xestenin otaginda c 1895 Parusinde yagli boya 59 x 66 in Nasjonalgalleriet Oslo Denizden xanim hisse 1896 Parusinde yagli boya 39 x 126 in Marat I nin olumu 1907 Avqust Strindberq 1892 Parusinde yagli boya 120 x 90 cm Muasir Incesenetin Muzeyi Stokqolm IsvecElave materiallar RedaktePeter Black and Magne Bruteig Edvard Munch Prints Catalogue of exhibition at Hunterian Glasgow and National Gallery of Ireland Dublin 2009 Philip Wilson London 2009 Sue Prideaux Behind The Scream New Haven Yale University Press 2006 Winner of the James Tait Black Memorial Prize for Biography 2006 Reinhold Heller Munch His life and work London Murray 1984 Gustav Schiefler Verzeichnis des graphischen Werks Edvard Munchs bis 1906 Berlin Bruno Cassirer 1907 Gustav Schiefler Edvard Munch Das graphische Werk 1906 1926 Berlin Euphorion 1928 J Gill Holland The Private Journals of Edvard Munch We Are Flames Which Pour out of the Earth University of Wisconsin Press 2005 Edward Dolnick The Rescue Artist A True Story of Art Thieves and the Hunt for a Missing Masterpiece HarperCollins 2005 Recounts the 1994 theft of The Scream from Norway s National Gallery in Oslo and its eventual recovery Gerd Woll Edvard Munch Complete Paintings 2009 4 Volume catalogue raisonne slipcased Volume I 1880 1897 Volume II 1898 1908 Volume III 1909 1920 Volume IV 1921 1944 ISBN 9788204140005 ISBN 0500093458 32 Istinadlar Redakte Begravde i Oslo untranslated 1 2 3 https rkd nl explore artists 58436 1 Arxivlesdirilib 2009 02 18 at the Wayback Machine Biography from Munch Museum 1 2 Eggum 1984 p 16 Prideaux Sue 2005 Edvard Munch Behind the Scream New Haven Yale University Press seh 17 ISBN 0300110243 Prideaux 2005 p 2 Prideaux 2005 p 19 Eggum 1984 p 137 Eggum 1984 p 22 Prideaux 2005 pp 22 3 1 2 Prideaux 2005 p 35 Prideaux 2005 p 40 Prideaux 2005 p 41 Eggum 1984 p 34 1 2 Prideaux 2005 p 34 Eggum 1984 p 41 Eggum 1984 p 43 Prideaux 2005 p 71 74 Prideaux 2005 p 71 Prideaux 2005 p 72 Prideaux 2005 p 83 Prideaux 2005 p 88 Eggum 1984 pp 52 3 Eggum 1984 p 46 Eggum 1984 p 59 Eggum 1984 p 55 Eggum 1984 p 10 Jose Maria Faerna Munch Harry N Abrams New York 1995 p 16 ISBN 0 8109 4694 7 Faerna 1995 p 17 Prideaux 2005 p 152 Margaret F MacDonald ed Whistler s Mother An American Icon Lund Humphries Burlington Vt 2003 p 80 ISBN 0 85331 856 5 Catalogue raisonne published in Norwegian by Cappelen Damm 2 Arxivlesdirilib 2010 01 25 at the Wayback Machine and in English by Thames and Hudson 3 olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Edvard Munk amp oldid 6013167, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.