Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Dərnə döyüşü — 5 oktyabr 1911-ci il və 18 oktyabr 1912-ci il tarixlərində Tripoli müharibəsi əsnasında Dərnəyi ələ keçirmək istəyən italyanlar arasında gedən döyüş.
| Osmanlı-İtaliya müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
 Mustafa Kamal və yoldaşları Dernədəki Aypara çadırı qarşısında (1912) | |||
| Tarix | 5 oktyabr 1911 | ||
| Yeri | Trablisqarp | ||
| Nəticəsi | İtaliyanın qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
Döyüşün gedişatı
İtalyan qoşunları 1 oktyabr 1911-ci ildə Tripolinin mühasirəsini elan etdikdən üç gün sonra şəhərə daxil olduqda, bir qrup italyan ilk donanması Birliyin önünə gələndə şəhər ağsaqqalları bir heyət göndərdi və admiraldan şəhəri bombalamamasını istədi. Admiral Presbitero, şəhərdəki Osmanlı qüvvələrinin təslim olduqları və Osmanlı qüvvələrinin təslim olmaq şərtilə bombardmanlardan imtina edəcəyini açıqlamışdı.
Komandir Mustafa Kamal Atatürk 8 dekabr 1911-ci ildə Misir və Tunis vasitəsilə bir qrup könüllü zabitlə gizli şəkildə Liviyaya gəldi. Dekabrın 22-də o, komandanlığı altında könüllü hərbçilərlə birlikdə Tobruk döyüşündə italyan qoşunlarını məğlub etdi. Dənizə püskürən italyanlar, çimərlikdə lövbərlənmiş hərbi artilleriya dəstəyi sayəsində quruda qalmağı bacardılar. Liviyada ilk dəfə olaraq, İtaliya ordusu müharibədə kəşf və hava-yer hücumu üçün təyyarələrdən istifadə etdi. Baş qərargah rəisi vəzifəsinə irəli çəkilən Mustafa Kamal 16 yanvar 1912-ci ildə təyyarədən atılan bomba ilə sol gözündən yaralanmışdır. Bir ay xəstəxanada müalicə olunmasına baxmayaraq bomba yarası Mustafa Kamalın gözünə qalıcı ziyan vurdu. İtalyan qoşunları Sunini partizanlarının əksəriyyətinə qarşı müvəffəq ola bilmədi və hərbi artilleriya atəşi ilə qorunan sahil ərazisindən kənara çıxa bilmədi.
Döyüşün sonu
Osmanlı İmperiyası İtaliya ilə Barışıq Sazişini imzaladıqda, Derne italyanlara təhvil verildi. Mustafa Kamalın dostu Salehə (Bozok) göndərilən məktubda italyanların Derne sahilinə keçə bilməmələri izah edilir. Bəzi yazarlar Mustafa Kamalın Çanaqqala Kampaniyası zamanı Derne Döyüşləri təcrübəsindən faydalandığını söylədi. Çanaqqalada yüksək hərbi gücü olan qüvvələr eniş edə bildi, ancaq dənizdən artilleriya dəstəyi olmadan ərazilərdə irəliləməyə davam edə bilmədi.
İstinadlar
- Boris Zesarewitsch Urlanis. Bilanz der Kriege / Müharibələrin tarixi. Berlin. 1965. səh. 123.
- James D. Crabtree. On air defense / Hava müdafiəsi. London. 1994. səh. 9. ISBN .
- "Dərnə döyüşü". Bildirmem.com. 31 may 2009. 10 mart 2012 tarixində arxivləşdirilib (#archive_missing_url). (#cite_web_url)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Derne doyusu 5 oktyabr 1911 ci il ve 18 oktyabr 1912 ci il tarixlerinde Tripoli muharibesi esnasinda Derneyi ele kecirmek isteyen italyanlar arasinda geden doyus Osmanli Italiya muharibesiMustafa Kamal ve yoldaslari Dernedeki Aypara cadiri qarsisinda 1912 Tarix 5 oktyabr 1911Yeri TrablisqarpNeticesi Italiyanin qelebesiMunaqise terefleriItaliya Kralligi Osmanli ImperiyasiKomandan lar Lugi Caneva Enver Pasa Ataturk Ehmed Fuad Bulca Eli Fethi Okyar Nuri BeyDoyusun gedisatiItalyan qosunlari 1 oktyabr 1911 ci ilde Tripolinin muhasiresini elan etdikden uc gun sonra sehere daxil olduqda bir qrup italyan ilk donanmasi Birliyin onune gelende seher agsaqqallari bir heyet gonderdi ve admiraldan seheri bombalamamasini istedi Admiral Presbitero seherdeki Osmanli quvvelerinin teslim olduqlari ve Osmanli quvvelerinin teslim olmaq sertile bombardmanlardan imtina edeceyini aciqlamisdi Komandir Mustafa Kamal Ataturk 8 dekabr 1911 ci ilde Misir ve Tunis vasitesile bir qrup konullu zabitle gizli sekilde Liviyaya geldi Dekabrin 22 de o komandanligi altinda konullu herbcilerle birlikde Tobruk doyusunde italyan qosunlarini meglub etdi Denize puskuren italyanlar cimerlikde lovberlenmis herbi artilleriya desteyi sayesinde quruda qalmagi bacardilar Liviyada ilk defe olaraq Italiya ordusu muharibede kesf ve hava yer hucumu ucun teyyarelerden istifade etdi Bas qerargah reisi vezifesine ireli cekilen Mustafa Kamal 16 yanvar 1912 ci ilde teyyareden atilan bomba ile sol gozunden yaralanmisdir Bir ay xestexanada mualice olunmasina baxmayaraq bomba yarasi Mustafa Kamalin gozune qalici ziyan vurdu Italyan qosunlari Sunini partizanlarinin ekseriyyetine qarsi muveffeq ola bilmedi ve herbi artilleriya atesi ile qorunan sahil erazisinden kenara cixa bilmedi Doyusun sonuOsmanli Imperiyasi Italiya ile Barisiq Sazisini imzaladiqda Derne italyanlara tehvil verildi Mustafa Kamalin dostu Salehe Bozok gonderilen mektubda italyanlarin Derne sahiline kece bilmemeleri izah edilir Bezi yazarlar Mustafa Kamalin Canaqqala Kampaniyasi zamani Derne Doyusleri tecrubesinden faydalandigini soyledi Canaqqalada yuksek herbi gucu olan quvveler enis ede bildi ancaq denizden artilleriya desteyi olmadan erazilerde irelilemeye davam ede bilmedi IstinadlarBoris Zesarewitsch Urlanis Bilanz der Kriege Muharibelerin tarixi Berlin 1965 seh 123 James D Crabtree On air defense Hava mudafiesi London 1994 seh 9 ISBN 0275947920 Derne doyusu Bildirmem com 31 may 2009 10 mart 2012 tarixinde arxivlesdirilib archive missing url cite web url