Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Dövlət-özəl tərəfdaşlığı (DÖT) — sosial əhəmiyyətli problemlərin qarşılıqlı faydalı şərtlərlə həll edilməsi üçün dövlət və biznes arasında orta və uzunmüddətli qarşılıqlı fəaliyyət formalarının məcmusu.
Tarixi
Sosial əhəmiyyətli problemlərin həlli üçün dövlət və özəl sektor arasında qarşılıqlı əlaqə, o cümlədən Rusiyada uzun tarixə malikdir. Bu, öz növbəsində, iqtisadi liberallaşmaya, qeyri-mərkəzləşdirməyə və özəlləşdirməyə doğru əhəmiyyətli keçidlə əlaqədar zəruri oldu. Bununla belə, DÖT son onilliklərdə ən aktual olmuşdur. Bir tərəfdən, sosial-iqtisadi həyatın mürəkkəbləşməsi dövlətin sosial əhəmiyyətli funksiyalarını yerinə yetirməsini çətinləşdirir. Digər tərəfdən, biznes yeni investisiya mülkləri ilə maraqlanır. DÖT həyati əhəmiyyətli, strateji əhəmiyyətli dövlət aktivlərinin özəlləşdirilməsinə alternativdir.
Dövlət-özəl tərəfdaşlığın ən indikativ təcrübəsi Böyük Britaniyada toplanıb.
Konsepsiyanın məzmunu
Hökumət və biznes arasında qarşılıqlı əlaqənin hansı formalarının DÖT kimi təsnif edilə biləcəyi ilə bağlı ekspertlər arasında konsensus yoxdur. Geniş şərh DÖT-ni təkcə iqtisadiyyatda deyil, həm də siyasətdə, mədəniyyətdə, elmdə və s. sahələrdə hökumət və biznes arasında konstruktiv qarşılıqlı əlaqə kimi nəzərdə tutur.
“Dar (iqtisadi) şərhdə” dövlət-özəl tərəfdaşlığın əsas xüsusiyyətləri arasında aşağıdakıları qeyd etmək olar:
- DÖT tərəfləri dövlət və özəl biznesdir;
- tərəflər arasında qarşılıqlı əlaqə rəsmi, qanuni əsaslarla müəyyən edilir;
- tərəflər arasında qarşılıqlı əlaqə bərabərdir;
- DÖT aydın şəkildə ifadə edilmiş ictimai, sosial yönümlüdür;
- DÖT əsasında layihələrin həyata keçirilməsi prosesində tərəflərin resursları və töhfələri birləşdirilir;
- maliyyə riskləri və məsrəflər, eləcə də əldə edilmiş nəticələr əvvəlcədən müəyyən edilmiş nisbətlərdə tərəflər arasında bölüşdürülür.
Bir qayda olaraq, DÖT hesab edir ki, biznes layihələrində iştirak edən dövlət deyil, əksinə, dövlət biznesi sosial əhəmiyyətli layihələrin həyata keçirilməsində iştirak etməyə dəvət edir.
DÖT proqramını uğurla həyata keçirmək üçün sizə lazımdır:
- Siyasi iradə.
- Müvafiq hüquqi və normativ baza.
- Əhəmiyyətli ilkin kapital qoyuluşu və həyat dövrü boyu uzunmüddətli texniki xidmət tələbləri olan obyektlər.
- Xərcləri dövlət satınalmalarının təşkili xərcləri ilə müqayisə etmək üçün oxşar ölçüdə layihələr.
- Texnoloji, investisiya və maliyyə imkanları yaratmaq üçün özəl şirkətləri maraqlandıra biləcək layihələrin meydana çıxmasına daim zəmanət verilir.
- Həm bütün DÖT proqramını, həm də fərdi layihələri idarə etmək üçün institusional potensial
İcra formaları
Geniş mənada iqtisadiyyat və dövlət idarəçiliyi sahəsində DÖT-nın əsas formalarına daxildir:
- dövlət və biznes arasında qarşılıqlı fəaliyyətin istənilən qarşılıqlı faydalı formaları;
- dövlət müqavilələri;
- icarə münasibətləri;
- maliyyə icarəsi (lizinq);
- dövlət-özəl müəssisələr;
- hasilatın pay bölgüsü sazişləri (HPBS);
- konsessiya müqavilələri.
İstinadlar
- "Mishenina, H.; Dvorak, J. (2022). Public–Private Partnership as a Form of Ensuring Sustainable Development of the Forest Management Sphere. Adm. Sci., 12, 156. https://doi.org/10.3390/admsci12040156". 5 noyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2022.
- Кашин Сергей. Британия на хозрасчёте. // Секрет фирмы. — 2005. — № 30(117).
- 04/partnerstvo.htm "Amunts D. M. Dövlət-özəl tərəfdaşlıq. Maliyyə intensivliyi olan layihələrin həyata keçirilməsində dövlət və özəl sektorun birgə iştirakının konsessiya modeli. // Mədəniyyət müəssisəsinin rəhbəri üçün vəsait. - 2005. - No 12. - S. 16-24" (#bad_url).[ölü keçid]
- Йескомб, 2015
Ədəbiyyat
- Йескомб Э. Р. Государственно-частное партнерство: Основные принципы финансирования. М.: Альпина Паблишер. 2015 [Public-Private Partnership Principles of Policy and Finance]. ISBN .
- Хусаінов Р. В. Моделі державно-приватного партнёрства: закордонний досвід та перспективи для України / Р. В. Хусаінов // Науковий вісник ОНЕУ. Всеукраїнська асоціація молодих науковців. – Науки: економіка, політологія, історія. - 2015. - № 4(224). – С. 177–191.
- Хусаінов Р. В. Державно-приватне партнёрство в системі вищої освіти України / Р. В. Хусаінов // Вісник Одеського національного університету. Економіка. - 2014. – Т.19. – Вип.2/2. – С. 190-196.
- Khusainov R.V. Developing strategy of public-private partnership in Ukraine innovative development [Формирование стратегии государственно-частного партнёрства в инновационном развитии Украины]. Economics and management: problems of science and practice: Collection of scientific articles. Vol. 1 - Verlag SWG imex GmbH, Nürnberg, Deutschland, 2014. - P. 158 – 162. DOI: dx.doi.org/10.13140/2.1.1626.8329
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dovlet ozel terefdasligi DOT sosial ehemiyyetli problemlerin qarsiliqli faydali sertlerle hell edilmesi ucun dovlet ve biznes arasinda orta ve uzunmuddetli qarsiliqli fealiyyet formalarinin mecmusu TarixiSosial ehemiyyetli problemlerin helli ucun dovlet ve ozel sektor arasinda qarsiliqli elaqe o cumleden Rusiyada uzun tarixe malikdir Bu oz novbesinde iqtisadi liberallasmaya qeyri merkezlesdirmeye ve ozellesdirmeye dogru ehemiyyetli kecidle elaqedar zeruri oldu Bununla bele DOT son onilliklerde en aktual olmusdur Bir terefden sosial iqtisadi heyatin murekkeblesmesi dovletin sosial ehemiyyetli funksiyalarini yerine yetirmesini cetinlesdirir Diger terefden biznes yeni investisiya mulkleri ile maraqlanir DOT heyati ehemiyyetli strateji ehemiyyetli dovlet aktivlerinin ozellesdirilmesine alternativdir Dovlet ozel terefdasligin en indikativ tecrubesi Boyuk Britaniyada toplanib Konsepsiyanin mezmunuHokumet ve biznes arasinda qarsiliqli elaqenin hansi formalarinin DOT kimi tesnif edile bileceyi ile bagli ekspertler arasinda konsensus yoxdur Genis serh DOT ni tekce iqtisadiyyatda deyil hem de siyasetde medeniyyetde elmde ve s sahelerde hokumet ve biznes arasinda konstruktiv qarsiliqli elaqe kimi nezerde tutur Dar iqtisadi serhde dovlet ozel terefdasligin esas xususiyyetleri arasinda asagidakilari qeyd etmek olar DOT terefleri dovlet ve ozel biznesdir terefler arasinda qarsiliqli elaqe resmi qanuni esaslarla mueyyen edilir terefler arasinda qarsiliqli elaqe beraberdir DOT aydin sekilde ifade edilmis ictimai sosial yonumludur DOT esasinda layihelerin heyata kecirilmesi prosesinde tereflerin resurslari ve tohfeleri birlesdirilir maliyye riskleri ve mesrefler elece de elde edilmis neticeler evvelceden mueyyen edilmis nisbetlerde terefler arasinda bolusdurulur Bir qayda olaraq DOT hesab edir ki biznes layihelerinde istirak eden dovlet deyil eksine dovlet biznesi sosial ehemiyyetli layihelerin heyata kecirilmesinde istirak etmeye devet edir DOT proqramini ugurla heyata kecirmek ucun size lazimdir Siyasi irade Muvafiq huquqi ve normativ baza Ehemiyyetli ilkin kapital qoyulusu ve heyat dovru boyu uzunmuddetli texniki xidmet telebleri olan obyektler Xercleri dovlet satinalmalarinin teskili xercleri ile muqayise etmek ucun oxsar olcude layiheler Texnoloji investisiya ve maliyye imkanlari yaratmaq ucun ozel sirketleri maraqlandira bilecek layihelerin meydana cixmasina daim zemanet verilir Hem butun DOT proqramini hem de ferdi layiheleri idare etmek ucun institusional potensialIcra formalariGenis menada iqtisadiyyat ve dovlet idareciliyi sahesinde DOT nin esas formalarina daxildir dovlet ve biznes arasinda qarsiliqli fealiyyetin istenilen qarsiliqli faydali formalari dovlet muqavileleri icare munasibetleri maliyye icaresi lizinq dovlet ozel muessiseler hasilatin pay bolgusu sazisleri HPBS konsessiya muqavileleri Istinadlar Mishenina H Dvorak J 2022 Public Private Partnership as a Form of Ensuring Sustainable Development of the Forest Management Sphere Adm Sci 12 156 https doi org 10 3390 admsci12040156 5 noyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 noyabr 2022 Kashin Sergej Britaniya na hozraschyote Sekret firmy 2005 30 117 04 partnerstvo htm Amunts D M Dovlet ozel terefdasliq Maliyye intensivliyi olan layihelerin heyata kecirilmesinde dovlet ve ozel sektorun birge istirakinin konsessiya modeli Medeniyyet muessisesinin rehberi ucun vesait 2005 No 12 S 16 24 bad url olu kecid Jeskomb 2015EdebiyyatJeskomb E R Gosudarstvenno chastnoe partnerstvo Osnovnye principy finansirovaniya M Alpina Pablisher 2015 Public Private Partnership Principles of Policy and Finance ISBN 978 5961417005 Husainov R V Modeli derzhavno privatnogo partnyorstva zakordonnij dosvid ta perspektivi dlya Ukrayini R V Husainov Naukovij visnik ONEU Vseukrayinska asociaciya molodih naukovciv Nauki ekonomika politologiya istoriya 2015 4 224 S 177 191 Husainov R V Derzhavno privatne partnyorstvo v sistemi vishoyi osviti Ukrayini R V Husainov Visnik Odeskogo nacionalnogo universitetu Ekonomika 2014 T 19 Vip 2 2 S 190 196 Khusainov R V Developing strategy of public private partnership in Ukraine innovative development Formirovanie strategii gosudarstvenno chastnogo partnyorstva v innovacionnom razvitii Ukrainy Economics and management problems of science and practice Collection of scientific articles Vol 1 Verlag SWG imex GmbH Nurnberg Deutschland 2014 P 158 162 DOI dx doi org 10 13140 2 1 1626 8329