fbpx
Wikipedia

Dolğanlar

Dolğanlar (Dolğanca: һакалар, hakalar, saxa дулҕаннар, тыа киhилер, dulğannar, tıa kihiler) — Sibirdə yaşayan türk xalqlarından biri.

Dolğanlar
Cəmi say 7 261
Əhəmiyyətli sayda yaşadığı bölgələr
Dil Dolğan dili
Din Pravoslavlıq Şamanizm
Yaxın etnik qruplar Türk xalqları

Dolğanlar, Rusiyanın şimalında yerləşən Taymır yarımadası ətrafında yaşayan türk xalqıdır, Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolğan-Nenets rayonunun əsas etnik toplumudur. 20-ci əsrə qədər Sibirdə əsasən köçəri, ovçu həyat sürürdülər.

Dolğanlar Saxada (Yakutiya)da yaşayan saxalarla (yakutlarla) çox yaxın qohumluq əlaqəsi olan bir xalqdır.

Əhali sayı

Rusiyanın 2002-ci il əhali siyahıya almasına əsasən, Rusiyada 7,261 dolğan yaşamaqdadır. Onların 5,517 nəfəri Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolğan-Nenets rayonunda, qalan hissəsi isə digər bölgələrdə yaşamaqdadırlar.

Ukraynada isə 2001 Ukrayna siyahıya almasında cəmi 26 nəfər dolğan təsbit edilmişdir.

Dil

Əsas məqalə: Dolğan dili

Dolğan dili, türk dilləri ailəsinin sibir qrupuna daxildir, və xüsusiyyətlərinə görə saxa (yakut) dilinə ən yaxın dildir. Vaxtilə dolğan dili yakut dili ilə bir olub, lakin dolğanların coğrafi baxımdan yakutlardan uzaq yaşamaları onların dilinin müstəqil şəkildə inkişaf etməsinə və beləlikcə ayrıca bir dil halına gəlməsinə səbəb olub.

Dolğan dilinin yazılışında kiril qrafikasından istifadə olunur. Dolğan dili Norilskiy, Pasinskiy, Avamskiy, Xatanqskiy və Popiqayskiy ləhçələrindən ibarətdir. Dolğan dilinə, yakut dilindəki kimi, onlarla birlikdə qonşu olaraq yaşadıqları evenk dilindən də çox sayda söz girmişdir.

Dolğan dilindəki ilk şeir kitabı 1973-cü ildə nəşr olunan, dolğan əsilli sovet şairəsi Oqdo Aksyonovanın "Baraksan" əsəridir.

Din

Dolğanlar, rusların təsiri ilə xristianlığı qəbul edib, rus pravoslav kilsəsinə bağlanmışlar, ancaq (Sibirdə yaşayan bir çox xalqlardakı kimi) şamanizmə və qədim türk dini inanclarına aid bir çox amillər hələ də yaşadılmaqdadırlar.

Xarici keçidlər

  • Joshua Project – Unreached Peoples of the World : Dolgan

Qaynaq

  1. Rusiya Dövlət Statistika Komitəsi : 2002 – ci il siyahıya almasına əsasən azsaylı yerli xalqların sayı və məskunlaşdığı ərazilər

dolğanlar, dolğanca, һакалар, hakalar, saxa, дулҕаннар, тыа, киhилер, dulğannar, tıa, kihiler, sibirdə, yaşayan, türk, xalqlarından, biri, cəmi, əhəmiyyətli, sayda, yaşadığı, bölgələr, rusiyarusiya, federasiyasıdil, dolğan, dilidin, pravoslavlıq, şamanizmyaxın. Dolganlar Dolganca һakalar hakalar saxa dulҕannar tya kihiler dulgannar tia kihiler Sibirde yasayan turk xalqlarindan biri DolganlarCemi say 7 261 1 Ehemiyyetli sayda yasadigi bolgeler RusiyaRusiya FederasiyasiDil Dolgan diliDin Pravoslavliq SamanizmYaxin etnik qruplar Turk xalqlariDolganlar Rusiyanin simalinda yerlesen Taymir yarimadasi etrafinda yasayan turk xalqidir Krasnoyarsk diyarinin Taymir Dolgan Nenets rayonunun esas etnik toplumudur 20 ci esre qeder Sibirde esasen koceri ovcu heyat sururduler Dolganlar Saxada Yakutiya da yasayan saxalarla yakutlarla cox yaxin qohumluq elaqesi olan bir xalqdir Mundericat 1 Ehali sayi 2 Dil 3 Din 4 Xarici kecidler 5 QaynaqEhali sayi RedakteRusiyanin 2002 ci il ehali siyahiya almasina esasen Rusiyada 7 261 dolgan yasamaqdadir Onlarin 5 517 neferi Krasnoyarsk diyarinin Taymir Dolgan Nenets rayonunda qalan hissesi ise diger bolgelerde yasamaqdadirlar Ukraynada ise 2001 Ukrayna siyahiya almasinda cemi 26 nefer dolgan tesbit edilmisdir Dil RedakteEsas meqale Dolgan diliDolgan dili turk dilleri ailesinin sibir qrupuna daxildir ve xususiyyetlerine gore saxa yakut diline en yaxin dildir Vaxtile dolgan dili yakut dili ile bir olub lakin dolganlarin cografi baximdan yakutlardan uzaq yasamalari onlarin dilinin musteqil sekilde inkisaf etmesine ve belelikce ayrica bir dil halina gelmesine sebeb olub Dolgan dilinin yazilisinda kiril qrafikasindan istifade olunur Dolgan dili Norilskiy Pasinskiy Avamskiy Xatanqskiy ve Popiqayskiy lehcelerinden ibaretdir Dolgan diline yakut dilindeki kimi onlarla birlikde qonsu olaraq yasadiqlari evenk dilinden de cox sayda soz girmisdir Dolgan dilindeki ilk seir kitabi 1973 cu ilde nesr olunan dolgan esilli sovet sairesi Oqdo Aksyonovanin Baraksan eseridir Din RedakteDolganlar ruslarin tesiri ile xristianligi qebul edib rus pravoslav kilsesine baglanmislar ancaq Sibirde yasayan bir cox xalqlardaki kimi samanizme ve qedim turk dini inanclarina aid bir cox amiller hele de yasadilmaqdadirlar Xarici kecidler RedakteJoshua Project Unreached Peoples of the World DolganQaynaq Redakte Rusiya Dovlet Statistika Komitesi 2002 ci il siyahiya almasina esasen azsayli yerli xalqlarin sayi ve meskunlasdigi eraziler Etnos ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Dolganlar amp oldid 6075994, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.