Diş — canlılarda ərzağın ilkin mexaniki emalı üçün orqanizmin bir hissəsi, heyvanlarda həmçinin müdafiə və hücum silahı, insanda danışıq instrumentlərindən biri və gülüş atributu kimi də istifadə edilir.
İnsanın dişləri
Dişin quruluşu
Dişlər dentin maddəsindən əmələ gəlmişdir, üç hissədən (tac, boyun, kök) ibarətdir və bir−birindən fərqlənir. Dentin dişin özəyini əhatə edir. Diş tacı üzəri mina qatı ilə örtülmüşdür. Dişin boyunu diş əti ilə örtülmüşdür. Diş kökü çənə sümüyündə yerləşir. Üzəri sement qatla örtülmüşdür. Dişin içərisində sinirlər və qan damarları var. İnsan doğulduqda dişsiz doğulur. Süd dişləri və daimi dişlər var. Əsasən,6−7 aylıqda uşağın süd dişləri çıxır. Süd dişləri cəmi 20 ədəd olur. Hər çənədə 4 kəsici, 2 köpək, 4 kiçik azı dişi yerləşir. Uşaqlarda 6 yaşdan 12 yaşına qədər süd dişləri daimi dişlərlə əvəz olunur və böyük azı dişləridə çıxmağa başlayır. Böyük azı dişlər 12 ədəd olur. Onların axırıncı dördü 16 yaşından sonra çıxır və ağıl dişləri adlanır.
Diş minası canlı toxuma olmadığı üçün daimi dişlər özünü bərpa edə (regenerasiya) bilmir.
Dişin funksiyaları
Üzərilərinə düşən vəzifələrə görə dişlər 4 növə bölünürlər:
Kəsici dişlər — qabaq dişlər. Körpə uşaqlarda birinci meydana gəlir, qidanı tutmaq və parçalamaq üçün nəzərdə tutulub ;
Qaflan ( köpək ) dişləri — konusvari dişlər, yeməyi tutmaq və daha tez parçalamaq üçün nəzərdə tutulub ;
Azı dişləri ― qidanı doğrayır, əzir və çeynəyir.
Ağıl dişləri – sonda yerləşən dişlər, yeməyi sürtmək üçün nəzərdə tutulub.
Dişin inkişafı
Papaq mərhələsi
Zınqırov mərhələsi
Sağlam diş
Ağız boşluğunun gigiyenası
Ağız boşluğunun gigiyenası dişlərin kariesinin, ginqvitinin, paradontozunun, ağızda pis iyin və digər stomatoloji xəstəliklərin qarşısını almaq üçün lazımdır. Ona gündəlik dişlərin təmizlənməsi və həkim tərəfindən xüsusi təmizlənmə daxildir.
Həkim tərəfindən diş ətrafında yaranan diş daşının (mineral çöküntü) mexaniki təmizlənir. Diş daşı hətta dişlərin gündəlik təmizlənməsi zamanı da meydana gəlir.
Körpə uşaqların dişlərinin təmizlənməsi üçün xüsusi dental salfetkalardan istifadə edilir.
Tibb ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 29, 2021
diş, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, canlılarda, ərzağın, ilkin, mexaniki, emalı, üçün, orqanizmin, hissəsi, heyvanlarda, həmçinin, müdafiə, hücum, silahı, insanda, danışı. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Dis canlilarda erzagin ilkin mexaniki emali ucun orqanizmin bir hissesi heyvanlarda hemcinin mudafie ve hucum silahi insanda danisiq instrumentlerinden biri ve gulus atributu kimi de istifade edilir Insanin disleri Disin qurulusu Disler dentin maddesinden emele gelmisdir uc hisseden tac boyun kok ibaretdir ve bir birinden ferqlenir Dentin disin ozeyini ehate edir Dis taci uzeri mina qati ile ortulmusdur Disin boyunu dis eti ile ortulmusdur Dis koku cene sumuyunde yerlesir Uzeri sement qatla ortulmusdur Disin icerisinde sinirler ve qan damarlari var Insan dogulduqda dissiz dogulur Sud disleri ve daimi disler var Esasen 6 7 ayliqda usagin sud disleri cixir Sud disleri cemi 20 eded olur Her cenede 4 kesici 2 kopek 4 kicik azi disi yerlesir Usaqlarda 6 yasdan 12 yasina qeder sud disleri daimi dislerle evez olunur ve boyuk azi disleride cixmaga baslayir Boyuk azi disler 12 eded olur Onlarin axirinci dordu 16 yasindan sonra cixir ve agil disleri adlanir Dis minasi canli toxuma olmadigi ucun daimi disler ozunu berpa ede regenerasiya bilmir Mundericat 1 Disin funksiyalari 2 Disin inkisafi 3 Agiz boslugunun gigiyenasi 4 Dis xestelikleri 5 Maraqli faktlar 6 Edebiyyat 7 Hemcinin baxDisin funksiyalari RedakteUzerilerine dusen vezifelere gore disler 4 nove bolunurler Kesici disler qabaq disler Korpe usaqlarda birinci meydana gelir qidani tutmaq ve parcalamaq ucun nezerde tutulub Qaflan kopek disleri konusvari disler yemeyi tutmaq ve daha tez parcalamaq ucun nezerde tutulub Azi disleri qidani dograyir ezir ve ceyneyir Agil disleri sonda yerlesen disler yemeyi surtmek ucun nezerde tutulub Disin inkisafi Redakte Papaq merhelesi Zinqirov merhelesi Saglam disAgiz boslugunun gigiyenasi RedakteAgiz boslugunun gigiyenasi dislerin kariesinin ginqvitinin paradontozunun agizda pis iyin ve diger stomatoloji xesteliklerin qarsisini almaq ucun lazimdir Ona gundelik dislerin temizlenmesi ve hekim terefinden xususi temizlenme daxildir Hekim terefinden dis etrafinda yaranan dis dasinin mineral cokuntu mexaniki temizlenir Dis dasi hetta dislerin gundelik temizlenmesi zamani da meydana gelir Korpe usaqlarin dislerinin temizlenmesi ucun xususi dental salfetkalardan istifade edilir Dis xestelikleri RedakteKaries Pulpit Periodontit Parodantit Dis dasi SementomaMaraqli faktlar RedakteEdebiyyat RedakteAsh Major M and Stanley J Nelson 2003 Wheeler s Dental Anatomy Physiology and Occlusion 8th edition ISBN 0 7216 9382 2 Cate A R Ten 1998 Oral Histology development structure and function 5th ed Neville B W D Damm C Allen J Bouquot 2002 Oral amp Maxillofacial Pathology Second edition ISBN 0 7216 9003 3 Zagorskij V A Chastichnye syomnye i perekryvayushie protezy Moskva Medicina 2007Hemcinin bax RedakteAnatomiya Stomatologiya Gigiyena Tibb ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Dis amp oldid 6083199, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
