| Dieqo Velaskes Konsuelo de Kuellyar | |
|---|---|
| isp. Diego Velázquez de Cuéllar | |
![]() 1728-ci il Dieqo Velaskes de Kuellyar portreti | |
| 1511 – 1524 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kuellyar, Seqoviya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | , Kuba |
| Vəfat səbəbi | qızdırma |
| Fəaliyyəti | konkistador, hərbi qulluqçu |
| Dini | katolisizm |
| Rütbəsi | |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | konkistador, qubernator |
Dieqo Velaskes Konsuelo de Kuellyar (isp. Diego Velázquez de Cuéllar; 1465 – 12 iyun 1524, Santyaqo-de-Kuba[d], İspaniya imperiyası) — İspaniya konkistadoru, adelantado, Kubanın fatehi və ilk qubernatoru.
Uşaqlıq və gənclik illəri
| ]Dieqo Velaskes de Kuellyar Kuellyar şəhərində (Seqoviya əyaləti) təxminən 1464-cü ildə varlı bir ailədə anadan olub. Dieqonun mənşəyi olan Kuellyar qədim, uzun müddət zəifləmış Kastiliya şəhəri olub və Seqoviya ilə Valyadolid arasında yerləşirdi. Dieqo Velaskes Qranada əleyhinə son yürüşdə iştirak etmiş şəxslərin siyahısında yer alır.
Amerikaya köçməsi
| ]Dieqo Velaskes Xristofor Kolumbun ikinci ekspedisiyasında iştirak etmiş, 1493-cü ildə onunla birlikdə Espaniola adasına (indiki Haiti adası) gəlmiş və bundan sonra o, yalnız Kuellyara deyil, həm də Avropaya qayıtmamışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, Velaskesin adanın qərb hissəsini idarə edən qubernator müavini kimi rolu hələ də bir sirr olaraq qalır.
Don Dieqo Santo-Dominqoda zənginləşdi və tezliklə yeni İspan koloniyasının başçısı kimi tanındı. Yukatan, Florida və Meksikaya bir neçə ekspedisiya həyata keçirdi.
Kubanın işğalı
| ]1509-cu ildə Dieqo Kolon Velaskesə Kubanın fəthi üzrə səlahiyyətlər verdi, burada ona Panfilo de Narvaes qoşuldu.
1511-ci ildə o, Kuba adasının fəthinə başladı və ömrünün sonuna qədər onun qubernatoru təyin olundu. Velaskes tez bir zamanda Kubanın uzaq şərqində, Barakoa yaxınlığında məskunlaşdı və orada ilk paytaxt olan Asunsyon-de-Barakoa şəhərini yaratdı. 1513-cü ildə San-Salvador-de-Bayamo, 1514-cü ildə Santyaqo-de-Kuba, Puerto-Prinsipe, Sankti-Spiritus, Trinidad və Remedios, 1515-ci ildə isə Havana şəhərləri təsis olundu. Bu yeni şəhərlərin hamısı, eyni şəkildə Espaniola adasında olduğu kimi, məskənlərinə yaxın yerlərdə qurulmuşdur. Onların təsis edilməsi üçün zəruri sənədlərin hazırlanması çox güman ki, notarius kimi Ernan Kortes tərəfindən həyata keçirilirdi.
Velaskes yeni koloniyanın inkişafı ilə məşğul olarkən, onun əleyhinə sevilyalı və Dieqo Kolonun himayədarı Fransisko de Morales çıxdı. Velaskes Moralesi həbs etdi və onu Santo-Dominqo həbsxanasına göndərdi. Moralesi dəstəkləyənlər arasında Ernan Kortes də vardı. Velaskes əvvəlcə onu bunun üçün asmaq istədi, amma sonradan bundan çəkindi.
Beləliklə, 1519-cu ilin əvvəlində Alvarez de Pineda Florida ilə Missisipi arasındakı sahili araşdırmağa başladı. Bu bölgəni o, Amihel adlandırdı. Sonra Kubanın qubernatoru Dieqo Velaskes qərbə yeni bir ekspedisiya göndərdi ki, Fernandez de Kordova və Xuan Qrixalvanın izlərini izləsin. Bu tapşırıq onun öz keçmiş katibi, təcrübəli Estremadura sakini Ernan Kortesə həvalə edildi. İspaniyada çox az adam ekspedisiyadan xəbərdar idi və xəbər tutanlar da buna ciddi önəm vermədi. Hətta da bundan xəbərsiz idi və maraqlanmamışdı ki, sonradan bu bir səhv olduğu ortaya çıxdı.
Sonralar Velaskes Kortesi özünün baş rəqibi hesab etməyə başladı, düşünərək ki, o, onu xəyanət edib. 1524-cü ildə Velaskes Kortesin bir leytenantı olan Kristobal de Olidı ona qarşı Hondurasda üsyan etməyə razı saldı, nəticədə sonradan Olid Kortes tərəfdarları tərəfindən öldürüldü.

Velaskes Mariya de Kuellyara ilə evli idi, lakin bu evlilik uzun sürmədi, çünki həyat yoldaşı toydan bir həftə sonra vəfat etdi.
Velaskes 1524-cü ilin iyunun 11-dən 12-nə keçən gecə şəhərindəki evində vəfat etdi və orada dəfn olundu. Ölümündən sonra irsi olaraq 19 otaqlı ev, 3000 donuz və 1000 baş iri buynuzlu mal-qaranı qoymuşdur.
Ernan Kortesin rəqibi olsada, Velaskes, Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğətinə görə, «Havanın alınmasında ona kömək etmiş gənc Fernando Kortesə Meksikanın fəthi üçün yürüşə çıxmağı tapşırdı və bu ekspedisiya üçün ona vəsait verdi; lakin tezliklə bu seçiminə peşman oldu, çünki Kortes ona ekspedisiyanın gəlirlərində iştirakdan imtina etməklə kifayətlənmədi, hətta onun leytenantı i də məğlub etdi. Kuba qubernatoru Madriddə ünvanlanmış məktubunda Kortesin hərəkətlərindən acı-acı şikayət edirdi; lakin onun şikayətlərinə diqqət yetirilmədi və o, bütün siyasi nüfuzunu itirdi».
İstinadlar
| ]- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Xarici keçidlər
| ]- 300 səyyah və tədqiqatçı. Bioqrafik lüğət.. М., 1966
- Bernal Dias del Kastilyo. Yeni İspaniyanın fəthinin həqiqi tarixi. Amerikanın kəşfinin xronikaları. I kitab. I. М., 2000
- Konkistanın xronikaları — Kortes. Bernal Dias del Kastilyo, “Yeni İspaniyanın fəthinin həqiqi tarixi”.. İnteraktiv nəşr, 2024.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Dieqo Velaskes Konsuelo de Kuellyarisp Diego Velazquez de Cuellar1728 ci il Dieqo Velaskes de Kuellyar portretiKuba adasinin qubernatoru1511 1524Sexsi melumatlarDogum tarixi 1456Dogum yeri Kuellyar SeqoviyaVefat tarixi 12 iyun 1524 67 68 yasinda Vefat yeri KubaVefat sebebi qizdirmaFealiyyeti konkistador herbi qulluqcuDini katolisizmRutbesi generalElmi fealiyyetiElm sahesi konkistador qubernator Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dieqo Velaskes Konsuelo de Kuellyar isp Diego Velazquez de Cuellar 1465 12 iyun 1524 Santyaqo de Kuba d Ispaniya imperiyasi Ispaniya konkistadoru adelantado Kubanin fatehi ve ilk qubernatoru Usaqliq ve genclik illeri span Dieqo Velaskes de Kuellyar Kuellyar seherinde Seqoviya eyaleti texminen 1464 cu ilde varli bir ailede anadan olub Dieqonun menseyi olan Kuellyar qedim uzun muddet zeiflemis Kastiliya seheri olub ve Seqoviya ile Valyadolid arasinda yerlesirdi Dieqo Velaskes Qranada eleyhine son yurusde istirak etmis sexslerin siyahisinda yer alir Amerikaya kocmesi span Dieqo Velaskes Xristofor Kolumbun ikinci ekspedisiyasinda istirak etmis 1493 cu ilde onunla birlikde Espaniola adasina indiki Haiti adasi gelmis ve bundan sonra o yalniz Kuellyara deyil hem de Avropaya qayitmamisdir Qeyd etmek lazimdir ki Velaskesin adanin qerb hissesini idare eden qubernator muavini kimi rolu hele de bir sirr olaraq qalir Don Dieqo Santo Dominqoda zenginlesdi ve tezlikle yeni Ispan koloniyasinin bascisi kimi tanindi Yukatan Florida ve Meksikaya bir nece ekspedisiya heyata kecirdi Kubanin isgali span 1509 cu ilde Dieqo Kolon Velaskese Kubanin fethi uzre selahiyyetler verdi burada ona Panfilo de Narvaes qosuldu 1511 ci ilde o Kuba adasinin fethine basladi ve omrunun sonuna qeder onun qubernatoru teyin olundu Velaskes tez bir zamanda Kubanin uzaq serqinde Barakoa yaxinliginda meskunlasdi ve orada ilk paytaxt olan Asunsyon de Barakoa seherini yaratdi 1513 cu ilde San Salvador de Bayamo 1514 cu ilde San tyaqo de Kuba Puerto Prinsipe Sankti Spiritus Trinidad ve Remedios 1515 ci ilde ise Havana seherleri tesis olundu Bu yeni seherlerin hamisi eyni sekilde Espaniola adasinda oldugu kimi meskenlerine yaxin yerlerde qurulmusdur Onlarin tesis edilmesi ucun zeruri senedlerin hazirlanmasi cox guman ki notarius kimi Ernan Kortes terefinden heyata kecirilirdi Velaskes yeni koloniyanin inkisafi ile mesgul olarken onun eleyhine sevilyali ve Dieqo Kolonun himayedari Fransisko de Morales cixdi Velaskes Moralesi hebs etdi ve onu Santo Dominqo hebsxanasina gonderdi Moralesi destekleyenler arasinda Ernan Kortes de vardi Velaskes evvelce onu bunun ucun asmaq istedi amma sonradan bundan cekindi Belelikle 1519 cu ilin evvelinde Alvarez de Pineda Florida ile Missisipi arasindaki sahili arasdirmaga basladi Bu bolgeni o Amihel adlandirdi Sonra Kubanin qubernatoru Dieqo Velaskes qerbe yeni bir ekspedisiya gonderdi ki Fernandez de Kordova ve Xuan Qrixalvanin izlerini izlesin Bu tapsiriq onun oz kecmis katibi tecrubeli Estremadura sakini Ernan Kortese hevale edildi Ispaniyada cox az adam ekspedisiyadan xeberdar idi ve xeber tutanlar da buna ciddi onem vermedi Hetta da bundan xebersiz idi ve maraqlanmamisdi ki sonradan bu bir sehv oldugu ortaya cixdi Sonralar Velaskes Kortesi ozunun bas reqibi hesab etmeye basladi dusunerek ki o onu xeyanet edib 1524 cu ilde Velaskes Kortesin bir leytenanti olan Kristobal de Olidi ona qarsi Hondurasda usyan etmeye razi saldi neticede sonradan Olid Kortes terefdarlari terefinden olduruldu San tiyaqo de Kuba seherindeki Dieqo Velaskes de Kuellyarin evi Velaskes Mariya de Kuellyara ile evli idi lakin bu evlilik uzun surmedi cunki heyat yoldasi toydan bir hefte sonra vefat etdi Velaskes 1524 cu ilin iyunun 11 den 12 ne kecen gece seherindeki evinde vefat etdi ve orada defn olundu Olumunden sonra irsi olaraq 19 otaqli ev 3000 donuz ve 1000 bas iri buynuzlu mal qarani qoymusdur Ernan Kortesin reqibi olsada Velaskes Brokhauz ve Efronun ensiklopedik lugetine gore Havanin alinmasinda ona komek etmis genc Fernando Kortese Meksikanin fethi ucun yuruse cixmagi tapsirdi ve bu ekspedisiya ucun ona vesait verdi lakin tezlikle bu secimine pesman oldu cunki Kortes ona ekspedisiyanin gelirlerinde istirakdan imtina etmekle kifayetlenmedi hetta onun leytenanti i de meglub etdi Kuba qubernatoru Madridde unvanlanmis mektubunda Kortesin hereketlerinden aci aci sikayet edirdi lakin onun sikayetlerine diqqet yetirilmedi ve o butun siyasi nufuzunu itirdi Istinadlar span Barakoa Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Velaskes Dego Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Xarici kecidler span 300 seyyah ve tedqiqatci Bioqrafik luget M 1966 Bernal Dias del Kastilyo Yeni Ispaniyanin fethinin heqiqi tarixi Amerikanin kesfinin xronikalari I kitab I M 2000 Konkistanin xronikalari Kortes Bernal Dias del Kastilyo Yeni Ispaniyanin fethinin heqiqi tarixi Interaktiv nesr 2024 Kateqoriyalar 1456 ci ilde dogulanlar12 iyunda vefat edenler1524 cu ilde vefat edenlerElifba sirasina gore vezifeli sexsler1465 ci ilde dogulanlarIspaniyada vefat edenlerKonkistadorlar
