Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Derek Barton(ing. Sir Derek Harold Richard Barton; 8 avqust 1918, , Kent — 16 mart 1998, , Texas) — ingilis kimyaçısı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1969).
| Derek Barton | |
|---|---|
| ing. Sir Derek Harold Richard Barton | |
 | |
| Doğum adı | Derek Harold Richard Barton |
| Doğum tarixi | 8 sentyabr 1918[…] |
| Vəfat tarixi | 16 mart 1998[…](79 yaşında) |
| Elm sahələri | üzvi kimya, Stereokimya |
| İş yerləri |
|
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İngilis kimyaçısı Derek Barton 1918-ci ilin avqustun 8-də anadan olmuşdur. 1940-cı ildə Londonda Kral kimya kollecini bitirmişdir. Orada da işləmişdir, 1942–1945-ci illərdə hərbi idarələrdə, 1945–1946-cı illərdə və 1957-ci ildən Londonun Kral kollecində işləmişdir. 1946–1949-cu illərdə "Si-Ay" firmasının laboratoriyasında çalışır. 1950–1955-ci illərdə və 1957–1978-ci illərdə London universitetində dərs demişdir (1953-cü ildən professor). 1955–1957-ci illərdə Qlazqoda universitetdə işləmişdir.
Derek Barton 1978-ci ildən Fransada Jif-sür İvetdə təbii maddələr institutunda direktor işləmişdir. Konformasiya analizinin yaradıcılarından biridir. Həmçinin təbii birləşmələr kimyası sahəsində də çalışmışdır. 1950-ci ildə steroidləri və terpenləri tədqiq edərək eyni əhatədə olan eyni əvəzləyicilərin reaksiya qabiliyyətinin fərqli olmasını onların müxtəlif konformasiya vəziyyətində olması ilə izah etmişdir. Optiki fırlanma dispersiyasını və İQ-və NMR-spektrlərin adsorbsiya qabiliyyətlərini izah etmək üçün konformasiya analizi ideyasını istifadə etmişdir.
Derek Barton 1953-cü ildə əvəzləyicili sikloheksanonlarda reduksiya şəraitlərinin əmələ gələn spirtdə hidroksil qrupunun konfiqurasiyası və konforması ilə əlaqəsini müəyyən edən qayda təklif etmişdir (Barton qaydası). 1960-cı ildə nitritlərin nitrobirləşmələrə daha sonra oksimlərə fotokimyəvi pereqruplaşmasını kəşf etmişdir (Barton reaksiyasıdır). Bu da aldosteronun sadə sintez üsulunu yaratmağa imkan verdi.
Derek Barton 1960-cı ildə arenlərin həlqələrinin fotokimyəvi parçalanmasını müşahidə etdi. Tetrasiklinin mikroorqanizmlərlə istehsalını imitasiya edən sintez üsulunu təklif etdi. 1942–1952-ci illərdə xlorüzvi birləşmələrin pirolizini tədqiq etmişdir. 1960-cı ildə karbonionların avtooksidləşməsini öyrənmişdi. Biosintez proseslərində fermentlərin rolunu və onların biogenezi yolunu öyrənmişdir.
Derek Barton 1969-cu ildə "Konformasiya analizinin tədqiqi və onun kimyada tətbiqinə görə" kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Slater L. B. Sir Derek H.R. Barton // Encyclopædia Britannica (ing.).
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/54435/Sir-Derek-HR-Barton.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Derek Barton ing Sir Derek Harold Richard Barton 8 avqust 1918 Kent 16 mart 1998 Texas ingilis kimyacisi Kimya uzre Nobel mukafati laureati 1969 Derek Bartoning Sir Derek Harold Richard BartonDogum adi Derek Harold Richard BartonDogum tarixi 8 sentyabr 1918 1918 09 08 Vefat tarixi 16 mart 1998 1998 03 16 79 yasinda Elm saheleri uzvi kimya StereokimyaIs yerleri Harvard Universiteti London Imperial Kolleci Birkbek Milli Elmi Tedqiqat Merkezi d Qlazqo UniversitetiTehsili London Imperial Kolleci London Universiteti d Tonbridge Mektebi d Uzvluyu London Kral Cemiyyeti 1954 Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 1970 Serbiya Elmler ve Incesenet Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIngilis kimyacisi Derek Barton 1918 ci ilin avqustun 8 de anadan olmusdur 1940 ci ilde Londonda Kral kimya kollecini bitirmisdir Orada da islemisdir 1942 1945 ci illerde herbi idarelerde 1945 1946 ci illerde ve 1957 ci ilden Londonun Kral kollecinde islemisdir 1946 1949 cu illerde Si Ay firmasinin laboratoriyasinda calisir 1950 1955 ci illerde ve 1957 1978 ci illerde London universitetinde ders demisdir 1953 cu ilden professor 1955 1957 ci illerde Qlazqoda universitetde islemisdir Derek Barton 1978 ci ilden Fransada Jif sur Ivetde tebii maddeler institutunda direktor islemisdir Konformasiya analizinin yaradicilarindan biridir Hemcinin tebii birlesmeler kimyasi sahesinde de calismisdir 1950 ci ilde steroidleri ve terpenleri tedqiq ederek eyni ehatede olan eyni evezleyicilerin reaksiya qabiliyyetinin ferqli olmasini onlarin muxtelif konformasiya veziyyetinde olmasi ile izah etmisdir Optiki firlanma dispersiyasini ve IQ ve NMR spektrlerin adsorbsiya qabiliyyetlerini izah etmek ucun konformasiya analizi ideyasini istifade etmisdir Derek Barton 1953 cu ilde evezleyicili sikloheksanonlarda reduksiya seraitlerinin emele gelen spirtde hidroksil qrupunun konfiqurasiyasi ve konformasi ile elaqesini mueyyen eden qayda teklif etmisdir Barton qaydasi 1960 ci ilde nitritlerin nitrobirlesmelere daha sonra oksimlere fotokimyevi pereqruplasmasini kesf etmisdir Barton reaksiyasidir Bu da aldosteronun sade sintez usulunu yaratmaga imkan verdi Derek Barton 1960 ci ilde arenlerin helqelerinin fotokimyevi parcalanmasini musahide etdi Tetrasiklinin mikroorqanizmlerle istehsalini imitasiya eden sintez usulunu teklif etdi 1942 1952 ci illerde xloruzvi birlesmelerin pirolizini tedqiq etmisdir 1960 ci ilde karbonionlarin avtooksidlesmesini oyrenmisdi Biosintez proseslerinde fermentlerin rolunu ve onlarin biogenezi yolunu oyrenmisdir Derek Barton 1969 cu ilde Konformasiya analizinin tedqiqi ve onun kimyada tetbiqine gore kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Slater L B Sir Derek H R Barton Encyclopaedia Britannica ing http www britannica com EBchecked topic 54435 Sir Derek HR Barton Hemcinin baxNobel mukafati