Deniel Kaneman

Deniel Kaneman (ing. Daniel Kahneman; 5 mart 1934, Tel-Əviv, İsrail – 27 mart 2024, Manhetten, Nyu-York ştatı) — İsraildə anadan olmuş, ABŞ-də yaşayan iqtisadçı və psixoloq.

Deniel Kaneman
ivr. ‏דניאל כהנמן‏‎
Doğum tarixi	5 mart 1934(1934-03-05)
Doğum yeri	Tel-Əviv, İsrail
Vəfat tarixi	27 mart 2024(2024-03-27)(90 yaşında)
Vəfat yeri	Manhetten, Nyu-York, Nyu-York ştatı, ABŞ
Elm sahələri	İdraki psixologiya, Davranış iqtisadiyyatı, psixologiya, iqtisadiyyat
İş yerləri	Yerusəlim Yəhudi Universiteti (1961–1977), Britaniya Kolumbiyası Universiteti (1978–1986), Berkli Kaliforniya Universiteti (1986–1993), Prinston Universiteti (1993–2024)
Təhsili	Yerusəlim Yəhudi Universiteti (1950–1954), Berkli Kaliforniya Universiteti (1958–1961)
Üzvlüyü	ABŞ Milli Elmlər Akademiyası (2001–2024), Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası (1993–2024), Macarıstan Elmlər Akademiyası (2007–2024), Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti^[d] (2004–2024), Ekonometrik Cəmiyyət (1993–2024)
Mükafatları
kahneman.scholar.princeton.edu
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Deniel Kaneman Yerusəlim Yəhudi Universitetində psixologiya və riyaziyyat üzrə təhsil almışdır. Sonra isə Berkli Kaliforniya Universitetində psixologiya təhsilinə davam etdi. Deniel Kaneman Anna Trismenlə evlidir.

Fəaliyyəti

Deniel Kaneman Gözləmə nəzəriyyəsini Emos Tverski ilə birlikdə quran iki təcrübi psixoloqdan biridir. Fərdlərin riskli və qeyri-müəyyən şəraitlərdə qərar və seçim proesesləri ilə bağlı suallar meydana gətirərək cavablarını da vermiş, minlərlə qərar nümunəsi təkmilləşdirmişlər.

Deniel Kaneman fərdlərin nəticələri dəqiq olan hadisələri şişirdərək bunlara nəticələri dəqiq olmayan hadisələrdən daha çox önəm verdiyini qəbul etmişdir. Yəni insanlar qarışıq, riskli hadisələrdə, qərar verərkən hər zaman məntiq və ağılla hərəkət etmirlər.

Məqbul qərarlar qəbul etməyən insan modeli iqtisadiyyat sahəsində ümumiliklə qəbul olunmuş, rasional və məntiqli hərəkət edən, öz mənafeyini güdən insan modeli ilə ziddiyət yaratmışdır.

Deniel Kaneman 10 dekabr 2002-ci ildə Stokholm şəhərində İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Əsərləri

Kitabları

• Kahneman, D., Slovic, P., ve Tversky, A. (1982). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. New York: Cambridge University Press.
• Kahneman, D., Diener, E., ve Schwarz, N. (ed). (1999). Well-being: The foundations of hedonic psychology. New York: Russell Sage Foundation.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (e). (2000). Choices, values and frames. New York: Cambridge University Press.
• Kahneman, Daniel. Thinking, Fast and Slow. Farrar, Straus and Giroux. 2011. ISBN .

Məqalələri

• Tversky, A., ve Kahneman, D. (1971). Belief in the law of small numbers. Psychological Bulletin, Cild 76, 105–110.
• Kahneman, D., ve Tversky, A. (1972). Subjective probability: A judgment of representativeness. Cognitive Psychology, Cild 3, 430–454.
• Kahneman, D. (1973). Attention and effort. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Kahneman, D., ve Tversky, A. (1973). On the psychology of prediction. Psychological Review, Cild 80, 237–251.
• Tversky, A., & Kahneman, D. (1973). Availability: A heuristic for judging frequency and probability. Cognitive Psychology, 5, 207–232.
• Tversky, A., ve Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Science, Cild 185, 1124–1131. Science Mag Link
• Kahneman, D., ve Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decisions under risk. Econometrica, Cild 47, 313–327.
• Tversky, A., ve Kahneman, D. (1981). The framing of decisions and the psychology of choice. Science, 211, 453–458. Science Mag Link
• Kahneman, D., ve Tversky, A. (1984). Choices, values and frames. American Psychologist, Cild 39, 341–350.
• Kahneman, D., ve Miller, D.T. (1986). Norm theory: Comparing reality to its alternatives. Psychological Review, Cild 93, 136–153.
• Kahneman, D., Knetsch, J.L., ve Thaler, R.H. (1990). Experimental tests of the endowment effect and the Coase theorem. Journal of Political Economy, Cild 98, 1325–1348.
• Kahneman, D., ve Lovallo, D. (1993). Timid choices and bold forecasts: A cognitive perspective on risk-taking. Management Science, Cild 39, 17–31.
• Kahneman, D., ve Tversky, A. (1996). On the reality of cognitive illusions. Psychological Review, Cild 103, 582–591.
• Kahneman, D. (2003). A perspective on judgment and choice: Mapping bounded rationality. American Psychologist, Cild 58,697–720.

Həmçinin bax

• İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı
• İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı

Xarici keçidlər

• Deniel Kaneman haqqında Nobel mükafatı e-muzeyində məlumat.
• Deniel Kaneman haqqında faktlar.
• Deniel Kanemanın müsahibəsi.
• Deniel Kanemanın şəkilləri.
• Deniel Kanemanın İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatının təqdim olunma mərasimindəki çıxışı.

İstinadlar

1. Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
2. Daniel Kahneman // Encyclopædia Britannica (ing.).
3. Daniel Kahneman // Munzinger Personen (alm.).
4. Daniel Kahneman, Nobel laureate who upended economics, dies at 90. Vaşinqton post.
5. Daniel Kahneman. www.nasonline.org.
6. Professor Daniel Kahneman. Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası.
7. Kahneman, Daniel: Az MTA köztestületének tagjai. mta.hu.
8. Dr. Daniel Kahneman. Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti.
9. Fellows of the Econometric Society. Ekonometrik Cəmiyyət.
10. https://www.timesofisrael.com/nobel-prize-winning-economist-daniel-kahneman-who-upended-field-dies-at-90.