Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Dağlıq öküzotu (lat. Arnica montana) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin öküzotu cinsinə aid bitki növü.
| Dağlıq öküzotu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Dağlıq öküzotu | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Dağ öküzotu çoxillik ot bitkisidir. Kökümsovu sürünən, üfüqi budaqlanan, uzunluğu 15 sm-ə qədər, xarici tərəfdən qəhvəyi və ya tünd-qəhvəyi olub, çoxsaylı sapşəkilli kökü vardır. Kökümsovu 1–2 sm dərinlikdə və ya səthdə yerləşir. Yarpaqları qarşı-qarşıya, oturaq, bütövkənarlı, tərsyumurtaşəkilli, yuxarı hissədən dəmir parıltılı, aşağı hissədən çılpaq, uzunluğu 15–17 sm olmaqla, iri çətirlərdən ibarətdir. Gövdəsi tək (bəzən 2–3), hündürlüyü 60 sm-ə qədər, düzgövdəlidir. Çiçəkləri zəngşəkilli, ikicərgəli, yarpaqlarının forması uzunsov-neştərvari, rəngi isə yaşılımtıl-bozdur. Kənar çiçəkləri 14–20 dilcikli və 3 dişciklidir. Orta çiçəkləri boruşəkilli, ikicinsli və çoxsaylıdır. Bütövkənarlı çətirin diametri 3 sm olub, dilşəkilli və boruşəkilli çiçəklərdən ibarət səbətciklər malikdir. Çiçəkləri zəngşəkilli, ikicərgəli, yarpaqlarının forması uzunsov-neştərvari, rəngi isə yaşılımtıl-bozdur. Çiçəkləri çəhrayı-yaşıl, kəskin iyli, aromatlı olub, kəskin acı dadlıdır.
Talalarda, yarğanların kənarlarında, cəngəlliklərdə, hündürlüyü 500–2000m olan dağ yüksəkliklərində və meşə kənarlarında yayılmışdır.
İyun-iyul aylarında çiçəkləyən zaman çiçək və çiçəkqruplarını 3 sm ölçüdə kəsməklə toplanılır. Yığılmış xammal açıq, lakin kölgəli, yaxşı ventiliyasiyalı naveslərdə və ya 55–60ОС temperaturda quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Xammal quru yerlərdə və stelajlarda saxlanılmalıdır. Saxlanılma müddəti 3 ildir.
Tərkibi və təsiri
Dağ öküzotunun yabanı çoxillik və mədəni ot bitkisi xammal və dərman bitkisi kimi olduqca faydalıdır. Çiçəklərinin tərkibində 0,15% efir yağı, arniçin qarışıqları, triterpenoidlər (4%), aşı maddələri və karotinoidlər tapılmışdır.
Çiçəkləri qankəsici maddə kimi mamalıq və genekologiya praktikasında, xarici səpkilərdə, qansızmalarda, karbonkul və frunkullarda məhlul şəklində tətbiq edilir. Məhlulu eyni zamanda uşaqlıq qanaxmalarında və ödqovucu dərman kimi təyin edilir.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 884.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dagliq okuzotu lat Arnica montana bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin okuzotu cinsine aid bitki novu Dagliq okuzotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AsteroideaeTriba Yarimtriba Cins OkuzotuNov Dagliq okuzotuBeynelxalq elmi adiArnica montana L 1753Sekil axtarisiITIS 505925NCBI 436207EOL 482128Botaniki xarakteristikasiDag okuzotu coxillik ot bitkisidir Kokumsovu surunen ufuqi budaqlanan uzunlugu 15 sm e qeder xarici terefden qehveyi ve ya tund qehveyi olub coxsayli sapsekilli koku vardir Kokumsovu 1 2 sm derinlikde ve ya sethde yerlesir Yarpaqlari qarsi qarsiya oturaq butovkenarli tersyumurtasekilli yuxari hisseden demir pariltili asagi hisseden cilpaq uzunlugu 15 17 sm olmaqla iri cetirlerden ibaretdir Govdesi tek bezen 2 3 hundurluyu 60 sm e qeder duzgovdelidir Cicekleri zengsekilli ikicergeli yarpaqlarinin formasi uzunsov nestervari rengi ise yasilimtil bozdur Kenar cicekleri 14 20 dilcikli ve 3 disciklidir Orta cicekleri borusekilli ikicinsli ve coxsaylidir Butovkenarli cetirin diametri 3 sm olub dilsekilli ve borusekilli ciceklerden ibaret sebetcikler malikdir Cicekleri zengsekilli ikicergeli yarpaqlarinin formasi uzunsov nestervari rengi ise yasilimtil bozdur Cicekleri cehrayi yasil keskin iyli aromatli olub keskin aci dadlidir Talalarda yarganlarin kenarlarinda cengelliklerde hundurluyu 500 2000m olan dag yuksekliklerinde ve mese kenarlarinda yayilmisdir Iyun iyul aylarinda cicekleyen zaman cicek ve cicekqruplarini 3 sm olcude kesmekle toplanilir Yigilmis xammal aciq lakin kolgeli yaxsi ventiliyasiyali naveslerde ve ya 55 60OS temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Xammal quru yerlerde ve stelajlarda saxlanilmalidir Saxlanilma muddeti 3 ildir Terkibi ve tesiriDag okuzotunun yabani coxillik ve medeni ot bitkisi xammal ve derman bitkisi kimi olduqca faydalidir Ciceklerinin terkibinde 0 15 efir yagi arnicin qarisiqlari triterpenoidler 4 asi maddeleri ve karotinoidler tapilmisdir Cicekleri qankesici madde kimi mamaliq ve genekologiya praktikasinda xarici sepkilerde qansizmalarda karbonkul ve frunkullarda mehlul seklinde tetbiq edilir Mehlulu eyni zamanda usaqliq qanaxmalarinda ve odqovucu derman kimi teyin edilir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 884 Hemcinin bax