Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dasit – narın dələnli, turş tərkibli riolit və orta tərkibli andezitin arasında keçid tipli maqmatik süxur. Adı qədim Roma Dakiyasından (Dacia) götürülüb.
Növləri: pürüzlərin tərkibinə görə: avgitli, biotitli, hiperstenli, hornblendli, tridimitli, enstatitli; teksturuna görə: porfir, afir; quruluşuna görə: hioladasit; yaşına görə: neodasit, paleodasit; yaatma şəraitinə görə: intruziv, effuziv; dəyişilməsinə görə: kaynotip, paleotip.
Tapılması
Dasit lava axınlarında, lava gümbəzlərində, daykalarda, sillərdə və piroklastik tullanıtlarda rast gəlinir. O adətən subduksiya zonasından yuxarıda qitə plitəsinin üstündə, nisbətən cavan əridiyi yerdə tapılır.
Mineraloji tərkib
Riolit və andezit arasında mövqe tutduğuna görə dasitin andezitə nisbətən daha çox kvarsı, riolitə nisbətən isə daha çox plagioklazı olur.Afir quruşlu, açıq boz, yaşılımtıl boz vulkanik süxurdur. Plagioklaz feldşpatlar tez-tez oliqoklaz, andezin və labradoritlər olur. Dasit qranodioritin narın dənəli effuziv ekvivalenti (analoqu) hesab olunur.
Plagioklaz bir çox dasitdə ən bol mineralır. Dasitin tərkibindən bundan başqa kvars, biotit, hornblend, avgit və enstatit də rast gəlinir. Daha çox plagioklaz və kvarsdan ibarət olan dasit adətən açıq rəngli, tez-tez ağdan açıq boza qədər rənglərdə olur. Hornblend və biotitlə zəngin dasit açıq bozdan açıq qəhvəyiyə qədər rənglərdə ola bilər. Tutqun rəngli dasitlər adətən avgit və enstatidən ibarət olur.
Dasit maqması
Dasit maqması subduksiya zonasında nisbətən cavan okean plitəsinin qitə plitəsinin altına gömüldüyü yerdə inkişaf edir. Okean plitəsi içinə daxil olanda sərbəst suyun təsirindən hissəli əriməyə məzur qalaraq ətraf süxurları da əridir.
Dasitin istifadəsi
Qədimdə insanlar onu kəsici alət kimi istifadə edirdi.
İstinadlar
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti (az.). Elm nəşriyyatı. 2021. səh. 147. ISBN .
dasit
- Dacite 2022-04-21 at the Wayback Machine. geology.com
- Dacite 2022-05-31 at the Wayback Machine. alexstrekeisen.it
- Dacite 2022-05-31 at the Wayback Machine. mindat.ogr
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dasit narin delenli turs terkibli riolit ve orta terkibli andezitin arasinda kecid tipli maqmatik suxur Adi qedim Roma Dakiyasindan Dacia goturulub Boz qirmizi deyisilmis ag axin formali pemza dasitlerQAPF diaqraminda dasit Novleri puruzlerin terkibine gore avgitli biotitli hiperstenli hornblendli tridimitli enstatitli teksturuna gore porfir afir qurulusuna gore hioladasit yasina gore neodasit paleodasit yaatma seraitine gore intruziv effuziv deyisilmesine gore kaynotip paleotip TapilmasiDasit lava axinlarinda lava gumbezlerinde daykalarda sillerde ve piroklastik tullanitlarda rast gelinir O adeten subduksiya zonasindan yuxarida qite plitesinin ustunde nisbeten cavan eridiyi yerde tapilir Mineraloji terkibTAS diaqraminda dasit Riolit ve andezit arasinda movqe tutduguna gore dasitin andezite nisbeten daha cox kvarsi riolite nisbeten ise daha cox plagioklazi olur Afir quruslu aciq boz yasilimtil boz vulkanik suxurdur Plagioklaz feldspatlar tez tez oliqoklaz andezin ve labradoritler olur Dasit qranodioritin narin deneli effuziv ekvivalenti analoqu hesab olunur Plagioklaz bir cox dasitde en bol mineralir Dasitin terkibinden bundan basqa kvars biotit hornblend avgit ve enstatit de rast gelinir Daha cox plagioklaz ve kvarsdan ibaret olan dasit adeten aciq rengli tez tez agdan aciq boza qeder renglerde olur Hornblend ve biotitle zengin dasit aciq bozdan aciq qehveyiye qeder renglerde ola biler Tutqun rengli dasitler adeten avgit ve enstatiden ibaret olur Dasit maqmasiDasit maqmasi subduksiya zonasinda nisbeten cavan okean plitesinin qite plitesinin altina gomulduyu yerde inkisaf edir Okean plitesi icine daxil olanda serbest suyun tesirinden hisseli erimeye mezur qalaraq etraf suxurlari da eridir Dasitin istifadesiQedimde insanlar onu kesici alet kimi istifade edirdi IstinadlarAzerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti az Elm nesriyyati 2021 seh 147 ISBN 978 9952 523 37 9 dasit Dacite 2022 04 21 at the Wayback Machine geology com Dacite 2022 05 31 at the Wayback Machine alexstrekeisen it Dacite 2022 05 31 at the Wayback Machine mindat ogrMenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679