fbpx
Wikipedia

Cəfər Axundov

Avqust 08, 2021

Cəfər Hacı Şeyx Həsən oğlu Axundov (1878, Nehrəm – 1931, Gəncə) — Zaqafqaziya Seyminin müsəlman fraksiyasına mənsub deputat.

Cəfər Axundov
Cəfər Hacı Şeyx Həsən oğlu Axundov
Doğum tarixi
Doğum yeri
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Atası Həsən Mollazadə Gəncəvi
Anası Məşədi Xədicə xanım

Həyatı

Cəfər Hacı Şeyx Həsən oğlu Axundov 1878-ci ildə Naxçıvanın Nehrəm kəndində anadan olub. Anası Məşədi Xədicə xanım Cəlil Məhəmmədquluzadənin məşhur "Usta Zeynal" hekayəsinin baş qəhrəmanı Usta Zeynalın qardaşı qızıdır.

Cəfər ailənin 2-ci uşağı idi. Atası Hacı Şeyx Həsən Molla Imamqulu oğlu Mollazadə Gəncəvi 1848-ci ildə indiki Daşkəsən rayonunun Qabaqtəpə kəndində dünyaya gəlib. O, Qazaxlar tayfasından idi. Bu tayfa XVIII əsrin 40-cı illərində Nadir şahın ölümündən və Azərbaycanda xanlıqların yaranmasından sonra indiki Qazax rayonu ərazisindən Daşkəsənə və bir sıra başqa yerlərə köçmüşdü. Məsələn, Molla Pənah Vaqifin ailəsi Qarabağ xanlığına pənah aparmışdısa, Hacı Şeyx Həsənin ailəsi də Cavad xanın dövründə Gəncə xanlığına sığınmışdı. Bu üzdəndir ki, indi Azərbaycanın bir çox yerlərində "Qazax" toponiminə rast gəlinir. Qazaxlar maldar tərəkəmə tayfası idi, yəni onlar tam köçərilərdən fərqli olaraq daimi qışlaq və yaylaq yerlərinə malikdilər, həm də az da olsa əkinçiliklə məşğul idilər.

Hacı Şeyx Həsən uşaqlıqda çobanlıq edib. Ona atası Molla İmamqulu oxumağı və yazmağı öyrədib. Kəndlərini tərk edərək Gəncəyə gələndə Həsənin 12 yaşı vardı. O, burada Şah Abbas mədrəsəsində oxuyaraq savadını artırıb, daha sonra isə 5 il Təbrizdə Hacı Səfərəli mədrəsəsində təhsil alaraq (Abdulla Şaiq’in atası Mustafa ilə birlikdə) ərəb və fars dillərini də mükəmməl öyrənib. Burada təhsilini bitirdikdən sonra o, Nəcəf şəhərinə gedərək 5 il də burada dini elmlərin incəliklərinə yiyələnib və müctəhid rütbəsinə çatıb. Əldə olan bilgilərə görə, Həsən təhsilini başa vurduqdan sonra müqəddəs Həcc ziyarətinə gedib və bundan sonra "hacı" titulu qazanıb.

Artıq ali savadlı ruhani kimi özünü təsdiqləmiş Hacı Şeyx Həsən Naxçıvana gələrək Nehrəm kəndində yaşayıb. Burada o, dostunun qızı Məşədi Xədicə xanımla ailə qurub. Nehrəm mühiti, təbii ki, onun daxili potensialının tam gerçəkləşməsinə imkan vermirdi, buna görə də Gəncəyə qayıdaraq burada ruhani kimi fəaliyyət göstərib. Yerli camaat Molla Hacı Həsənə onun üçün Gəncədə Səbzikar qəbiristanlığının yanında indiki İsmət Qayıbov küçəsi ərazisində torpaq sahəsi alıb. Hacı Şeyx Həsən ömrünün sonunadək burada yaşayıb.

Gəncə müctəhidinin qızı Həbibə xanımla yeni ailə quran Hacı Şeyx Həsən bu izdivacdan 2 il sonra Naxçıvandakı ailəsini də Gəncəyə gətirib. XX yüzilin başlanğıcında Cənubi Qafqazın mərkəzi sayılan Tiflisə gedərək şeyxülislamın yanında imtahan verən Hacı Şeyx Həsən Gəncə Şiəməzhəb Ruhani Məclisinin üzvü və Gəncə şəhərinin axundu təyin edilib. O, Şah Abbas məscidindəki ruhani seminariyasında ilahiyyətdən dərs deyirdi.

Hacı Şeyx Həsən Mollazadə Gəncəvi dərin ilahiyyatçı alimdi. Araşdırmalarımıza görə, Mollazadə 10-a yaxın kitabın müəllifidir. Bu əsərlərin içərisində 4 cildlik "Zübdət-ət-təvarix. Həzrəti Adəmdən zəmanəmizə qədər keçən vüquati-təvarixiyyeyi-came dörd cild üzərinə yazılmış tarixi-ümumidir" (I cild, Tiflis: "Qeyrət" mətbəəsi, 1905, 261 səh.; II cild, Gəncə: Əsgər Hacı Həsənzadə mətbəəsi, 1909, 128 səh.; IV cild, Gəncə: Əbilov və Haqverdiyev mətbəəsi, 1912, I kitab, 100 səh., II kitab, 92 səh.; III cild, I kitab, Gəncə: Əbilov və Haqverdiyev mətbəəsi, 1913, 155 səh.), 2 cildlik "Müxtəsər tarixi-islam. Tarix elmləri ümumudur və ayineyi-cəhannümadır" (Gəncə: Haqverdiyev, Rzayev və Əbilov mətbəəsi, 1908, I cild, 119 səh.), "Tarixi-ənbiyayi-üzam əleyhüssəlam" (Gəncə: Əbilov və Haqverdiyev mətbəəsi, 1913, 60 səh.), "Hidayətül-müslimin və yaxud Mizanül-ədyan" (Gəncə: Haqverdiyev və Əbilov mətbəəsi, 1910, 116 səh.), "Əqaidül-islam və firuiddin" (Gəncə: Haqverdiyev və Əbilov mətbəəsi, 1911, 118 səh.), "İbtidai-əqaidül-islam və firuiddin" (Gəncə: Haqverdiyev və Əbilov mətbəəsi, 1911, I hissə, 36 səh.), "Bəsirətül-islam. Müfəssəl əqaidül-islam və firuiddin" (Gəncə: Haqverdiyev və Əbilov mətbəəsi, 1911, 120 səh.) və b. mühüm yer tutur.

Hacı Şeyx Həsən Mollazadə Gəncə şəhərinin mədəni-maarif həyatında da yaxından iştirak edirdi. "Gəncə quberniyasının 1903-cü il üçün yaddaş kitabı"nda Mollazadənin adını şəhər Dumasının üzvləri arasında görürük. O, buraya müsəlman din xadimləri zümrəsindən seçilmişdi. 1919-cu ildə vəfat etmiş Hacı Şeyx Həsən Gəncədə Səbzikar məzarlığında dəfn edilib.

Bunu da bildirmək vacibdir ki, bir sıra ciddi elmi nəşrlərdə Axund Hacı Şeyx Həsən Mollazadə Gəncəvi (1848–1919) Şəkinin Gəncəlilər məhəlləsində doğulduğuna görə özünə "Gəncəvi" nisbəsi götürmüş görkəmli din alimi və şeyxülislam Axund Hacı Məhəmmədhəsən İsmayıl oğlu Mövlazadə Şəkuyi (1853–1932) ilə qarışdırılıb. Şeyxülislam Mövlazadə bir çox başqa dəyərli əsərləriylə yanaşı, Qur`anın dilimizə ilk tərcüməsi olan 2 cildlik "Kitabül-bəyan fi təfsirül-Qur`an" adlı möhtəşəm əsərin (Tiflis: "Qeyrət" mətbəəsi, 1908) müəllifidir.

Azərbaycanın mənəvi həyatında görkəmli rol oynamış Hacı Şeyx Həsən Mollazadə Gəncəvinin həyatı haqqında verdiyimiz bu qısa bilgidən sonra qeyd edək ki, onun aşağıdakı övladları olmuşdur: Hüseyn, Cəfər, Həmid, Məcid, İsrafil, Həsən, Səriyyə və Sürəyya. Göründüyü kimi, Cəfər ailədə ikinci uşaqdır.

Cəfər Axundov təhsilini Gəncə gimnaziyasında alıb. O, erkən yaşlarından siyasətlə maraqlanmağa başlayıb. 1903-cü ildən RSDFP-yə daxil olan "Hümmət" partiyasının menşevik üzvü və Azərbaycanda ilk marksist dərnəklərini quranlardan biri olaraq gizli fəaliyyət göstərib. Qardaşı nəvəsi Rasim Axundovun bildirdiyinə görə, Leninin ona yazdığı məktub onların ailəsində saxlanılırmış və sonralar DTK-dan gələnlər o məktubu aparıblar.

1905-ci ildə Gəncə sənət məktəbi şagirdlərinin nümayişini təşkil etdiyinə görə həbs edilən C.Axundov Gəncədə və Bakıda zindanda yatıb və az sonra Krasnodar (Yekaterinodar) quberniyasına 5 illik sürgünə göndərilib. Atası Hacı Şeyx Həsəni jandarm idarəsinə çağıraraq deyiblər ki, sənin oğlun kafirdir (sosialistləri kafir kimi qələmə verirdilər), halbuki sən axundsan.

1909-cu ildə Parisə mühacirət edən Cəfər Axundov burada rusca nəşr edilən "Musulmanin" jurnalında əməkdaşlıq etmişdir. Məsul redaktorun imzaladığı 15 may 1909-cu il tarixli 49 saylı şəhadətnamədən bilinir ki, o, jurnalın əməkdaşı və təmsilçisidir. Bu jurnalda C.Axundovun bir sıra yazıları nəşr edilib.

Cəfər Axundov 1913-cü ildə Romanovlar sülaləsinin 300 illiyi münasibətiylə Rusiyada verilmiş amnistiyadan sonra ana vətəninə qayıda bilib.

1917-ci ilin fevralında Rusiyada burjua inqilabı baş verdikdən sonra Gəncədə də Kerenskinin Müvəqqəti hökumətini təmsil edən hakimiyyət qurumları fəaliyyətə başlayıb. C.Axundov Gəncə Şəhər Fəhlə və Əsgər Deputatları Şurası sədrinin müavini seçilib.

Həmin ildə Rusiya Müəssislər Məclisinə keçirilən seçkilərdə C.Axundov oraya üzv seçilib. Bu Məclis bir gün fəaliyyət göstərib və Lenin onu qovduqdan sonra fəaliyyətinə xitam verilib. Zaqafqaziyadan seçilmiş deputatlar Tiflisdə toplaşaraq Zaqafqaziyanın müstəqilliyini elan edərək Zaqafqaziya Seymini qurublar. Cəfər Axundov da Seymin Məhəmmədəmin Rəsulzadənin başçılıq etdiyi müsəlman fraksiyasının üzvü olub.

28 may 1918-ci ildə Tiflisdə Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi qəbul edildikdə həm də Azərbaycan Milli Şurasının üzvü olan Cəfər Axundov səsvermədə bitərəf qalıb (müstəqilliyə səs verməyən ikinci deputat isə "İttihad" partiyasının rəhbərlərindən biri Sultanməcid Qənizadə idi).

Milli Şuranın 1 iyun 1918 tarixli sayca dördüncü iclasında Cəfər Axundovun şuraya göndərdiyi 31 may 1918 tarixli, 37 nömrəli məktubu oxundu. O, Hümmət Partiyasından və Milli Şura üzvlüyündən çıxdığını elan etmişdi. Partiya isə onun əvəzinə Qasım bəy Camalbəyovu üzvlüyə namizəd göstərmişdir.

Cəfər Axundov Azərbaycan Cümhuriyyəti dönəmində müstəqil dövlətimizə gəlməyərək Gürcüstanda yaşayıb və bir müddət Borçalı torpaq şöbəsində çalışıb.

1920-ci ildə Azərbaycanın müstəqilliyi rus süngüləri ilə məhv edildikdən sonra C.Axundov Gəncəyə qayıdaraq yerli "Hümmət" (menşevik) partiyasına rəhbərlik edib (Səməd Ağamalıoğlu ilə birlikdə). Ancaq o, sıravi bir partiya işçisi olaraq qalmayıb və gerçək kommunist kimi sovet hakimiyyətinə qarşı olanlarla (ilk növbədə müstəqillik tərəfdarlarıyla) amansız mübarizəyə başlayıb. 4 iyun 1920-ci ildə Gəncədə Fövqəladə Komissiyanın (ÇK-nın) ona verdiyi 35 saylı mandatda oxuyuruq: "Bu mandatı təqdim edən Cəfər Axundov Gəncə şəhərinin müsəlman hissəsinin müvəqqəti komissarı təyin edilir və ona tapşırılmış bölgədə xüsusi sərəncam olanadək inqilabi qayda-qanunu bərpa etmək həvalə edilir".

Azərbaycan xalq daxili işlər komissarı – Gəncə şəhəri üzrə Fövqəladə Komissiyanın sədrinin (Həmid Sultanovun) 1920-ci ilin iyununda imzaladığı 45 saylı başqa bir mandatda isə yazılıb:

"Bu mandatı təqdim edən yol. Cəfər Axundova Gəncə şəhərinin müsəlman hissəsində bəyləri, xanları və banditləri axtarmağa və həbs etməyə səlahiyyət verilir və müqavimət göstərilərsə onlarla inqilab dövrünün qanunlarına əsasən güllələmək də daxil olmaqla rəftar etməyə hüquq verilir. Bütün hərbi və mülki hakimiyyət orqanlarından yol. Cəfər Axundovun üzərinə qoyulmuş vəzifələri yerinə yetirməkdə ona ən geniş yardım göstərmək tələb edilir".

Gəncə fövqəladə komissarının Gəncə şəhər 3-cü sahə komissarına 25 iyun 1920-ci ildə yazdığı 130 saylı məxfi məktubda göstərilir: "Bununla yol. Axundova görkəmli əks-inqilabçıları həbs etmək səlahiyyəti verilib; bu zaman müvəqqəti həbsdə saxlanmalı olan Mikayıl Rəfibəyovdan istifadə etmək gərəkdir, çünki o, ifadə vermək üçün lazımdır və adı keçən komissar Axundovun yanında olacaqdır".

Bu sənədlərdən də göründüyü kimi, 1920-ci ildəki Gəncə üsyanının qan içərisində boğulmasından sonra Cəfər Axundov cəllad Həmid Sultanova üsyançıların tapılıb məhv edilməsində əlindən gələn yardımı edib.

Sonrakı illərdə C.Axundov Azərneftdə mühəndis vəzifəsində çalışıb. Ancaq qədirbilməz bolşeviklər kommunist partiyası qarşısındakı xidmətlərini unudaraq 1928-ci ildə onu "nərimanovçu" damğası ilə partiyadan qovublar.

Cəfər Axundov 1931-ci ildə Gəncə şəhərində vəfat edib və atasının sərdabəsində dəfn edilib.


İstinadlar

  1. Zaqafqaziya Seyminin müsəlman fraksiyası və Azərbaycan Milli Şurası iclaslarının protokolları 1918-ci il
  2. Oğuztoğrul Tahirli, Zaqafqaziya Seyminin üzvü CƏFƏR AXUNDOV, 525-ci qəzet, 23.03.2011.

Avqust 08, 2021
cəfər, axundov, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, v. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Cefer Haci Seyx Hesen oglu Axundov 1878 Nehrem 1931 Gence Zaqafqaziya Seyminin muselman fraksiyasina mensub deputat Cefer AxundovCefer Haci Seyx Hesen oglu AxundovDogum tarixi 1878Dogum yeri Nehrem AzerbaycanVefat tarixi 1931Vefat yeri Gence Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIAtasi Hesen Mollazade GenceviAnasi Mesedi Xedice xanimHeyati RedakteCefer Haci Seyx Hesen oglu Axundov 1878 ci ilde Naxcivanin Nehrem kendinde anadan olub Anasi Mesedi Xedice xanim Celil Mehemmedquluzadenin meshur Usta Zeynal hekayesinin bas qehremani Usta Zeynalin qardasi qizidir Cefer ailenin 2 ci usagi idi Atasi Haci Seyx Hesen Molla Imamqulu oglu Mollazade Gencevi 1848 ci ilde indiki Daskesen rayonunun Qabaqtepe kendinde dunyaya gelib O Qazaxlar tayfasindan idi Bu tayfa XVIII esrin 40 ci illerinde Nadir sahin olumunden ve Azerbaycanda xanliqlarin yaranmasindan sonra indiki Qazax rayonu erazisinden Daskesene ve bir sira basqa yerlere kocmusdu Meselen Molla Penah Vaqifin ailesi Qarabag xanligina penah aparmisdisa Haci Seyx Hesenin ailesi de Cavad xanin dovrunde Gence xanligina siginmisdi Bu uzdendir ki indi Azerbaycanin bir cox yerlerinde Qazax toponimine rast gelinir Qazaxlar maldar terekeme tayfasi idi yeni onlar tam kocerilerden ferqli olaraq daimi qislaq ve yaylaq yerlerine malikdiler hem de az da olsa ekincilikle mesgul idiler Haci Seyx Hesen usaqliqda cobanliq edib Ona atasi Molla Imamqulu oxumagi ve yazmagi oyredib Kendlerini terk ederek Genceye gelende Hesenin 12 yasi vardi O burada Sah Abbas medresesinde oxuyaraq savadini artirib daha sonra ise 5 il Tebrizde Haci Sefereli medresesinde tehsil alaraq Abdulla Saiq in atasi Mustafa ile birlikde ereb ve fars dillerini de mukemmel oyrenib Burada tehsilini bitirdikden sonra o Necef seherine gederek 5 il de burada dini elmlerin inceliklerine yiyelenib ve muctehid rutbesine catib Elde olan bilgilere gore Hesen tehsilini basa vurduqdan sonra muqeddes Hecc ziyaretine gedib ve bundan sonra haci titulu qazanib Artiq ali savadli ruhani kimi ozunu tesdiqlemis Haci Seyx Hesen Naxcivana gelerek Nehrem kendinde yasayib Burada o dostunun qizi Mesedi Xedice xanimla aile qurub Nehrem muhiti tebii ki onun daxili potensialinin tam gerceklesmesine imkan vermirdi buna gore de Genceye qayidaraq burada ruhani kimi fealiyyet gosterib Yerli camaat Molla Haci Hesene onun ucun Gencede Sebzikar qebiristanliginin yaninda indiki Ismet Qayibov kucesi erazisinde torpaq sahesi alib Haci Seyx Hesen omrunun sonunadek burada yasayib Gence muctehidinin qizi Hebibe xanimla yeni aile quran Haci Seyx Hesen bu izdivacdan 2 il sonra Naxcivandaki ailesini de Genceye getirib XX yuzilin baslangicinda Cenubi Qafqazin merkezi sayilan Tiflise gederek seyxulislamin yaninda imtahan veren Haci Seyx Hesen Gence Siemezheb Ruhani Meclisinin uzvu ve Gence seherinin axundu teyin edilib O Sah Abbas mescidindeki ruhani seminariyasinda ilahiyyetden ders deyirdi Haci Seyx Hesen Mollazade Gencevi derin ilahiyyatci alimdi Arasdirmalarimiza gore Mollazade 10 a yaxin kitabin muellifidir Bu eserlerin icerisinde 4 cildlik Zubdet et tevarix Hezreti Ademden zemanemize qeder kecen vuquati tevarixiyyeyi came dord cild uzerine yazilmis tarixi umumidir I cild Tiflis Qeyret metbeesi 1905 261 seh II cild Gence Esger Haci Hesenzade metbeesi 1909 128 seh IV cild Gence Ebilov ve Haqverdiyev metbeesi 1912 I kitab 100 seh II kitab 92 seh III cild I kitab Gence Ebilov ve Haqverdiyev metbeesi 1913 155 seh 2 cildlik Muxteser tarixi islam Tarix elmleri umumudur ve ayineyi cehannumadir Gence Haqverdiyev Rzayev ve Ebilov metbeesi 1908 I cild 119 seh Tarixi enbiyayi uzam eleyhusselam Gence Ebilov ve Haqverdiyev metbeesi 1913 60 seh Hidayetul muslimin ve yaxud Mizanul edyan Gence Haqverdiyev ve Ebilov metbeesi 1910 116 seh Eqaidul islam ve firuiddin Gence Haqverdiyev ve Ebilov metbeesi 1911 118 seh Ibtidai eqaidul islam ve firuiddin Gence Haqverdiyev ve Ebilov metbeesi 1911 I hisse 36 seh Besiretul islam Mufessel eqaidul islam ve firuiddin Gence Haqverdiyev ve Ebilov metbeesi 1911 120 seh ve b muhum yer tutur Haci Seyx Hesen Mollazade Gence seherinin medeni maarif heyatinda da yaxindan istirak edirdi Gence quberniyasinin 1903 cu il ucun yaddas kitabi nda Mollazadenin adini seher Dumasinin uzvleri arasinda goruruk O buraya muselman din xadimleri zumresinden secilmisdi 1919 cu ilde vefat etmis Haci Seyx Hesen Gencede Sebzikar mezarliginda defn edilib Bunu da bildirmek vacibdir ki bir sira ciddi elmi nesrlerde Axund Haci Seyx Hesen Mollazade Gencevi 1848 1919 Sekinin Genceliler mehellesinde dogulduguna gore ozune Gencevi nisbesi goturmus gorkemli din alimi ve seyxulislam Axund Haci Mehemmedhesen Ismayil oglu Movlazade Sekuyi 1853 1932 ile qarisdirilib Seyxulislam Movlazade bir cox basqa deyerli eserleriyle yanasi Qur anin dilimize ilk tercumesi olan 2 cildlik Kitabul beyan fi tefsirul Qur an adli mohtesem eserin Tiflis Qeyret metbeesi 1908 muellifidir Azerbaycanin menevi heyatinda gorkemli rol oynamis Haci Seyx Hesen Mollazade Gencevinin heyati haqqinda verdiyimiz bu qisa bilgiden sonra qeyd edek ki onun asagidaki ovladlari olmusdur Huseyn Cefer Hemid Mecid Israfil Hesen Seriyye ve Sureyya Gorunduyu kimi Cefer ailede ikinci usaqdir Cefer Axundov tehsilini Gence gimnaziyasinda alib O erken yaslarindan siyasetle maraqlanmaga baslayib 1903 cu ilden RSDFP ye daxil olan Hummet partiyasinin mensevik uzvu ve Azerbaycanda ilk marksist derneklerini quranlardan biri olaraq gizli fealiyyet gosterib Qardasi nevesi Rasim Axundovun bildirdiyine gore Leninin ona yazdigi mektub onlarin ailesinde saxlanilirmis ve sonralar DTK dan gelenler o mektubu apariblar 1905 ci ilde Gence senet mektebi sagirdlerinin numayisini teskil etdiyine gore hebs edilen C Axundov Gencede ve Bakida zindanda yatib ve az sonra Krasnodar Yekaterinodar quberniyasina 5 illik surgune gonderilib Atasi Haci Seyx Heseni jandarm idaresine cagiraraq deyibler ki senin oglun kafirdir sosialistleri kafir kimi qeleme verirdiler halbuki sen axundsan 1909 cu ilde Parise muhaciret eden Cefer Axundov burada rusca nesr edilen Musulmanin jurnalinda emekdasliq etmisdir Mesul redaktorun imzaladigi 15 may 1909 cu il tarixli 49 sayli sehadetnameden bilinir ki o jurnalin emekdasi ve temsilcisidir Bu jurnalda C Axundovun bir sira yazilari nesr edilib Cefer Axundov 1913 cu ilde Romanovlar sulalesinin 300 illiyi munasibetiyle Rusiyada verilmis amnistiyadan sonra ana vetenine qayida bilib 1917 ci ilin fevralinda Rusiyada burjua inqilabi bas verdikden sonra Gencede de Kerenskinin Muveqqeti hokumetini temsil eden hakimiyyet qurumlari fealiyyete baslayib C Axundov Gence Seher Fehle ve Esger Deputatlari Surasi sedrinin muavini secilib Hemin ilde Rusiya Muessisler Meclisine kecirilen seckilerde C Axundov oraya uzv secilib Bu Meclis bir gun fealiyyet gosterib ve Lenin onu qovduqdan sonra fealiyyetine xitam verilib Zaqafqaziyadan secilmis deputatlar Tiflisde toplasaraq Zaqafqaziyanin musteqilliyini elan ederek Zaqafqaziya Seymini qurublar Cefer Axundov da Seymin Mehemmedemin Resulzadenin basciliq etdiyi muselman fraksiyasinin uzvu olub 28 may 1918 ci ilde Tiflisde Azerbaycanin Istiqlal Beyannamesi qebul edildikde hem de Azerbaycan Milli Surasinin uzvu olan Cefer Axundov sesvermede biteref qalib musteqilliye ses vermeyen ikinci deputat ise Ittihad partiyasinin rehberlerinden biri Sultanmecid Qenizade idi Milli Suranin 1 iyun 1918 tarixli sayca dorduncu iclasinda Cefer Axundovun suraya gonderdiyi 31 may 1918 tarixli 37 nomreli mektubu oxundu O Hummet Partiyasindan ve Milli Sura uzvluyunden cixdigini elan etmisdi Partiya ise onun evezine Qasim bey Camalbeyovu uzvluye namized gostermisdir 1 Cefer Axundov Azerbaycan Cumhuriyyeti doneminde musteqil dovletimize gelmeyerek Gurcustanda yasayib ve bir muddet Borcali torpaq sobesinde calisib 1920 ci ilde Azerbaycanin musteqilliyi rus sunguleri ile mehv edildikden sonra C Axundov Genceye qayidaraq yerli Hummet mensevik partiyasina rehberlik edib Semed Agamalioglu ile birlikde Ancaq o siravi bir partiya iscisi olaraq qalmayib ve gercek kommunist kimi sovet hakimiyyetine qarsi olanlarla ilk novbede musteqillik terefdarlariyla amansiz mubarizeye baslayib 4 iyun 1920 ci ilde Gencede Fovqelade Komissiyanin CK nin ona verdiyi 35 sayli mandatda oxuyuruq Bu mandati teqdim eden Cefer Axundov Gence seherinin muselman hissesinin muveqqeti komissari teyin edilir ve ona tapsirilmis bolgede xususi serencam olanadek inqilabi qayda qanunu berpa etmek hevale edilir Azerbaycan xalq daxili isler komissari Gence seheri uzre Fovqelade Komissiyanin sedrinin Hemid Sultanovun 1920 ci ilin iyununda imzaladigi 45 sayli basqa bir mandatda ise yazilib Bu mandati teqdim eden yol Cefer Axundova Gence seherinin muselman hissesinde beyleri xanlari ve banditleri axtarmaga ve hebs etmeye selahiyyet verilir ve muqavimet gosterilerse onlarla inqilab dovrunun qanunlarina esasen gullelemek de daxil olmaqla reftar etmeye huquq verilir Butun herbi ve mulki hakimiyyet orqanlarindan yol Cefer Axundovun uzerine qoyulmus vezifeleri yerine yetirmekde ona en genis yardim gostermek teleb edilir Gence fovqelade komissarinin Gence seher 3 cu sahe komissarina 25 iyun 1920 ci ilde yazdigi 130 sayli mexfi mektubda gosterilir Bununla yol Axundova gorkemli eks inqilabcilari hebs etmek selahiyyeti verilib bu zaman muveqqeti hebsde saxlanmali olan Mikayil Refibeyovdan istifade etmek gerekdir cunki o ifade vermek ucun lazimdir ve adi kecen komissar Axundovun yaninda olacaqdir Bu senedlerden de gorunduyu kimi 1920 ci ildeki Gence usyaninin qan icerisinde bogulmasindan sonra Cefer Axundov cellad Hemid Sultanova usyancilarin tapilib mehv edilmesinde elinden gelen yardimi edib Sonraki illerde C Axundov Azerneftde muhendis vezifesinde calisib Ancaq qedirbilmez bolsevikler kommunist partiyasi qarsisindaki xidmetlerini unudaraq 1928 ci ilde onu nerimanovcu damgasi ile partiyadan qovublar Cefer Axundov 1931 ci ilde Gence seherinde vefat edib ve atasinin serdabesinde defn edilib 2 Istinadlar Redakte Zaqafqaziya Seyminin muselman fraksiyasi ve Azerbaycan Milli Surasi iclaslarinin protokollari 1918 ci il Oguztogrul Tahirli Zaqafqaziya Seyminin uzvu CEFER AXUNDOV 525 ci qezet 23 03 2011 Menbe https az wikipedia org w index php title Cefer Axundov amp oldid 6069992, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.