fbpx
Wikipedia

Şərq yemişanı

Şərq yemişanı (lat. Crataegus orientalis) — gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.

?Şərq yemişanı
Crataegus orientalis
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Yarımsinif:Rozidlər
Sıra:Gülçiçəklilər
Fəsilə:Gülçiçəyikimilər
Cins:Yemişan
Növ: Şərq yemişanı
Elmi adı
Crataegus orientalis

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
GRIN  
IPNI 
TPL 

Təbii yayılması

Türkiyə, Azərbycan, Gürcüstan, Ukrayna, Albaniya, Siciliya, İspaniya və Şimali Qafqazda daşlı-qayalıq ərazilərdə bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 5 m-ə çatan, tikanlı, al-qırmızı, qonur, boz budaqlara malik kol və ya ağacdır. Yarpaqları 3 və ya 7 dilimli, uzunluğu еnindən 3-4 dəfə çoхdur, yayda rəngi-tünd yaşıl, payızda isə narıncı-qırmızıya çalır. Çiçəkləri ağ, al qırmızıdır, 12-15 mm uzunluqda olub, may-iyun aylarında çiçəkləyir. Mеyvələri şarşəkilli və ya bir az oval, diamеtri 10 mm-ə çatan çəyirdəkmеyvədir, sеntyabr-oktyabr aylarında yеtişir, uzun müddət ağacın üzərində qalır.

Ekologiyası

Bitki soyuğa, quraqlığa davamlıdır. Torpağa tələbkar deyildir, qayalıqlarda daha yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqaz, Talış və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Bitki 200-300 il yaşamaqla 10 yaşından sonra mеyvə vеrir. Bir ağacdan 5-10 kq mеyvə yığılması yaхşı göstərici hеsab еdilir. Yеmişan plantasiyalarında hər hеktarda 600-ə qədər bitki əkilir.

Yarpaq

Yarpaqları qalıntəhərdir, hər iki tərəfdən sıx məxməri boz yumşaq tüklü olub, uzunsov-əksinə yumurtaşəkillidir, qaidə hissəsində pazşəkillidir, 3-5 bölümlüdür; yarpağın bölümləriensizdir, onların uzunluğu 3-3,5 dəfə enindən artıqdır, təpə hissədə 1-4 ədəd dişli və yaxud dərin bölükşəkilli kəsiklidir; saplaq qısadır və yayarpaqlar demək olar ki, oturaqdır.

Çiçək

Çiçəkləri sıx azçiçəkli qalxanvari çicək qrupunda yerləşir. Çiçək qrupunun budaqları, saplağı və kasa yarpağı sıx ağ rəngli keçə tüklüdür. Sütuncuğu 5 ədəd, nadir halda 4 ədəd olur.

Meyvə

Meyvələri 10-12 mm uzunluğundadır, qırmızımtıl-narıncı rəngdə olub, qismən tükcüklü yaxud çılpaqdır, yastılaşmış şarşəkillidir, təpə hissədə qurumuş, bükülmüş kasa yarpaqları vardır. Toxumları 5, nadir hallarda 4 ədəd olub, üçtillidir.

Çiçəkləməsi

(May) Iyun-Iyul.

Meyvə verməsi

Sentyabr-Oktyabr.

Məlumat mənbəsi

  1. Tofiq Məmmədov (botanik) "Azərbaycan Dendroflorası IV cild": Bakı: "Elm"-2018. http://dendrologiya.az/?page_id=112 2019-11-17 at the Wayback Machine
  2. Azərbaycanın ağac və kolları. Bakı: Azərb.SSR EA-nın nəşriyyatı, 1964, 220 s.
  3. Əsgərov A.M. Azərbaycanın ali bitkiləri.Azərbaycanın florasının konspekti II cild. Bakı: Elm, 2006,283 s.
  4. Talıbov T.H.,İbrahimov Ə.Ş.Naxçıvan Muxtar Respublikası florasının taksonomik spektri. Naxçıvan:Əcəmi,2008,350s.
  5. Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1939, т.1.401с.
  6. Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1962 т.6.378с.
  7. Дерувья и кустарники СССР.М.Л.: АН СССР, 1960 Т.5.543с.
  8. "Abşeronun ağac və kolları".Bakı: "Elm və təhsil", 2010.
  9. "Azərbaycan Dendroflorası IV cild": Bakı: "Elm"-2018.

şərq, yemişanı, crataegus, orientalis, gülçiçəyikimilər, fəsiləsinin, yemişan, cinsinə, bitki, növü, crataegus, orientaliselmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, rozidlərsıra, gülçiçəklilərfəsilə, gülçiçəyikimilərcins,. Serq yemisani lat Crataegus orientalis gulciceyikimiler fesilesinin yemisan cinsine aid bitki novu Serq yemisaniCrataegus orientalisElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif RozidlerSira GulciceklilerFesile GulciceyikimilerCins YemisanNov Serq yemisaniElmi adiCrataegus orientalisVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 836476NCBI 510734EOL 242449GRIN 12127IPNI 723901 1TPL rjp 637 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Yarpaq 7 Cicek 8 Meyve 9 Ciceklemesi 10 Meyve vermesi 11 Melumat menbesiTebii yayilmasi RedakteTurkiye Azerbycan Gurcustan Ukrayna Albaniya Siciliya Ispaniya ve Simali Qafqazda dasli qayaliq erazilerde bitir Botaniki tesviri RedakteHundurluyu 5 m e catan tikanli al qirmizi qonur boz budaqlara malik kol ve ya agacdir Yarpaqlari 3 ve ya 7 dilimli uzunlugu eninden 3 4 defe cohdur yayda rengi tund yasil payizda ise narinci qirmiziya calir Cicekleri ag al qirmizidir 12 15 mm uzunluqda olub may iyun aylarinda cicekleyir Meyveleri sarsekilli ve ya bir az oval diametri 10 mm e catan ceyirdekmeyvedir sentyabr oktyabr aylarinda yetisir uzun muddet agacin uzerinde qalir Ekologiyasi RedakteBitki soyuga quraqliga davamlidir Torpaga telebkar deyildir qayaliqlarda daha yaxsi bitir Azerbaycanda yayilmasi RedakteBoyuk ve Kicik Qafqaz Talis ve Naxcivan MR da tebii halda rast gelinir Istifadesi RedakteBitki 200 300 il yasamaqla 10 yasindan sonra meyve verir Bir agacdan 5 10 kq meyve yigilmasi yahsi gosterici hesab edilir Yemisan plantasiyalarinda her hektarda 600 e qeder bitki ekilir Yarpaq RedakteYarpaqlari qalinteherdir her iki terefden six mexmeri boz yumsaq tuklu olub uzunsov eksine yumurtasekillidir qaide hissesinde pazsekillidir 3 5 bolumludur yarpagin bolumleriensizdir onlarin uzunlugu 3 3 5 defe eninden artiqdir tepe hissede 1 4 eded disli ve yaxud derin boluksekilli kesiklidir saplaq qisadir ve yayarpaqlar demek olar ki oturaqdir Cicek RedakteCicekleri six azcicekli qalxanvari cicek qrupunda yerlesir Cicek qrupunun budaqlari saplagi ve kasa yarpagi six ag rengli kece tukludur Sutuncugu 5 eded nadir halda 4 eded olur Meyve RedakteMeyveleri 10 12 mm uzunlugundadir qirmizimtil narinci rengde olub qismen tukcuklu yaxud cilpaqdir yastilasmis sarsekillidir tepe hissede qurumus bukulmus kasa yarpaqlari vardir Toxumlari 5 nadir hallarda 4 eded olub uctillidir Ciceklemesi Redakte May Iyun Iyul Meyve vermesi RedakteSentyabr Oktyabr Melumat menbesi RedakteTofiq Memmedov botanik Azerbaycan Dendroflorasi IV cild Baki Elm 2018 http dendrologiya az page id 112 Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback Machine Azerbaycanin agac ve kollari Baki Azerb SSR EA nin nesriyyati 1964 220 s Esgerov A M Azerbaycanin ali bitkileri Azerbaycanin florasinin konspekti II cild Baki Elm 2006 283 s Talibov T H Ibrahimov E S Naxcivan Muxtar Respublikasi florasinin taksonomik spektri Naxcivan Ecemi 2008 350s Grossgejm A A Flora Kavkaza Baku Az FAN 1939 t 1 401s Grossgejm A A Flora Kavkaza Baku Az FAN 1962 t 6 378s Deruvya i kustarniki SSSR M L AN SSSR 1960 T 5 543s Abseronun agac ve kollari Baki Elm ve tehsil 2010 Azerbaycan Dendroflorasi IV cild Baki Elm 2018 Menbe https az wikipedia org w index php title Serq yemisani amp oldid 6024646, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.