Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Xırdayarpaq yemişan (lat. Crataegus microphylla) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.
| Xırdayarpaq yemişan | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Xırdayarpaq yemişan | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Təbii yayılması
Təbiətdə növün arealı Krım, Qafqaz, Kiçik Asiya və İranı əhatə edir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 1-1,5 m-dək olan kiçik ağacdır. Budaqları açıq boz, kiçik budaqları al qırmızı qonurdur, zoğları nazik, əsasən çılpaq və ya ancaq cavan budaqlarda tükcüklüdür. İynələri çox vaxt çoxsaylı, uzunluğu 5-12 mm, nazikdir. Yarpaqları nazik, uzunluğu 1,2-3 sm, eni 1-2,8 sm (uzunluğu 5,5 sm-dək və eni 3,5 sm), uzunsov-yumurtavari, bəzən enli-yumurtavari, 5-7 yerə bölümlü və ya dərin pərli, hissələri yumurtavari, küt, bəzən ucu biz, bünövrədən dişlidir. Çiçək qrupu sadə, çətirvari, 4-10 çiçəkli, çiçək saplağı çılpaq, uzunluğu 2-3.5 sm-dir. Çiçəklərin diametri 13-16 mm, ağ ləçəkli, kasayarpaqları uzun ucu-biz, meyvə yumurtalığı bəzən tüklüdür; erkəkcikləri 20; sütuncuğu 1, düzdür. Meyvələri uzunsov-ellipsvari, yumurtavari və armudvari, bəzən təxminən şarşəkilli, uzunluğu 9-12 mm, al qırmızıdır. Çəyirdəyi 1, arxa tərəfdə 2-3 şırımlı, yanlardan yığcam ön tərəfdən hamardır. May-iyun ayında çiçəkləyir. Sentyabr-oktyabr ayında meyvə verir.
Ekologiyası
Münbit torpaqlarda yaxşı bitir, rütubət sevəndir.
Azərbaycanda yayılması
Talışda təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur.
İstinadlar
- The Plant List (ing.). 2010.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xirdayarpaq yemisan lat Crataegus microphylla bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin yemisan cinsine aid bitki novu Xirdayarpaq yemisanElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Yarimtriba Cins YemisanNov Xirdayarpaq yemisanBeynelxalq elmi adiCrataegus microphylla K Koch 1853Sekil axtarisiEOL 635094Tebii yayilmasiTebietde novun areali Krim Qafqaz Kicik Asiya ve Irani ehate edir Botaniki tesviriHundurluyu 1 1 5 m dek olan kicik agacdir Budaqlari aciq boz kicik budaqlari al qirmizi qonurdur zoglari nazik esasen cilpaq ve ya ancaq cavan budaqlarda tukcukludur Iyneleri cox vaxt coxsayli uzunlugu 5 12 mm nazikdir Yarpaqlari nazik uzunlugu 1 2 3 sm eni 1 2 8 sm uzunlugu 5 5 sm dek ve eni 3 5 sm uzunsov yumurtavari bezen enli yumurtavari 5 7 yere bolumlu ve ya derin perli hisseleri yumurtavari kut bezen ucu biz bunovreden dislidir Cicek qrupu sade cetirvari 4 10 cicekli cicek saplagi cilpaq uzunlugu 2 3 5 sm dir Ciceklerin diametri 13 16 mm ag lecekli kasayarpaqlari uzun ucu biz meyve yumurtaligi bezen tukludur erkekcikleri 20 sutuncugu 1 duzdur Meyveleri uzunsov ellipsvari yumurtavari ve armudvari bezen texminen sarsekilli uzunlugu 9 12 mm al qirmizidir Ceyirdeyi 1 arxa terefde 2 3 sirimli yanlardan yigcam on terefden hamardir May iyun ayinda cicekleyir Sentyabr oktyabr ayinda meyve verir EkologiyasiMunbit torpaqlarda yaxsi bitir rutubet sevendir Azerbaycanda yayilmasiTalisda tebii halda rast gelinir IstifadesiYasillasdirmada genis istifade olunur IstinadlarThe Plant List ing 2010 Hemcinin bax