Con Smit (ing.John Smith; ən tezi 1579 və ən geci yanvar1580, Willoughby[d], Şərqi Lindsi[d] – 21 iyun [1 iyul] 1631, London) — ingilis əsilli muzdlu döyüşçü, macərapərəst, yazıçı və səyyah. İspaniya və Osmanlı imperiyalarına qarşı döyüşmüşdür. Smit eyni zamanda Şimali Amerikada avropalılar tərəfindən salınmış ilk müstəmləkələrdən biri olan Ceymstaun şəhərinin qurucularından hesab olunur.
Con Smit 1580-cı ilin 6 yanvar tarixində İngiltərənin Linkolnşir bölgəsində anadan olmuşdur. Həmin tarixdə bölgə kilsəsində vəftiz edilib. Atası kəndli olan Smit ailəsi torpaq kirayələrindən əldə etdikləri gəlir hesabına dolanırdı. Kəndli olmaqlarına baxmayaraq, təminatlı ailədən olan Con Smit 1592–1595-ci illərdə Kral Edvard adına Qramer Məktəbini bitirmişdir.
16 yaşında olarkən atasını itirən Con Smit yaşadığı əraziləri tərk edərək Avropaya yollanır və burada muzdlu döyüşçü kimi fəaliyyət göstərir. Əvvəlcə donanmada matros kimi xidmət keçir. Sonralar Fransa kralı IV Henrixin, xüsusi ilə Hollandiya ərazilərində İspaniya imperiyasına qarşı aparmış olduğu mübarizədə fəal iştirak etməyə başlamışdır. Hollandların ispaniyalılara qarşı başlatmış olduğu azadlıq mübarizəsinə də qoşulan Con Smit İspaniya imperatoru II Filippə qarşı Hollandiya ordusunun muzdlu əsgəri kimi döyüşmüşdür. Smit daha sonra Aralıq dənizindən keçən ticarət gəmilərinə hücum edərək qənimət əldə edən dəniz quldurlarına qoşulmuşdur.
1602-ci ildə Krım xanlığı süvari birliklərinə qarşı baş tutan döyüşdə Con Smit ağır yaralanaraq əsir düşür. Əsir alınaraq İstanbul şəhərinə gətirilir. Smit öz xatirələrində əsir düşməsi və başına gələn sonrakı hadisələrlə bağlı belə deyir:
Hamımız qul bazarında heyvanlar kimi satıldıq.
Smit varlı bir türk tərəfindən qul bazarında alındıqdan sonra həmin şəxsin şəxsi hərəmxanasındakı bir rum qadına xidmətçi kimi verilmişdir. Səyyahın bu dövrlərdə başına gələn hadisələri özünün şəxsi gündəliklərindəki qeydlərdən müəyyən etmək olur.
Smit ona xidmət etməsi üçün verilmiş rum qadının ona aşiq olduğunu və onun daha yaxşı bir şəraitdə yaşaması üçün qadın tərəfindən Krıma göndərildiyini yazır. Buradakı yeni sahibi ilə yaxşı yola gedə bilməməsi səbəbindən bir müddət sonra həmin adamı öldürür və türk geyimini geyərək atla Don çayına doğru qaçır. Don çayının yaxınlığında yerləşən Çar Rusiyasına məxsus bir qalada bir müddət gizləndikdən sonra buradan Lexistana və daha sonra isə Şimali Afrikaya qaçmışdır. Səyyah sadəcə 1604-cü ildə vətəni olan İngiltərəyə qayıda bilmişdir.
Həyatının gənclik dövründə başına gəlmiş hadisələri öyrənmək üçün yeganə mənbə şəxsin özü tərəfindən səfərlərində yazmış olduğu gündəlikləridir. Con Smitin başına gəlmiş bu hadisələrin nə qədər real olub-olmaması hər zaman tarixçilər tərəfindən müzakirə olunmuşdur və bununla bağlı formalaşmış əsas fikirlərdən biri səyyahın bəzi məsələlərdə həddindən artıq şişirtməyə yol verməsidir. Con Smit 1608 və 1609-cu illərdə Şimali Amerikaya səfərlər etmiş və burada salınmış ingilis koloniyalarında fəaliyyət göstərmişdir.
Yerli hindu əhali barədə olan fikirləri, hindu qəbilə başçıları ilə bağlı yazmış olduğu məktublar Amerika folklor ədəbiyyatının maraqlı nümunələrindən hesab olunur. Özünü Virciniya ərazisində yaradılmış bir koloniyanın başçısı kimi təqdim edən Smitin tarixdə öz rolunu şişirtmək kimi bir xasiyyətinin olduğu məlumdur. Səyyah 1631-ci ilin 21 iyun tarixində İngiltərənin mərkəzi London şəhərində vəfat etmişdir.
Ədəbiyyat
Charles Dudley Warner: Captain John Smith, 1881, Captain John Smith, Gutenberg Layihəsi
Philip L. Barbour: The Three Worlds of Captain John Smith. Houghton Mifflin, Boston 1964
Dorothy Hoobler, Thomas Hoobler: Captain John Smith: Jamestown and the Birth of the American Dream. John Wiley & Sons, Hoboken (New Jersey) 2006
Avqust 03, 2021
smit, john, smith, tezi, 1579, geci, yanvar, 1580, willoughby, şərqi, lindsi, iyun, iyul, 1631, london, ingilis, əsilli, muzdlu, döyüşçü, macərapərəst, yazıçı, səyyah, ispaniya, osmanlı, imperiyalarına, qarşı, döyüşmüşdür, smit, eyni, zamanda, şimali, amerikad. Con Smit ing John Smith en tezi 1579 ve en geci yanvar 1580 Willoughby d Serqi Lindsi d 21 iyun 1 iyul 1631 London ingilis esilli muzdlu doyuscu maceraperest yazici ve seyyah Ispaniya ve Osmanli imperiyalarina qarsi doyusmusdur Smit eyni zamanda Simali Amerikada avropalilar terefinden salinmis ilk mustemlekelerden biri olan Ceymstaun seherinin qurucularindan hesab olunur Con Smiting John SmithDogum tarixi 6 yanvar 1580Dogum yeri Linkolnsir IngiltereVefat tarixi 21 iyun 1631 51 yasinda Vefat yeri London IngiltereDefn yeri St Sepulchre without Newgate d Vetendasligi Ingiltere kralligiMilliyyeti ingilisFealiyyeti Muzdlu doyuscu ve seyyah Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteCon Smit 1580 ci ilin 6 yanvar tarixinde Ingilterenin Linkolnsir bolgesinde anadan olmusdur Hemin tarixde bolge kilsesinde veftiz edilib Atasi kendli olan Smit ailesi torpaq kirayelerinden elde etdikleri gelir hesabina dolanirdi Kendli olmaqlarina baxmayaraq teminatli aileden olan Con Smit 1592 1595 ci illerde Kral Edvard adina Qramer Mektebini bitirmisdir 16 yasinda olarken atasini itiren Con Smit yasadigi erazileri terk ederek Avropaya yollanir ve burada muzdlu doyuscu kimi fealiyyet gosterir Evvelce donanmada matros kimi xidmet kecir Sonralar Fransa krali IV Henrixin xususi ile Hollandiya erazilerinde Ispaniya imperiyasina qarsi aparmis oldugu mubarizede feal istirak etmeye baslamisdir Hollandlarin ispaniyalilara qarsi baslatmis oldugu azadliq mubarizesine de qosulan Con Smit Ispaniya imperatoru II Filippe qarsi Hollandiya ordusunun muzdlu esgeri kimi doyusmusdur Smit daha sonra Araliq denizinden kecen ticaret gemilerine hucum ederek qenimet elde eden deniz quldurlarina qosulmusdur Macaristana ve Erdal bolgesine yollanan Smit burada Avstriya Macaristan imperiyasi ucun fealiyyet gostermeye baslayir 1593 1606 ci iller erzinde Avstriya Macaristan ve Osmanli imperiyalari arasinda geden muharibede Con Smit Avstriya Macaristan ordusu terefinden muzdlu esger kimi doyusurdu Macaristan erazilerde aparilan ugurlu doyuslerden sonra kapitan rutbesi alir 1602 ci ilde Krim xanligi suvari birliklerine qarsi bas tutan doyusde Con Smit agir yaralanaraq esir dusur Esir alinaraq Istanbul seherine getirilir Smit oz xatirelerinde esir dusmesi ve basina gelen sonraki hadiselerle bagli bele deyir Hamimiz qul bazarinda heyvanlar kimi satildiq Smit varli bir turk terefinden qul bazarinda alindiqdan sonra hemin sexsin sexsi heremxanasindaki bir rum qadina xidmetci kimi verilmisdir Seyyahin bu dovrlerde basina gelen hadiseleri ozunun sexsi gundeliklerindeki qeydlerden mueyyen etmek olur Smit ona xidmet etmesi ucun verilmis rum qadinin ona asiq oldugunu ve onun daha yaxsi bir seraitde yasamasi ucun qadin terefinden Krima gonderildiyini yazir Buradaki yeni sahibi ile yaxsi yola gede bilmemesi sebebinden bir muddet sonra hemin adami oldurur ve turk geyimini geyerek atla Don cayina dogru qacir Don cayinin yaxinliginda yerlesen Car Rusiyasina mexsus bir qalada bir muddet gizlendikden sonra buradan Lexistana ve daha sonra ise Simali Afrikaya qacmisdir Seyyah sadece 1604 cu ilde veteni olan Ingiltereye qayida bilmisdir Heyatinin genclik dovrunde basina gelmis hadiseleri oyrenmek ucun yegane menbe sexsin ozu terefinden seferlerinde yazmis oldugu gundelikleridir Con Smitin basina gelmis bu hadiselerin ne qeder real olub olmamasi her zaman tarixciler terefinden muzakire olunmusdur ve bununla bagli formalasmis esas fikirlerden biri seyyahin bezi meselelerde heddinden artiq sisirtmeye yol vermesidir Con Smit 1608 ve 1609 cu illerde Simali Amerikaya seferler etmis ve burada salinmis ingilis koloniyalarinda fealiyyet gostermisdir Yerli hindu ehali barede olan fikirleri hindu qebile bascilari ile bagli yazmis oldugu mektublar Amerika folklor edebiyyatinin maraqli numunelerinden hesab olunur Ozunu Virciniya erazisinde yaradilmis bir koloniyanin bascisi kimi teqdim eden Smitin tarixde oz rolunu sisirtmek kimi bir xasiyyetinin oldugu melumdur Seyyah 1631 ci ilin 21 iyun tarixinde Ingilterenin merkezi London seherinde vefat etmisdir Edebiyyat RedakteCharles Dudley Warner Captain John Smith 1881 Captain John Smith Gutenberg Layihesi Philip L Barbour The Three Worlds of Captain John Smith Houghton Mifflin Boston 1964 Dorothy Hoobler Thomas Hoobler Captain John Smith Jamestown and the Birth of the American Dream John Wiley amp Sons Hoboken New Jersey 2006Menbe https az wikipedia org w index php title Con Smit amp oldid 6081899, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
