Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Ceytun.
Ceytun — Aşqabaddan (Türkmənistan) 25 km. şimal-qərbdə Neolit dövrünə aid məskən (e.ə. VI minilliyin əvvəlləri) və onun materialları əsasında Cənubi Türkmənistan və şimal-şərqi İranda müəyyənləşdirilmiş erkən əkinçilikmədəniyyəti (e.ə. VI minillik). Ceytun yaşayış məskəni 1940-cı illərdə A.A.Maruşşenko tərəfindən aşkar edilmiş, qazıntılar V.A.Kuftin (1952), V.M.Masson (1955–1959), (1962–1963), sovet-ingilis arxeoloji ekspedisiyası (V.M.Masson, D.Harris; 1989–1992) tərəfindən aparılmışdır. Ərazidə 150–200 nəfərin yaşaya biləcəyi 30 ev yeri aşkar edilmişdi.
Türkmənistanın cənubundakı Ceytun mədəniyyətinə aid ilk əkinçilər irqi nöqteyi-nəzərdən Ön Asiya və Şərqi Aralıq dənizi əhalisinə yaxındır.
Səciyyəvi xüsusiyyətləri və əsas mərhələləri
Ceytun arxeoloji abidəsi təqribən 1 hektar ərazini əhatə edir və 5 inşaat təbəqəsindən (3,5 metr) ibarətdir. Samanlı kərpicdən tikilmiş birotaqlı evlər səciyyəvidir; evlərin interyeri standartdır: təsərrüfat bölməsi evə girişin sağ tərəfində, böyük "buxarı" sağ divarın ortasında, çıxıntılı taxça isə qarşı tərəfdə yerləşir, döşəmə ağ gəclə suvanır və çox vaxt qırmızı boya ilə rənglənir, yaxud həsirlə örtülürdü. Evlərin ətrafında yardımçı binalar və bir neçə paralel divardan ibarət tikililərin (ehtimal ki, taxıl anbarları) olduğu həyətlər yerləşirdi. Pessecik-Təpədə (Ceytun mədəniyyətinin orta mərhələsi) daxili sütunları və pilyastrları olan məbəd tədqiq edilmişdir; ocağın qarşısındakı suvanmış ağ divar qara və qırmızı boya ilə naxışlanmışdır (həndəsi ornamentlər, heyvan təsvirləri). Məskənlərin təbəqəsində fərdi dəfn yerləri var.
Qazıntılar zamanı çaxmaqdaşıdan nukleuslar, lövhəciklər, qaşovlar, matqablar, çoxsaylı mikrolitlər və s. aşkar olunmuşdur. Çopan-Təpədən mikrolit içlikləri olan sümükdən düzəldilmiş biçin bıçağı tapılmışdır. Cilalanmış kərki-baltalar, sıxaclar və s. də var. Səhənglər, silindrik xörək kasaları və yastı oturacaqlı qədəhlər, gildən düzəldilmiş dördkünc qablar; qabın üzərindəki açıq cəhrayı, yaxud darçını anqob qəhvəyi naxışlarla bəzədilirdi; erkən mərhələdə şaquli dalğavari xətlər və qövs qrupları; orta mərhələdə şaquli xətlər və ziqzaqlar, son mərhələdə fərqli çalarlı üçbucaqlar, üfiqi dalğavari xətlər, ağac təsvirləri üstünlük təşkil edirdi. Sümükdən, daşdan, balıqqulağından olan muncuqlara və cilalanmış daş asmalara (müxtəlif heyvan formasında da var) təsadüf olunur. Daş və gildən kəsik-konusvari "fişkalar", terrakotadan antropomorf və zoomorf fiqurlar da aşkar edilmişdir.
Təsərrüfatı
Təsərrüfatın əsasını əkinçilik (buğda, arpa), davar (son mərhələdə qaramal) yetişdirilməsi, həmçinin ceyran, az miqdarda dağkeçisi və qoyun, tülkü, dovşan, və s. ovu təşkil edirdi, it əhliləşdirilmişdi.
Digər mədəniyyətlərlə qarşılıqlı əlaqəsi
Ceytun mədəniyyətinin mənşəyi VII minilliyin II yarısında erkən əkinçi tayfaların Zaqrosdan hərəkəti ilə bağlıdır. Mikrolit industriyasında mezolit dövründə Cənubi Xəzəryanı ərazilərdə məskunlaşmış ovçuların ənənələri izlənilir. Eramızdan əvvəl VI minilliyin sonu — V minilliyin əvvəllərində Ceytun və I A Anau mədəniyyəti tiplərinin qarşılıqlı təsiri nəticəsində I Namazqa tipli mədəniyyət təşəkkül tapmışdı.
Mənbə
Массон, Вадим Михайлович, Пугаченкова Г. А. Поселение Джейтун (Проблема становления производящей экономики) // Материалы и исследования по археологии СССР. — № 180. — Л.: Наука, 1971. — 208 с.: ил.
Шишкин И. Б. У стен великой Намазги. — М.: Наука, Главная редакция восточной литературы, 1981. — 2-е изд., доп. — 208 с.: ил. — Серия "По следам исчезнувших культур Востока".
Xarici keçidlər
Джейтунская культура
Технические и социальные достижения эпохи Неолит 2017-10-29 at the Wayback Machine
İstinadlar
Harris, 1997, p29
Harris, 1997, pp. 29–30
Антропология славян[ölü keçid]
Jack Cassin (2000), A Brief Outline to the Archaeological Pre-History of Turkmenistan. 2019-09-15 at the Wayback Machine weavingartmuseum.org
. 2008-04-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-18.
Harris, 1997, p. 29–30
Avqust 04, 2021
ceytun, mədəniyyəti, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, ceytun, ceytun, aşqabaddan, türkmənistan, şimal, qərbdə, neolit, dövrünə, məskən, minilliyin, əvvəlləri, onun, materialları, əsasında, cənubi, türkmənistan, şimal, şərqi, iranda, müəyyənləşdirilmiş, . Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ceytun Ceytun Asqabaddan Turkmenistan 25 km simal qerbde Neolit dovrune aid mesken e e VI minilliyin evvelleri 1 ve onun materiallari esasinda Cenubi Turkmenistan ve simal serqi Iranda mueyyenlesdirilmis erken ekincilik medeniyyeti e e VI minillik Ceytun yasayis meskeni 1940 ci illerde A A Marussenko terefinden askar edilmis qazintilar V A Kuftin 1952 V M Masson 1955 1959 1962 1963 sovet ingilis arxeoloji ekspedisiyasi V M Masson D Harris 1989 1992 terefinden aparilmisdir Erazide 150 200 neferin yasaya bileceyi 30 ev yeri askar edilmisdi 2 Ceytun medeniyyetiYer KopetdagTarixMedeniyyetler Ceytun medeniyyeti Mundericat 1 Antropologiyasi 2 Seciyyevi xususiyyetleri ve esas merheleleri 3 Teserrufati 4 Diger medeniyyetlerle qarsiliqli elaqesi 5 Menbe 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarAntropologiyasi RedakteTurkmenistanin cenubundaki Ceytun medeniyyetine aid ilk ekinciler irqi noqteyi nezerden On Asiya ve Serqi Araliq denizi ehalisine yaxindir 3 Seciyyevi xususiyyetleri ve esas merheleleri RedakteCeytun arxeoloji abidesi teqriben 1 hektar erazini ehate edir ve 5 insaat tebeqesinden 3 5 metr ibaretdir Samanli kerpicden tikilmis birotaqli evler seciyyevidir evlerin interyeri standartdir teserrufat bolmesi eve girisin sag terefinde boyuk buxari sag divarin ortasinda cixintili taxca ise qarsi terefde yerlesir doseme ag gecle suvanir ve cox vaxt qirmizi boya ile renglenir yaxud hesirle ortulurdu Evlerin etrafinda yardimci binalar ve bir nece paralel divardan ibaret tikililerin ehtimal ki taxil anbarlari oldugu heyetler yerlesirdi Pessecik Tepede Ceytun medeniyyetinin orta merhelesi daxili sutunlari ve pilyastrlari olan mebed tedqiq edilmisdir ocagin qarsisindaki suvanmis ag divar qara ve qirmizi boya ile naxislanmisdir hendesi ornamentler heyvan tesvirleri Meskenlerin tebeqesinde ferdi defn yerleri var Qazintilar zamani caxmaqdasidan nukleuslar lovhecikler qasovlar matqablar coxsayli mikrolitler ve s askar olunmusdur Copan Tepeden mikrolit iclikleri olan sumukden duzeldilmis bicin bicagi tapilmisdir 4 Cilalanmis kerki baltalar sixaclar ve s de var Sehengler silindrik xorek kasalari ve yasti oturacaqli qedehler gilden duzeldilmis dordkunc qablar qabin uzerindeki aciq cehrayi yaxud darcini anqob qehveyi naxislarla bezedilirdi erken merhelede saquli dalgavari xetler ve qovs qruplari orta merhelede saquli xetler ve ziqzaqlar son merhelede ferqli calarli ucbucaqlar ufiqi dalgavari xetler agac tesvirleri ustunluk teskil edirdi Sumukden dasdan baliqqulagindan olan muncuqlara ve cilalanmis das asmalara muxtelif heyvan formasinda da var tesaduf olunur 5 Das ve gilden kesik konusvari fiskalar terrakotadan antropomorf ve zoomorf fiqurlar da askar edilmisdir Teserrufati RedakteTeserrufatin esasini ekincilik bugda arpa davar son merhelede qaramal yetisdirilmesi hemcinin ceyran az miqdarda dagkecisi ve qoyun tulku dovsan ve s ovu teskil edirdi it ehlilesdirilmisdi 6 Diger medeniyyetlerle qarsiliqli elaqesi RedakteCeytun medeniyyetinin menseyi VII minilliyin II yarisinda erken ekinci tayfalarin Zaqrosdan hereketi ile baglidir Mikrolit industriyasinda mezolit dovrunde Cenubi Xezeryani erazilerde meskunlasmis ovcularin eneneleri izlenilir Eramizdan evvel VI minilliyin sonu V minilliyin evvellerinde Ceytun ve I A Anau medeniyyeti tiplerinin qarsiliqli tesiri neticesinde I Namazqa tipli medeniyyet tesekkul tapmisdi Menbe RedakteMasson Vadim Mihajlovich Pugachenkova G A Poselenie Dzhejtun Problema stanovleniya proizvodyashej ekonomiki Materialy i issledovaniya po arheologii SSSR 180 L Nauka 1971 208 s il Shishkin I B U sten velikoj Namazgi M Nauka Glavnaya redakciya vostochnoj literatury 1981 2 e izd dop 208 s il Seriya Po sledam ischeznuvshih kultur Vostoka Xarici kecidler RedakteDzhejtunskaya kultura Tehnicheskie i socialnye dostizheniya epohi Neolit Arxivlesdirilib 2017 10 29 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte Harris 1997 p29 Harris 1997 pp 29 30 Antropologiya slavyan olu kecid Jack Cassin 2000 A Brief Outline to the Archaeological Pre History of Turkmenistan Arxivlesdirilib 2019 09 15 at the Wayback Machine weavingartmuseum org Usachyova I V Utyuzhki v kulturah Evrazii 2008 04 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 18 Harris 1997 p 29 30Menbe https az wikipedia org w index php title Ceytun medeniyyeti amp oldid 6066924, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
