Status. Seyrək qışlayan, daha az miqdarda yuvalayan və sayı azalmaqda olan növdür.
Yayılması. Qışda Kür vadisində və Lənkəran ovalığında təsadüf edilir, amma təkcə Ağgöldə və Sarısuda yuvalayır.
Yaşayış yeri. Çoxalma dövründə qamış cəngəlliyi olan şirin və şoran göllərdəki xırda adacıqlarda yaşayır. Köçərkən olduğu və qışladığı rayonlarda təbii və süni göllərdə təsadüf edilir.
Təbiətdə sayı. 1993-cü il yaz-yay hesablamaları üzrə Sarısu və Ağgöl göllərinin hər birində yuvalayan quşların sayı 200 fərd olub. 1995-ci ilin əvvəlində Qızılağac qoruğunun Lopatin və Akuşa postları arasındakı su hövzələri üzrə çay ördəklərinin toplantılarında 54 mərmər cürə qeydə alınmışdır.
Çoxalması. May ayında yumurtlayır, yuvasında 7-9 yumurta olur, cücələrə iyunda təsadüf edilir.
Sayının dəyişilmə səbəbləri. Yuvaladığı yerlərin azalması və ovçuların bu quşu başqa ördəklərlə səhv salıb ovlaması onun sayını azaldır.
Qorunması üçün zəruri tədbirlər. Sayını dəqiq öyrənmək; yuvaladığı konkret yerləri müəyyən edib nəzarət altına almaq; ovçular arasında növün qorunmasını geniş izah etmək lazımdır.
Kateqoriya və statusu
(III-VU). Həssas, sayı azalmaqda olan növdür.
Qısa təsviri
Bədəninin ümumi rəngi bozdur, üzərində açıq rəngli dəyirmi ləkələr və naxışlar vardır. Erkəyin başında kəkil var.
Yayılması
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda Kür-Araz və Lənkəran ovalıqlarının su hövzələrində, Xəzərin sahillərində, Araz dəryaçasında məskunlaşır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Qamış və qarğılıqlarla zəngin olan subasarlar və göllərdə yaşayır. Alxovka, Cil, Kələdəhnə, Qarasu, Şilyan, Sor-Sor və digər göllərin qurudulması nəticəsində yaşayış yerləri kəskin azalıb. Gündüz fəal olur. Azərbaycanda yuvalayan, ötüb keçən və qeyri–müntəzəm qışlayan populyasiyaları var. Həşərat sürfələri, molyusk, bitki toxumları və vegetativ hissələri ilə qidalanır. Aprelin ortalarında cütlərə ayrılırlar. Xırda adalarda və qarğı topaları arasında, su keçidləri çox olan dayaz yerlərdə yuva tikir. 7-12 yumurta verir.
Sayı
Azərbaycanda əsas qışlaq yerləri Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, yuvalama yerləri isə Ağgöl Milli Parkıdır. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda qışda 2004-cü ildə 680, 2005-ci ildə 420, 2006-cı ildə 200 fərdi qeyd edilmişdir. Reproduksiya dövründə Ağgöldə 1961-1964-cü illərdə hər il 50-60, 1998-ci ildə 45, 2005-ci ildə 10 cütü qeyd edilib. Digər su hövzələrində həm qışda, həm də reproduksiya dövründə tək-tək hallarda rast gəlinir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Reproduksiya dövründə yayıldığı hövzələrdə suyun səviyyəsi aşağı düşür və ördəyə zərər verir. Yuva yerlərinə çaqqal, tülkü və s. yırtıcılar asanlıqla daxil olaraq yuvaları dağıdır.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağan edilib. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan və Ağgöl Milli Parkları, su-bataqlıq sahələrində yasaqlıqlar sayına müsbət təsir edir. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, Azərbaycanın və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qırmızı kitablarına, Bern, Bonn, Ramsar konvensiyalarınavə AEWA sazişinə daxil edilib.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Yenikənd subasarına və Sarısu gölünə qoruq statusunun verilməsi, növün qorunmasının geniş təbliği vacibdir.
İstinadlar
Məlumat mənbələri
Виноградов В.В. Биологические ресурсы водно-болотных охотничьих угодий Мильской степи, их производительность и перспективы хозяйственного использования // Труды заповедников Азербайджана. вып. 2. М.Л., 1967, с. 72-74;
Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. “Çaşıoğlu”, 2005, s. 99-100;
Talıbov T.H. Mərmər cürə-Marmaronetta angustirostris Men. // Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qırmızı kitabı. Cild 1. Naxçıvan, “Əcəmi”, 2006, s. 78.
Azərbaycan Respublikasının "Qırmızı Kitab"ı (II nəşr). Quşlar bölməsi.
Avqust 04, 2021
mərmər, cürə, marmaronetta, angustirostris, əsl, ördəklər, fəsiləsinin, mərmər, cürə, cinsinə, quş, növü, marmaronetta, angustirostriselmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılarya. Mermer cure lat Marmaronetta angustirostris Esl ordekler fesilesinin mermer cure cinsine aid qus novu Mermer cureMarmaronetta angustirostrisElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste QazkimilerFesile OrdeklerYarimfesile Esl ordeklerTriba AnatiniCins Mermer cure Marmaronetta Reichenbach 1853 Nov Mermer cureElmi adiMarmaronetta angustirostris Menetries 1832Muhafize statusuHessas novlerVulnerable IUCN 3 1 Vulnerable 22680339VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 553925NCBI 75875PBDB 369509 Azerbaycan poct markasi 2013 Status Seyrek qislayan daha az miqdarda yuvalayan ve sayi azalmaqda olan novdur Yayilmasi Qisda Kur vadisinde ve Lenkeran ovaliginda tesaduf edilir amma tekce Aggolde ve Sarisuda yuvalayir Yasayis yeri Coxalma dovrunde qamis cengelliyi olan sirin ve soran gollerdeki xirda adaciqlarda yasayir Kocerken oldugu ve qisladigi rayonlarda tebii ve suni gollerde tesaduf edilir Tebietde sayi 1993 cu il yaz yay hesablamalari uzre Sarisu ve Aggol gollerinin her birinde yuvalayan quslarin sayi 200 ferd olub 1995 ci ilin evvelinde Qizilagac qorugunun Lopatin ve Akusa postlari arasindaki su hovzeleri uzre cay ordeklerinin toplantilarinda 54 mermer cure qeyde alinmisdir Coxalmasi May ayinda yumurtlayir yuvasinda 7 9 yumurta olur cucelere iyunda tesaduf edilir Sayinin deyisilme sebebleri Yuvaladigi yerlerin azalmasi ve ovcularin bu qusu basqa ordeklerle sehv salib ovlamasi onun sayini azaldir Qorunmasi ucun zeruri tedbirler Sayini deqiq oyrenmek yuvaladigi konkret yerleri mueyyen edib nezaret altina almaq ovcular arasinda novun qorunmasini genis izah etmek lazimdir Mundericat 1 Kateqoriya ve statusu 2 Qisa tesviri 3 Yayilmasi 4 Yasayis yeri ve heyat terzi 5 Sayi 6 Mehdudlasdirici amiller 7 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 8 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 9 Istinadlar 10 Melumat menbeleriKateqoriya ve statusu Redakte III VU Hessas sayi azalmaqda olan novdur Qisa tesviri RedakteBedeninin umumi rengi bozdur uzerinde aciq rengli deyirmi lekeler ve naxislar vardir Erkeyin basinda kekil var Yayilmasi RedakteAvropa ve Asiyada yayilib Azerbaycanda Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlarinin su hovzelerinde Xezerin sahillerinde Araz deryacasinda meskunlasir Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteQamis ve qargiliqlarla zengin olan subasarlar ve gollerde yasayir Alxovka Cil Keledehne Qarasu Silyan Sor Sor ve diger gollerin qurudulmasi neticesinde yasayis yerleri keskin azalib Gunduz feal olur Azerbaycanda yuvalayan otub kecen ve qeyri muntezem qislayan populyasiyalari var Heserat surfeleri molyusk bitki toxumlari ve vegetativ hisseleri ile qidalanir Aprelin ortalarinda cutlere ayrilirlar Xirda adalarda ve qargi topalari arasinda su kecidleri cox olan dayaz yerlerde yuva tikir 7 12 yumurta verir Sayi RedakteAzerbaycanda esas qislaq yerleri Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu yuvalama yerleri ise Aggol Milli Parkidir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda qisda 2004 cu ilde 680 2005 ci ilde 420 2006 ci ilde 200 ferdi qeyd edilmisdir Reproduksiya dovrunde Aggolde 1961 1964 cu illerde her il 50 60 1998 ci ilde 45 2005 ci ilde 10 cutu qeyd edilib Diger su hovzelerinde hem qisda hem de reproduksiya dovrunde tek tek hallarda rast gelinir Mehdudlasdirici amiller RedakteReproduksiya dovrunde yayildigi hovzelerde suyun seviyyesi asagi dusur ve ordeye zerer verir Yuva yerlerine caqqal tulku ve s yirticilar asanliqla daxil olaraq yuvalari dagidir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteOvlanmasi qadagan edilib Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu Sirvan ve Aggol Milli Parklari su bataqliq sahelerinde yasaqliqlar sayina musbet tesir edir Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin Qirmizi Siyahisina Azerbaycanin ve Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi kitablarina Bern Bonn Ramsar konvensiyalarinave AEWA sazisine daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteYenikend subasarina ve Sarisu golune qoruq statusunun verilmesi novun qorunmasinin genis tebligi vacibdir Istinadlar RedakteMelumat menbeleri RedakteVinogradov V V Biologicheskie resursy vodno bolotnyh ohotnichih ugodij Milskoj stepi ih proizvoditelnost i perspektivy hozyajstvennogo ispolzovaniya Trudy zapovednikov Azerbajdzhana vyp 2 M L 1967 s 72 74 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Casioglu 2005 s 99 100 Talibov T H Mermer cure Marmaronetta angustirostris Men Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi kitabi Cild 1 Naxcivan Ecemi 2006 s 78 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitab i II nesr Quslar bolmesi Menbe https az wikipedia org w index php title Mermer cure amp oldid 5970200, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
_RWD2.jpg.html){kind=link}
