fbpx
Wikipedia

Cavaxetililər

Cavaxi; cavaxetililər; cavaxlar (gürc. ჯავახები /Cavaxebi/) — gürcü xalqının etnoqrfik qrupu. Cavaxeti tarixi vilayətinin (indiki Axalkalaki, Ninosminda və Aspindza bələdiyyələri ərazisi) köklü əhalisi. Gürcü dilinin Cavaxeti dialektində danışırlar.

Axalkala qəzasındakı cavaxetilililər ailəsi. 1896-cı il.
Gürcü dilinin cavaxeti dialekti, A. Martirosov, Tbilisi, Mesniereba, 1984
Gürcü dilinin cavaxeti dialekti, Qr. Beridze, Tbilisi, Saboçota Sakartvelo, 1988

Məskunlaşma

Hal-hazırda cavaxetililər Samtsxe-Cavaxeti regionunun Axalkalaki və Ninosminda bələdiyyələri ərazisində, həmçinin, Tbilisidə və Gürcüstanın sərhədləri xaricində yaşayırlar. Cavaxetililərin sayı 5 000 nəfərdir (2010-cu il).

Tarixi

Cavaxetililər "Zabaxa" adlı qədim gürcü tayfasının törəmələridirlər. Leonti Mroveliyə görə, Cavaxeti – "Paravan gölündən Kür çayı mənbəyinə qədər uzanan ölkə olmaqla" – əfsanəvi Mtsetos və Cavaxosun nəslinə məxsus idi. İki şəhər-qalanın – Sunda və Ərdəhanın, həmçinin Kacov şəhərinin tikilməsi bunların adına çıxılır.

XVI əsrin sonunda Cavaxeti ilə birlikdə bütün Samtsxe-Saatabaqonu osmanlılar tutdular. Osmanlılar işğal etdikləri Gürcüstan ərazisinə «vilayəte Gürcüstan» adı vermişdilər və bu vilayətə Cavaxeti paşalığı da daxil idi.

XVIII əsrin 70-ci illərində Cavaxetidə olan alman səyyahı Güldenştedt bildirir ki, «Cavaxeti – gürcü ölkəsi, indi Türkiyənin əlindədir. Əhalinin çox hissəsi gürcüdür.

1828-1829-cu illərdə baş vermiş Rusiya-Osmanlı müharibəsindən sonra ölkənin cavaxetili əhalisi kəskin azaldı. 1829-cu ildən etibarən rus generalı İvan Paskeviçin göstərişi ilə Cavaxetidə Osmanlı İmperiyasından gələn 7300 erməni ailəsi (təxminən, 58 000 nəfər) məskunlaşdırıldı. Cavaxetinin yerli sakinləri isə öz ev-eçiklərini tərk edərək Gürcüstanın başqa yerinə getməyə məcbur oldular.

Din

Cavaxetililər pravoslav etiqadındadırlar və Gürcü pravoslav kilsəsi icmasının üzvləridir. İslam dininin sünnü təriqətində olan cavaxetililər isə XIX əsrin birinci yarısında regionun Rusiya imperiyasının ilhaqına məruz qalmasından sonra mühacirət etməyə məcbur olmuşlar.

Görkəmli nümayəndələri

  • Solomon Aslanişvili - ictimai fəal
  • Şota Lomsadze - şair, tarixçı.

İstinadlar

  1. Мартиросов, Арам Георгиевич. Джавахский диалект грузинского языка. Тбилиси. Мецниереба, 1984
  2. Джавахети[ölü keçid], Кукури Метревели. Ред.: Вахтанг Гурули; Перевод: Кетеван Джакели; Тб., 2001. ISBN 978-9941-0-3008-6, ст. 15
  3. «Путешествие Гюльденштедта в Грузии». т. I. перевод и исследования Г. Гелашвили. Тбилиси. 1962 г. стр. 215
  4. Джавахети[ölü keçid], Кукури Метревели. Ред.: Вахтанг Гурули; Перевод: Кетеван Джакели; Тб., 2001. ISBN 978-9941-0-3008-6, ст. 38 и сл.
  5. Л. Загурский. Поездка в Ахалкалакский уезд в 1872 г. (Из VIII книги записок Кавказского отдела Императорского русского Географического общества). Тифлис, 1873, с. 65-66

Ədəbiyyat

  • Институт этнографии имени Н.Н. Миклухо-Маклая (1982). Полевые исследования института этнографии, 1982.
  • Хаханов А.С. Празднование Нового Года у грузин // Этнографическое обозрение, книга I, Москва, 1839.
  • Мартиросов, Арам Георгиевич. Джавахский диалект грузинского языка. Тбилиси. Мецниереба, 1984

Həmçinin bax

cavaxetililər, cavaxi, cavaxetililər, cavaxlar, gürc, ჯავახები, cavaxebi, gürcü, xalqının, etnoqrfik, qrupu, cavaxeti, tarixi, vilayətinin, indiki, axalkalaki, ninosminda, aspindza, bələdiyyələri, ərazisi, köklü, əhalisi, gürcü, dilinin, cavaxeti, dialektində,. Cavaxi cavaxetililer cavaxlar gurc ჯავახები Cavaxebi gurcu xalqinin etnoqrfik qrupu Cavaxeti tarixi vilayetinin indiki Axalkalaki Ninosminda ve Aspindza belediyyeleri erazisi koklu ehalisi Gurcu dilinin Cavaxeti dialektinde danisirlar 1 Axalkala qezasindaki cavaxetilililer ailesi 1896 ci il Gurcu dilinin cavaxeti dialekti A Martirosov Tbilisi Mesniereba 1984 Gurcu dilinin cavaxeti dialekti Qr Beridze Tbilisi Sabocota Sakartvelo 1988 Mundericat 1 Meskunlasma 2 Tarixi 3 Din 4 Gorkemli numayendeleri 5 Istinadlar 6 Edebiyyat 7 Hemcinin baxMeskunlasma RedakteHal hazirda cavaxetililer Samtsxe Cavaxeti regionunun Axalkalaki ve Ninosminda belediyyeleri erazisinde hemcinin Tbiliside ve Gurcustanin serhedleri xaricinde yasayirlar Cavaxetililerin sayi 5 000 neferdir 2010 cu il Tarixi RedakteCavaxetililer Zabaxa adli qedim gurcu tayfasinin toremeleridirler Leonti Mroveliye gore Cavaxeti Paravan golunden Kur cayi menbeyine qeder uzanan olke olmaqla efsanevi Mtsetos ve Cavaxosun nesline mexsus idi Iki seher qalanin Sunda ve Erdehanin hemcinin Kacov seherinin tikilmesi bunlarin adina cixilir 2 XVI esrin sonunda Cavaxeti ile birlikde butun Samtsxe Saatabaqonu osmanlilar tutdular Osmanlilar isgal etdikleri Gurcustan erazisine vilayete Gurcustan adi vermisdiler ve bu vilayete Cavaxeti pasaligi da daxil idi XVIII esrin 70 ci illerinde Cavaxetide olan alman seyyahi Guldenstedt bildirir ki Cavaxeti gurcu olkesi indi Turkiyenin elindedir Ehalinin cox hissesi gurcudur 3 1828 1829 cu illerde bas vermis Rusiya Osmanli muharibesinden sonra olkenin cavaxetili ehalisi keskin azaldi 1829 cu ilden etibaren rus generali Ivan Paskevicin gosterisi ile Cavaxetide Osmanli Imperiyasindan gelen 7300 ermeni ailesi texminen 58 000 nefer meskunlasdirildi Cavaxetinin yerli sakinleri ise oz ev eciklerini terk ederek Gurcustanin basqa yerine getmeye mecbur oldular 4 5 Din RedakteCavaxetililer pravoslav etiqadindadirlar ve Gurcu pravoslav kilsesi icmasinin uzvleridir Islam dininin sunnu teriqetinde olan cavaxetililer ise XIX esrin birinci yarisinda regionun Rusiya imperiyasinin ilhaqina meruz qalmasindan sonra muhaciret etmeye mecbur olmuslar Gorkemli numayendeleri RedakteSolomon Aslanisvili ictimai feal Sota Lomsadze sair tarixci Istinadlar Redakte Martirosov Aram Georgievich Dzhavahskij dialekt gruzinskogo yazyka Tbilisi Mecniereba 1984 Dzhavaheti olu kecid Kukuri Metreveli Red Vahtang Guruli Perevod Ketevan Dzhakeli Tb 2001 ISBN 978 9941 0 3008 6 st 15 Puteshestvie Gyuldenshtedta v Gruzii t I perevod i issledovaniya G Gelashvili Tbilisi 1962 g str 215 Dzhavaheti olu kecid Kukuri Metreveli Red Vahtang Guruli Perevod Ketevan Dzhakeli Tb 2001 ISBN 978 9941 0 3008 6 st 38 i sl L Zagurskij Poezdka v Ahalkalakskij uezd v 1872 g Iz VIII knigi zapisok Kavkazskogo otdela Imperatorskogo russkogo Geograficheskogo obshestva Tiflis 1873 s 65 66Edebiyyat RedakteInstitut etnografii imeni N N Mikluho Maklaya 1982 Polevye issledovaniya instituta etnografii 1982 Hahanov A S Prazdnovanie Novogo Goda u gruzin Etnograficheskoe obozrenie kniga I Moskva 1839 Martirosov Aram Georgievich Dzhavahskij dialekt gruzinskogo yazyka Tbilisi Mecniereba 1984Hemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Cavaxetililer amp oldid 5724360, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.