fbpx
Wikipedia

Böyükdimdik bozca

Avqust 12, 2021

Böyükdimdik bozca (lat. Charadrius leschenaultii) — Çovdarçılar fəsiləsinin Bozca cinsinə aid quş növü.

?Charadrius leschenaultii
Charadrius leschenaultii
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
Sinif:Quşlar
Yarımsinif:Yenidamaqlılar
Dəstə:Çovdarçıkimilər
Fəsilə:Çovdarçılar
Yarımfəsilə:Çovdarçılar
Cins:Bozca
Növ: Charadrius leschenaultii
Elmi adı
Charadrius leschenaultii (Lesson, 1826)
Mühafizə statusu
Az qayğı tələb edənlər
Least Concern (IUCN 3.1)Least Concern: 22693862

Vikinövlərdə
sistematika
Şəkil
axtarışı
ITIS  176532
NCBI  656192
PBDB  372631

Statusu

Nadirdir.

Kateqoriyası

(DD). Zəif öyrənilib. Məhdud ərazidə qalıb. Sayı məlum deyil.

Genefond əhəmiyyəti

Azərbaycan faunasında cinsin 5 növündən biridir.

Qısa təsviri

Dimdiyi cinsin başqa növlərinə nisbətən uzun və yoğundur. Bel tərəfi qum kimi boz, qarın tərəfi açıq rənglidir, amma döşünün yanlarında və çinədanı üzərindəki kürən köndələn zolaq enlidir, qanadlarının altı ağdır. Boynunun ardı kürən, alnı qaramtıl-qonurdur .

Yayılması

Asiyada nəsil verir, qışlamaq üçün Afrikaya və Şimali Avstraliyaya qədər miqrasiya edir . Azərbaycanın şərq hissəsi bu növün reproduktiv arealının qərb kənarını təşkil edir : Muğan və Şirvan düzlərində, Qobustanın Xəzər dənizinə yaxın hissələrində müşahidə edilir.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Gilli, seyrək şorangəli və yovşanlı səhranı xoşlayır, hətta bozqır və yarımsəhra landşaftlarının səhralıq hissələrində yaşayır. Azərbaycana nəsil vermək üçün gəlir, burada may ayından sentyabra qədər olur. Miqrant populyasiyası dəniz sahili üzrə köç edir . Yeni faktlara əsasən böyükdimdik bozca yuva tikmir, heç bir bitki olmayan gilli torpaq üzərində yaşıl çalarlı tutqun gil rəngli 3-4 yumurta qoyub kürt yatır . Belə quş təhlükə görən kimi yuvadan sakitcə uzaqlaşır, amma balası olan quş təhlükəyə qarşı həyəcan siqnalı verir, hətta özünü xəstəliyə vurub (imitasiya) yerə yıxılmaqla təhlükəni balasından uzaqlaşdırmağa çalışır. İyun ayının axırında pərvaz balaları müşahidə edilir. Həşərat və məryəmqurdu (xərçəng) ilə yemlənir. Faydalıdır .

Sayı

Azərbaycanda adi saylı quş olub. XX əsrin əvvəllərində Bankovski Azərbaycanda bu növdən çoxlu kolleksiya toplayıb . Sonralar mənfi faktorlara dözə bilməyib, məhdud yerlərdə qalıb və nadir olub . Sayının dinamikası məlum deyil. Əvvəllər miqrant kimi tanınıb . Son illərdə reproduksiyası dəqiq müəyyən edilib .

Məhdudlaşdırıcı amillər

Qışlamada kollektiv təsərrüfata məxsus 5-10 min başdan ibarət qoyun sürüləri may ayında köç edərkən yuvalarını dağıtması, yerdə açıq şəraitdə yuvalarını çoban itləri, tülkü, çaqqal, vəhşi pişik, ilan və s. yırtıcıların tələf etməsi .

Əhali üçün əhəmiyyəti

Elmi və estetik əhəmiyyəti var.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Faydalı fauna hesab edilib . Ramsar, Bern, Bonn konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxildir. Qırmızı kitabın II nəşrinə tövsiyə edilib .

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Qorunmasının vacibliyinin əhaliyə çatdırılması, Xəzər dənizinin sahilinə yaxın səhra və yarımsəhra yerlərdə ev heyvanlarının sayının normasına riayət edilməsi.

İstinadlar

  1. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Elm”, 1977, s. 214;
  2. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 176;
  3. Дементьев Г.П., Гладков Н.А. (ред.). Птицы Советского Союза. М.Л., “Советская наука”, 1951, том III, с. 84-87;
  4. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 176;
  5. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 176;
  6. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Elm”, 1977, s. 214;
  7. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 176;
  8. Аскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;
  9. Аскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;
  10. Аскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;
  11. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Elm”, 1977, s. 214;
  12. Исаков Ю.А., Воробьев К.А. Обзор зимовок и пролета птиц на Южном Каспии // Тр. Всесоюзн. орнитол. Заповедника Гасан-Кули, вып. 1, 1940, с. 116;
  13. Aскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;
  14. Исаков Ю.А., Воробьев К.А. Обзор зимовок и пролета птиц на Южном Каспии // Тр. Всесоюзн. орнитол. Заповедника Гасан-Кули, вып. 1, 1940, с. 116;
  15. Исаков Ю.А., Воробьев К.А. Обзор зимовок и пролета птиц на Южном Каспии // Тр. Всесоюзн. орнитол. Заповедника Гасан-Кули, вып. 1, 1940, с. 116;
  16. Радде Г. Орнитологическая фауна Кавказа. Тифлис, изд-во Кав-казского музея, 1884, с. 329.
  17. Аскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;
  18. Аскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;
  19. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. və b. Quşlar sinfi-Aves // Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild. Onurğalılar. Bakı, “Elm”, 2004, s. 313;
  20. Aскеров Ф., Мустафаев Г.Т., Бабаев И.Р. Мониторинг птиц с то-чечным методом на территории Сангачалского терминала // Мат-лы Респуб. Науч. Конф. “Научные успехи в биологии”. Баку, БГУ-90, 2009, с. 294-295;

Ədəbiyyat

  1. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Quşların qorunması (monoqrafiya). Bakı, "Elm", 2012, 255 s.

Xarici keçidlər

  • Charadrius leschenaultii

Avqust 12, 2021
böyükdimdik, bozca, charadrius, leschenaultii, çovdarçılar, fəsiləsinin, bozca, cinsinə, quş, növü, charadrius, leschenaultiicharadrius, leschenaultiielmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılart. Boyukdimdik bozca lat Charadrius leschenaultii Covdarcilar fesilesinin Bozca cinsine aid qus novu Charadrius leschenaultiiCharadrius leschenaultiiElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste CovdarcikimilerFesile CovdarcilarYarimfesile CovdarcilarCins BozcaNov Charadrius leschenaultiiElmi adiCharadrius leschenaultii Lesson 1826 Muhafize statusuAz qaygi teleb edenlerLeast Concern IUCN 3 1 Least Concern 22693862VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 176532NCBI 656192PBDB 372631 Mundericat 1 Statusu 2 Kateqoriyasi 3 Genefond ehemiyyeti 4 Qisa tesviri 5 Yayilmasi 6 Yasayis yeri ve heyat terzi 7 Sayi 8 Mehdudlasdirici amiller 9 Ehali ucun ehemiyyeti 10 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 11 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 12 Istinadlar 13 Edebiyyat 14 Xarici kecidlerStatusu RedakteNadirdir Kateqoriyasi Redakte DD Zeif oyrenilib Mehdud erazide qalib Sayi melum deyil Genefond ehemiyyeti RedakteAzerbaycan faunasinda cinsin 5 novunden biridir Qisa tesviri RedakteDimdiyi cinsin basqa novlerine nisbeten uzun ve yogundur Bel terefi qum kimi boz qarin terefi aciq renglidir amma dosunun yanlarinda ve cinedani uzerindeki kuren kondelen zolaq enlidir qanadlarinin alti agdir Boynunun ardi kuren alni qaramtil qonurdur 1 2 Yayilmasi RedakteAsiyada nesil verir qislamaq ucun Afrikaya ve Simali Avstraliyaya qeder miqrasiya edir 3 Azerbaycanin serq hissesi bu novun reproduktiv arealinin qerb kenarini teskil edir 4 Mugan ve Sirvan duzlerinde Qobustanin Xezer denizine yaxin hisselerinde musahide edilir 5 Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteGilli seyrek sorangeli ve yovsanli sehrani xoslayir hetta bozqir ve yarimsehra landsaftlarinin sehraliq hisselerinde yasayir Azerbaycana nesil vermek ucun gelir burada may ayindan sentyabra qeder olur Miqrant populyasiyasi deniz sahili uzre koc edir 6 7 8 Yeni faktlara esasen boyukdimdik bozca yuva tikmir hec bir bitki olmayan gilli torpaq uzerinde yasil calarli tutqun gil rengli 3 4 yumurta qoyub kurt yatir 9 Bele qus tehluke goren kimi yuvadan sakitce uzaqlasir amma balasi olan qus tehlukeye qarsi heyecan siqnali verir hetta ozunu xesteliye vurub imitasiya yere yixilmaqla tehlukeni balasindan uzaqlasdirmaga calisir Iyun ayinin axirinda pervaz balalari musahide edilir Heserat ve meryemqurdu xerceng ile yemlenir Faydalidir 10 Sayi RedakteAzerbaycanda adi sayli qus olub XX esrin evvellerinde Bankovski Azerbaycanda bu novden coxlu kolleksiya toplayib 11 12 Sonralar menfi faktorlara doze bilmeyib mehdud yerlerde qalib ve nadir olub 13 14 Sayinin dinamikasi melum deyil Evveller miqrant kimi taninib 15 16 Son illerde reproduksiyasi deqiq mueyyen edilib 17 Mehdudlasdirici amiller RedakteQislamada kollektiv teserrufata mexsus 5 10 min basdan ibaret qoyun suruleri may ayinda koc ederken yuvalarini dagitmasi yerde aciq seraitde yuvalarini coban itleri tulku caqqal vehsi pisik ilan ve s yirticilarin telef etmesi 18 Ehali ucun ehemiyyeti RedakteElmi ve estetik ehemiyyeti var Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteFaydali fauna hesab edilib 19 Ramsar Bern Bonn konvensiyalarina ve AEWA sazisine daxildir Qirmizi kitabin II nesrine tovsiye edilib 20 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteQorunmasinin vacibliyinin ehaliye catdirilmasi Xezer denizinin sahiline yaxin sehra ve yarimsehra yerlerde ev heyvanlarinin sayinin normasina riayet edilmesi Istinadlar Redakte Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 214 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 176 Dementev G P Gladkov N A red Pticy Sovetskogo Soyuza M L Sovetskaya nauka 1951 tom III s 84 87 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 176 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 176 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 214 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 176 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 214 Isakov Yu A Vorobev K A Obzor zimovok i proleta ptic na Yuzhnom Kaspii Tr Vsesoyuzn ornitol Zapovednika Gasan Kuli vyp 1 1940 s 116 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Isakov Yu A Vorobev K A Obzor zimovok i proleta ptic na Yuzhnom Kaspii Tr Vsesoyuzn ornitol Zapovednika Gasan Kuli vyp 1 1940 s 116 Isakov Yu A Vorobev K A Obzor zimovok i proleta ptic na Yuzhnom Kaspii Tr Vsesoyuzn ornitol Zapovednika Gasan Kuli vyp 1 1940 s 116 Radde G Ornitologicheskaya fauna Kavkaza Tiflis izd vo Kav kazskogo muzeya 1884 s 329 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Mustafayev Q T Babayev I R ve b Quslar sinfi Aves Azerbaycanin heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm 2004 s 313 Askerov F Mustafaev G T Babaev I R Monitoring ptic s to chechnym metodom na territorii Sangachalskogo terminala Mat ly Respub Nauch Konf Nauchnye uspehi v biologii Baku BGU 90 2009 s 294 295 Edebiyyat RedakteMustafayev Q T Babayev I R Quslarin qorunmasi monoqrafiya Baki Elm 2012 255 s Xarici kecidler RedakteCharadrius leschenaultiiMenbe https az wikipedia org w index php title Boyukdimdik bozca amp oldid 5328066, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.