fbpx
Wikipedia

Buynuz xalçaları

Buynuz xalçalarıQarabağ xalçaçılıq məktəbinə aid olan xovlu xalça.

Xalça
Buynuz
Xalça haqqında məlumatlar
Tam adı Buynuz xalçaları
Məktəbi Qarabağ xalçaçılıq məktəbi
Növü Xovlu xalçalar
Ölkə Azərbaycan

Ümumi məlumat

"Buynuz xalçaları" "Qarabağ" tipinə daxildir. Onlar Dağlıq Qarabağın müxtəlif xalçaçılıq məntəqələrində hazırlanırdı. Etibarlı mənbələrdən məlumdur ki, onun əsas istehsal mərkəzləri HoradizFüzuli rayonunun digər xalçaçılıq məntəqələri idi. XIX əsrdə Gəncənin xalçaçılıq müəssisələrinə daxil olan "Buynuz xalçaları" yerli xalçaların texniki xüsusiyyətlərini ehtiva edərək onlarla assimlyasiyaya uğramışdır. Gəncədə inkişaf edərək "Buynuz xalçaları" "Tapança", "Gəncə" və s. adlarını daşımışdır.

Bədii analiz

Qədim zamanlarda Mərkəzi Asiyada, Yaxın Şərqdə, o cümlədən, Azərbaycanda buynuzlu heyvanlar müqəddəs hesab edilirdi. Əvvəlcə, təsərrüfatla, məhsul yığımı ilə, daha sonralar totemçiliklə, lap sonralar isə astronomik anlayışlarla əlaqədar olaraq, buynuzlu heyvanlar müxtəlif təsəvvür və rəmzlərə malik olmuşlar. Hələ qədim zamanlardan buynuz kişilik, mərdlik və qoçaqlıq rəmzi hesab edilir. Buynuz təsvirlərinə qədim türk xalqlarının xalçaçılıq əsərlərində, ağac məmulatlarında, keçə məmulatlarında tez-tez rast gəlinir. İndi də Azərbaycanın bir sıra rayonlarında qapı və darvazlardan mərdlik və cəsarətin simvolu kimi buynuzlu heyvanın başı asılır. Qeyd etmək lazımdır ki, realistik üsulla və ya üslublaşdırılmış formada təsvir olunan incəsənət abidələrində qoçun və ya öküzün buynuzları mərdlik və cəsarət rəmzi hesab edilirdi. Lakin sonluqları bir–birinə yaxın yerləşdirilimiş, yəni yarımay və ya daha dəqiqi, ayın göründüyü birinci gündən yeddinci günədək olan halı formasında təsvir edilmiş buynuzlar güc və qoçaqlıq simvolu deyil, Ayın şərti təsviri hesab edilirdi ki, astrokult tərəfdarları bunu müqəddəs və ilahi qüvvə kimi qəbul edirdilər. Yaxın Şərq, Qafqaz və xüsusilə də türk xalqlarının dekorativ incəsənəti üçün səciyyəvi olan buynuz təsvirinə yalnız bu xalçada rast gəlinmir. Müxtəlif formalarda bu təsvirə digər xalçalarda və başqa sənət əsərlərində rast gəlmək olar. Xalqımızın bu xalçaya "Buynuz" adını verməsi heç də təsadüfi deyildir. Orta sahəsinin kompozisiyasının bütünlüklə üslublaşdırılmış buynuzlardan təşkil olunduğu bu xalçanın meydana gəlməsi fantastik təsəvvür və inanclarla bağlıdır. Buynuzların təsviri müasir dövrdə öz ilkin mənasını itirmişdir və hal–hazırda yalnız ornamental–dekorativ əhəmiyyətə malikdir. Xalçanın orta sahəsinin bəzəyini təşkil edən,formasına görə bir–birinə bənzəyən elementlər bədii ənənəyə və ümumqəbul edilmiş qaydaya görə, üfüqi şəkildə bir–birinin ardınca sıra ilə düzülür. Bu "buynuz"ların assimetrik quruluşu həm xalçaya canlılıq gətirir, həm də belə xalçaları istənilən ölçüdə toxumaq imkanı verir. Bu "buynuz"ların ətrafında yerləşmiş, xalçanın əsas elementini təşkil edən detallar bu kompozisiyada boşluqları dolduran element rolunu oynayır. "Buynuz"ların rənglərinin müxtəlifliyi xalçanın ümumi ahəngdar çalarına xələl gətirmir.

Texniki xüsusiyyətlər

"Buynuz xalçaları" müxtəlif ölçüdə toxunur. XVIII-XIX əsrlərdə xalı–gəbə komplektində toxunan "Buynuz xalçaları"na da rast gəlinirdi. Düyünlərin sıxlığı: hər kvadrat desimetrdə 30X30-dan 36X36-dək düyün yerləşir (hər kvadrat metrdə 90 000-dən 150 000-dək düyün). Xovun uzunluğu: 7-9 mm-dir.

"Buynuz xalçaları" ən yaxşı Qarabağ xalçalarından hesab edilir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Qarabağ xalçaları[ölü keçid]
  2. Buynuz xalçası

buynuz, xalçaları, qarabağ, xalçaçılıq, məktəbinə, olan, xovlu, xalça, xalçabuynuzxalça, haqqında, məlumatlartam, adı, məktəbi, qarabağ, xalçaçılıq, məktəbinövü, xovlu, xalçalarölkə, azərbaycan, mündəricat, ümumi, məlumat, bədii, analiz, texniki, xüsusiyyətlər. Buynuz xalcalari Qarabag xalcaciliq mektebine aid olan xovlu xalca XalcaBuynuzXalca haqqinda melumatlarTam adi Buynuz xalcalariMektebi Qarabag xalcaciliq mektebiNovu Xovlu xalcalarOlke Azerbaycan Mundericat 1 Umumi melumat 2 Bedii analiz 3 Texniki xususiyyetler 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarUmumi melumat Redakte Buynuz xalcalari Qarabag tipine daxildir Onlar Dagliq Qarabagin muxtelif xalcaciliq menteqelerinde hazirlanirdi Etibarli menbelerden melumdur ki onun esas istehsal merkezleri Horadiz ve Fuzuli rayonunun diger xalcaciliq menteqeleri idi XIX esrde Gencenin xalcaciliq muessiselerine daxil olan Buynuz xalcalari yerli xalcalarin texniki xususiyyetlerini ehtiva ederek onlarla assimlyasiyaya ugramisdir Gencede inkisaf ederek Buynuz xalcalari Tapanca Gence ve s adlarini dasimisdir Bedii analiz RedakteQedim zamanlarda Merkezi Asiyada Yaxin Serqde o cumleden Azerbaycanda buynuzlu heyvanlar muqeddes hesab edilirdi Evvelce teserrufatla mehsul yigimi ile daha sonralar totemcilikle lap sonralar ise astronomik anlayislarla elaqedar olaraq buynuzlu heyvanlar muxtelif tesevvur ve remzlere malik olmuslar Hele qedim zamanlardan buynuz kisilik merdlik ve qocaqliq remzi hesab edilir Buynuz tesvirlerine qedim turk xalqlarinin xalcaciliq eserlerinde agac memulatlarinda kece memulatlarinda tez tez rast gelinir Indi de Azerbaycanin bir sira rayonlarinda qapi ve darvazlardan merdlik ve cesaretin simvolu kimi buynuzlu heyvanin basi asilir Qeyd etmek lazimdir ki realistik usulla ve ya uslublasdirilmis formada tesvir olunan incesenet abidelerinde qocun ve ya okuzun buynuzlari merdlik ve cesaret remzi hesab edilirdi Lakin sonluqlari bir birine yaxin yerlesdirilimis yeni yarimay ve ya daha deqiqi ayin gorunduyu birinci gunden yeddinci gunedek olan hali formasinda tesvir edilmis buynuzlar guc ve qocaqliq simvolu deyil Ayin serti tesviri hesab edilirdi ki astrokult terefdarlari bunu muqeddes ve ilahi quvve kimi qebul edirdiler Yaxin Serq Qafqaz ve xususile de turk xalqlarinin dekorativ inceseneti ucun seciyyevi olan buynuz tesvirine yalniz bu xalcada rast gelinmir Muxtelif formalarda bu tesvire diger xalcalarda ve basqa senet eserlerinde rast gelmek olar Xalqimizin bu xalcaya Buynuz adini vermesi hec de tesadufi deyildir Orta sahesinin kompozisiyasinin butunlukle uslublasdirilmis buynuzlardan teskil olundugu bu xalcanin meydana gelmesi fantastik tesevvur ve inanclarla baglidir Buynuzlarin tesviri muasir dovrde oz ilkin menasini itirmisdir ve hal hazirda yalniz ornamental dekorativ ehemiyyete malikdir Xalcanin orta sahesinin bezeyini teskil eden formasina gore bir birine benzeyen elementler bedii eneneye ve umumqebul edilmis qaydaya gore ufuqi sekilde bir birinin ardinca sira ile duzulur Bu buynuz larin assimetrik qurulusu hem xalcaya canliliq getirir hem de bele xalcalari istenilen olcude toxumaq imkani verir Bu buynuz larin etrafinda yerlesmis xalcanin esas elementini teskil eden detallar bu kompozisiyada bosluqlari dolduran element rolunu oynayir Buynuz larin renglerinin muxtelifliyi xalcanin umumi ahengdar calarina xelel getirmir 1 Texniki xususiyyetler Redakte Buynuz xalcalari muxtelif olcude toxunur XVIII XIX esrlerde xali gebe komplektinde toxunan Buynuz xalcalari na da rast gelinirdi Duyunlerin sixligi her kvadrat desimetrde 30X30 dan 36X36 dek duyun yerlesir her kvadrat metrde 90 000 den 150 000 dek duyun Xovun uzunlugu 7 9 mm dir Buynuz xalcalari en yaxsi Qarabag xalcalarindan hesab edilir 2 Hemcinin bax RedakteQarabag xalcaciliq mektebiIstinadlar Redakte Qarabag xalcalari olu kecid Buynuz xalcasiMenbe https az wikipedia org w index php title Buynuz xalcalari amp oldid 5723329, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.