Busan
Busan (kor. 부산, 釜山) — əvvəllər Pusan adlandırılsada günümüzdə rəsmi olaraq Busan Metropolitan şəhəri kimi tanınır və Cənubi Koreyanın Seuldan sonra ən çox əhalisi olan ikinci şəhəri və həmçinin, Cənubi-Şərqi Koreyanın iqtisadi, mədəni və təhsil mərkəzidir. Busan limanı Koreyanın ən işlək və eyni zamanda dünyanın ən işlək 10-limanları sırasındadır. Honshu və Kyushunun Yapon adalarından təxminən 190 km məsafədə yerləşir. Ətrafdakı şəhərlər (Ulsan və Cənubi Gyeongsang daxil olmaqla) "Cənubişərqi İqtisadi Coğrafiyasında" Cənubi Koreyanın ən böyük sənaye şəhəridir.
| Busan | |
|---|---|
| 부산시 | |
| 35°06′00″ şm. e. 129°02′25″ ş. u. | |
| Ölkə | Cənubi Koreya |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi | 76.735 km² |
| Hündürlük | 30 m |
| Saat qurşağı | +09:00 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 3,525,913 nəfər |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | KR-26 |
| Telefon kodu | (+82) 51 |
| Poçt indeksi | 600-010, 619-963 |
| Rəsmi sayt | |
| Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Busan idari cəhətdən 15 əsas hissəyə bölünmüş və əhalisi təxminən 3.6 milyona yaxındır. Busan idarəsində olan Gimhae və Yangsanla birlikdə əhalisi 4,6 milyondur. Şəhərin ən sıx yaşayış sahələri Nakdong (Cənubi Koreyanın ən uzun çayıdır eyni zamanda) və Suyeong çayları arasındakı dağlarla ayrılmış vadilərdə yerləşir.
Tarixi
Hal-hazırki Busan şəhəri 2-4-cı əsrlərdə Jinhan Konfederasiyasının başçılığı altında qeydə alınıb. Şilla tərəfindən udulmuş və bölgə kimi təşkil edilmişdir. Bokcheon-dong'dan çıxarılan məzarlar, Busanın güclü şəxslər tərəfindən idarə olunduğunu və 4-cü əsrdə Busan bölgəsində də mövcud olduğunu göstərir. Bokcheon-douğunu yerləri günümüzdə Dongnae-gu və Yeonje-gu hissələrini təşkil edən geniş bir əraziyə baxan bir silsilənin üzərində tikilmişdir. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində Bokcheon-dongda 250-dən çox dəmir silah və külçə tapılmışdır.
XV əsrin əvvəllərindən etibarən Koreya hökuməti Busan'ı Yaponiya ilə ticarət limanı kimi təyin etdi və onların yerləşməsinə icazə verdi. Ulsan və Jinhae'deki digər Yaponların yerləşməsi daha sonra azaldılsada, 1592-ci ildə Yaponiyanın Koreyanı işğal etməsinə qədər Busanda yerləşmələri davam etdi. Müharibədən sonra, 1607-ci ildə Yaponiya ilə yeni diplomatik əlaqələr quruldu və Busanda yeni yapon qəsəbələri inşaa edildi. Yaponiyanların saldığı qəsəbələr, daha sonra Choryang'a köçürülməsinə baxmayaraq, 1876-cı ilə qədər mövcudluğunu davam etdirdi. 1876-cı ildə Busan Ganghwa Müqaviləsi'nin şərtlərinə əsasən Koreyanın ilk beynəlxalq limanı oldu.
Coğrafiyası
Busan, Koreya Yarımadasının Cənub-Şərqi hissəsində və bütün şəhərin inkişafını müəyyən edən sahilin üzərində yerləşir. Şəhər Yaponiyanın ən böyük 6 şəhərlərinə yaxın məsafədə yerləşir. Busan-dan Tsushima adasına (Fukuoka şəhərinə) qədər olan məsafə təxminən 49,5 km (31 mil), Seul'a isə 314 km (195 mil) məsafədə yerləşir. Busan şimal və qərbdə aşağı hündürlüklü dağlarla, cənub və şərq isə dənizlərlə əhatə olunmuşdur. Nakdong çayı deltası şəhərin qərb tərəfində şəhərin ən yüksək dağ Geumjeongsanda yerləşir. Cənubi Koreyanın ən uzun çayı olan Nakdong çayı qərbdən axır və Koreya körfəzinə tökülür. Koreyadakı Yeongnam adlı Cənub-şərq bölgəsi, Gyeongsang Vilayətləri və Busan, Daegu və Ulsanın 3 böyük şəhərini əhatə edir və ümumi əhalisi 13 milyona yaxındır.
İqlimi
Koreya yarımadasının güneydoğusu ucunda yerləşən Busan, rütubətli subtropik iqliminə malikdir olmaqla bərabərç çox yüksək və ya aşağı temperatur nadir hallarda təsadüf edilir. Qeydə alınan ən aşağı temperatur 13 Yanvar 1915-ci ildə (−14.0 °C), ən yüksək temperatur 14 Avqust 2016-cı ildə 37.3 °C dərəcə ilə qeydə alınmışdır. May-iyul ayları okean təsirindən daxili ərazilərə nəzərən daha soyuqdur. Avqust və Sentyabr ayları ümumiyyətlə isti və rütubətli olmaqla yanaşı adətən yağışlıdır.
İnzibati ərazi bölgüsü
1957-ci ildə Busan altı gu (rayonlar) yaradılması ilə inzibati bölmə sistemi qəbul etdi: Busanjin-gu, Dong-gu, Dongnae-gu, Jung-gu, Seo-gu və Yeongdo-gu. Günümüzdə Busan on beş inzibati hissəyə bölünür.
| İnzibati ərazi | Korean | Sahə (km²) | Əhali |
|---|---|---|---|
| Buk District | 북구; 北區 | 39.36 | 299,182 |
| Busanjin District | 부산진구; 釜山鎭區 | 29.70 | 376,321 |
| Dong District | 동구; 東區 | 9.73 | 89,202 |
| Dongnae District | 동래구; 東萊區 | 16.63 | 262,154 |
| Gangseo District | 강서구; 江西區 | 181.50 | 92,628 |
| Geumjeong District | 금정구; 金井區 | 65.27 | 249,444 |
| Haeundae District | 해운대구; 海雲臺區 | 51.47 | 409,037 |
| Jung District | 중구; 中區 | 2.83 | 45,377 |
| Nam District | 남구; 南區 | 26.81 | 283,741 |
| Saha District | 사하구; 沙下區 | 41.75 | 334,762 |
| Sasang District | 사상구; 沙上區 | 36.09 | 240,709 |
| Seo District | 서구; 西區 | 13.93 | 111,996 |
| Suyeong District | 수영구; 水營區 | 10.21 | 173,069 |
| Yeongdo District | 영도구; 影島區 | 14.15 | 129,515 |
| Yeonje District | 연제구; 蓮堤區 | 12.08 | 203,527 |
| Gijang County | 기장군; 機張郡) | 218.32 | 148,073 |
İqtisadiyyatı
Busan, dünyada beynəlxalq biznes və maliyyə mərkəzi kimi, həmçinin maşın, polad, gəmiqayırma və dəniz sənayesi, moda, turizm və ticarət sərgiləri ilə tanınır. Busan limanı dünya iqtisadiyyatında daşınma və göndərmə ilə dünyanın ən güclü beşinci limanıdır. 1978-ci ildən Busan, Jaseungdae, Shinsundae və Gamman daxil olmaqla üç konteyner limanı açılmışdır. Busan, dünyanın ən böyük limanlarından birinə sahibdir və ildə 13,2 milyon TEU göndərmə konteynerini idarə edə bilir. Limana dünyanın hər yerindən gəmilər yan alır və ətraf ərazinin regional maliyyə mərkəzidir.
Busan, Renault Samsung Motors, Hanjin Heavy Industries, Busan Bank, Air Busan, Hi Investment & Securities, Woori Aviva Life Insurance, Korea Technology Finance Corporation, Korea Asset Management Corporation, Korea Housing-Finance Corporation, Korea Securities Depository, Korea Housing Guarantee Company, Korea Southern Power Company, BNK Financial Group şirkətlərinə ev sahibliyi edir. Jagalchi Fish Market, Koreyanın ən böyük balıq bazarıdır.
Busan, 2011-ci ildən Beynəlxalq Konqres və Konvensiya Assosiasiyası (ICCA) tərəfindən Asiyanın ən böyük şəhərlərdəki şəhərləri arasında Sinqapur, Seul və Tokio sonra dördüncü ən yaxşı şəhərləri sırasındadır.
Alış-veriş və ticarət
Busanın iki böyük mərkəzi iş yeri Seomyeon və Gwangbok-dong / Nampo-dongdur. Dörd əhəmiyyətli alış-veriş bölgəsi var: Seomyeon, Gwangbok-dong, Jangjeon-dongda Busan Dae Hakap və Haeundae-gu da Centum City.
Seomyeon Busan'ın kəsişməsidir. Yerli metro stansiyası iki xəttlə xidmət edir və şəhərin ən işlək yerlərindən biridir. Seomyeon metro stansiyası çox sayda yeraltı dükanına ev sahibliyi edir və burada əsasən geyim və ayaqqabı məhsulları satılır. Bunlar yerli istehsalı olan məhsullar satan kiçik butik mağazalardır. Koreya və beynəlxalq bankların yerli nümayəndəlikləri Seomyeon ərazisində yerləşir. Yüksək ticarət və əyləncəli bölgə olaraq tanınır. Seomyeon ərazisində "Seomyeon Medical Street" Lotte Department Store və Buam metro stansiyasının ətrafında 1 km radius aralığını əhatə edir. Küçə kosmetik cərrahiyyə, dermatologiya, oftalmologiya və stomatologiya sahəsində ixtisaslaşan 160 kosmetik və digər tibbi klinikaya ev sahibliyi edir. Seomyeon'a birbaşa bitişik olan bölgə Bujeon Market, ən böyük ənənəvi bazardır. Burada ofisləri olan digər şirkətlər Yeolmae Food daxil olmaqla bir çox şirkətin ofisləri vardır.
Gwangbok-dong, Nampo-dong və Jungang-dong əraziləri köhnə mərkəzi iş yerləridir. Bu rayonda olan bəzi restoranlarda nəsillərdən keçən ailə reseptlərindən istifadə olunur. Bu sahədə Jagalchi Market böyük bir dəniz məhsulları bazarıdır. Gukje Market bu ərazidə yerləşir. Jungang-dong bir çox beynəlxalq hüquq ofislərinin, köhnə İmmiqrasiya İdarəsinin və Yapon yollarına xidmət edən beynəlxalq bərə terminallarına ev sahibliyi edir.
Böyük ticarət mərkəzləri
| Store | Locations of Branch(es) in Busan |
|---|---|
| Lotte Department Store | Centum City, Seomyeon, Gwangbok, Dongnae |
| Shinsegae Department Store | Centum City |
| Hyundai Department Store | Beomil-dong |
Premium outlets
| Store | Location |
|---|---|
| Lotte Premium Outlets | Gimhae |
| Shinsegae Simon Premium Outlets | Gijang |
| Lotte Mall DongBusan | Gijang |
Böyük endirimli mağazalar
| Store |
|---|
| Home Plus |
| E Mart |
| Lotte Mart |
| Hanaro Club |
| Mega Mart |
| Costco |
Təhsil müəssisələri
Lisansüstü Universitetlər
- Busan University of Foreign Studies (BUFS)
- Busan Presbyterian University
- Busan National University of Education (BNUE)
- Catholic University of Pusan
- Tongmyong University
- Dongseo University
- Dong-A University
- Dong-eui University
- Inje University – Busan Campus
- Kosin University
- Korea Maritime University
- Kyungsung University
- Pukyong National University (PKNU)
- Pusan National University (PNU)
- Silla University
- Youngsan University
Digər ali təhsil müəssisələri
- Busan Arts College
- Busan College of Information Technology
- Busan Kyungsang College
- Busan Polytechnic College
- Daedong College
- Dong-Pusan College
- Dongju College
- Korea Institute of Maritime and Fisheries Technology
Mədəniyyət və Turizm məkanları
Busan yalnız antik və suvenir dükanlarının yanı sıra, eyni zamanda unikal restoranlar, turistik yerlər və yerləşmələrlə də məşhurdur.
Parklar, çimərliklər və digər önəmli yerlər
Busan, bütün ölkədən gələn turistləri altı çimərliklə cəlb etdiyi üçün Koreyanın paytaxtı adlanır. Lüks otel və bir karnaval boardwalk line Haeundae da çimərlik. Gwangalli Plajı sahil boyunca kafe, bar və restoran və Grand Gwangan Körpüsü vardır. Digər çimərliklər şəhərin qərb tərəfində Dadaepo Beach və cənub-mərkəzi olan Songdo Beachdir.
Qərbi Geumjeongsanisə Busan sakinləri üçün məşhur bir həftə sonu yürüyüş yeridir. Şimalda, Pusan Milli Universitetinin (Koreya Respublikasının ən tanınmış ali təhsil müəssisələrindən biri olan PNU kimi tanınan) məhəllələri tələbə teatrları, kafe, bar və restoranlara, həmçinin açıq mədəniyyət meydanına Həftə sonu gecələri çıxışları ilə tanınır. Yaxınlıqda isə Beomeosa, şəhərin əsas Koreya Buddist məbədi yerləşir.
Yongdusan Parkı 69 min kvadrat metr / 17 hektar (7 hektar) ərazini tutur və Busan Qülləsi, Yongdusan İncəsənət Qalereyası və Busan Akvariumuna ev sahibliyi edir. Parkda, təxminən, yetmiş müxtəlif növ ağac mövcuddur və il ərzində müxtəlif mədəni tədbirlərlə, sevimli bir turizm obyektidir.
Dongnae-gu zəngin və ənənəvi yaşayış sahəsi. Dongnae Oncheon, ən çox hamam, turistik otel, restoran, klub və ticarət sahələri ilə təbii bir spa sahəsidir. Bölgədə bir çox restoran ailə reseptlərindən istifadə edir. Chungnyeolsa, Dongnae qalasında Yaponiyaya qarşı 16-cı əsr döyüşündə öldürülən əsgərlər üçün bir Confucian ibadətgahı yerləşir.
Taejongdae Yeongdo adasında açıq dənizin qarşısında möhtəşəm uçurumları olan təbii parkdır.
Haeundae Beach-də yerləşən Busan Akvarium Cənubi Koreyanın ən böyük akvariumudur. Haedong Yonggung məbədi, Tanrıça Budası ilə əlaqədar üç müqəddəs yerdən biridir.
Məbədlər, dini və tarixi məkanlar
- Beomeosa Temple
- Busanjinjiseong Fortress (or Jaseongdae)
- Cheonseongjinseong Fortress
- Chungnyeolsa Shrine
- Dongnaeeupseong Fortress
- Dongnae Hyanggyo Confucian shrine-school
- Dongnaebu Dongheon
- Dongsam-dong Shell Mound
- Fortress site of Jwasuyeong
- Geumjeongsanseong Fortress
- Haedongyonggungsa Temple
- Janggwancheong
- Gungwancheong
- Songgongdan Altar
- Jeongongdan Altar
- Samgwangsa Temple
- Tumuli in Bokcheon-dong, Dongnae
- United Nations Memorial Cemetery
- Waeseong in Jukseong-ri, Gijang
- Yeongdo Bridge
- Yeonggadae Pavilion
- Yungongdan Altar
Əhalisi
Əhalisi 4 milyona yaxın olmaqla Cənubi Koreyanın ən böyük ikinci şəhəri.
Mədəniyyəti
Şəhər dəniz yeməkləri və çimərlikləri ilə məşhurdur.
İstinadlar
- "Area and Number of Administrative Units". Statistics Korea. İstifadə tarixi: 2017-01-10.
- "Population, Households and Housing Units (By administrative divisions(eup, myeon, dong) (Total levels 3))". KOSIS. 2015. İstifadə tarixi: 2017-01-10.
- ↑ [1] aprel 25, 2012, at the Wayback Machine
- ↑ "부산시, 제1회 서면메디컬스트리트 축제 개최 | 뉴스와이어". Newswire.co.kr. İstifadə tarixi: 2013-03-12.
- "World Tourism Summit and TPO Forum 2008". Worldtourismsummit.com. 2005-11-14. İstifadə tarixi: 2011-09-15.
- United Nations Memorial Cemetery Homepage