fbpx
Wikipedia

Çöl belibağlısı


Çöl belibağlısı (lat. Circus macrourus) - belibağlı cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.

?Çöl belibağlısı
Circus macrourus
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
Sinif:Quşlar
Yarımsinif:Yenidamaqlılar
Dəstə:Qızılquşkimilər
Fəsilə:Qırğılar
Yarımfəsilə:Belibağlılar
Cins:Belibağlı
Növ: Çöl belibağlısı
Elmi adı
Circus macrourus (S. G. Gmelin, 1770)
Sinonimlər
Accipiter macrourus

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
PBDB  

Kateqoriya və statusu

(III-VU). Həssas, sayı azalmaqda olan növdür.

Qısa təsviri

Qarğadan az böyük, amma zərif qamətli quşdur. Erkəyinin bel tərəfi mavi-boz, döşü və qarın hissəsi ağdır. Üz dairəsi bayquşu xatırladır, özü isə qağayıya oxşayır. Qanadlarının altı təmiz ağdır. Dişisinin bel tərəfi tutqun rənglidir.

Yayılması

Avropada və Asiyada nəsil verir, Asiyanın cənubunda və Afrikada qışlayır. Azərbaycana nəsil vermək üçün gəlir, düzənlikdə və quraq iqlimli dağətəyi sahələrdə yayılıb: Samur-Şabran, Arazboyu düzənlik və Naxçıvan orta dağlığı, Talış dağ bozqırlığı, Xəzərin bəzi adaları, Böyük və Kiçik Qafqazın dağətəyi hissələri.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Seyrək kol olan hündür otluqda məskunlaşır. Açıq sahə quşudur. Aprelin axırı mayın əvvəlində yerdə yuva tikir, 3 - 5 mavi-ağ yumurta verir, dişi quş 27 - 28 gün kürt yatır, balaları və kürtyatan dişini erkək quş yemləyir. Lakin balaların acgöz vaxtında yemlə təmin edilməsində dişi quş da iştirak edir. Əsas yemi siçanabənzər gəmiricilərdir. Bunlar az olanda kərtənkələ yeyir və yerdə yuva tikən quşlardan ovlayır. İri həşəratdan da imtina etmir. Çox faydalı quşdur.

Sayı

1970-ci illərə qədər adi saylı quş olub. Sonralar Azərbaycanda nəsil verən populyasiyasının sıxlığı azalıb. Hər yerdə nadir qalıb. XX əsrin sonunda iyun-iyul aylarında 21 cüt, 10 il sonra isə 9 cüt quş qeyd edilib, yəni 42,8 % azalıb. Məhdudlaşdırıcı amillər: Zərərli yırtıcı hesab edilib ovlanması, pestisidlərdən intensiv istifadə olunması, mal-qaranın çoxalması və otlaqların deqradasiyası, yem obyektlərinin zəhərlənməsi.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Ovlanması qadağandır. Faydalı fauna statusu ilə qorunur. Altıağac Milli Parkında, Turyançay Dövlət Təbiət Qoruğunda və Zuvand Dövlət Təbiət Yasaqlığında nəzarət altında saxlanılır. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxil edilib. Beynəlxalq miqyasda qorunur.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Yuva sahəsində xam torpağın, ot örtüyünün və seyrək kolların qorunub saxlanılması, eyni vaxtda pestisidlərdən istifadənin dayandırılması, tülkü və çaqqal kimi yırtıcıların uzaqlaşdırılması, növün əhəmiyyətinin əhaliyə geniş izah edilməsi.

İstinadlar

  1. . 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.

Məlumat mənbələri

  1. Mustafayev Q.T.,Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 131-133;
  2. Mustafayev Q.T.,Sadıqova N.A. Azərbaycanın qızılquşkimiləri // XXI əsrdə “Biologiyanın aktual problemləri” mövzusunda Respub. elmi konf. mat-rı., Bakı, BDU, 2010, s. 290-292;
  3. Talıbov T.H. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qırmızı kitabı, I cild. Naxçıvan, “Əcəmi” nəşriyyatı, 2006, s. 83-84.
  4. Azərbaycan Respublikasının "Qırmızı Kitab"ı (II nəşr). Quşlar bölməsi.

çöl, belibağlısı, circus, macrourus, belibağlı, cinsinə, heyvan, növü, azərbaycanda, təhlükədə, olan, quşlar, siyahısına, daxil, edilmişdir, circus, macrouruselmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağ. Col belibaglisi lat Circus macrourus belibagli cinsine aid heyvan novu Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir 1 Col belibaglisiCircus macrourusElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste QizilquskimilerFesile QirgilarYarimfesile BelibaglilarCins BelibagliNov Col belibaglisiElmi adiCircus macrourus S G Gmelin 1770 SinonimlerAccipiter macrourusVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 175436NCBI 387825PBDB 368060 Mundericat 1 Kateqoriya ve statusu 2 Qisa tesviri 3 Yayilmasi 4 Yasayis yeri ve heyat terzi 5 Sayi 6 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 7 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 8 Istinadlar 9 Melumat menbeleriKateqoriya ve statusu Redakte III VU Hessas sayi azalmaqda olan novdur Qisa tesviri RedakteQargadan az boyuk amma zerif qametli qusdur Erkeyinin bel terefi mavi boz dosu ve qarin hissesi agdir Uz dairesi bayqusu xatirladir ozu ise qagayiya oxsayir Qanadlarinin alti temiz agdir Disisinin bel terefi tutqun renglidir Yayilmasi RedakteAvropada ve Asiyada nesil verir Asiyanin cenubunda ve Afrikada qislayir Azerbaycana nesil vermek ucun gelir duzenlikde ve quraq iqlimli dageteyi sahelerde yayilib Samur Sabran Arazboyu duzenlik ve Naxcivan orta dagligi Talis dag bozqirligi Xezerin bezi adalari Boyuk ve Kicik Qafqazin dageteyi hisseleri Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteSeyrek kol olan hundur otluqda meskunlasir Aciq sahe qusudur Aprelin axiri mayin evvelinde yerde yuva tikir 3 5 mavi ag yumurta verir disi qus 27 28 gun kurt yatir balalari ve kurtyatan disini erkek qus yemleyir Lakin balalarin acgoz vaxtinda yemle temin edilmesinde disi qus da istirak edir Esas yemi sicanabenzer gemiricilerdir Bunlar az olanda kertenkele yeyir ve yerde yuva tiken quslardan ovlayir Iri heseratdan da imtina etmir Cox faydali qusdur Sayi Redakte1970 ci illere qeder adi sayli qus olub Sonralar Azerbaycanda nesil veren populyasiyasinin sixligi azalib Her yerde nadir qalib XX esrin sonunda iyun iyul aylarinda 21 cut 10 il sonra ise 9 cut qus qeyd edilib yeni 42 8 azalib Mehdudlasdirici amiller Zererli yirtici hesab edilib ovlanmasi pestisidlerden intensiv istifade olunmasi mal qaranin coxalmasi ve otlaqlarin deqradasiyasi yem obyektlerinin zeherlenmesi Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteOvlanmasi qadagandir Faydali fauna statusu ile qorunur Altiagac Milli Parkinda Turyancay Dovlet Tebiet Qorugunda ve Zuvand Dovlet Tebiet Yasaqliginda nezaret altinda saxlanilir CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxil edilib Beynelxalq miqyasda qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteYuva sahesinde xam torpagin ot ortuyunun ve seyrek kollarin qorunub saxlanilmasi eyni vaxtda pestisidlerden istifadenin dayandirilmasi tulku ve caqqal kimi yirticilarin uzaqlasdirilmasi novun ehemiyyetinin ehaliye genis izah edilmesi Istinadlar Redakte Azerbaycanda tehlukede olan quslar 2013 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 22 Melumat menbeleri RedakteMustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 131 133 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin qizilquskimileri XXI esrde Biologiyanin aktual problemleri movzusunda Respub elmi konf mat ri Baki BDU 2010 s 290 292 Talibov T H Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi kitabi I cild Naxcivan Ecemi nesriyyati 2006 s 83 84 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitab i II nesr Quslar bolmesi Menbe https az wikipedia org w index php title Col belibaglisi amp oldid 5710980, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.