Boz albalı (lat. Prunus incana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Boz albalı | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Boz albalı | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Arealı
Boz albalı əsasən Qafqazda və Kiçik Asiyada yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Boyu 1,5-2 m olan şaxəli koldur. Yarpaqları ensiz, xırda, xətvarı-lansetvari, yumurtaşəkilli olmaqla kənarı dişli, üstü və altı çılpaq, saplaqları qısa ağ tüklərlə örtülü, adatən kənarı eşilib qatlanmış olur, uzun zoğlarda yerləşir. dür. Çəhrayı-qırmızı çiçəklərinin diametri 1,5 sm, qısa saplaqlı və ya saplaqsızdır, 4-5 ədədi birlikdə çətir çiçək salxımında toplanır. Çiçəkləmə müddəti 5-16 gündür. Ləçəkləri çəhrayı, tərs ovalşəkillidir. Mayda çiçəkləyir, meyvələri iyun-iyulda, bəzən də avqustda yetişir. Meyvələri tüklüdür, çəyirdəyi yumurtavari kürəvidir, uzunluğu 6 mm-ə yaxındır, rəngi tünd qırmızıdır, yetişəndə çılpaqlaşır. Çoxaldılma yazda stratifikasiya olunmuş toxumlarla və ya payızda təzə yığılmış toxumlarla aparılır. Qələmlər 20% kök atır.
Ekologiyası
Quraqlığa, qışa davamlıdır. İşıqsevən-kserofit, mezotrof bitkidir. Daşlı, qayalı quru yamaclarda bitir, zoğları qışa qədər tamamilə oduncaqlaşır.
Azərbaycanda yayılması
Böyük və Kiçik Qafqazda, Qobustanda, Naxçıvanın dağlıq hissəsində, Samur-Dəvəçi və Kür-Araz düzənliyində, aşağı və orta dağ qurşaqlarında bitir.
İstifadəsi
Quraq rayonların yaşıllaşdırılması, quru yamaclarda meşə salmaq üçün istifadə oluna bilər. Mədəni şaraitdə 1802- ci ildən becərilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Amygdalus incana Pall.
- Cerasus incana (Pall.) Spach
- Microcerasus incana (Pall.) M.Roem.
- Prunus prostrata var. incana (Pall.) O.Fedtsch. & B.Fedtsch.
Heterotipik sinonimləri
- Cerasus blinovskii Totsch.
- Cerasus incana var. latifolia Pall.
- Cerasus incana var. viridis Spach
- Cerasus incana var. vulgaris Spach
- Cerasus karelinii Blin.
- Microcerasus incana var. blinovskii (Totsch.) Eremin & Juschev
- Prunus incana f. albida E.L.Wolf
- Prunus incana f. rosea E.L.Wolf
- Prunus incana var. vulgaris (Spach) E.L.Wolf
İstinadlar
- The Plant List (ing.). 2010.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boz albali lat Prunus incana bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu Boz albaliElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Boz albaliBeynelxalq elmi adiPrunus incana Batsch 1801Sekil axtarisiEOL 301170ArealiBoz albali esasen Qafqazda ve Kicik Asiyada yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiBoyu 1 5 2 m olan saxeli koldur Yarpaqlari ensiz xirda xetvari lansetvari yumurtasekilli olmaqla kenari disli ustu ve alti cilpaq saplaqlari qisa ag tuklerle ortulu adaten kenari esilib qatlanmis olur uzun zoglarda yerlesir dur Cehrayi qirmizi ciceklerinin diametri 1 5 sm qisa saplaqli ve ya saplaqsizdir 4 5 ededi birlikde cetir cicek salximinda toplanir Cicekleme muddeti 5 16 gundur Lecekleri cehrayi ters ovalsekillidir Mayda cicekleyir meyveleri iyun iyulda bezen de avqustda yetisir Meyveleri tukludur ceyirdeyi yumurtavari kurevidir uzunlugu 6 mm e yaxindir rengi tund qirmizidir yetisende cilpaqlasir Coxaldilma yazda stratifikasiya olunmus toxumlarla ve ya payizda teze yigilmis toxumlarla aparilir Qelemler 20 kok atir EkologiyasiQuraqliga qisa davamlidir Isiqseven kserofit mezotrof bitkidir Dasli qayali quru yamaclarda bitir zoglari qisa qeder tamamile oduncaqlasir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk ve Kicik Qafqazda Qobustanda Naxcivanin dagliq hissesinde Samur Deveci ve Kur Araz duzenliyinde asagi ve orta dag qursaqlarinda bitir IstifadesiQuraq rayonlarin yasillasdirilmasi quru yamaclarda mese salmaq ucun istifade oluna biler Medeni saraitde 1802 ci ilden becerilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Amygdalus incana Pall Cerasus incana Pall Spach Microcerasus incana Pall M Roem Prunus prostrata var incana Pall O Fedtsch amp B Fedtsch Heterotipik sinonimleri Cerasus blinovskii Totsch Cerasus incana var latifolia Pall Cerasus incana var viridis Spach Cerasus incana var vulgaris Spach Cerasus karelinii Blin Microcerasus incana var blinovskii Totsch Eremin amp Juschev Prunus incana f albida E L Wolf Prunus incana f rosea E L Wolf Prunus incana var vulgaris Spach E L WolfIstinadlarThe Plant List ing 2010 Hemcinin bax