Bonapartizm yaxud napoleonizm – Fransada parlament demokratiyasını rədd edən, güclü icraedici hakimiyyətin, mühüm dövlət işlərində kütlələrə müraciət etmənin (plebissit keçirilməsi vasitəsilə) tərəfdarı olan avtoritar rejimləri və siyasi cərəyanı bildirmək üçün işlədilən termin.
Ümumi məlumat
Sinfi mübarizənin kəskinləşdiyi vaxtda, əksinqilabi iri burjua dikaturasının bir növü. Sözdə siniflərdən və partiyalardan üstün olduğunu göstərməyə çalışaraq, bu diktatura işdə, hərbiyə, polis - bürokratiya aparatına və kilsəyə arxalanaraq istismarçıların marağını ifadə edir. XVII-ci əsrin sonunda, Fransada, Napoleon Bonapartındiktaturası vaxtı yaranıb. Bonapartizm üçün əksinqilabi siyasət, islahatların keçirilməsi vədləri və kütlələrin aldadılması səciyəvidir. Bütün bunlar xarici siyasətdə aqressiya, daxili işlərdə isə demokratiyanın üzərinə yerimək siyasətinin kombinasiyasını təşkil edir.
Tarixi
İlk bonapartçı rejim 1799-cu ildə I Napoleon Bonapartın həyata keçirdiyi dövlət çevrilişi nəticəsində bərqərar olmuşdur; ikinci rejim İkinci imperiya (1852–70) dövründə Lui Napoleon (III Napoleon) tərəfindən qurulmuşdur. III Napoleonun hakimiyyəti illərində Bonapartizm “tamamlanmış” forma almışdır. Fransızların “milli birliyi”nin bərpası və “qayda-qanun”a qayıdış şüarları altında formalaşan bonapartçı rejimlər 1789-cu və 1848-ci illərdə baş vermiş inqilabların doğurduğu sosial təlatümlər dövrünə son qoymuşdur. Bonapartizm kəskin sosial ziddiyyətlərin aradan qaldırılmasına, “köhnə qayda-qanunun” müəyyən elementlərinin inqilabi nailiyyətlər (yeni mülkiyyətçilərin hüquqlarının, şəxsi azadlıqların tanınması, siyasi bərabərliyin bəyan edilməsi və s.) ilə sintezinə səy göstərmişdir. Bonapartizmin ideologiyası milliyyətçiliyin, mühafizəkarlığın, liberalizmin və hətta sosializmin (sensimonizmin) müddəalarını ehtiva etmiş, eklektik və demoqoji səciyyə daşımışdır. Bonapartçı rejimlərin sosial dayağı mühafizəkar kəndli kütlələri idi. Bonapartizm sistemində ordu və polis fəal rol oynayırdı. Bonapartizm rejimləri üçün müxtəlif siniflər və sosial qruplar arasında manevr etmək səciyyəvi idi. Belə siyasət onlara müəyyən məqama qədər sabitliyi təmin etmək və fövqəlsinfi, ümummilli hökumət obrazı yaratmaq imkanını vermişdir. Bonapartçı rejimlərin daxili siyasəti özündə iqtisadi liberalizmi və sərt inzibati-polis təsir tədbirlərini birləşdirirdi; xarici siyasət kursu isə Fransanın qitədə və ondan kənarda hakim mövqeyini bərqərar etmək kimi ambisiyalı planları ilə seçilirdi (bu, Birinci və İkinci imperiyaların süqutu ilə nəticələndi). 20-ci əsrin əvvəllərində Bonapartizm bir ideya cərəyanı kimi Fransa siyasi həyatının ifrat sağ hissəsində “əriyərək”, mövcudiyyətinə son qoydu. Lakin onun izlərinə Şarl de Qollun istifadə etdiyi hakimiyyət metodlarında və hətta Beşinci respublikanın konstitusiyasında rast gəlinir. Sonradan “Bonapartizm” termini populist mövqelərdən çıxış edən bütün hərbi-diktator və avtoritar rejimləri səciyyələndirmək üçün (həmişə əsaslandırılmış formada olmasa da) işlədilmişdir.
Mənbə
Краткий политический словарь. Политиздат.1989 səh. 50
Noyabr 19, 2021
bonapartizm, yaxud, napoleonizm, fransada, parlament, demokratiyasını, rədd, edən, güclü, icraedici, hakimiyyətin, mühüm, dövlət, işlərində, kütlələrə, müraciət, etmənin, plebissit, keçirilməsi, vasitəsilə, tərəfdarı, olan, avtoritar, rejimləri, siyasi, cərəya. Bonapartizm yaxud napoleonizm Fransada parlament demokratiyasini redd eden guclu icraedici hakimiyyetin muhum dovlet islerinde kutlelere muraciet etmenin plebissit kecirilmesi vasitesile terefdari olan avtoritar rejimleri ve siyasi cereyani bildirmek ucun isledilen termin Umumi melumat RedakteSinfi mubarizenin keskinlesdiyi vaxtda eksinqilabi iri burjua dikaturasinin bir novu Sozde siniflerden ve partiyalardan ustun oldugunu gostermeye calisaraq bu diktatura isde herbiye polis burokratiya aparatina ve kilseye arxalanaraq istismarcilarin maragini ifade edir XVII ci esrin sonunda Fransada Napoleon Bonapartin diktaturasi vaxti yaranib Bonapartizm ucun eksinqilabi siyaset islahatlarin kecirilmesi vedleri ve kutlelerin aldadilmasi seciyevidir Butun bunlar xarici siyasetde aqressiya daxili islerde ise demokratiyanin uzerine yerimek siyasetinin kombinasiyasini teskil edir Tarixi RedakteIlk bonapartci rejim 1799 cu ilde I Napoleon Bonapartin heyata kecirdiyi dovlet cevrilisi neticesinde berqerar olmusdur ikinci rejim Ikinci imperiya 1852 70 dovrunde Lui Napoleon III Napoleon terefinden qurulmusdur III Napoleonun hakimiyyeti illerinde Bonapartizm tamamlanmis forma almisdir Fransizlarin milli birliyi nin berpasi ve qayda qanun a qayidis suarlari altinda formalasan bonapartci rejimler 1789 cu ve 1848 ci illerde bas vermis inqilablarin dogurdugu sosial telatumler dovrune son qoymusdur Bonapartizm keskin sosial ziddiyyetlerin aradan qaldirilmasina kohne qayda qanunun mueyyen elementlerinin inqilabi nailiyyetler yeni mulkiyyetcilerin huquqlarinin sexsi azadliqlarin taninmasi siyasi beraberliyin beyan edilmesi ve s ile sintezine sey gostermisdir Bonapartizmin ideologiyasi milliyyetciliyin muhafizekarligin liberalizmin ve hetta sosializmin sensimonizmin muddealarini ehtiva etmis eklektik ve demoqoji seciyye dasimisdir Bonapartci rejimlerin sosial dayagi muhafizekar kendli kutleleri idi Bonapartizm sisteminde ordu ve polis feal rol oynayirdi Bonapartizm rejimleri ucun muxtelif sinifler ve sosial qruplar arasinda manevr etmek seciyyevi idi Bele siyaset onlara mueyyen meqama qeder sabitliyi temin etmek ve fovqelsinfi umummilli hokumet obrazi yaratmaq imkanini vermisdir Bonapartci rejimlerin daxili siyaseti ozunde iqtisadi liberalizmi ve sert inzibati polis tesir tedbirlerini birlesdirirdi xarici siyaset kursu ise Fransanin qitede ve ondan kenarda hakim movqeyini berqerar etmek kimi ambisiyali planlari ile secilirdi bu Birinci ve Ikinci imperiyalarin suqutu ile neticelendi 20 ci esrin evvellerinde Bonapartizm bir ideya cereyani kimi Fransa siyasi heyatinin ifrat sag hissesinde eriyerek movcudiyyetine son qoydu Lakin onun izlerine Sarl de Qollun istifade etdiyi hakimiyyet metodlarinda ve hetta Besinci respublikanin konstitusiyasinda rast gelinir Sonradan Bonapartizm termini populist movqelerden cixis eden butun herbi diktator ve avtoritar rejimleri seciyyelendirmek ucun hemise esaslandirilmis formada olmasa da isledilmisdir Menbe RedakteKratkij politicheskij slovar Politizdat 1989 seh 50 Menbe https az wikipedia org w index php title Bonapartizm amp oldid 6121214, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
