fbpx
Wikipedia

Birinci İnönü döyüşü

Birinci İnönü döyüşüTürkiyə İstiqlaliyyət müharibəsindəki Türk-Yunan müharibələrində yunan ordusu ilə türk Ankara Hökumətinin ordusu arasında 6-11 yanvar 1921-ci il tarixlerində baş vermiş bir döyüş.

Birinci İnönü döyüşü
Əsas münaqişə: Türk-Yunan müharibəsi
Tarix 6 - 11 yanvar 1921
Yeri İnönü, Əskişəhər, Türkiyə
Səbəbi Yunanıstan ordusunu Türkiyəyə yeridilməsi
Nəticəsi Türkiyənin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)

Anastasios Papoulas
Çərkəz Əthəm

İsmət Bəy
Məhməd Arif bəy
Məhməd Atıf Atəşdağlı
Məhməd Nazim Bəy

Ölənlər və yaralananlar

51 ölü, 130 yaralı
Ümumi itki: 181
Trikupisə görə ümumi itki: 2.000

95 ölü, 183 yaralı,
211 əsir
Ümumi itki: 489

Tarix

15 may 1919-cu ildə yunan orduları İzmir şəhərini işğal edir. 10 avqust 1920-ci ildə isə türk sultanının nümayəndəsi Sevr sülh sazişini imzalayır ki, bu anlaşmaya görə Yunanıstana Şərqi Frakiya (bəzi mənbələrdə Trakiya), bütün İzmir vilayəti, İmbrosTenedos adaları keçirdi. Yunan ordusu bu ərazilərə öz ordularını yeridərək qarşılarındakı bütün partizan və üsyançı türk dəstələrini əzirdi.

Yunan ordusunun hərəkətləri Türkiyə Böyük Millət Məclisini qəti addımlar atmağa vadar etdi. Böyük Millət Məclisi sultan hökumətini vətən xaini və satqın elan edir və Sevr müqaviləsini tanımır. Mustafa Kamal Atatürk və onun silahdaşları təcili olaraq şərq cəbhəsindəki qoşunları qərbə ataraq yeni dəstələr yığmağa başlayır.

Döyüş

Yanvar ayının əvvəlində general Papulasın başçılığı altında olan yunan ordusu Bursadan Əskişəhər istiqamətində hərəkət etməyə başlayır. 6-9 yanvar 1921 tarixləri arasında döyüşlər örtmə və təhlükəsizlik qüvvələri əməliyyatı şəklində reallaşdı. 9 yanvarda onlar ilk türk qoşunları ilə rastlaşır və İnönü dəmir yolu stansiyasında döyüşə girirlər. Döyüş axşam saatlarınadək davam edir ancaq türklərin müqavimətini qıra bilmir.

10 yanvar yunan diviziyası Kovalca-Aknınar xətti, digəri isə Yeniköy-Teke-Hayriye istiqamətində hücuma keçir. İlk həmlə uğurlu alınır və Mustafa Fevzinin başçılıq etdiyi türk müdafiə korpusu geri çəkilərək, qərb cəbhəsinin komandanı İnönünün məsləhəti ilə Çuxurhisarda cəmləşir.

Yunanların Kovalca-Aknınar xəttini almaqlarına baxmayaraq yardıma gələn əlavə türk dəstələrini görüb anlayırlar ki, türklər bu hissədən çıxmayacaqlar. Əlavə döyüşə hazır olduqlarını görməyən yunanlar 11 yanvar İnönü stansiyasından çəkilir.

Nəticəsi

Bu döyüş digərlərindən elədə mürəkkəb olmadığına baxmayaraq göstərdi ki, türk inqilabçıları hesablaşmağa vadar edən bir qüvvədir. Yüksək taktiki göstərişlərinə görə polkovnik Mustafa İsmət İnönüyə general rüstbəsi verilir. Bu döyüşdə qazanılan prestij türklərin öz konstitusiyalarını qurmağa və RSFSR ilə Moskva sazişini bağlamağa imkan yaratdı. Hərbi uğurdan istifadə edərək Mustafa Kamal Atatürk italyan hökuməti ilə danışıqlara başlayır və artıq 13 mart italyan ekspedisiya korpusu Anadolunu tək edir.

Həmçini bax

Mənbə

  • И. Г. Дроговоз «Турецкий марш: Турция в огне сражений», — Минск: «Харвест», 2007. ISBN 978-985-16-2075-9  (rus.)
  1. Mustafa Armağan, "Zafersiz kahraman İnönü" fevral 24, 2010, at the Wayback Machine ("İnönü, a hero without victory"), Zaman, February 21, 2010  (türk.)

birinci, inönü, döyüşü, türkiyə, istiqlaliyyət, müharibəsindəki, türk, yunan, müharibələrində, yunan, ordusu, ilə, türk, ankara, hökumətinin, ordusu, arasında, yanvar, 1921, tarixlerində, baş, vermiş, döyüş, əsas, münaqişə, türk, yunan, müharibəsitarix, yanvar. Birinci Inonu doyusu Turkiye Istiqlaliyyet muharibesindeki Turk Yunan muharibelerinde yunan ordusu ile turk Ankara Hokumetinin ordusu arasinda 6 11 yanvar 1921 ci il tarixlerinde bas vermis bir doyus Birinci Inonu doyusuEsas munaqise Turk Yunan muharibesiTarix 6 11 yanvar 1921Yeri Inonu Eskiseher TurkiyeSebebi Yunanistan ordusunu Turkiyeye yeridilmesiNeticesi Turkiyenin qelebesiMunaqise terefleriYunanistan Ankara HokumetiKomandan lar Anastasios PapoulasCerkez Ethem Ismet Bey Mehmed Arif bey 1 Mehmed Atif Atesdagli 1 Mehmed Nazim Bey 1 Olenler ve yaralananlar51 olu 130 yaraliUmumi itki 181Trikupise gore umumi itki 2 000 95 olu 183 yarali 211 esirUmumi itki 489 Mundericat 1 Tarix 2 Doyus 3 Neticesi 4 Hemcini bax 5 MenbeTarix Redakte15 may 1919 cu ilde yunan ordulari Izmir seherini isgal edir 10 avqust 1920 ci ilde ise turk sultaninin numayendesi Sevr sulh sazisini imzalayir ki bu anlasmaya gore Yunanistana Serqi Frakiya bezi menbelerde Trakiya butun Izmir vilayeti Imbros ve Tenedos adalari kecirdi Yunan ordusu bu erazilere oz ordularini yeriderek qarsilarindaki butun partizan ve usyanci turk destelerini ezirdi Yunan ordusunun hereketleri Turkiye Boyuk Millet Meclisini qeti addimlar atmaga vadar etdi Boyuk Millet Meclisi sultan hokumetini veten xaini ve satqin elan edir ve Sevr muqavilesini tanimir Mustafa Kamal Ataturk ve onun silahdaslari tecili olaraq serq cebhesindeki qosunlari qerbe ataraq yeni desteler yigmaga baslayir Doyus RedakteYanvar ayinin evvelinde general Papulasin basciligi altinda olan yunan ordusu Bursadan Eskiseher istiqametinde hereket etmeye baslayir 6 9 yanvar 1921 tarixleri arasinda doyusler ortme ve tehlukesizlik quvveleri emeliyyati seklinde reallasdi 9 yanvarda onlar ilk turk qosunlari ile rastlasir ve Inonu demir yolu stansiyasinda doyuse girirler Doyus axsam saatlarinadek davam edir ancaq turklerin muqavimetini qira bilmir 10 yanvar yunan diviziyasi Kovalca Akninar xetti digeri ise Yenikoy Teke Hayriye istiqametinde hucuma kecir Ilk hemle ugurlu alinir ve Mustafa Fevzinin basciliq etdiyi turk mudafie korpusu geri cekilerek qerb cebhesinin komandani Inonunun mesleheti ile Cuxurhisarda cemlesir Yunanlarin Kovalca Akninar xettini almaqlarina baxmayaraq yardima gelen elave turk destelerini gorub anlayirlar ki turkler bu hisseden cixmayacaqlar Elave doyuse hazir olduqlarini gormeyen yunanlar 11 yanvar Inonu stansiyasindan cekilir Neticesi RedakteBu doyus digerlerinden elede murekkeb olmadigina baxmayaraq gosterdi ki turk inqilabcilari hesablasmaga vadar eden bir quvvedir Yuksek taktiki gosterislerine gore polkovnik Mustafa Ismet Inonuye general rustbesi verilir Bu doyusde qazanilan prestij turklerin oz konstitusiyalarini qurmaga ve RSFSR ile Moskva sazisini baglamaga imkan yaratdi Herbi ugurdan istifade ederek Mustafa Kamal Ataturk italyan hokumeti ile danisiqlara baslayir ve artiq 13 mart italyan ekspedisiya korpusu Anadolunu tek edir Hemcini bax RedakteInonu Ikinci Inonu doyusuMenbe RedakteI G Drogovoz Tureckij marsh Turciya v ogne srazhenij Minsk Harvest 2007 ISBN 978 985 16 2075 9 rus 1 2 3 Mustafa Armagan Zafersiz kahraman Inonu Arxivlesdirilib fevral 24 2010 at the Wayback Machine Inonu a hero without victory Zaman February 21 2010 turk Menbe https az wikipedia org w index php title Birinci Inonu doyusu amp oldid 6045154, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.