Biologiya və Tibbin Nailiyyətlərinin Tətbiqi ilə Əlaqədar İnsan Hüququ və Ləyaqətinin Müdafiəsi haqqında Konvensiya (ing. Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and Medicine) — bioetika və tibbi tədqiqatlar sahəsində hüquqi münasibətləri tənzimləyən, beynəlxalq səviyyədə yeganə hüquqi məcburi sənəd olan Avropa Şurası tərəfindən 1997-ci ildə İspaniyanın şəhərində qəbul edilmişdir.
Biologiya və Tibbin Nailiyyətlərinin Tətbiqi ilə Əlaqədar İnsan Hüququ və Ləyaqətinin Müdafiəsi haqqında Konvensiya | |
---|---|
ing. The Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and Medicine | |
![]() | |
İmzalanma tarixi | 4 april 1997 |
İmzalanma yeri | , İspaniya |
Qüvvəyə minməsi | 1 dekabr 1999 |
Dili | ingilis dili |
Konvensiya bütün insanların həyat, ləyaqət və şəxsiyyətinin qorunmasına və heç bir ayrı-seçkilik edilmədən, biologiya və tibbin tətbiqinə dair hər kəsin hüquqlarına və əsas azadlıqlarına hörmət edilməsinə zəmanət vermək məqsədilə çərçivə formalaşdıran konvensiyadır.
Gündəlik tibbi praktikada tətbiq olunan əsas prinsipləri müəyyən edən bu sənəd xəstə hüquqlarına dair Avropa razılaşmasıdır və eyni zamanda, biotibbi tədqiqatlar, genetika, orqan və toxumaların implantasiyası mövzularını da əhatə edir.
Konvensiyanın müddəaları konkret mövzular üzrə 4 Əlavə Protokolla da tamamlanmışdır:
- “İnsanın klonlanlaşdırılmasının qadağan edilməsi haqqında” Protokol,
- “Transplantasiya haqqında” Protokol,
- “Biotibbi Tədqiqat haqqında” Protokol,
- “Sağlamlıq məqsədləri üçün genetik test haqqında” Protokol.
Avropa Şurasının fəal üzvü olan Azərbaycan Respublikasının qlobal səhiyyə standartlarına doğru irəliləmək, xəstəliklərin profilaktikasını aparmaq və onları aradan qaldırmaq, səhiyyə sistemini və tibb sənayesini inkişaf etdirmək, səhiyyə müəssisələrinin təchizatını və texniki təminatını yaxşılaşdırmaq, həyatın keyfiyyətini artırmaq, insanların sağlamlıq hüququnu təmin etmək sahəsində göstərdiyi cəhdlər, son dövrlərdə icbari tibbi sığortanın tətbiqi ilə bağlı aparılmaqda olan islahatlar Oviedo Konvensiyasının prinsip və standartlarının təbliğini və tətbiqini aktuallaşdırır.
Konvensiyanın tərəfləri
Oviedo Konvensiyasını 35 ölkə imzaladı, lakin bu ölkələrdən yalnız 29-u Konvensiyanı təsdiqlədi. Bu, yalnız 29 ölkənin sənədin müddəalarını milli qanunvericiliyində tətbiq etdiyi anlamına gəlir. Əlavə olaraq, bu təsdiqləyən ölkələrdən altısının müəyyən müddəalara bağlılıq dərəcələrini məhdudlaşdıran şərtləri vardır. İngiltərə və Almaniyanın konvensiyanı imzalamaması və ya təsdiqləməməsi diqqət çəkir. Böyük Britaniya konvensiyanı həddindən artıq məhdudlaşdıran, Almaniyanı isə çox icazə verilən hesab etdi.
Transplantasiya protokolu
Protokol mümkün qədər transplantasiya xidmətlərinə bərabər girişin təmin edilməsini nəzərdə tutur. Bundan əlavə, hər hansı bir transplantasiya donorların, potensial donorların və orqan və toxumaların alıcılarının hüquq və azadlıqlarına uyğun olaraq həyata keçirilməlidir.
Biyomedikal Tədqiqat Protokolu
Biyomedikal araşdırmalar kontekstində Protokol bütün insanların ləyaqətini və şəxsiyyətini ayrıseçkiliksiz qorumağa çalışır. Protokol tədqiqatların həyatın xilas edilməsinə və yaxşılaşdırılmasına kömək edə biləcəyini, eyni zamanda ləyaqət və digər hüquqların təməl prinsipləri ilə ziddiyyət təşkil edə biləcəyini qəbul edir. Bu vəziyyətdə araşdırma aparılmamalıdır.
Tibbi Genetik Test Protokolu
Protokol, mümkün genetik testdən sui-istifadə ilə bağlı narahatlıqlara cavab verir və bu sahədəki bütün insanların ləyaqətini və şəxsiyyətini qorumağa çalışır. Konvensiya yalnız tibbi məqsədlər üçün genetik testin istifadəsini məhdudlaşdıraraq, məqsədinə və hədəfinə çatmağı hədəfləyir. Elmi tədqiqatlar üçün genetik sınaqlara da icazə verilir, lakin tənzimlənməsi bu Protokola daxil edilməyib. Ayrıca, pulsuz və məlumatlı razılıq və genetik məsləhətləşmə ehtiyacını müəyyənləşdirir.
İstinadlar
- "Henriette Roscam Abbing, The Convention on Human Rights and Biomedicine. An Appraisal of the Council of Europe Convention, European Journal of Health Law, 1998, no.5, p.379". 2020-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- "Committee of Ministers". 2016-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- "Parties to the Oviedo Convention". Treaty Office (ingilis). 2017-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-08.
- "Protocol on Biomedical Research". 2015-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- "Protocol on Transplantation". 2015-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- "Protocol on Genetic Testing for Health Purposes". 2009-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
Xarici keçidlər
- İnsan Hüquqları və Biotibb haqqında Oviedo Konvensiyası (az.)
- Konvensiyanın mətni .
- Ratifikasiya .
- Konqres haqqında ümumi məlumat
- Roberto Andorno
- Ümumi məsələlərin xülasəsi
- İzahlı hesabat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Biologiya ve Tibbin Nailiyyetlerinin Tetbiqi ile Elaqedar Insan Huququ ve Leyaqetinin Mudafiesi haqqinda Konvensiya ing Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and Medicine bioetika ve tibbi tedqiqatlar sahesinde huquqi munasibetleri tenzimleyen beynelxalq seviyyede yegane huquqi mecburi sened olan Avropa Surasi terefinden 1997 ci ilde Ispaniyanin seherinde qebul edilmisdir Biologiya ve Tibbin Nailiyyetlerinin Tetbiqi ile Elaqedar Insan Huququ ve Leyaqetinin Mudafiesi haqqinda Konvensiyaing The Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and MedicineImzalanma tarixi 4 april 1997Imzalanma yeri IspaniyaQuvveye minmesi 1 dekabr 1999Dili ingilis dili Konvensiya butun insanlarin heyat leyaqet ve sexsiyyetinin qorunmasina ve hec bir ayri seckilik edilmeden biologiya ve tibbin tetbiqine dair her kesin huquqlarina ve esas azadliqlarina hormet edilmesine zemanet vermek meqsedile cercive formalasdiran konvensiyadir Gundelik tibbi praktikada tetbiq olunan esas prinsipleri mueyyen eden bu sened xeste huquqlarina dair Avropa razilasmasidir ve eyni zamanda biotibbi tedqiqatlar genetika orqan ve toxumalarin implantasiyasi movzularini da ehate edir Konvensiyanin muddealari konkret movzular uzre 4 Elave Protokolla da tamamlanmisdir Insanin klonlanlasdirilmasinin qadagan edilmesi haqqinda Protokol Transplantasiya haqqinda Protokol Biotibbi Tedqiqat haqqinda Protokol Saglamliq meqsedleri ucun genetik test haqqinda Protokol Avropa Surasinin feal uzvu olan Azerbaycan Respublikasinin qlobal sehiyye standartlarina dogru irelilemek xesteliklerin profilaktikasini aparmaq ve onlari aradan qaldirmaq sehiyye sistemini ve tibb senayesini inkisaf etdirmek sehiyye muessiselerinin techizatini ve texniki teminatini yaxsilasdirmaq heyatin keyfiyyetini artirmaq insanlarin saglamliq huququnu temin etmek sahesinde gosterdiyi cehdler son dovrlerde icbari tibbi sigortanin tetbiqi ile bagli aparilmaqda olan islahatlar Oviedo Konvensiyasinin prinsip ve standartlarinin tebligini ve tetbiqini aktuallasdirir Konvensiyanin terefleriOviedo Konvensiyasini 35 olke imzaladi lakin bu olkelerden yalniz 29 u Konvensiyani tesdiqledi Bu yalniz 29 olkenin senedin muddealarini milli qanunvericiliyinde tetbiq etdiyi anlamina gelir Elave olaraq bu tesdiqleyen olkelerden altisinin mueyyen muddealara bagliliq derecelerini mehdudlasdiran sertleri vardir Ingiltere ve Almaniyanin konvensiyani imzalamamasi ve ya tesdiqlememesi diqqet cekir Boyuk Britaniya konvensiyani heddinden artiq mehdudlasdiran Almaniyani ise cox icaze verilen hesab etdi Transplantasiya protokoluProtokol mumkun qeder transplantasiya xidmetlerine beraber girisin temin edilmesini nezerde tutur Bundan elave her hansi bir transplantasiya donorlarin potensial donorlarin ve orqan ve toxumalarin alicilarinin huquq ve azadliqlarina uygun olaraq heyata kecirilmelidir Biyomedikal Tedqiqat ProtokoluBiyomedikal arasdirmalar kontekstinde Protokol butun insanlarin leyaqetini ve sexsiyyetini ayriseckiliksiz qorumaga calisir Protokol tedqiqatlarin heyatin xilas edilmesine ve yaxsilasdirilmasina komek ede bileceyini eyni zamanda leyaqet ve diger huquqlarin temel prinsipleri ile ziddiyyet teskil ede bileceyini qebul edir Bu veziyyetde arasdirma aparilmamalidir Tibbi Genetik Test ProtokoluProtokol mumkun genetik testden sui istifade ile bagli narahatliqlara cavab verir ve bu sahedeki butun insanlarin leyaqetini ve sexsiyyetini qorumaga calisir Konvensiya yalniz tibbi meqsedler ucun genetik testin istifadesini mehdudlasdiraraq meqsedine ve hedefine catmagi hedefleyir Elmi tedqiqatlar ucun genetik sinaqlara da icaze verilir lakin tenzimlenmesi bu Protokola daxil edilmeyib Ayrica pulsuz ve melumatli raziliq ve genetik meslehetlesme ehtiyacini mueyyenlesdirir Istinadlar Henriette Roscam Abbing The Convention on Human Rights and Biomedicine An Appraisal of the Council of Europe Convention European Journal of Health Law 1998 no 5 p 379 2020 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Committee of Ministers 2016 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Parties to the Oviedo Convention Treaty Office ingilis 2017 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 08 Protocol on Biomedical Research 2015 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Protocol on Transplantation 2015 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Protocol on Genetic Testing for Health Purposes 2009 01 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Xarici kecidlerInsan Huquqlari ve Biotibb haqqinda Oviedo Konvensiyasi az Konvensiyanin metni Ratifikasiya Konqres haqqinda umumi melumat Roberto Andorno Umumi meselelerin xulasesi Izahli hesabat