fbpx
Wikipedia

Bilinqualizm

Bilinqualizm (ikidilli < lat. bi- «iki» + lat. lingua «dil»):

  1. iki dilin istifadəsinin alternativ tətbiqi;
  2. iki dildə bilik və uğurlu ünsiyyət qurmaq üçün bunlardan istifadə etmək bacarığı (dillər haqqında minimal bilik olsa belə);
  3. iki dili eyni dərəcədə mükəmməl bilmək, lazımi ünsiyyət şəraitində eyni dərəcədə istifadə etmək bacarığı.

İki dildə danışan insanlara bilinq, üç polinq, üçdən çoxu poliqlot deyilir. Dil sosial qruplaşmaların funksiyası olduğundan, ikidilli olmaq eyni zamanda iki fərqli sosial qrupa mənsub olmaq deməkdir. Diqlossiya termini ikidilli terminlə yaxındır, lakin əhatə dairəsinə görə hər zaman onunla üst-üstə düşmür.

Dillərin qarşılıqlı təsiri

Dillərin hər hansı bir qarşılıqlı əlaqəsi, ən azından az miqdarda ikidilli olan insanların varlığını tələb edir.

Təsnifatı

Yaşına və ikinci bir dili mənimsəmə üsuluna görə bunlar fərqlənir:

  • uşaqların ikidilliliyi (ilkin, doğuşdan, təbii, uşaq);
  • gec ikidilli (ikincil, qazanılmış, qatqı).

Dil qazanma mühiti ilə:

  • təbii ikidilli (müxtəlif dillərdə danışanlar arasında qazanılmış)
  • süni iki dillilik (dillərdən biri süni olaraq yerli olmayan bir şəxs tərəfindən təqdim olunur).

İki dilə yiyələnmə ardıcıllığı ilə:

  • bir şəxsin eyni vaxtda iki dili mənimsədiyi eyni vaxtda ikidilli (eyni vaxtda, sinxron);
  • ardıcıl ikidilli.

Gec ikidilliliyin könüllülüyü ilə:

  • şərtlərə görə - fərdin yeni bir dil mühitində yaşamaq üçün bir dil öyrəndiyi bir vəziyyət;
  • seçmə.

İki dilin nisbəti ilə:

  • şaquli - bir şəxsin ədəbi formada dilə əlavə bir əlaqəli və ya ləhcəyə sahib olduğu bir vəziyyət;
  • fərdi, bərabər sosiolinqvistik statusa malik olan iki uzaq dildə danışdığı yatay.

İki dilin bacarıqlarına / istifadə səviyyəsinə görə:

  • bir insanın iki dildə eyni dərəcədə səlis danışdığı balanslı (maksimum, ayrılmaz, ikiqatlılıq, bərabərlik), yəni vəziyyət ikidilli dil səriştəsinin bərabər səviyyələri ilə xarakterizə olunur;
  • balanssız (dominant, dominant) iki dilə münasibətdə ikidilli dil bacarıqlarının fərqli səviyyəsi ilə xarakterizə olunur;
  • qarışıq, bir-birinin üstünə iki dil sisteminin tətbiq olunduğu iki dilin müntəzəm qarışması ilə xarakterizə olunur;
  • normallaşmış dil ilə yanaşı fərdi şəxsin ustalığını nəzərdə tutan diaqonal (diqlossiya), onun qeyri-standart formaları.
  • qəbuledici: 1. fərdin xarici dildə danışmaq və yazmaq bacarığı olmadığı halda xarici dili başa düşmə qabiliyyətinə malik olduğu (yarı dilçilik); 2. Bir şəxsin ana dilini başa düşdüyü, lakin nədənsə bu dildə danışmamağa üstünlük verdiyi bir vəziyyət (gizli ikidilli ilə qarışdırılmamaq, fərdin müəyyən səbəblərdən ikinci dil biliklərini gizlətdiyini ifadə etmək) ;
  • ilkin - ikidilli ikinci dili mənimsəmənin ilkin mərhələsi;
  • fərdi tərəfindən istifadə bacarıqlarının itirilməsi ilə xarakterizə olunan regresif (resessiv);
  • subtraktiv (diferensial), burada fərdin mənimsədiyi ikinci, yeni dil birincisini əvəz edir.

Elmi araşdırma

İki dilli və poliqlotlar psixologiya, sosiologiya və dilçilik üçün maraqlıdır.

İki dillilik psixolinqvistik, sosiolinqvistika və neyrolinqvistika çərçivəsində öyrənilir.

İki dilliliyin sosial aspektləri sosiolingvistik tədqiqatların mövzularından biridir .

Kütləvi dillilik dil vəziyyətinin nəzərə çarpan bir xüsusiyyəti ola bilər.

Neyrobiologiya sahəsindəki mütəxəssislər tərəfindən ikidilliliyin müxtəlif aspektləri tədqiq edilmişdir. Bunlara: dillərin beyində göstərilməsi yolları, beynin neyroplastikliyinə təsiri, ikidilli afazi fenomeni, bimodal ikidilli fenomen (bir dildə yazıb başqa dildə danışmaq bacarığı) və s.

Ədəbiyyat

  • Ахунзянов Э. М. Двуязычие и лексико-семантическая интерференция. — Казань, 1978.
  • Аюпова Л. Л. Вопросы социолингвистики: типы двуязычия в Башкирии. — Свердловск, 1988.
  • Багироков Х. З. Билингвизм: теоретические и прикладные аспекты (на материале адыгейского и русского языков). РИО Адыгейский у-т, Майкоп, 2004.
  • Бертагаев Т. А. Билингвизм и его разновидности в системе употребления // Проблемы двуязы-чия и многоязычия. — М.: Наука, 1872. — С. 82-88.
  • Блумфилд Л. Язык. Пер. с англ., М., 1968;
  • Вандриес Ж. Язык. Пер. с франц., М., 1937;
  • Блягоз З. У. Двуязычие: сущность явления, формы его существования. Интерференция и её разновидности. — Майкоп: РИО Адыг. ун-та, 2006.
  • Верещагин Е. М. Психологическая и методическая характеристика двуязычия (билингвизма). — М.: изд-во МГУ, 1973.
  • Звегинцев В. А. Очерки по общему языкознанию. — М.: изд-во МГУ, 1962.
  • Карлинский А. Е. Основы теории взаимодействия языков. — Алма-Ата: Гылым, 1990.
  • Михайлов М. М. Двуязычие (принципы и проблемы). — Чебоксары, 1969.
  • Михайлов М. М. О разновидностях двуязычия // Двуязычие и контрастивная грамматика: Межвузовский сборник научных трудов. — Чебоксары, 1987. — С. 4-9.
  • Филин Ф. П. Современное общественное развитие и проблема двуязычия // Проблемы двуязычия и многоязычия.- М.: Наука, 1972. — С. 12 −25.
  • Ханазаров К. Х. Критерии двуязычия и его причины // Проблемы двуязычия и многоязычия. М.: Наука, 1972. — С. 119—124.
  • Чиршева Г. Н. Детский билингвизм: одновременное усвоение двух языков. — СПб.: Златоуст, 2012. — 488 с.
  • Щерба Л. В. // Щерба Л. В. Языковая система и речевая деятельность. — Л., 1974. — С. 313—318;
  • Щерба Л. В. // Щерба Л. В. Языковая система и речевая деятельность. — Л., 1974. — С. 60-74;
  • Щерба Л. В. Очередные проблемы языковедения, в его кн.: Избранные работы по языкознанию и фонетике, т. 1, Л., 1958;
  • Weinreich U. Languages in contact. N.Y., 1953.

Xarici keçidlər

  • "Портал по вопросам естественного билингвизма". 2014-06-16 tarixində arxivləşdirilib.
  • "Статья о билингвизме в Энциклопедии Башкортостан". 2006-10-03 tarixində . (#parameter_ignored_suggest)
  • "Общество распространения русского языка и культуры в Греции". 2013-07-19 tarixində arxivləşdirilib.
  • . 2013-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-09. 15 сентября 2008

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Вайнрайх У., 2000
  2. Ахманова О. С., 1966
  3. Щерба Л. В. "К вопросу о двуязычии". Щерба Л. В. Языковая система и речевая деятельность. — Л., 1974. — С. 313—318. 2013-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-11-27. (#parameter_ignored_suggest)
  4. Швейцер А. Д. "Социолингвистика //". Лингвистический энциклопедический словарь. — М., 1990. — С. 481—482. 2012-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-11-27. (#parameter_ignored_suggest)

bilinqualizm, ikidilli, lingua, dilin, istifadəsinin, alternativ, tətbiqi, dildə, bilik, uğurlu, ünsiyyət, qurmaq, üçün, bunlardan, istifadə, etmək, bacarığı, dillər, haqqında, minimal, bilik, olsa, belə, dili, eyni, dərəcədə, mükəmməl, bilmək, lazımi, ünsiyyə. Bilinqualizm ikidilli lt lat bi iki lat lingua dil iki dilin istifadesinin alternativ tetbiqi 1 iki dilde bilik ve ugurlu unsiyyet qurmaq ucun bunlardan istifade etmek bacarigi diller haqqinda minimal bilik olsa bele iki dili eyni derecede mukemmel bilmek lazimi unsiyyet seraitinde eyni derecede istifade etmek bacarigi 2 Iki dilde danisan insanlara bilinq uc polinq ucden coxu poliqlot deyilir Dil sosial qruplasmalarin funksiyasi oldugundan ikidilli olmaq eyni zamanda iki ferqli sosial qrupa mensub olmaq demekdir 3 Diqlossiya termini ikidilli terminle yaxindir lakin ehate dairesine gore her zaman onunla ust uste dusmur Mundericat 1 Dillerin qarsiliqli tesiri 2 Tesnifati 3 Elmi arasdirma 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidler 6 Hemcinin bax 7 IstinadlarDillerin qarsiliqli tesiri RedakteDillerin her hansi bir qarsiliqli elaqesi en azindan az miqdarda ikidilli olan insanlarin varligini teleb edir Tesnifati RedakteYasina ve ikinci bir dili menimseme usuluna gore bunlar ferqlenir usaqlarin ikidilliliyi ilkin dogusdan tebii usaq gec ikidilli ikincil qazanilmis qatqi Dil qazanma muhiti ile tebii ikidilli muxtelif dillerde danisanlar arasinda qazanilmis suni iki dillilik dillerden biri suni olaraq yerli olmayan bir sexs terefinden teqdim olunur Iki dile yiyelenme ardicilligi ile bir sexsin eyni vaxtda iki dili menimsediyi eyni vaxtda ikidilli eyni vaxtda sinxron ardicil ikidilli Gec ikidilliliyin konulluluyu ile sertlere gore ferdin yeni bir dil muhitinde yasamaq ucun bir dil oyrendiyi bir veziyyet secme Iki dilin nisbeti ile saquli bir sexsin edebi formada dile elave bir elaqeli ve ya lehceye sahib oldugu bir veziyyet ferdi beraber sosiolinqvistik statusa malik olan iki uzaq dilde danisdigi yatay Iki dilin bacariqlarina istifade seviyyesine gore bir insanin iki dilde eyni derecede selis danisdigi balansli maksimum ayrilmaz ikiqatliliq beraberlik yeni veziyyet ikidilli dil seristesinin beraber seviyyeleri ile xarakterize olunur balanssiz dominant dominant iki dile munasibetde ikidilli dil bacariqlarinin ferqli seviyyesi ile xarakterize olunur qarisiq bir birinin ustune iki dil sisteminin tetbiq olundugu iki dilin muntezem qarismasi ile xarakterize olunur normallasmis dil ile yanasi ferdi sexsin ustaligini nezerde tutan diaqonal diqlossiya onun qeyri standart formalari qebuledici 1 ferdin xarici dilde danismaq ve yazmaq bacarigi olmadigi halda xarici dili basa dusme qabiliyyetine malik oldugu yari dilcilik 2 Bir sexsin ana dilini basa dusduyu lakin nedense bu dilde danismamaga ustunluk verdiyi bir veziyyet gizli ikidilli ile qarisdirilmamaq ferdin mueyyen sebeblerden ikinci dil biliklerini gizletdiyini ifade etmek ilkin ikidilli ikinci dili menimsemenin ilkin merhelesi ferdi terefinden istifade bacariqlarinin itirilmesi ile xarakterize olunan regresif resessiv subtraktiv diferensial burada ferdin menimsediyi ikinci yeni dil birincisini evez edir Elmi arasdirma RedakteIki dilli ve poliqlotlar psixologiya sosiologiya ve dilcilik ucun maraqlidir Iki dillilik psixolinqvistik sosiolinqvistika ve neyrolinqvistika cercivesinde oyrenilir Iki dilliliyin sosial aspektleri sosiolingvistik tedqiqatlarin movzularindan biridir 4 Kutlevi dillilik dil veziyyetinin nezere carpan bir xususiyyeti ola biler Neyrobiologiya sahesindeki mutexessisler terefinden ikidilliliyin muxtelif aspektleri tedqiq edilmisdir Bunlara dillerin beyinde gosterilmesi yollari beynin neyroplastikliyine tesiri ikidilli afazi fenomeni bimodal ikidilli fenomen bir dilde yazib basqa dilde danismaq bacarigi ve s Edebiyyat RedakteAhunzyanov E M Dvuyazychie i leksiko semanticheskaya interferenciya Kazan 1978 Ayupova L L Voprosy sociolingvistiki tipy dvuyazychiya v Bashkirii Sverdlovsk 1988 Bagirokov H Z Bilingvizm teoreticheskie i prikladnye aspekty na materiale adygejskogo i russkogo yazykov RIO Adygejskij u t Majkop 2004 Bertagaev T A Bilingvizm i ego raznovidnosti v sisteme upotrebleniya Problemy dvuyazy chiya i mnogoyazychiya M Nauka 1872 S 82 88 Blumfild L Yazyk Per s angl M 1968 Vandries Zh Yazyk Per s franc M 1937 Blyagoz Z U Dvuyazychie sushnost yavleniya formy ego sushestvovaniya Interferenciya i eyo raznovidnosti Majkop RIO Adyg un ta 2006 Vereshagin E M Psihologicheskaya i metodicheskaya harakteristika dvuyazychiya bilingvizma M izd vo MGU 1973 Zvegincev V A Ocherki po obshemu yazykoznaniyu M izd vo MGU 1962 Karlinskij A E Osnovy teorii vzaimodejstviya yazykov Alma Ata Gylym 1990 Mihajlov M M Dvuyazychie principy i problemy Cheboksary 1969 Mihajlov M M O raznovidnostyah dvuyazychiya Dvuyazychie i kontrastivnaya grammatika Mezhvuzovskij sbornik nauchnyh trudov Cheboksary 1987 S 4 9 Filin F P Sovremennoe obshestvennoe razvitie i problema dvuyazychiya Problemy dvuyazychiya i mnogoyazychiya M Nauka 1972 S 12 25 Hanazarov K H Kriterii dvuyazychiya i ego prichiny Problemy dvuyazychiya i mnogoyazychiya M Nauka 1972 S 119 124 Chirsheva G N Detskij bilingvizm odnovremennoe usvoenie dvuh yazykov SPb Zlatoust 2012 488 s Sherba L V K voprosu o dvuyazychii Sherba L V Yazykovaya sistema i rechevaya deyatelnost L 1974 S 313 318 Sherba L V O ponyatii smesheniya yazykov Sherba L V Yazykovaya sistema i rechevaya deyatelnost L 1974 S 60 74 Sherba L V Ocherednye problemy yazykovedeniya v ego kn Izbrannye raboty po yazykoznaniyu i fonetike t 1 L 1958 Weinreich U Languages in contact N Y 1953 Xarici kecidler Redakte Portal po voprosam estestvennogo bilingvizma 2014 06 16 tarixinde arxivlesdirilib Statya o bilingvizme v Enciklopedii Bashkortostan 2006 10 03 tarixinde arxivlesdirilib parameter ignored suggest Obshestvo rasprostraneniya russkogo yazyka i kultury v Grecii 2013 07 19 tarixinde arxivlesdirilib Dvuyazychnye deti predraspolozheny k zaikaniyu 2013 10 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 03 09 15 sentyabrya 2008Hemcinin bax RedakteMultilinqualizmIstinadlar Redakte Vajnrajh U 2000 Ahmanova O S 1966 Sherba L V K voprosu o dvuyazychii Sherba L V Yazykovaya sistema i rechevaya deyatelnost L 1974 S 313 318 2013 10 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 27 parameter ignored suggest Shvejcer A D Sociolingvistika Lingvisticheskij enciklopedicheskij slovar M 1990 S 481 482 2012 10 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 27 parameter ignored suggest Menbe https az wikipedia org w index php title Bilinqualizm amp oldid 5865888, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.